
A
VII.
£
vii i,
D
Ac fupériori libelle»,. cum de violenris lbqueremur,
ex duäbus fotbribus viro cdniüngitür, & illi fideiii (eruat;
cur altera i qute Ghrifto delponlatur /eandemeireueren-
tiam nob cu ftbdit ? Verum" vt in eadem Epiftola fequitur,
iftäenitidulis veftiüntur,öblitse qüdd Ghriftusin Zacharia
fordidisveftibus legaturindutus. Siquidemiftispulchra
veftis animsë larciuicntis indiciumfeft • pet terräm trahitur
• vt ftatUra próceriör videaturi de induftria difluitur, vt ali-
|,;qüidappareat quod amet* Galcèiiiigelli Renitentes ttri-
dore luo oculoslafciuos iA fxuos excitant appetitus. Ca-
piili parUm defluunt j &recö^liguntur. Collum St guttur
deHuente palliolocafunudatur, & quafividerinoluerint
operirefeftinanr.HscHieronymus. Plura.referre pudet.
Sed in His omnibus & huiufmodi , non fecundum filium
Virginis , fed fecundüm veterem homihem ambulant;
Nam,vt ait lob ,o'mnis iftorum,vel iftärum dulcedO, ver-
mis. ticcc enimin hac vicafitperfluo cultu earnem ornari
gcfiiarttjiUüd tarnen librredclefiaftici feftat, qutä t>jeftietur
pdnnisdormiiatio. Etveineodem item dicitur : Qutftiungit
fomtearijs er/t nequam,ptiiredo &firmii baredttabunt ilium, &
tolletur denumm-o anima eins. Bona vero ccéleftia {ponfijqu£
pro his emendicatis perdunt, act erna fiint, & taliä fimr,
vtadhueneead Panli qnidem auditum peruenerint*ncc
ad cor cius afeenderinr, qua muis ad paradifiim rapt us
fuerit; /
cüm fü perb ia,'& lfix ttriatn ëPiri rnenvoraui mus,de tftalicia
taëcfttes.Hi efgoqui poft ptofeflain religionem àdcàrtta-
1 es neqiiftias deubltmn cur, pritno pet fuperbiam eapiun-
tnV, ïn qüa,vt fcfiptutn eft, ömkjieïdiÏ0(HMitiniimftti qus
eis ntèkime per hóe fubrepit, quiadum redditibus B cote-}
fide, vel donarijsfide I iu m uitati ihcraflahtlir, recalcitrant,
&qaiainlaboreKominümnon(unr)tenenturideo(uperc
Biaideirtde plenani majium Kabefttes vitiümillius purpü-
rati diuitis incu rruttt,quotïdie videl. fplen dtde epulari, öf
cükiövibus veftibüsgeftientes pompari. Tufti quoq; fus
pïôfeffiohisÀlicilüxatiæ nlanus tradunr.Apud qiips yti-
que,iuxtailludCqnuci, Venus-ftigerer \ fi Getere & Bac-
cB'o non abündaflet. Cuius ruin* defcenfioncm ipÜà qüo-
qüe 'metabïotuin demonftrat pofitio, cum videlicet pcf
viri ftipèrbïa turn et fuperiüs, deinde vëntbr, poftremo genitalia
cpllpcahtuf.S uperbtafcft fpiritus, reliqUaeduscar-
hiSiQüçduç poftqüam honainemiliéxerunt.eödiflicilius
dfeponunfur,qupdolcias Vtuntur.ïam vero hi tales contra
Apóftplnm fecundüm carnem viuentes dccorpoieano-
bilitatëgiörïantur : qui fi prö certo Dei fi 1 iosfe elfe crede-
rent ,nunquatn poft diuinosnatales nóbilitatem admita-
rentürterrenam : óccum fcriptum fit, Neglotierisid vèjlita
vnquam, ifti qtiodàùdentfaCiUnt. Nain gemis quidem ve-
■ ftimëntï, quod religioni dedicatüm eft, pemtus pröpter
