D
14’
15-
Pfal.n. 7.
noh poflunt lætari ; ft enim gaudent erroribus, iuftinon |
funt. Rurfum fi per infultationemlætantur, eo quod tales
non funtfqualesalios effe confpiciunt, omnino fuperbi
fiint.Vnde 8c Pharifæus iuftificationem perdidit, qui Pu-
blicani meritis gaudejido fe prætulit,dicens. Gratias ago tibi,
quia nonfumftcut uteri homines,raptores.mufti,adulteri,velut
etiam hie public anus. Quando ergo vipebuntiuftüniquorü
interitum 8c lcetab un t ur, nifi cum diftriiSfco iudici perfe £ta
iam fecuritate exultationis inhæferint, cum in illo extte-
mo examine illorum damnationem confpiciunt, & de fe
iam'quod rfietuant non habebuntîNuncitaque reprobos
afpiciüntßc gemußt, tunc confpicient & fubfannabunt,
quia eos exultando de(picient,qu©s§nodo nec fine gemi-
tu iniqua perpétrantes, nec fine metu videntpro iniquita-
te morientes.Sequitur.
Nomè fiucifacftereäio eorum, & reliquiae eorum deuorabit i-
ff«»îHic namqj iniqui ereâi funt,quiain prauis aâionib9
i extolluntur, quiaperuerfaagunt, & tarnen pro peruerfis
a&ibus minime feriuntu'r.' Sed eorum ere&io tunc fucci-
ditui'jCum vela pfaefenti vita ad ioteritum,velà confpeduN
æcerni iudicis, ad «ternum gehennaeincendium pertra-
huntur. Quietfi hie mortuam fuam carnem relinquunt,
ipiam quoque in refurreâione recipient, vt cum carne ar-
dcant, Inquapaccajierunt. Sicutenim;eorum culpa in
mentefuit & corpore, ita eorum poena in animaerit parité
r Sccarne.Sequitur.
Acquiefceigitur e i,& bàbeto patent, &-pex baçbabebisfruâus
optimos. Sufcipe ex oreillius legend & ponefermonesemtneorde
rwo.Gulpa lupçrb'îse eft docere meliorem. Qua pi faepe hæ-
retici perpétrant, qui deWs quae praue fentiunt, quafi do-
cere Catholicos prasfumunt. Tunc enimputantDeo.ac-
quiefeere, fiillos cotigerit eorum peruerfitatibus confondre,&
acquiefcentibus pacem promittunt, quia côtraços
qui fibi confentiunt iam iurgari defiftunt. Fructus autem
optimosfibi confentientibus pollicentur, quiaeosfolos
bona opera agere exiftimaut , quos ad fua dogmata fe tra-
here exultant.Quibus hoc congtuitquod adiungit,Stt/ci-
pe ex ore iUius &gewj,quia ea quae ipfi fentiunt,ex oreDei pro-
cederefufpicantur. Etponefermones eius in corde tuo. Ac fi
aftruat dicens.Qgps nunc vfque in ore,& non in corde te-
n uifti : quia enim eorum peruerfa dogmata reipuit , c-nqn
eum verba Dei in fenfti, led in oftenfione.habuiflc crimi-
nantur. Scquicur. '
Si reuerfituftier is ad omnipotentem adificaberis, & longe facies
iniquitatema tabernacitlo tuo. Fidelem populum aDeodii-
ceflïflchæreti ciéxiftimant,cum fuis prædicationibus refi-
ften tem video t,ac fi aperte dicant. Quia noftris dogmati-
bus refiftendo à Dep rece ffifti,idcirco à iufticiae ædifiçatio-
qe deftruftuses.Tabernaculuvero aliquando accipimus
tsbernaculum corporis, aliquandovero habitaculücor-
dis.Namficutanimahabitamus in corpore,itaper çogitaitionemhabitamusinmente.
Iniquitasergointabernaculo
mentis eft,peruerfa intentio ip ftudio cogitationis, ini-
quitas autemin tabernaculo corporis eft per expletioncm
■ operis aclio earnalis.. Acfi Eliphaz patenter dicat.- Qmf-.
quis ad Deum poft errata reuertitur, in cogitatione firpul
& in opere mundatur.Sequitur.
