
m Radulphi Decani Tungrenßs
inehoantr&in verbis,Ec reforrexit,terminant ririllo exempta
probatrir. ® t ,
Concilium enimNicenuni genufteXiorietfi Domiriitö
dieinterdicit, de cönf. d i it j. Qupniaiii. E t allié pftëcipuis
Feftiuitatibusiieri rtdhdebet',defer. C;ij. In hoc fymbolö
decaritando religiöniveftrairion cortgruit modus lècula-
anm per riötas fradïas. Seqtiimini ëfgdmonachps Gär-
thuiçerifes * ^ quonirii coniordô lion éftis lèiun<fti,vt fdpra
allegabacur. Offertoriüm aütem quddinjer offerendum
cantatür, quamüis àpriôribuspppuli cönfuetudine in V3
fom Chriftianorum Vëriiflè dicatur * cum quis fpecialitèf
addiderit ôffièiis noftris, vt qüædam Ghrôniëa dicunt, â-
pertëriô lègimüs i fîcut 8c de antiphoria quæ ad C om p le t
drimdieitur, poflumüs fa ted , Cumverecredàmusprifcis
iemporibus Patres fan&os obtulifle iri filëhtto vel corn3
municaflè. Quod etiahaétenus in fobbatd fancto Pàfchaâ
oblèruauimus, fèddiuerfîs modis & partibus per tèmpora
decus Ecclefîæ pr oceflit, 8C Vfqixè in fineril àugeri hon de-
finet>Alibi vëro öffertöria B.Gregorio adfëribunt. Verum
eft autem, quod raiiltareCepta font ab officio Ambrôfîâ-
jjo 8c B. Gregorid i qui plura alia ordînauit, & omnibuS
Yerfds quamplufès arinotauitjqüi tam Romæ,quam in li-
bris noftris contirientuf.
Qpjbus hodiÊrefëcatis, offertoridm edriiôrofiuspër-
cäritaoin Finito aüferii Euangelxo, ftatim eft offerendüm
de conf.dift. i . Omhis. dum&ofFérenda cantatür j.quâî
nomert de oblatioftë mutuauit; Nam ordine præpoftero
deinccps offertür ypoftquana prdpofîta oblatione iri altà-
ri focerdos populuni hortatte ad Prandum: Saridfus Alexander
riadorte Rötttäritts, Pâpà quintusàB.P etfo , qui
ccëpife anriöDomini G X X I. Præcepit vt parks taritùm& ,
vimim aquariiixtiim, in focrificio Domini offeratulÇqüià j
de latere Doriiini languis & aq uafiriiul perflukerünt dè
confidift.ij'.In facramentôrum.VndëS. C y p r iJn calice ineirifmodi
focrificio nonNatiuitatem Dorhinx/edmortem
eiüs annüriciarè débëamus. EtfidiligentiôrèS Prdinis ob-
lèrixâforêsiü hüiufmodi orationibus multOrriiri tionfue-
tridini cedant,fupérflriâ tarnen lummppere deuttantj V nr
de Prædicatores,àliisomiffis: très taqtü articrilo» pöhürit.