Kütnanarri rèprehëAfioném abiieere erubefcunt, colores
tamënôc molliciemftùdioft qnætu'n t i quaniuisnon nulli
eti am Âb bates v vt a; périras etiam i n i m i ci r i as i n ter fe & fàn-
ftam regûlam pr o reftemtir , monafticurnfce ma, vi del i cet
çuçullâmihdüerë dedignantur. Et cette fient in libro
Geronticon dicitur,eadem dâtur gracia in monàchico ha-
bitu,quàè&in albis baptifmi.Èt ficurbeatusHieronymus
inEpiftola ad iBliâm Maüricij perliibet, Grandis diùins
gratis contumeliâ eft mundani & feeniaris brnatfienti
ptælatio, Si ériftiefi eft poft chrifmâtis fanótificariöBem
çuiufcumque fpéci’e tèrcenæ creaturs capttt vel Gorpus or-
nariîqUod iâm ccblefti fplendorÊrefulgec.Ille dines quem
àdmagnam exprobrationem Chrîftus ornatum piirpura
&byflô cbtrimertioratï non legem àut Prophetasâüdie-
ta t ,& tamen de àppêritu veftium vicuperâtuf-. ïftis er»
goqiiîd in iudicio diârurus eft idem Cbriftus , quoniam
etiàmmonâcbiàtquelahàimôniàles hbc appetünt,quPd
non fôlüm àlaicis*'Vèrüm etiarn âb eorumconiugibUs À-
poftoli prohibent ? Vnde Pétrus. Qüaruni, inquirer non
exirtnfecus caplüatufa, àfitcircurntUtioattn, aiuïndimenttvcfii-
mc>norümYcultus) fed qut àb[confus cordis est homo. Et Paulus,
Mulkres fimiüter in habita ornuto, cum verecundia &fobrietate
ornantes.. non in torris crmbits, dut auro, ata margant is, aut vefte
precïofa.fed qüoà decet màlieresÿtomttentes cafi;ratem>&bonam
ioriuerfationetot,.
I Siergo'ficàconingatisînhibetunqüantumne'aseft,
HBcant fâfiifti habîtiis viros, au tlanéti m onialesappetéreî
Sahiftus Germànüs âd Gènouèfam inter alia. S i,inquîtïfie-
; cüïi hdius velëxiguus decortuam füpèrauitmétem ,aêter-
nisSi: CÔélëftibasornamentiscarebis; HincdomnùsMar-
tinusbreiii duldêm, led magni ponderis fententia, tiiu-
lierishôneftàtcmcothplexüs : Sumrôa,;inqait,virtuseft
mmi'erisnolle Videri. Cyprianns Ëpifcopus de Virginibôs
ficéit. SèriëO'& ptirpura indutai . Chriftarninduere non
pofilint : auro ^ tnargâtitis-, & md’nilibnsadôrnatas'jornà-
menta cordis & corporis perdiderùnt. Quod fi BetruS,in-
quit,mulieresadtrtohetcoërcendasj queefcctifarefbleanr
emtus fuos pèrtnaritos ï quantô magis id obleruâtevirgi-
néhi fà^eft, cui nullâ ôrnatbsrûi cdmpetit Venta -, necdëri-
uati in alterütrum poffit menda'ciüiiî cui pæ, ièdfolaipfa
remaneâtirt cotpore ? Séd qtiae ciufinbdi (Orttv non fàïi-
^amillam vbcem bead Gypriahi recipi'tint jquinpbdüs
irritam faciunt fidem Chdfti,dtfi:brtatorum ocülis'fê tna-
gis cOmunt.Quilcilicet rcO'rtatôrësivcaitbëàtüsHieronÿ-
mus in Ëpiftola ad màtrem iScfiliamÿqüando âadéntvxo-
res Chrifti (ponfas'frequentius refpèdàntî loquuntùr nu»
tibus, & quod minus licet ardeftrius affeâant. Minüs>in-
qüit,licet,quia quantodèteftabilius eft infringerélacro-
fanâam,quam plqb>è*am domü j tâmofceleftiüs 'èft fpon-
fam Chrifti,quani Vxôremproximi violate.Gerte eurn vna
