S. OdonU^Abb.’C lu n .lï.
bolus huttc ordinem rerutn , quod videlicet quidam gligitur, fpesinfirmatur, & fupernum aHiutorium deefTc*
per a£fli&i onesperuenirefoleant y, aut ad murmuratio-1 creditur, quoniam tardius impetratun <$*Uo contEafcri-
ncm,autaddefperationem. Etidcocum prsdi¨ob j ptumeft. NequeenimfruftraexaudietDeus. Nonfruftrain-
ad tentandum expetifletN, othnem fubftantiam eius pef-j quit, fed vtiliter. Plerique exaudiuntur ad votum, fed
XXXIX.
b
fumdedit > ied&omne corpus eius afflixit: non quod
eom paupercm autasgrum facere dcftdfcfatet, fedvt per
moleftias excerius illatas eiuscorifcienriam fatigare pofV
fct, animiqueVirtute nudata vt i mpie ali quid de diuinita-
te fentiret. Ad hoc enim & nuncios callide dircxit,vt vnus
prius diceret, Sabaifeceruht tres turmas, &tulerunt omnia,&
tuncigniiDei cecidit de coelo, &taftasouespuerefque confumpftt.
Quafi diceret, penfaquiafruftra tot Deum hofttjs placa-
re voluifti, cuius iram toleras, quem-tein humanisad*
uerfitatibus confolaturumfperabas; quatenus dum fefo-
risab hominibuslxdi, & incus a Deo deftitui confidera-
ret> ihcontumeliatn tanto audacius, quanto defpera-
tiuserupiflet. Adeonamquediabolusidpofle.fieriprasfu-
mebat, vttfonfalumdequolibecaliquo, fedetiamdei-
pfolob Gtiiu$fimilis tunc non erat > ad Deum diceret}
Tangecuntla qua poftidet ,& tunc videbis quodinfaciem beneii-
eat tib't. ■; Yeram ficif&em lob contra vrraque inUnitus-.
p e rftitit.'W%m contra naurmurationem aequitatem iu-
dicisadmemoriamreducit > diccns, SctoquiaJivoluerithomo
contendere cumj)ea, non potent reftondere vnum pro mille. Ec
item, No» reftondebofi quippiam iujli babuero, fed meum iudi-
cemdcprecabor. -Contra defperationem vero holoeaufto-
rum compaflionis ,caftitatis, hurailitatifque, vel multo-
rum talium rertiinifcebaturi ita vt diceret, No» reprebendit
inecornieum in omni vita mea.De malorum vero profperitate.
non mouebatuia^uoniamfinem eorum confiderabat cu
diceret ,Ducunt in bonis dies fuos,&ihpun£io adinfernum defcen-
dunt. -Sicero', & nunc quilibet mente infirmi cum vident*
fccleratos quofque lsris fucce (lib us profperari, innocetes
vero frequenterlubtu 6c penuria premi, fciunt quia, vt (u-
praduStumeft , nihil in terra fine caufafit j quiaetfi Deus
caufas flagelli, quo boniopprimuntur, & prqfperitates,
quibus mali fulciuntur, Deus nonaperit,eotamen iuftas
efle indicat, quo eas ipfe, quifumme iuftuseft, fieriiubet.
Nihil etxim Deo placet nifiiUftum : pari autem nulla nifi
quae Deo placuerinr poffumus.Iufta funt igitur cu6ta,quae
pacimur,quiaeo ordinance nobis cuenint,quiiniufte velle
nihil pptefEErgo diuina iudicia, per quae bonis aduerfitas
euenit, & malis profperitas, non audaci fer mone difcuti-
cnda fun tj fed f ormidolofa filen tio veneranda.Non igitur
difcutias, cur ita vel non ita.fidadfinem vtriufque refpice.
Dauid enim in difquirendo laborabat, quoufque incelie-
xitin nouiflimis eorum, 6c vidit, quod llli, quifuperbia
tenentur, eijciunturdumeleuantur, 6c lubito indelola-
rione erupt. Hi vero quiiuftificant corfuum & flagellan*
tur, tota die fa£ti funt» huncquidam.vtiumentum , fed
erunt femper cum Do mino. Licet igitur multipliciter af-
ficiaris, non deiperes opera bona, fi qua funt , Deo di(pli-
cuifle, quoniamYcfcriptumeft,cum te conlumptum pu-
taueris,orieds vt Lucifer, & meridianus fulgor confurget,
tibi in vefperum» J
. Nonnulli res human^s. Deum curare non aeftimant,
quoniam fortuitis cafibus fieri videntur, auxilmm vero
diuinum fibi adefle diffidunt, maxime cum prfcceseorum
non exaudiuntur. Sed in lob dicitur, Supra omnes calosL.