Dabitpro terrafilicem,&profilice torrentesaureos. Quid per
terram, nifi infirmitasaâionis, quid perduritiä filicis,nifi
fortitudo fignatur: Quid per torrentes aureos, nifi do&ri-
nam intimçclaritatisaccipimusîOmnipoteris autemDo-
mipusadfe conuerfis pro terra dat filicem, quia pro infir-
maa(ftione,fortitudjnem tribuit robufti operis.Dat etiam
pro filice torrentes aureos,quia pro robufto opere doâri-
nam multiplicat claræ prædicationis.Sequitur.
Erit ^omnipotent contra bofiestuos,&argentum coaceruabitur
tibi.Qaos magis alios hoftes patimur,quam malignos (pi-
ritus,qui cogitationibusnoftris obfidet? Argenti nomine
facraeloquiadefignariteftatur Pfalmifta qui ait. Elqquia
Homini eloquia cafta, argentum igné examinât urn probatum terra.
Et fæpe cumfacris eloquijs intendimus, maügnorum
fpirituuminfidias grauius toleramps , quia menti noftræ
terrenarum cogitationum puluerem afpergunt, vt inten-
tionis noftræ oculos à luceintimæ vifionis obfeurent.
Quod nimirum Pfalrpifta protulcrat, cum dicebat. Declinatea
me tnaligni, & fçrutabor mandata Deimei. Séd quia ne- 1
mo hoftes fua virtute fupèrat, per Eliphaz dicitur. Eritque
omnipotenscontra hoftestuos> & argeiitum coaceruabitur tibi. Ac
fi aperte diceretur. Dum malignos ipiritusDominus a te
fua virtute repulerit, diuirii eïoqui j tsueptum lucidum ex-
crefcit.Sequitur. .
Tune fiuper omnipo tèntemdeltcijs affluens.Sapet otnnipoten-
tem delicijs afflücre eft, in amore illius Scripture facræ
epulis fatiari, in cuius nimirum yerbis tôt deliciasïnuenimus,
quotadproue£tumnoftrumintelligentiædiuerfitates
accipimus. Hincetiam îrt admirationem fponfæ feri- !
ptumeft.QiueftiftaquaaficenditdedefertOydeliciisaffluens'Sc-
''quitur. EteleuabisadDeumfaciemtuam. AdDeumfaciem
eleuareeft, coradfublimiainueftigandaattollerè, nam
ficut per corporis facicm h o mini, ita per interiorem ho-
minem Deo noti atqùe cbnfpicabiles fumus. Gum vero
culpæreatudeprimimurad Deum leuare çordisnoftri
faciem veremur; cum vero pcenitentiælamentis culpa di-
luitur,& fie perpetrata planguntur, vt plangenda rqinime
perpetrentur,magna menti fiducia nafcitur, 8c ad confpi-
cicnda iupernæ retributionis.gaudia eprdis noftri faciès
leuatur. Ac fi aperte hæretici fideli populo dicunt. Quam-
diu prædica|ionem noftram non fequeris, cor in infimis
premis.Sequitur. V • - ,
Rogabâ eum,&exaudiette.Kogznt<iuippeDoraiaum,led
exaüdiri minime m.erehtur,qui iubentisDomini prçcepta
contemnunt. Vndpfcriptum eft. Oui déclinâtaurem fuam
ne audiat legem, oratio eius erit execrabilis. Sequitur.Ef vota tua
reddes. Qui vota vbuit, fedhæcpet infirmitatern foluere
non valet, eiexpeccatipoenaagitiir, ytvplentibonurp,
poflefubtrahatur. Cum vero in confpcéfcuintimi iudicis
ea quç obfiftit culpa detergitur,fit protinusvtvotum poffibilitasfequatur.
Sequitur. -
ï>ecernesrem,&eueniettibi.Hoc elfe propriüm infirman-
tium fo le t, vt tantum quempîam exiftiment iuftum ,
quanto hune adipifei cônipiciunt omne quodappetft ,
cum videlicet nouerimus nonnunquam bona terrena
iuftis fubtrahi , quæ largo munere tribuuntùr iniuftis.