Etèntrn pulchritudinem cofpbris cprtis quibufdam
& naturalibus térniirtiS Deus claufit •, Aniinae autem pul-
chritudinéthliberam fecit ï é^nullafiibnecéfiitatëcoclu-
fit.Narpetfietiam corporefdecoris poteftatem Dominus
innoftropermififfetarbitrio.foHicitudo nobis immineret
^fuperflua,atqueinhisquje nihil prpdeflèntomne vit^no-
ftr* tèrnpus occuparem us.Ex quo cultus animae neceftärio
negligeretur. Quippe quietiam nunc, vbi nulla nobis po-
teftas eft co nferendialiquid corporis decori,'hoc tamen a-
gimus v& hoc ftudenius, vt fpeciem corporis omnimodis
excolamns dumcolomm fuciSj vel cópofitione crinium,
yel oculorum rotatu,vfclvarietateveftium,diuerfifque a-
iijs & exquifitis conferre aliquid, vtdixi j decori corporis
eupimus',fed quanto magis conueniebat nobis, vt aa cul-
tu'rfianimae operam daremus? Namcorpoteapulchtitudo
inpelle folummodo cphftatv - Nam fi vidétent homines
hoc qüod fubtus pellem eft, ficut Linces in Boëtia cernere
in^erioraferuntur,>mulieres videre naufearent i Iftedecor
ififlegmare, ßeiänguinei Rchümore,acfelleconfiftit. Si
quiäenim confiderat) quae intra nares,& quae intra fauces,
& quaintraventrem lateattiyfordesVtiquerèperiet. Etfi
nec extremis dtgitis flegma vel ftcrcus tahgere patimur,
quomodo ipfum ftereorisfäccUm ampleóti defideramus?
Auótor quippe nacurarum Dominus,’lieer multa dignitate
hominem cpndiderit, tarnen in hac corrüptibrli vicaplura
: nos'patipermittit;përqtiaè'fupèrbiam carnis retundar. Inde
eft quod pilos hominis in cibo vel pPtu repettus magis
j faftiditurj ßcpuficesde pul uerè%mèrgehtes} minus j quam
! pediculos, qni ex humote ebrporis Hoftri prodeunt^faper
nosvidetiabhorremus. Vt autem nouërimus,quodipfa
I qualifcumquefit pulchritude* corporis, hon de came, fed
j de animäeft jipenfemuS quam deleftabile fit cadauer hominis
, quin potius quantumhorrorem vidèntibusfein-
cutiat.Animaquippepiilcherrima recedente ,pulchritu-
do quam earn idedetattofa re cedit. Sed iftt vel ift* qui au-
toriturpitudinis fe fuperbiendo fubmittunt, nihil fecundum
religionem fidei,nihilquefecundum rationishone-
ftatem difcfem nnt, & iedireb fola quae catnis funtfapiunt,
non duae fpiritus Deii
Antequam fidès-Chrlfti clarefceret, attteqiiam miirl-
dus alteram vitam feiret, vbi Vel sternum regnum pro bo-
nis,vel sterna gehenna pro malis recipitut, noft välde mi-
rum erat fi femortales mundialibus illecebris fubfterne-
ban t. A t nunc cum non folum per omnes fahdbs ab origine
mundi prslatos, led 'etiam per fe ipfum Dei filius de
Virgirtenatiis ab eifdem illecebris noS compefcat, & ad
cdeleftes delitias tantoperê appetendaS petfuadeat,mira
eft, vel potius miferahsc Upftradementia, Vteligamus e-
mendicatis & egenis pturitibus act modicum Iscari momentum:
tnagis quam in omnimoda gloria fociari fanetis
in sternum.Scd quid fiet?vrique quod iudex iple commi^
F
i x .