pfeconfiderat,&fupergentes & fuper omnes homines. Hinc in
XXV. Moralium librp,aeque Deus omnia refpiqit, aeque
cunfia difponit.,., quivbique praefcnsneplocalicertene-
tur, nec varia curando vanatur. Sic ergo diuina iudicia iju-
tendunt fuper vnam ariimam, ficuc fuper vnam vrbem: &
ficucfuper vnam gentem, ficfuper vniuerfam generis hu-
mani multitudinem; ficfumma regit Vt e dam extrema no '
delerat , nec vniuerfo deed cum difponit vnum ;, necvni
cum difponit vniuerfum. Non ergo negligit humanosa-
6tus, quippe quos hie frequenter aut punit., auc remune-
rat.fed vt di&um eft, ipfe confiderat qualiter eos vel nunc,
vel in pofterum determinat. Qui fi nuncprune peccatum
manifefta poenaplederet,nihil vlnmoiudicioferuare pu-
taretur: rurlus fi nullum nuncp.eccatumspuniret,nulla ef-
fe diuina prouidentia crederecur. Afflidi vero dum clamant
dear dips exaudiuntur, dum clarnpC e orurn quafi nerion
ad falutem, vfSatanas quandobeatum Iobexpetijt.
Ad hæçalij nôn ad votum , fed ad falutem, vt beatus A-
poftolus. Hincpfalmifta, Deus meus clamabo per diem, &
honexaudies, Et deinde, Etnocle, & nonadinjipientiammibi.
ln no&eclâmac, cuius exaudicio protelatur. Spes enim,
quæ differtur, occidit anim^jn. Ac fi ergo diccretur,quafi-
deferis me dum clamancem ad votum ft on exaudis , fed
dum hoc quod infipienter populo diffimulas, melius me
exaudis, quoniam opportuniora procuras. j Contra hoc
autem qudd ea quæ patimur,Deus non confideraré puta-
tur, cum feriptura dicerct,N^Me enimfrufira audit De««jfub>-
iungitur, & omnipotent Jingulorum caufas intuetur. Quia videlicet
precesaudit, quasaudirediifimulat, 6c quod quif-
que patitur nonignorat. Qui vero pondéré perçuffionis
velmurmurareveldefperatecogitur 1 authorem miferi*
cordiæ & naturae fusé Deum co.nfideret.Hinc enim rexDa-
uid anguftiis preflus ad (pern fefe recoiligebar,dicens, Ob--
mutui, & nonaperuios meum : quoniam tufecifti. Confiderauit
enim,quod qui benignèeum, quinon état, condidit, hue,
profedto conditum non nifi iuftè perçu (Tit. Hinc Moyfes,
cum murmurantes reprimeret, dixi t, Generatib parua, hac-
cintreddis Dominoi Cubmngensynuhquid nonipfe &pater tuus>
qui creauit tet &c. Ac fi diceret, Qui^os benigne condidit,
nec fine caufa cruciari,mecperire negle&cpermittic. .Et i*
tern voce defperàntisin lo b , Et non dixit, Vbi eft qui fecit mei
nam vt in tertio Moralium volumine dicitur, cumftaqme
hominibusfiuntjOccultoDeicpnfilio vcniunt, Scipfedi*
fponit quantum vnumquemqjaur prblperjtasaut aduerfitas
fequatur} necele6tos aut immoderata prolpèritas bleuet,
aut riimiaaduerfitas grauet. Quifquis inter prefluras
defperatione frangitur,eum,aquo fa£bu$e ft,mini m e Cqn-
templàtur. N^m vt di&um.çft, qui quodnon çràt fecit,fa-
dum fine gubérnatione nülTatenus deferit, Hinc Ambro*
fius,Si quisoperatornegligat opensfuicuram, &defevac
ac deftituat, & quod ipfe condendUm putauiç, non pu tet
quod feccritj fummainclementia eft. Sed cum ifta nos
defperatipnis procella conturbat, con culfa mens citiusin
portum fpei fe collo cat, fi bona Dei ad merporiâ reuocat,
fi mala qua: bonis eius reddidit non excufet, fi perpend it
quid ab eo iuftè meruit quod accepit. Si igiturvel accepta
à Deo bona vel malà à fë-gefta.affliéèus confideret, nec
pcenas quas patitur accufabit,nec à (peranda mifericotdia
laflcfTet, qu^ etiam fuerat fi nulla beneficia præceffiflènt.