Sed fi. di£ta hæc Eliphaz de .donis fpiritalibus intulit ^
fciendum quod rcs decernitur & venir, cum virtus quæ
ex defiderio-.expetituq, largiente Deo ctiam affeâum
profperatur. Vnde &adhucfubditur. Et in vijs tuüftlen-
debitlumen. In viis quippeiuftorum himen refplondere
eft, per mira operum virtutum figna fuæ claritatis afper-
gere , vt quocumque per intentionem pergunt
H
Pfdip
intuentium eprdibus peccati noâem excutiant , 8c fui
operis exemple in eis iuftitiæ lumen infundant. Sequitur..
| ^
Qui enim humiliât usfuerit, erit ingloria,.&quiwclinauerit
oculosfuos,ipfefaluabitur.Quæ nimirum fententiaà veritatis
ore non di(cte\>&t,dicentis.Omnisquifeexaltat humiliabitur,
&qt($fe humiliât exaltabitùrNnde perSalomonem dicitur.
Antequamconteratur, exaltaturcorhominis, &antequamglo-
rietur,humtliaîur. Re£te autemdicitur. Quiinclinauerit oculos
fiuosïpfe faluabitur, quia quantum per mpmbrorum mi-
nifterium deprehendi poteft , primafuperbiæoftenfioin
oculis eflèfolet.Hincenim fpriptum eft.Èf oculosfuperborum
humiliai is. Oculos ergo inçlinare eft, nullum refpiciendo
defpicere,fedieminorem atq;imparem cunâis quos afpi-
citæftimârc. Saluabituritaquequi oculos inclinât, quia
quifalfurnfuperbiæverticemdeferit, veritatis altitudi-
nem afeendit.Sequitur. *
Saluabitur autem innocent,munditia nianuùm fuarum.Qux
fcil.fententia,fidecoeleftis regni retributione promittitur,
veritatefulcitur,quiâcumdePeofcriptum dt.Quictedidit
vnicuicfeiuxta operafua , ilium in extremo examine iuftitia
æterniiudicisfa,luat,quéhiceiuspietasabimmundisoper
ribus libérât. Sin veroadhoc faluari hic quifque mundi-
tia manuum fuarum credirur,vt luis viribusinnocens fiat,
proculdubio erratur,quia fi^pernagratianocentem non
præuenit, nunquam profe&o inueniet quem rethuneret
innocentem.VndeveridiciMpyfivocedicitur. Nullufque Extd.tf-1
apud teper feinnocenseft.Qaxtn omnia protypo hæreticorü
promiifionibus copgruunt.. Qui cum fidelesquofque in j
præfenti vita affliftos inuçniût,eQs ex culpa perfidiæ per- j
! Ü I cuâos I
C ap. ■=
^c x i i i .
ipfevero feiiviam meant. Ac fi aperte dicat. Vidbrerion
.valeo videntern me,&eum qui me fubtiliter intuetur, iri-
tüerihonpb(lum,vtviaelicetoftbhdail]uiäiant6cautius
förmidandus eft,quäntö cohfpicabilis hon eft. Qui enim
ita noä'afpfcit j vt ä nobis afpici hcqueat, eo hiagis timen-
duseft, quo cunft&videns, miqime videtur. Alfter.’ Ad
orientem quippelftiu? , cum mehtem in confideratibne
maieftatis eius attollirnus ,fed non apparet, quia qualis in
natura fiia eft, a cogitätione mottäli videfi nonpixualct.
Ad occidentem imus'jCum fubletum^in Deo cbrdis beü-
lum, fedipiaimmenfitateluminisfeuefberatum,adnof-
metipfosreducimus::, & laifati difeimus fuper npsvalde
elfe quod qiixrebamus, noftram mortalitatem cbhfide-
rantes, indignos nos adhuc eile deprehendimüs, qui im-
mortalemviderevaleamus. Adfinifttamireeft,peccato-
rdm dele&ationibus conferFtire.EtnimirUm cohftat.quia
Deum äpprehehdere nönValct,’qui adhuc in deledtatio-
nepeccätip'cr'fihiftram iacer. In dexteram proculdubio
vertitur,qui de virtutibusclenatur, in prtBfentis vitte exilio quafi in coecitätis lbcö religatigefed
»jflos arbitrantur, eifque fi fuädogmatafequantur, felu- !
tem innocentiae per bonorum opdrum munditiam prpmittdnt.
Seqüituf.
Eeftondens autem lob dixit. Nunc quoque in amaritudihe eft
fermo meus,&manusplagameaaggrauataeftfupergemitum meu.
