t im
S tep h an i E d u én . Ep ifi.
Efa. 58. j .Gör.?.
tiönis, Apoftoli tempote gtirtifc.fepte virosboni téffimo
nij,plenqs Spiritu S.cligehtes,& örationc fa&aman9im-
pöncntcs oïdîôauèninr.Diâî aûté füntDiäcohi^uafi fcr-
üitio alrarismandpari.Quibüsinfti ttitum eft füpër hume-
rum finiftrü ftolam portare,& ih dicbùs ieiumj tüpcr èun-
dera humerum Plänetam compliçaré. Cü enfin ordinantàr.
débentiùgùtnDomïtaiaccipe^èjquo omniaad finifträ.
:id eft.viram temporalem pertinentiapremarit&défpiciar,
doneefinitiS laboribüs, in dextra ,/d eft, in yita æterna 8c
beata requiefcant.Dc his ftatutum eft canonica & Apöftos
lica præceptione,vt vicarib Ghrifti inS.San£borumintro
eunte,feptem in fubiimior i grädü affiftentes,menfç altaris
feruiant:&graçia feptiformi infigniti, Spiritum S. coadiü-
totemhabeat.Hi funt feptem Angèli tüba Cancntés, fepté
candelabra,feptem t o nitrua. Debent enim fapientcs, alta
myfteriarefonando manifeftate, ficutfcriptum eft. jQuafi
tub a exalta vocem tuant, tu quiEuangel'tzutsSion -exalta,noli timere.
ïiùtctam.Clama,neceffes,Operaeorumlucïddfunt:netur-
pitudimvkareprobtfmtiCunLalijspradtcauerïnt. Affermasfermo-
nisfit in a im um correptione, v t comm'mando, arguendô, quödam
Marc. j. modo videaniur tottiiruum emit f«-e.SicDominus commfiian-
Màitk. i j y KtIebat,dicens: Omnû arbor qua nonfacitfïuftumbonum,
^ ^ ^ i é ^ c id e tu r i& tn tg n em m i t t e tu r .E tB lo â n n c s - .G e n m in a v ip t r a -
Dlze^ ^ Hmt^ ^ ^ tv o s fu gm à v én ii& a ira ? Officium iftorüm eft,
1 præcônizàrè ad orandum, riiouëre genu^d flèéfcendum,
legereEuangelium.Horüetiam eft,lacràmenta Dominici
cotpôris dïfpenfare, menfam Dei adornare. Sucerdos au-1
tëm,demanuDiaconi debët accipere calice Domini,cau-
f avitandæ prarfumptionis,dum hi celebrant,albisindüti,
! altario affiftantr&habeant intërius albeâinem.quàm præ-
fçruiit excçxius, munditia mentis fignificantem quatenus
! quiexterionhabituhumiliterveftiuntur,fpirituâlitervir-
Ji'aconi j tùtibusindiiahtur. In quibüfdäm habent vicém facerdo-
P ^ «s ; vt in inihifterio baptizandi, communicandi, deli&a
Iceto ?b ^ cbnfiten tium mifericorditer fufcipiéndi. Va ittis qui minifieineanc
• m m f ib ic r td itum p ie& iu ften on tmpleuerint.qutapmbuntmor-
A teh onib ili. Audiîmtquidindi#uméftLeuitisàMoyfe,de
C 1 morte corporali. Intcrdiâum eratiniege, ncvafa tangere
NS poteft nudanrçfumerent,niiïprius à facerdote inuoluta fuifl'ent.
P j |M @ n ii^ tu eb an t mortem corporis: Plus metuenda eft mors
f5m a n i m æ æternaÜs. Propterea diçente Apoftölo, oportet
Ja façra: | Diacônoseflc irreprehenlîbiles,id eft,fihe ciimine,contt-
[tiencaliter i nentes,non bilîôgucs,non turpia lucra ieélanres. Probet
acipere, : fcvBufquifque&ficroiniftret.