Alioquin quomodo ftabitillud , Iuxta eft Dominas his qui
tnbulato funt cordel Vt Beatus Martinus indubitantoraftir-
mat>qui captus à latronibus cum nil facie mutareturt&re-
quificusantimeret ,refpondit, nunquam fe tarn fecurum
fuiffe,quia feiret mifericordiam Domini maxime i*1 tenta-:
tionibusadeffe.Beatusqûoqtie Antoniuscumà malignis
fpiritibus ita affectus effet, vt nec vel illörum plagæ, vel il»
lius conftantia digne confiderari poflet, tandem porren-'
tisilliseuanefeentibus mfufaccelitus luce recreatus dixit,
lefu vbi eras hucufque. } 6c vox ad eum , Anconi hic eram,
fed expeókabam videre patientiam mam. N
Vt aucem.de proteiatiofte precumadhuc aliquiddica-
tur,cum afflidki clamant, ex fe quidein fiepe merentur aur
diri ,. fed tarnen eorum preces ob meritum differuntur
opprimentium,vt ferip turn eft , Gdamabünt & non exaudiet
propter fuptrbiam malorum : aefi diceret, reams perfecu-
torum prohiber ne affliéti exaudiantur. Iuftus quippe ÔC
mifericors Deus & fuos|permictit temporaliter opprimi,
6c violen torum nequitiam im maniter augeri s. vt dum iu-
ftorum vita purgatione teri tur,illorum nequitia eomplea-
tur. Plerumq-, enimfidelesintribulatione deprehenfi fuper
num folatium etiam temporaliter in tribulatione per-
. cipiunt, vt dum illos-omnipqtens Deus fatfto aliquo mira :
culo libérât, virtutem fuamipfis etiam perfecutoribüs iil-
notefeit , vt inde aduerfkrios in sternum redimatVftdc
fuos temporaliter faluat.Vnde Prophetaait, Propter inimt-
cos meoseripe me.Quafi diceret, Prppter me quidem eiipi de
tempo rah tribulationé,nqq appèto , fed tarnen ejdpi propter
iftimicôs cocu pifeo, Vt dum me faluâri mirabi li ter vi-
l'détint, ipfb miraculi vifii à fua duri tia conuertantu r. Nam'
quimuihbilium fide non tenentur,'moueri nonnunq yifi-
bilibus miraculis fblent. Sed iccitco fuper affli6los diuina
virtus plerumque nonagicur, quoniam, vtfupradiftum
eft, afflidlores eorum illhminari non merentfir.Siue igitur
propter aduerfarios noftros, fiue propter patientiæ noftrae
prp^ationcm cribulatio protehdatur, ab lperandamiferi-
coirdianon laflemur , quia tunc probabiliter defiderium
B o norum cum aUqüa aduérfifare eis refiftitur .Probati ye-
ro melius exaudiuntur, quam videlicet probatiônem atqj;
exauditionemincer anguftias fieri Pfalmifta doçet, dices,
Exaudiuite inabfeondito tempeftatis, id eft , inter fluftus affli-
ètionum probaui te apud aquam cotradiâiionis.Ççterum
vt Beat’ Hieronymusin epiftola ad Ephefios fecunda per-
hibet,iuxtaimbecillitatemhomines poftulant , quseeis
conducibilia videntur. Ac vero quantum ad rei ipfius per-
tinet veritatem , plus Deum cribuere conftar quam roga-
tur, 6c preèés noftras vindaffeètibus, quia fecund urn id
quod opoftet orare nefeimus, Sc fiepè.contra nos petimùs'
aeftimantes e(Te pro nobis.
Placuit quippe diuinae prouidenthéprxparate ift pofte-^
rumbonaiuftis, quibus rion fru'entur iniüfti, & mala im*
pijs quibus nonyexcriicientur boni. Ifta verb tëmperalia
bona 6c mala vtrifque voluit eflè communia, vt nec bona
cupidius appetantur , quae mali quoqiie habere ccrnun-
tut, nec mala turpite^uitentur, quibus 6c boni plenum*
que afficiuntuti In his autem.borus profpèris vel aduerfisf
quænuncvtdiximus mixtimprocunfuntipatientiaDciVcl
feueritas hacdifpenfatione difpdnitur. In profpèris nam-
que patientiafouetbonos,&ad pcenitentiam inuitat ma-
losiinaduerfis Veto feueritas ad patientiam erudic bonos,.