Nam prænüflis vefliculiS,Quid rètribuam,& GaÛcéfftiIn
accipiendo vtrumqj qüàrido vtnirhq; tenetür eieiiatunij
bréuiorêra dicünt orationem : Sufcipe S. T rinitas hac ob-
lationem,qtiam tibi offero in mempriam palfionisDorni-
rii noftri IeiuChrifti,& præfta.vt iri èprifoedu trio tibi pla-
cita.afceiidaf j 8é meam & omnium fidelium faltitém ope-
recur ætémaniiPer Chriftum.ftem deprofuridisinclinatn
In fpititit hümilitatis & c .Ë t tçrtio veriiculo,Orate fratres,
vt meiirii pâritef 8c veftrririi in corilpedu D omini fît acce-
ptumfaaificiunii Àmbrofiani hoc lo co haberîf prolixas
& plures orationes.Sëcfètæ oratiötteS diclirittif ëd ôrdine
^uo &prirriîèin Ambrdfîano dieüntur alte.Poft iecretam
OEditur facerdos præfetlbnem in Carionènii in qua fuper-
ni ÊiüëS riiéfito comniêindranfür', quiaibi àdefle credun-
tur. Vnde&drigelicus hÿmnus liifelèquitriàSürfom corda,
de Ierèmiaî Gratias agamus,de Àpoftolo èft fomptü. Ideo
aüc laêèrdoSjVt dicit B. CypriafltiSjante ofaHonë prçfatio-
ne pr*'miflà,patat fratrü menteS,dicédo,Surfom corda: vt
du fefpddet piebs Habénîtis ad D ominü, adiriottèamur,
nihil aliud fe^quâ D dminü, côgitare debere.claridâtur cd-
trâaciiiërfaririm p é tr is , & Fo liDeb jpteat, riecàd Fe hofte
Dei, cépôrë drationis venirë patiâmür, de âbnfî diftind. i.
Qriando autem ftamus j Præfationes, vt dicit Gemma,
DionyiiusÀreôpàgita putatür compofuiftè.AmbrPfîusli-
brüm prçfationum ordinàü|i:,ex quo iri Lbiribardica mul-
tæpræfatioesallégancurJri qüalibétaütem MiflàA mbro-
fîarii officii,prdpria dedaritàtur prçfatio.B.autem GclafîuS
I.dé qud fopfâ propofitione xi.tradatus&hymrios in mb-
rélri B; Ambroiij compofoifc,& inter caetera prajFationes &
quamDominico,aqriayinodéeflèridhdebet,nepoprilus j QtationesCàuto& limàtofermonèfecit. In^jtiquiflimis ------jgjge * c h r i f to } etiamnoftrisMiflalibusmulraecdritinentur.qui p e f aqUam iuxta Apocalypfiri fîgrilfidâtür, â C PelâgiusauJ
teparatus eflè videatur,ead.dift.j.ij.iij.&iv.Præccpit etiàlri
îdëiri Alexander Papa, vt hæc oblatio ex azymo heretîm-
modicàqilarititate, dicéns: Quànto paücior, tato potion
Rurfufq-, præcepit populiiiriadfpergiaqua ciini (àlë exoir-
Ci2âta 8c benedida,de confdift.iij. A quârri; In comporié-
da bblâta iri àlfàri,eft duplex ttibdus: vnus RomânUs,que
fefuaritltali &Àlemànni Cumdiiöbus dorpôraIibus,quo-
debéteftcde conlèc.aift.j.Contém
primus riatiorie RoinariuSiqÜi ecépiÉàriftÔ ö . t<v 1 i i»
nouein præfotionesin fàcro catalbgo dèdrëüittâturiithô-
db recipieridasjdé confîdift.lalnuëftiiriüs. SedSigibertus
hö caßrlbft Pelagio i-a Vrbàn. i i ; qui ccépitanno Dômini
1088.' âritiqüis nouêni præfatioriibus decimarii dê B.Vir-
gine àddidit ih cOncilip Placentiæ celebratq ànnd 1095.
qriæhabètur ÿ ô . dift. Sandorüm. Dealterdèiiiscdncilio
rdrrivfrunqî pure lineum deoeteiie a e comec.aiit.j.^on-2 j in Francia, dixi iupra prdpofînone zô. Générale éftpraefà-
fiiîés. Gabici Verp cum vrio tantum. fuxtaRbmanümbr- txonrim j yteorrim tempbribüs Sèdîèbüs iri orimiMiflà
diriëm,lècrindüm N|icrolbgum,ca.x. Öblätain ëorpdrali dontiritientuf,vbiptdpria aôn habeeuf.Af.deceleb.Miflç.
pofîfa,calix addextfüfri collo câturjqüafî fîinguinéDomi-
ni fufceptür9, que deÖomïniéo latere credimus ^fluxiflè;
Galiicani Vere, calice de plica vniris corporalis eddper-
fojbblâtam ponüt ante,quod etiam multi raciunt cü duo-
bus miriiftrantes. Iri quibufdam Chroniisis legiturquod
Leb prirriits, dè ihffa, conftituit,Vt finito offertoric^foper
oblatâmiricenfiim iiimempriàm moffis Chriftipofiatur.