?oteft ta.- •
;ncr. in ab- fenciaEni- feopi YC-1 presbyteri ioieniuem
piiblicoru:
pa-i-.inn
liiqnJ
folis Epi
Ouando Chrtftus leuitarum Officium fufeepit.
C a p . .V III. -
y Euitarum minifterium Do..m....i.n..—us (u—feerp it : tql üä-n--d-öj^
coe n a fa d a facramentum fui corporis difpenlauit, ^
k. dilcipulis tradidit.VbiApoftolos dormitSntes,ad orandü
uni Iccg. cxcitauitjLeuitam le bfténdit. Ait cnim. Vigilate& orate ne
:iliationc, ■. jntretümtentationem, Cum autem ordinatur ( quod débet
[uz quidc’ ß'i'i: -iivii'Wwi'. Or P*\î (rnnn c irtJiLS man ns irïrnnnir raiEccIe-1
iæ cere-*
n onia, erl
tceiç,vt
I. Cypria- 10 lifcf. ja
pift.17., \
D
InlJH» Ml ---------- \ 1------------
fieri abanno l i .& lupra) Epifcopus fblus manusimponit.
1 quia non ad.Sacerdotium led ad minifterium brdinantur.
PbHitetiam ftolam fuperfiniftrumhumcrum:in quo mo-
nenturiugum Dominitequanimiter eflefuftinenduffi
vt pertinentiaad liniftram,cprdc & oredefpici^t. Datur
eistextus Euahgelij.in quoaccipiunt poteftateih legeddi
Euangehum,6t pr^diqandi.
■ idc Bel-^
artninam
ib.i. de
iacramen
o ordinis
ap.ô!*
4arc. 14.
’ extus.
■ uangclij.
Oeordinepjresbyteratus.
C a p . IX .
a RdoPresbyterom primus &fummus,in perfeiftio-
ne feptenarij vltimus eft ordinatiis.In quorum figu-
ra Aaron & filij eius feruiebant in Tabcrnaculo Foederis
ficut fcriptum eft,Mojfes & Aaron infacerdotibus eius. In legt
facerdotesdiccbantur,quinücPresbyterivocantut,&qui
tunc principes Sacërdotumtnunc Pohtificés fiue Épifcqpi
dicuntur. Hifuccelfores Apoftoloru,alios ordinant ad lui
ordinis minifterium.Ordfhacur Presby teri: vt fint Epifco-
porum coadiutoresad regendüm &inftruendum domi-
i nicü gregcm.Sic Moyfes 7 ö. viros prudentes elegit, quorum
confiliö innumerapopuli multitudinem rexit. Inde?
eftquody.difcipulorumvicesobtinent, in minifterium
fibi commiflum.Sicut enimilli miffi lunt a Domino in omnemciuitatcm
& locuqûo eràî ipfè'vérifurus, vt eipræ-
dicandbiÔémiraculà faciendo viam pfçpararét,&infidèliû
corda ad fidem conuertercnt,itaPresbyterinoftri Coadiutores,
baptizandô,rudes populos inftruendô, comittuni-
cando, ôcésetera facram é ta dilpenfando,noftras vices füp-
pleré dcbent.Excipiuntur ilia, quibùs qüadâpræEogatiua
fulgct Ôc pr<eeminet Epifcopalis dignitas, quæfuntqmnqueîBafilicarüdedicatibjCnrifmatisvmftio.
manuumdtnpolîtio,
Clëricorüordinatiù, fuper populum benediâ:io.
Hæc poteftas" folisEpilcopis ayribüitutjneab omnib.ven-
dicata, foluto obedientiae vinculo inlblcntiam generaret. I
Vtrique funt vicarij fummi Pb ntificis qui primo offenfus tel
culpàoriginali, qüotidie offendit aéluali. Vt ilia ettacua- Mu|pa^ j
retur, femèl mortuus eft incruce: vt ifta deleretur, volüit 1
minifterio lâeerdotü facrificâri iterâta immolatione. Y n- phtifius j
de quidam verfificator:Mortuus ille femel,licét vitra, non vu|w|
moriatur.-Idé qüotidie fine vulnere facrificatur. Iplè facrb ^
fex eft & facrificiü, hoftia Srfacerdos, quia Deus eft & ho-
mo.Vicarius eius quia tantü hoffioi facrificans tantu eft &
facerdos. Ille mediator Dei & homihis, homines Deo rë-
con ciliauit : iftë,populum Deo placabilem reddit. Ille ad
dexterâ Patris pro nobis ifitcrpèllat,ifte pro grege fibi cré-
dito orat.Ille peccata dimictit,ifte ligat & foluit.Ille in ara
crûcis hoftiam fanbkam ôcDèo placcntem fePatriobtulit, (
ifteiplum eundem qffertin menlàaltacis. Nobisauté qui|Cut inui.