Morefuo B. lob planioribus verbis inchoat, feddiöiafua,
altamyfterij profccutione cofummac.Mcderi quipped o-
lor affli 6ti ex amicoriim confolatione debuerat, fed cöfo-
latio eorum ad blandimentafallaci? erupit,quia videLin^
ordinatse confolationis inteptio percumonem,quam mir
nuere debuit,multiplicaüit.In quibus nimirum verbis,per
typumianbbeEcclefise etiam fidelium dolor exprimitur.
qüi, eo afnpliüs gettmrit,qüo malos^blandiri confpiciunt.
qüia iüxta Pauli vocem, Per 'dulcesferntbifes&benediäiönesfß
ducunt corda iwwoccwfiww.Manus qtiippe plagte eft fortitud o
percuffiönis. Primäm natpque percuffionem fuam eledti
confiderant,quiaconditpnsfuivifionediuifi funt, quiä
nequäquamilluminatiohis intimte claritate fruuntur, fed
Deum videre non
munt. Semper ergo habent in hac vita manum plagte ge- välet, qui priuata ltetitiide bonis adtibus gaudet-', quiainj
mitumfuumifed cüm adhuc etiam in hac vita adueriaac- eo‘ cordis oculum tumor elationis premie, lpfefcit yiam
cedunt,marius plagte eorum etiam fiipergemithmgraua-: meam,ncCi patenter dicat. Ego me & diftri<fte difcutio, 8c
tur.Sèqüitür. ^ ! V W U a m e n i l l e q u e m v i d e r e n o n valeo videt fubtiliter cundtä
Quumftn tribuat,vt cognefcam&inueniam ilium? Eleöus ! qua ago. Sequitur. Etprobal/itmequttjtaurumquodperignem
qüifque nifi dominum cbgnbuïffè^vtiq^ non amäret.Sed tranfit. Auruhilnfornace ad naturae fuse claricatèm profi-
aliud eft cognofcere per fidem, atqj aliud per ipecic, aliud cit, dum fordes amittit. Quafi auru ergo, quod per ignem
inüjeriirèper>credulitatem.,aliudpe‘^ :6templationem.Êx tranfit, probaturanimaiuftorum, qiiibusexuftibnecci—
'quareagi.tur,'vtele<ftiomneseum quem fide coghouerüt, bulationis& fubtrahuntür vitia, 8c métitaaugentür. Se-
videre qfioq; perfpeciem anhelant, cuius amore flagrantes
teftuant, quia eius dulceftiniis fuauitatem iam ipiaiuae
fideicertitudine degüftant. Quid enim folium Dei eft,
nifi illi ahgeliciipirituSj'.qui feriptura tefte Throni vocati
füht? Qui vtique vfque ädfoliÜmDei venire vult , quid :
aliud quam interefle angelicis fpiritibus concupifcit, vt |
nulla iam defeótiuatemporum momenta fuftincat, fed !
pcrmanentigloria in cohtémplationëm tetetnitatis exur-
gat? Seqftitur.
Ponam cor am eo iudiefüm, & os meumreplebo increpationibus.
Coram Deoponereiudiciumeft, ihtra fecrctummentis
pet Cbntemplationem ffdei, adtremendum examen maieftatis
illius oculos nbftrte confidèrationis aperire, quod
peccatorhomo mereatür attenderè,&occultus nüc 8c ta-
citüs iudex quam terribilis poftappareat,confiderare.Qüi
enim fibi in cbnfpëótu Dei iudicium potiit,os fuum increpationibus
replct, quia dum fubtile examen tremendi
contra fe iudicis contemplatin',amarafe peenitentite inue-
btione perfequitur.Sequitür.
; * Vtfciatn verba qua mthireJpondeat, &intelligam quidloqua-
turmihi.Tone enim cülpasplangimus,cum penfare ccepe-
rimus,fedtunc (ubtilius pehfamus, cum folicitiusplangi-
mus, acqueexlämentisin corde noftro plenius uafeitur
quid eft quod peccantibus diuina diftridio minatur, qu*
eruht illa reproborum improperia, qui terrores, qute im-
placabilis maieftatis aüerfio. Tantäenim tune Dominus
reprobis iratus dieet,quanta eos pati extequitate permife-
rit.Sequituri
' ' Nolo multafortitudine contendat mecum, ne magnitudinisfua
mole me premat. Mens etènim qualifier iufti,fi abomnipo-
tenteDominodiftri(fteiudicatur,molemagnitudinispre-
mitur.Sequitur.