Idëiri alibi fcribicurjftatutrimln G o tid lio Rothomagenfi
Microlog.cap.y.dicifjRomanum ôrdinem riPri-coricéde-
re,vt dblatid irt altarl thüfificetur,<Juod Aitlalariqs a mul-
tis in prolôgo ybri fui dê.officiis, Romands deuitare fateJ
tür,qüamùis riiddo à pr^libatis, immo peneab Phinibrilj
vforpetrir. Romànus ordo,vt dicit Microlôg.c.xj.nullarïi
GbnfîiiiimïVtprsèfoaodeNatiuitateviqiadEpiphaniam,
nifiin cjie Ibànnis, & Odauis de Épiphaniaper o d o dies,
de ieiunio à die cirieriün yfqj ad Palmas tâiri inDominicis,
qilàm in earum fèriis,vt didcMidôlog.c.50 .In diePalma-
f dm 8t quatilor diebus fequeritibris de S. Cru ce : de refor-
re d ib r id ji VigiliaPafchævfqrieàdafcenfionem: Et de a-
fcenfîoiiej abindevi^uëâdVigiliasPeriteèofteSi E td eS .
âpiricu, abinde vlquead T rinitatem, & quôfiêS de S. Spi-
ritürecolitur. D e S. Trinitate, qiioties dê éà cantatür, &
per fixas odàrias. EtdominicisdieBüs intraTri nitatem&
Aduentü, fàtri In Milia doiftinicili, quam in fefto nouem
Ledioßifth cantantur. Ët hoeferuant A nglici,Âlemanni.
& multæ nationeSiEt MicroldgvtJ.do .dicit HaritJ pf^fàtioöratidrienlinftituitante
Secretäm-IuxtaGalTicanum auté ■ riëirièx authoritaté Rbmariain dlebüsDoiriinicisfrequë-
ötdinemjCóthpofitaoblatidriedicitladérdoSjVemlfoidi-1 ? tandam. SèdFratres foqörintuf breuitatem capellarèlri:
ficatörbrrinipotens aèFeriie Deus, benedic hdc Ikcrifieiiiiti de lacrairierifö, & per ödauas iterantür prxfatib déNati-
tuo nomihi praïparatum, per Chfifturii Do minüm. E t in3 j uitate Dorrilhi, de S.Gruce,de B . Virgirie,& de A po ft olis,
ÊHriamsantealtare, nöriexaIiqüoordirie,lèdëxeccléfia- quötiesde illis celebratur j & p é f edrürii ddarias döiiti-
fticacbniuétudinedlcitiSlufcipeS.Tririifashandqbktiö- lnuantiir,&dèÈuangéliftisrepëtifur.SixtiispnriiüSnaiiow
riem,qüarri fibiofFerimus iö memoriam baffio'riis,réforre- ne Rdrrianus,ßicceubr AlèXandfi^ui Cffipit aririö Dötrii-
diöttis,alcenfiohis Domini noftri ïèfoGnrifti,&?'in hond3 hi cxxix. conftxtriit,vthyriiriüs,SandüS,Sari6hxs,5»aridus,
rëmS.Defgenitric isMa riai,$iPèfri,&S*Pauli,&iftöruni, antelacrificiurildiccremr,dlmidiumdè,Ëlaia,dirhidium
atq5 dmnirimlaridorü tubrum, vtillisp rofic iätadllono- I de Euarigeliq lumèmus.ItéttiddriftituifjhefocraVafifari3
rem ,riöbis autem ad laiutem: E tilli pro nóbiS dignentur gerentrir riifi a miriiftris Doipiril conlecratis, de confi dift*
intercederein ccelis, qrioriirh memdriamagimrisin terriSi nlh lan da Apoftolicä^ ©•
PerChriftiim. ÈredusautemPrelbyfêf,populumhorta- : Dehocfopralatiusdidurtieft:huchyriintim&iplelatü
r ad orahdurri,dicensjÖrate pro irie.Cmoa Leoni Papa: cerdbs dicèredebet,nefoäpfèce fepriuëf,dui 8c fuas ^ a -
adfcribitun Irididaofatiorie, Sufcipé, NatiuitasChrifti lioruvöces^angelicislaridib. adrhicti ïn prafatione depte -
commemorari non débèt, cum fecrindufo Apoftólrim,iri cabatur. Oratiöné, qua Canonë fiue i dioné jp te r re g r i -
iaremfo
De Canomm obfèrttantja , Liber.