qüotidie iabimur,vt eius interuétu releueinur, ^ c n e ç e t i y ^ ® .
farium habere praefentç hune falutis noftr* aütftoré.Yfidep^
Deüsmifericorsiterataimmolatione voluit fe nobis éx-^ e*t0 g
hibereprælentem,non tamen vifibilem-.qùatenus eoprç*
fente fummofic vero facerdote, fine vllo:horrore corda fideliumagis
contcrâtur,ôcfideideuotioaügeatur.Sicetnm
1 recolimus eius palïïonem,rëfutreâ:ionem;atq-, gloribfam
afcenfionem.Quodita d1 nobis rëcolendu eftjvt mërilorës
fuorumbeneficiorû,ipfi commorieudb cbnfôrmemür,vt
in gloria Patris peripium ôc cum ipfo refurgere valeamus.
Idullusmodushiit côuenientior excitarë peccâtes ad poe*-
nitentiamy qua Chrifti opera reducere ad membria. Vilus
eft in laborum tolerantia egifle pcenitentiaqui nec poenituitjnecadminiculopoenitentiæindiguitjficucfcriptüeft,
peccatanonfecitnec inuentus eft dolus in ore eius. Vnde in eo pce-
nitentiâ non fuit, fed poenitëndi forma nobis donauity Et
licet crux Chrifti hæc omnia fepraelentet,tn res ipfa effica-
cior eft qua figura. Et cùm prçfens'èft veniç largitonmagis
confidit exaudiri deuotus peccator. Mira poteftas nô hu-
; mana fed Angelica, qua Dominusin fe fùlcipiens comën-
' dauit,& à nobis lujfcipiendaContrito corde 8c huthili, de-
monftrauitjnter coenandum, corpus 8c fanguinemfuum
difeipulis tradens,inquit i Hocfacite in meant commemoratio-
wé»î,6ciple fufeepit,cum tormentü crucispatienter&vo-
lütarie luftihüït. Oblattts ejl enim quia voluit. Quod cxemplo
docuitànobisfummadeuorionecelebrari.VndeApofto-
{ustQMCunéfcmandücaueritpane^&biberit calicem D omini in -
digne,reuserttïorports & fanguinis Domini. Sufcepturi igitut
cura facerdotij, çbram fummo & vero facerdotefulgëànt
puritate côfcienti*,& munditia vitae.Ifti cumordinantiir,
abEpifcopo fuper capita eorum manum tenente,benedi-
cuntur.O innés auté Presbyteri allantes cü Epifcopo,ma-
mus leuan t,& Spiritum S.inuocat. Inuocatione fabka,fto-
la fuper vtrumq; humerum ponituf, vt per arma hiftitisea
dëxtris &d finiftris muniantur.Datur eis ealix cum VittOjôC
patena cum hoftia, in quo trâditur éis poteftas ad offeren-
dumDeo placabiles hoftias.Propterea oleo lànblo manus
inunguntur, per q> gtatià S.Spiritus eis oblata fignificatur
& quod abundent operîbus mifericordiæ defignaturi In
his etiam, manus facerdotis quæ infigura erucis oleo fanâolignantur,
conformanturmanibusChrifti,&illudinfigne
miraculû & falutiferum quod inter manus facerdotis
fieri creditunhaec manus Chrifti operantur,quizw.Stne me
ni■h liiMlp *o teßisf acere.VnJd .e cum iinpffno &S/pnenrr iirptfllul mm /&V iilnl 1ip11f1o0,.t1o(1-'
tum agitur facrifiçium.Vndlib Epiicopisfitin caplte,quia
ordinantur vicarîj illius qui vnbluseft olcolætitiæin pie- ®#un^io
nitüdine.In vndtione vifibili, quaeeftlacrâmentunifpiri- ^ anuu®
tualis vri&ionis,datur poteftas ligandi atquefoluendi.In- AeerdotiJ-
duti ami&u, albacingulo, ftolaplanetaluperueftiuntur :
perquam fupercminentia charitatis intelligitur. .a- - r feècrdotû.