6
X.
nitntdicensittulcotttemnuntmeteruntignobiks.^iitiëia.De-
Jpexiftis omneconjiliummeumy&vocaui, &renuiftis. Egoquoque
in interitu veftroridfbo. Cum irrueritrepentinacalamitas, quan-
do veneritfupervos tribulatio &aiiguft'ta.' Tune inuocabünt me,
dynonexaudtatn,eo quodexofambabuerintdifciplinam. Sed ve
item fcriptum eft>, fpla vexatio intelle£tum dabit auditui,
quia videlicet cuntfta quænuncihfcrip.tu ris audiunt,qu*
quafi non intelliganf, conternnunt, doneeper tortnenta
puniriincipianrituncadmemofiâmredueëm, tnne mens
eortim exæftuat, tunçinftu<3:uofiepoenitentiæignibusfe
inflammat.C^jtjvt feriptum^^èft, vtinam,daxjà\içet,inteüigêï
rent, acnouipmaprouiderent. Alioquin tale eft ac fi alicui
proponatutvtrura velit, perbreuem guidem, fed pçtro-
fam viam.paululam incedere, &ita inter regios pperos
ad regale pranjdiujn intromitti? an magis;yelfi c-um fctïrris.
& d 6mnatiçijs perfloridumpratum ludbndo bergère, &
ad finem prati tnortçm fubirë ? Ille vero non nnem , fed
qualitatem itiherisi'Cogitalis eligat magis fuauem viain,
per quam citiusvvedfàt ad horrendutr).exitium. Ifti fane,
nonnulla bona faciünti ac interdam viucre lecundum
difciplinam proponunt, fedfemperadconfuetamalare-
plicantur. Eflè quippe humiles volunt, fed finedefoeétu.
Ille non,erat Dcus,led creatura,ex qua vox Dei refpnaret,
hie vpro-corpus Gfiri ft t c ft, i trqu o"hab itat omnis plenitude
diuinitatisj^Verumquia de facri loci reuerentiafefc occafioprsbet^'
dicendumvidetuEquidantehosannosin
C arrilp ce n fi M onafteri o ko ntigi t.. Qui d amvalTus no m i-
Rieheriusibi metis inimicorum confijgerat, quiincel-
la , qus Ecclefis adhsret , n o£te 4ormiens fium vxorem
fuam cognofcere vellet, itaficut canis eidem inbsfit, vc
nuilaten- ab eadiuel-lipoffer.,Cum igiturfe itatenerifyn-
fi(Tet,{uCclamiaUit,tumor lubitus incfepu.it. Accurrerunt
omnes.Illitamrttetuquam vereCundiavehementercon-
fu fi fun tvMon aehos vocarifecere^quantapptueruot mu-
neradoco fando dcdcrunt.. Gum diu4 flec a M.ouachis
pratum, fibi redditifunt. Filium eiusVSSfrattes egp;nouij
ab his qpjintetfuerunt hoc audiui. SieutAutem ipfa, res
edpeet j cpmplexus coniugum, quia lipirus erat, tempora-
literpunitus eftob illicitam.illius fieri loci prsfumptio-
nem, vbi gerebatur. At veto inceftoru in fendis locis pa-
tratus ob ho ein prüfend minime,plerumqjpleditm;, quia
tantum eft,vt non tranfitoria,(ed sternavluonqfetkj de-
beat. E contra vero quantum facrati loci reuerentiapro-
fitjhocfatisyalecexemplo peruideri. QuidamRcx Loneflè
content! profperis, fed fine neceffitate; eflè cafti, fed, | gobardorum , ficùt in eiiifdomgentis Hiftorialègitur, m
finemaceranonecorponsjefTepatientes^edfinecontu-i Csmeterio cuiufdamEcclefisfaridrfeannisfèpeffii fe
meins;adipifct-virtutes quxrant, AdcSnfequino.npofij^cit.hireticus tamen pctfeuerauit.ÇuiuSmmuk,mt„f.