. Proponataquifatem contra me,&peruentat ad viftoriam iudicium
meum.Qvsis enim alius nifi mediatorDei &hominum
homo Chriftüslefusytequitatis npmine defignatur? De
qubferiptumeft^ Quifdäüscftfaptemia nobisaDeo&iuftitia.
QuiTcilic'et iuftitia dum irf huric mundum contra vias
peccatorum veUit,antiquumhoftemvicimus, dquo capti
tenebamur.Ac fi ergo diceret.Ad rcidarguendas vias meas
incarfiä'tum filium mittat, &tuno'ihfidiantem aduerfa-
riumper abfolutionis meie iudicium vi<Äpr êxcludam.-
Seq’üitur. i
S i Mbfkntem terojion apparet ft ad occidentem,non mteüigani
eum\fiadfiniftr'am,qmdagamÏNonapprehendameum,fimever-
tamdd dexwam^^yyoboiüüm'itficaitor quippe ofnnium in’
quitUr.
Veftigia eius fecutus eft pes meus. Quafi quidam namqué
Dei grefliis funt, ipfie quas cernimuS eiusoperationes,
quibus bonus quifque malufqueregitur, quibusiuftiin-
iuftique fuis ordinibus difponuntur, quibus & fubieftds ï
quifque ad meftbraquotidieducitur, &aduerfiisad détériora
cprruenstoleratufr De quibus fiimirum gcefiibus
Prbphetadicebat. VififunigrejfustutDeus. Nositaque cum
virtutem longani^nicatis atque pietatis eius incuemur, 8c i
intùéntesimitari contendimus j quid aliud quam greftuû I
eius veftigia fequimùr,quià extrema quædam eius opera-
tionis irfiitamilr ? jHæc enim patfis fui vèftigia Veritas ad-
monebat imitacifeum dicer et. Orateproperfequentib us tyca-
lumniaritibus vdS^Sc reliquat Poteft tâm'èn beafus lob, fie in
futuraoperatiqheincarriandæfapiemiæintendere, licut
nos eitiidem fapientijeSiampræterita opéra per fidem yi-
demus. Cuius nimirum vitam dum B. lob fuperub fpiriru
repletusfollicitaintentione cbnfpiceret, futuram man-
fuetudinüsilliusnumilitacempræuidehs, quafi ad exerm
plum fibi prbb'bfitum reçurrit, vt qüicquid in hjc vita
agetet,ad imitarionis illius veftigia ligafet.De quibus eids
veftigijs petPetrum dièitur.' Cbriftuspaffus eft pro ftobis vobis
reliriquensexerhplum vt fequdminiveftigia eiiM.Sequitiir. Viam
eius cuftodiui,&nort'declinaui exea. Cuftodit enim & non déclinât,
qui hoc vbi intendit,operàttiT; 8c cuffodire quippe
perinrentionem eft,non declinare péroperationem.;Hæc
namqueeftfollicitudo iuftorum, vtablus fuos quotidie
iuxtayiasveritatisexaminent, & easfibiinregulam’pro-
ponentes, à réditudinis earum tramite non déclinent.
Sequitur.
' Aniandatislabiorumeiusnonwf/i.Sicutbeneobfequen-
tésfamuli, dominorumfuorumvdlcibusfemper incénti
funtjVtea quæ pfæceperintfcftiniaudiant,&implere con-
tendant : ficiuftorum mentes per intentionem fua omni-
potenti Do min’d afliftunt, açque in feriptura eius quafi os
eiùsin£ueritur,vt quia per earn Deus loquitur omne quod
vult, tantd à volun tare eius non dilcrepanc, quanto eah-
detrivoluntatem illius,eiiis eloquio agnbfcunt.Sequicur.
Etinfinumeo abfeondi verba oris eius. In linu etenim cordis
vërbâ oris eius abfcbhdimus, quandb mandata eius h fin
tranfitprie, fed implènda opere audiihüs. Hinc eft é-
him quod de ipfa mân'ë virgïne (criptum eft. Maria au-
icmConferuabatonlnia verba hac conferens ïn corde fuof. Sequitur.
lpfe enim folus eft, & nemo aiierttre poteft cogitat'tones eius.
parte no eft,quia vbiq|eft,Sc tunc minusinuenitur,quari- j Nunquid nam non funt Augeli & homines, coelum &
do is qui t'otits vbique cfi,in parte ijuæ'ritur. Sequitur. terra, aër 8c maria, cunbtavol.uil ia& quadrupedia atqùe
" ..... ~ .............................. ......................... F f