Deßgnim
De fignificatióne véfiimentorumfacerdotalium.
jpùàos.
Alba.
Cingulunl
iluc.it.
papula.
Itar-H-
'Mat. iji
ai Phil i
\Pfatj}.'
j Exteofio
] manuum
fjeerdocis
extracafu-
lam.
C
Amiâos _
fuper ca- ;
fulamre-
plicacio.
Ixod.ii.
loan, ijv -J
■ • - ' •' C A P. X. '
Voniam dë indpmentis veteris facerdotij, ebrUhSq;
k J fignificatióne à mulris tra&atum eft : ea fub filentio
prætcrmittentes , noui facerdotij veftimenta & eorum fi-
gnificationes (qubft aidpfaefens attinetj paucis explanare
curauimus. Sciédûm autëmpft, quod facerdos eelebratu-
rus,-facrofanâ:um myfterium quod excellit omne facramentum
tcapitis fui fcil.Chrifti(cuiusfnémbrum eft^vices
infefufcipit.Gaputeius, amidu vélatur : in quo diüinitàs
velata humanitdte figuratun Vnde in Apocalypfi, Angelus
nube ami£lus,de coelo defeendifte legitur. Alba defignat
gloriam dornihicaef eforré&ibnfc qùam nunciantesAnge-
liâpparucrunt in veftibüs albis.Ideoqueinduitur vefte alba,
vt candidatione virtutum bftendatur ornandumelle
nouum làcerdotium.’Cingulum quo alba conftringendo
renibuscoaptatur,mittit nos ad ilium EuangeliCum fer-
monem, quoDominùsad præcingédum lutnbos noftros
nos hortatur.Mappuia qua folent uccaci ftillicidia oculo-
rum, excitât nos ad vigilandum. Vnde Dominus dilcipulis
ëxcellens mÿllcriüm^ qüià ihbbhfpeélu illius cutùs im-
molatio reprçlèn tatur,nullus riifl per gratiafuam eft iufti-
ficatus. In confefllone petcutiendopeblus,gémit pro pëc-
catis &orationc frattum,à Domino pdftulatfibi itidiilgé-
rijdicens: Mea culpa, promittit vt de his poenitétiam agat:
in quibuscÔfèièritiaéum acculât: OfcUlatur Euangeliutii ^
&altare,fignificansillurft qui ofculbfuæincarnàtionis fe-
citvtraque vnum , ëbnuerfione Iudæorüm ôc Gentium. Iprogreffijs
Tenetdexteràmpartetnaltaris,quiaChriftusinlegeprd- ad dcxcas
miflus, primum Iudæis quam gentibus prædicauit. Tune parçeiù al-
gentiles finiftram tènebant,quia alieni eran t i di uin o cul- ^ riS.‘
tùptopteridolorum culturam.InterimdePfophëticils vel leyfon.