fiinr.qmalaboiese»rumtefugtunc. Vndebenefaiptnro damfutefFtiligehs,ornament,càmquibus.IrRex^fc.
ett,lmolut£fantfcmU£mcffuummum,q\iiavinmii!x* ffndia | pnltusfuetaE,arpo'nanit:eidem:verolandtnsIoannesper
antrmnappetnnr,äatfiappetierunt,fiaa.tnfilocqnanri. ; «fionemdiiric. Cat,ufuses corpus ipriusbominiscon-
ne,none.acobrequuniur.Htncnem.KapeCM»rim^!ra«,tir,ge^î fueric licet non,reûe credensî.ramen,mihi.fe.
xT^ii i* ■ Uomm.endaüir. Quja ergo hoc laeere biarumplifti'nun-
Nullalpxobmprærer naturalem ftupra « o h ib e ^ t .& | quam in rtteam balilicam deineeps ingrcOui habebis.
tarnen tanto ftudio refccabatnr ,.vt,K;ex Abiftiqleth dife?‘,s-Qb0d uafaänni eftQuotiefcumque enim v o ld ^ cb c i.'
ret. VoterAtaltquumfedepopulocum : ri IoanniâQratorium ingrediÿftatim velnr à yalidiffirno
^M^»depe£MrBm.ÇtThamar,quqdeIu4aconsepera,t,, tpgiligùtturerferiretur.ficrubitoretroruebatimpnlfnsJ
flammis adiudicataeft, eoquodin viduitatç moechata vi-
deretur. Lucretiaqupquegentilis Romsmatrona, cum,
eflèt aTarquinfi filio violenter oppreflà, patruofuo ac vi--
rofacinusad hocpàtefecit.,vt ftupratprem perfequeien.
tur. Porro ipfaconfufionemnon fuftinens, feipfam inter-
fêcit. Et vtad fandos veniamus lob fine legaliprscepto
inter gentilesdegens ait. Pepigifccdus cum o cuits rfteis, ne quidem
cogitarem de virgine. Non lblum fubaudis de aherjus
. coniugeiGentiIes.itaq; fie etiam fine lege. At ifts ÇhtiÉq
defponlats funr, quipus & viri ad iniuriam fponfi irretra7
dabiliterleinferunt, & ipfseis impudenteriè ingerunt.
O qualesifts lampades obuiam fponfo/ tenebuntur cene
pPculaplena,ficutinApocalypfilegitur,fprnicârionum.
Item lob ait. Si deceptum eft cor meumfuper mulierem : Qulvt
mîignitüdinem tanti facinoris 'oftenderet, iubiunxit.
QuamenimpartenxhaberetinmeDeus defeper?Etillos
quidem fola vis naturalislegis coërcebat. At nos muleis
& validis conditionibusiigàfèmur, fi pmpinoinfrenes
nofuiflèmuSiNam vt de multis paucaperftringam , Ghri-.
ftus iam de Virgine natus eft,vt exh: beat fibi iponfam npn
habentem maculam aut rugam, fed virginem, yt ait A po-
Si ef|6 reuerentia fandi loci contra violatorem fepuh
chri illius hsfe.ticf iandpS: Ibannes ita indignatuf eft.
;qiiantumputas& Deri», ’& Sandieiusirafcunturaiiuer-.
lusquepdam, quifanifcalocaquolibet modo commacqi-
lat? T otuamundus fenc^a fcripicura, qus.nos p.eccare prp-
hibet^illqftrati^./TorusDeiteftibus, qui hanc c^ferUa;
ueru.nt, plenuseft : de quibus, vtfppradicitur, aitlpb J k-
iflauras teftes tuos contra me. ^Scilfeet ,- quia t.pc injudicip te-
ftimoniumcontra no.s dabunc, quot legem Dei j qilam
nos contemnifpus »fineprscepti etiam cppftj'idipne fer^
uaperunt. Igitur totcaufs feenare nos debuerant^yide-
lic.ee &Tcedus imitands cafticatis,, quod cum fufs mili-
tibus filius Vkginis tanquam 'dux & prsuius ipiit;, !& ’
conditio portands crucis, '& confecratios , qua vel a pa
rentibus, vela nobisDeo initiamur,‘ '& profedio fandi
propofiti, fed & locoru m reuerentiafacratorum, & vici
nitas tants mafeftatis, qusinaltaris myfteriPepntinetur,.