Intereftautem plurimum qualisfitvfusvel earum rerum
quæ profperæ,vel.earum rerùm qiiæ dicun tur aduerfæ. Nâ
bonus nec.tèmpora]libus bonis extollitur, nec malis fraq-
Autrjiefiisauerftone cöntenttofd. Dé iftis qui véri Dauidfili j
per adoptionem faófci func,, pro magno murtcre voce pa1
trispro m i tti tur, Si dereliqtièfintfilij eius legend meant t & in ïu-
dictjs meis non ambulduerint, & iuftitiasmeas profanauerint, &
mandata mea non Cuftodierïnt , Vifitaboin vïrga iniquitates eo-
tum. Mifericordiamautem meäm non dtjpcrgam Ab eOiDeillis,
Non vifitabofupeir fiitasveftras cümfuerïnt fomkata., & fuper
ftonftsveftrascumadulterauerint. Iftarefponderetribulatio-
nibus, &conclatnarecpgitur. Dereliquit me Doniinus, &
pominusoblituseftmei.1 Séd Deus conftdatur jjarn dicens,
TÜknquidpoteftntulierßbliüifti infanteiït fuum, vtnoiithifereatur
filio vterifuï} &fiittaoblitafucrit ;:6go tarnen nonobliuifcar tui.
Illadicit, Sedeoregiha, & vidua nonfum, fed eivbxdiuina
dicit, quópulcrioresdefcende. Et item, fedeinpuittere,non eft fo-
liumfiiu Cbaldapru.SumSc alia quiplurima huiufmodi, i n
.quibus omnibus liquido patet, quod h*c*, ficut in Vita
beati Martini legitur, fanéris omnibus, atque omnibus a-
lijs ad percipiendüm finteommunia : ''fedhistolcrandis'
prjedpuamfèmpér iuftprum fuiflè virtutem. Dixeramus*
aliqüidnosadaffliètórfrconfólationem relaturos. Sed
fbrtc quis dieet, In his verbis qua: confblatioeft } Sedfi'
more fanflorum, & nön fècundum förenfcm & habetem
carnalium op'inionem confolari qnaerimus, mira quidem,
fèd veraci aflèrtione fatemur^ quia non fbliim häec verba,
quibus oftenderenitimür , vtdulcis 8c reótus Dominus,
mifèricorditerSc iu ftc fuos affligit, fedipfa quoque tribu-
latib'dëbeat pró confolatione haberi. An non eft cönfo-
latio noflè, quodDeo difponéhte pateris,qui nos hpn nifi
iufte percutir i An non & ipfa tribulatio confolabatur
Paulum ciim diceret, Nonfotum autem, fbd&gloriamurin
tribtlldtionibus} & iremdèfè,cum nequaquam proillafua
ineffabili tribulatiorienbllet eXultare. Pro me autem nihil
gloriabor, hifiin infirmitatibus. Et lob hint apertius,H<cc nühi'
fttconfoldtione affligéns me dolore non parcat:M os nam que m e**
didnalis eft, vtfaEpfc feruorem vifceruift in pruriginem cu»:
gituf; malus adeem iccirco aduerfitate punitür, quia foeli* litis trahat, Sc plerumque inde curat inferius vnde exterius
citate corf umpitur. Intereftèrgo plurimum qualis fit qui ** É " *' ’ ‘ f g i ÊÊ| ”
afïligitur.S icu t enim fi vnguëtum & ccenum pari pulïu éx-
hocfiuauiter fragrat, illud foetidum exhalat :ita I
manet diflimilitudo pafforum etiam in fimilitudinc paf-
fionum. Etficut/ub igne aurum rutilât,palea fiimat,ôcfub
eadçtq tritura frumenta purgantur,paleæ comminuuntùr,
ita communis quælibec tribulatio bonos purificat, malos
exterminât. BoninamqueDpum laudânt, feaccufànt
mali, murmurant, Sc turbato régni ftatu.quaelibet flagitia
qüanto licentius, tanto frequentius effrænatiufque patra*
refolent. De boftis, qui peccata fua flagellis cognofcurit,
Scemundant, feriptum eft, Sïfuerïnt in cathenis & vincantur
funibUspaupertatïs, iudicabit eis opera eorum, vtreuertantur ab
iniquitate. Qui iubentis'Dei vetbanonàudiunt, verberi-
busferientisammouentur, vtad bonamvitam velpoenæ
trahant quos proemiahon.mutant.I»cfe»»»s d^/r«e»s,ittquit,
maxtüas eorum conftringc. De malis vero qui non emendan-
itur,illicfêquitiiri5i»o»a««/im»f, tranjibuntpergladtum,&
non cotifumenturftultttia , ià eft, tnbulanrur.quidem , fed
quia non mutât Æthiops pellem fuam , net quod fupe-.'
rius ineodem lob dé èis dicitur , mouentur fedtton infapien-
tia. Grauis quippe ftultitia in eis eft, quos iniquitas fic ob-1
ligar,vt eos, à culpa neepeeuà compefcat : qui dum corre-
ptionis flagella concèmnunt, necefïè eft vt tanto illic gra-
uiusiudicentur, quaniohic maiorisprouidenciægraciam
calcant.