ApoftoliCis lcripturis Ghotus Deb laudes coheinit : 8c
pneumatizando Kyrie eleyfon, fupplicât fibi mileieri. Ter
triplicate lignât Trini tatem Angelorü,q ttiplicatajlaudes
inceflànterfummæTrinitatidecantat. Finitb pneumatë,
i Choro tacente : Sacerdosfe conifertens ad occidentem, Dominu*
Clerum falutat 8c populum,dices: Dominus vôbifcum.,quafi vobifeum.
qdignatusëftihtervbshabitarevifibilipfehtiaimaneacin, .
vobis habitante gratiâ:8c ab o ccu r luin ndelitàt is Coùertat
cordaveftraadorientëm veri luminisi lftal^ltitatiofitab '
Epifcbpis,dicedo,p4XÉô&«.In quo ofteiidunturfpecialiter pax
eflevicariiChrifti, qui Apoftolosinhuncmodümfaluta-
uit. In feftiuis diebus folet gjloria inexcaps decantark.In quo ^Gloria^"à*.
innuiturcongràtulandumeflemeritisSanâoriiquifànûi«celfis:
funcfocii-Àngeloxügratiaillius cuius nàtiùitàs ab Adgélis t-uc.i.
paftorib. eft nuriciata. QuamlaUdem confequéntër'yoÈi-
rcrat totius cleri conuehrusilludans-Deum tanq multitude?
ait iVigilate & orate ne intretisin tentationem. Et alibi: Vigi-
late, quia nefeitisquando DomininpenietSzölxciicund&ta. collo,
adinterioradelcendens : fignificat obedientiâ filij Dei,
ôciugum feruitutis quod pro falute hóthinum portauit.
Obediuit Patri vf% ad mort'e crucis,8ci\ibiecit.fe feruituti.Que
enimmaiorferuitüs ea,qua opprobria,irriliones,& flagella
fuftinuit ? Qui ërgo ftolam humeris fuperpönit/fciat iu-
gum'Dbminiefle fuaue&onusëius leue quod feportatu-
rum promifit. Cafula vndiqj integra, vnitatem fidei defi-
gna.ti1$cie6:il\\id vejiimentum Aaron in cuiits barham vnguen-
tum dcapite efflüxit, & in or am veftimenti eius. Per hoc au te m
fign atur vnétio fpiritualisqua vnttusesl Chrifiuspra conforti-
bus ftHs.HæcinApoftolos & in vniuerfos ecclefiç miniftros
emanauk.Extéfib manuü facerdotis extra eàfulam, pten-
dit in cruce, manuü Chrifti extenfioné. Quæ ante At retro
quafi diuidi vidètur: hoc eft q> duo parietes diffidétes, anr
gularilapidivniütur. Amiâtusad décoré fupealli,lârepli-
catur, qafilij Dei humanitateyohinis ecclefia decoratur.
De oritamentis Epifcoporum.
1 1 v '.' c a é xi.
Euangelii
j& altaris
coeleftisexercitqs. Poftea refpiciens ad oriëntëmvfcil.
Ipititualiterad eum-dequo feriptumeft. Oriénsnbmen e-
ius:exclamat,Orrwi«,monens le & alios orare:quiaDomi- z ach-
nusorauit 8c difcipulos adorandum excitauit. Ledlione Orcmas.
fiue Epiftolà pronunciata rfequitur refpônfbriü 8c alleluia. '
Le<ftio,San <5fcor um Pàtrum monita&exhortationes:Epi-
ftôla fubfequéntium pdicâtionem reprçfentat.Refponfo-
rium,fidem audfentium qui eonirn prædicationi præbuc-
j r unt aflènfum,vnde refponforiumnominatur.-qareipon-
fiq.lècundum voluntâtem interrogantium alfenfus eft vel
G
cbndèfllo.V el gradual e dicitur, quia per grades' virtutum
ad hocpuenitui.Oportetehim, vt eos quirudimeca fidei
fûfcipiuntjgtatiaDeipræueniat : & v t Habiles maneant,
fubfequatur. Vnde alleluiatici cantus modulatio fubfe-
quitur: quæ laudes fidelium Deo dicatas exprimit, & gra-
'tiarum abtionesDeo dénotas, quibûs fufpirant ad æterna
Graduale.
Rjeter fecundüm l
qüöfdam,annuló,fandaliis. Vfus eftAaron hyacinthinatunica,quam fibi in-j
duit Dei fapiéntiay8f Apoftolos veftiuit,dicens: Omnia
qÜacunifeaudiui dpatre meo, not afeet vobis. H *c eft tunica ill a
inconhitilis quae fine damno feindi non potuit. Alia j:uni-
caferica,trahens originem a.vetmibus,Ghrifti eft caro co-
ceptadeSpiritufan(fto,quide fe üvEgo funt vermis & no homo.