nec non & feripturarun. audoritas diuinarum, afque
tantotum, & ante legem, &p,oft legem exemplaSando-
rum. ■ ■ ■ .! , - • s- •V.biiv*-
Conftat autem etiam nunc pqft redemptipnis graltoluSjOCcaltam.
lam leuauitlignum Grucisinnationibus^ ,tiam ilia lententia, quadicitur, quiaomnu<;aropr.onaefiad
&proteltaturdicens:<2«i non battilat crucemfuam quotid\e,no malum. Licet enimfiiius.Virgini,s ad ’hoc. apparuerit - vt
firme /liltntic r ninnm<u>rr< k o b .la » '-O. i r \ - 1 ii 'V lignus. Crucem vero baiulat, qui corde & corpore '« ' ‘ ' a P i o . ’ law .
caftus carnis curamindefideriis nequaquam facit. Qup-
modo igitur crucem baiulat qui cacnem fuam àçpnçupi-
feentiis non crucifigit ?. Apoftolus enirn çultpres ventris,
pon portitpreSjfed inimicos eiufdem crucis appellat. Nos
parentes noftti, ficut Ab,raam obtuiitlfaac, & AnnaSa-
muelem, DeoinSacrificium obtulerunt. Nos templum
Dei qüod efleipfi debpimus violantes,&oblationem,eius
commaculantesidem.nofmetipfos, infcrnaçncum.cpnr
uerfîfumus.NaamaiiSyrus in tantam habuit reuerentiam
operaDiaboli deftraeret,& libidinemj quam Patriarcha
Iappb,filium.plapgens,ferampeflima,m vocatvditMs djle/
doribus truncauerit : adeo tamcn ,^dhuc m fyluis'no-
ftrarum cogitationumJeadem beftiafsuit 8cTrqmft * svf'
vixreperiasquinaufragiumpudoris tutuseuadjat. Atve-s'
ro cum ipfe films Vi^inisrefeicittermm cpfdls npftri^Rc
fecit earn tremerc , 6c dicit fludui cogitationumicarufl- j
lium tanquanj man i bucvfqueprocem, &hic conjritmstu- ]
mentesfluttus tuos: refipifcit quifquis illuminari merBcrit, j
& sternam gehennain,quam in agpnipf yoiuptatiscom- fmatrinu
locum,in quonomenDeiinuocabaturjVCdeIfraelterram| parat, folllcice contfemifeit. Sed fi confideraucritquod
cumburdonibus portaret.Nqsin atriisEcclcfis confifte- j Apoftolus fornicationem iubet fugere., &!,quod Iefiis
tes , in terramSan^orum , iuxta quodI?ropheta plangit, ^ ab eo , quem lanauerat, nort poflit in turba rebenri ,
iniquagerimus.rw^r454»<^ortt?»,jnquic,i«*^«4^;e)fif^Se,d t & quod fanaturus alium de turba feorfum Kune appre-
lequitur. lieononyidebitgldriamQomini. Vox adMoyfem.!: henderit , &p b hpc^turba.vitiorum pelfimis comnli-
LocuSiQt, fnquo. tujlas, terrafanfta ^.\Quietiam non eft au-1', cibus, .tanquam a Spdoma cum Loth profugere yplae-
utrelpicere contra ignem eccjlplujS eftin altare,, ,adjj ric, & aliorfum, quo forte peccandi libertas aliquatenus
quodnosimpure&irreUer^ier^cedinm^. ;N^m igpjs 1; regenetur, fecedere vpfuerit: mox omnes quafr Dia