Bonorum fane velmalofum diuerfitas lacræ feripturae
verbis notatur , cum vtrifque fiib nominibus macrum
fuarum, Babylonis videlicet, Sc Hierufalem fateturi De
iftisnàmquedicitur, Erudire Hieritfalem,neforterecidatanima
mea à te. Et contra de illis, CurauitnusBabjlonem, &
noneftfanata. Deiftis, Caftigaboteiniudicio,netibividearts
tnnoxia. p e illis, Multo laborefudatum eft, &nonèxiuitrubigo
eius ex en. Deiftis, Excoquam atyurum fcoriàm tuam. De illis,
Verjifuntmihiinforiam, & in plumbum. Deifti sySuperm-
uem dealbabuntur. De i\\is,Nonmutdbit Æthiops pellem fuam,
Deiftis, Sapiam vtam tuam (pinis, & non appréhendes amato-
restuos. De illis, Et dmifieàs fecundum defideria cordisjo-
rum. Deiftis1, Ttmebisme,& accipiesdifeiplinam. De mis,
fauciat. Ira nonnunquam diuinæ difpenfationis medi-
, câmineagicur, vtexr'efioribiis doloribus internum vul-
I nUsadimacür, &flage!lorumfeérionibüs:repéllatur Æ ea
quæbécupare ihentem poterat , interior putredb vicior
run), Caro enimnpftra priufquam refurr céiionis incorru-,
! ptione folidétùr, finullo môU'ore afücitur »intentatiooi-
bus eftiænatur. Siüe igitur pro peccatis iarti' patratis ad
hoc in prifentiplebtimiir ne in futuro puniamur, fiue ad
hocaffligimurneinfuturum fcel.erafùpplicijsdignainre-
liquum perpétremus * faris eft vnde ipfas tribulationes :
gaudentur ampleétamutyVel iudici noftro ÔC medicoirfo1
mnibusgratiâs agamus. Non enim parui momenti eft
qttqd Apoftblùs non fblum nos in tribulatione gaudere
iubeï , fedomnegaudiumexiftimare, cumintribulatib
nés varias inciderimus. Qüis autem nefeit, quod mülto fit
melius duris fçrüitiohominibus fubijci, quam blandien-
tibusdæmonum fpiritibusobijci î S tamen cum alto Dei
iudicio iugo humanæ conditionis atteriraur, in quetdam
profilimus nimirum quia minus attendimus. Quod fi nos
nulla conditio feruitutisopprimeret, fortaflèmens noftra
multisiniquitatibuSpeiusIibera deferuirec. Hæc igicur
qtiæ toleramus, idco gtauia credimus , quia confideraré
negligimus à quanto hofte per flagellum liberamüc. Hine
Deus ad Beacu IobiMemento, inquic, Belli, nec vitra Addas lo*
qui. Acfihuncreiconfiderationemoneat , Ôtamurmu-
ratione compefcatdicen.s*; Si gladium aduerfarij confi-
deras, tanto te ad difeiplinam patris, qui té externis eru-
ciaribus ab interna pafïïbne libérât,exhibe tacitum,quan-
toreadeiufdem hoftis bellaprofpexerisinfirmum. A Ira
quippé difpenfàtio iudiciorum Dei mira potentia præui-
d e t, quoniam fîquietiacliberi famuli eiuspeififterent,
tènrationes aduerfarij ferre non valente'sj mentis vulneri-
fius proftrati iacerent. Ob id igitur licet bene merentesr
fæpe vél minis impetit, vel flagellis premit,vel quibufdam-
impofitis oneribusgrauat, vellaboriofis occupationibus
impliçat;, ^
His ieaque verbis id fuafum fit quod rfioleftiâs qüaûibet
iecirco diuina difpcnfàtione pàtimUr,quàtenus aut præte-
ritapeccatain nobis puniantur, autfuturaprôhibeantùr:
Z - 4 « His