Annulus in digito, Ecclefiam cuius minifter eft, fpon-
fam GhriftoalTociat: & fulgorcfiio, dona S. Spiritus ful-
gèntia demonftrat. Pallium de ouino vellere contexfum,
humilitati&eft ornamentum:quanto enim quifque altior,
tanto debeteffe humilior. Illisfblis Pontificibusdatur, q.
afede Apoftolica mittuncur. In Sandaliis fignat-ut, quia
venit ad nos calciata diuinitas,ficut feriptü eft: In Idumea
extendam calciamentum meum. Mitra qu? eft cornicula-
ta,praetendit coronam fpineam,per quam,ad vnamfidem
conueneruntduo Teftamenta, illagrauiter pungens, noT
ftrafuauitcrdqmulcens.Illa,amara:noftra, dulcedine plena.
Vaeillis quiillam non geftanr poeriitenti corde,ad fui
& aliorum correptioné. V x illisqui de crucëdefceudunt:
& crucismyfteriuminlè depin,gunt.
Deobferuandisii?Miffacelebratione.
gaudia. Verbü eft brcuèifed longoprotrahitur pneumate.
Nec mirum fi vox humanadeficit ad loqu&dum.Ybi mens
PRæter hoc Pontifices vna tunica vtuntur: fecundumnonfufficitadcbgitandum,quiaquævôi,quæiingnapo-
quofdam, duabus tunicis, &ahnulô, pallio, mitra, &
terit repetere: qtuprapantuitDomjnusdiligentibusfelTragus
qnf(tacito Alleluia} in quibufdam temporib. decantàtur:
fignificat gemitus 8c fufpiria poenitentiumin conuallela-
chtymarum.-gemunt 8c fulpirant & gaudio. ciuium fuper-
nerum cógratulanrur: vtitairriguüihferius furlum fluens
irriguo fuperioti mifceatur.Hoc gemitu lufpirabat qui di-
cebat :Ltqùefaâa eft anima me a .P o ftea à Di a con o,^vel à facer-
dote Euangflium à dextro cornu altaris transferturad fi-
niftrum,dextra attribuiturIudçis:propter legis veneratio-
nem, finiftragentilib. propter idololatriam execrabilem.
Illis crédita Euangelica doótrina: prius à ludæis repulfa.
Vnde in fihiftra parte & vetfus aquilonem legendum eft
Eûangeliü : vt lequaces illius q voluit fedôm fuam pönëré
in aquilone,Euangclicapdicatione conuertanturab infi-
delitàtè. Aliquado (ficutin feftiuis diebus) jpnuncîatur in
analogio,quiaiubeturafcendere quiEuangelizatSion,8c
'fanbtiin vaflelàchrymarü afeenfionesin cordefuodifpo-
luerum.-qivibrgloriain coelis füimemoriain terris meru,e-
runt.fdeoqj in alto & in publico exclamldoeft eorum vi-
6toria: vt m agis alacres efficiantur in' pugna. Dehinc facer?
dos incipitfymbolü fideiradhffies telHmoniü verbis Eua"
gelii. Illud chprps vlq-, ad fine ÇucCinit : oftendens feçma-
ncrein ynitate eïufdemfidei. Quo finito, lacerdos faluta-
; ripne pmifla monct ad orandü: vt Habiles fiat in fide : qua
jpfeflifiintinfermone. Statim chorusdécatatoflfbrtoriü,
ac fi dicat, q> confefl'us fum ore teneo corde & adimplebo
B Alibus induraentis facerdos decenter orriams .ye- opcre.Inprimismcipfum offero : vifaciidcianoftram 6c
niensadaltarfe/coStetut fc'indignum celebrate tam | hnmiliras.&cotdfe^iBtririo. Tnnc facerdos offert dopa ( '
! Mm 4 fiue'