; lairem facfomentofüm conFç,diqnem R om ano more ap-
.pêllamüSiqi^compofuit^perte non legimus ,mifi quod
beatrisGregorius qriendamSçholafticumillumcbmpo-
; £ u i^ bê^ciir;._HicS^Qla^çi^ë£é^cux:^Ltt&b c a ^ s Gç - '
: l^xus,îÿlultà camen eidem éariorii d fandisprælibatis fucce(
ïïueinfertaregimus,proutinfequentibuscolligicur,tâ
(e x d e ç r ^ , q ù a m e k g ^ P o r i t i f iC u i q ^ ^ 'r ip ^ m t i ^ a n - . j
d u s Clemen,s primus natipné.Rqmanus , ante èbnfecra-
’ ci onem;oràtibne m infti tu illè di citiu": V nde,Teiwi cur cle-
mennlfîmepatefjdquibufdameiattribuitur.SandusAlex
andc f,de quofupra :?ipfîusDominicà palfionis com-
mëmoratioaeminrerferi îüftit.V nde orationèm, Vxxde &
’.memores^quidamipfî attnbürint. De figriis aùtem, q ua
fupëf oblationém a diüerfis diuerfe fiunc fecundixm Mi-
crologûm cap.i4.nosab A poftoli ca jfe depotilfîaxum for-
rnamforriere deçreuimus. |
jVride totiüs Chriftianæreligipnis ordine on»inem
fufeepimus. Nam & illifed i riolhotcpore Deus guberna-
.torem, mxerqridainquam, menipria Grégpriumpapam
iiripofixit, qui fob dècé fuis anteceflprib us dparuô Roma:
nutritüs &erudicus, pniries Apoftolicas traditionës dili-
gctilfimc inUeftrgauiCj&inupftigatasftudiofiifîme in ad û
réfèrre curauit. Hune ergo dodpreih religîone&autho-
ritdte præcipuü; immo Âppftplicamtradition^ per ipfom
in confiderandis myfteriis ppulïimfî iniïtari cfëcreuirnus,j-
“fîcut nos ipli perip&m & epifeopps qui eumimitaci font,
accepimus inxpàrem numerum ’lèmpcr in dilpenlàtibne
yfignomm foper ohlatiopem oblèruamus, viddicët vnam
efueem vel tres,yèl quinqj faciendb.Ethoc vtfqj non fine
certi caulà myftejrij :nam in vno & tribus, trinum & vnum
Deum intimamus:îri quinq-, autem, quinqfpartitamdo-
mrnipaffionem,fîgnificamixs.Merico autemimparnume-
rus in eçclefiaftids officiis frequefttatur, quia nunquarix
iri duo æqualia,vnitateimpediente,diuiditur,fîcut yriitas
lândæecÆefiænullatenuseâin duo feçaripaticur. In^ri- |
mis vbi diçitur,Hæc dona,hçcmunera,hçc fonda lacrifi-,
cia, très tantum crucèsfoperpaneni& vinum çdmririirer I
fapimus,necvnquampanemdcalxcefepatamusin confi-
griatione,nifî vbi lèparatim nominanturin carionë.Itâau-
.temillacômiiniterfîgnamus,vterèda pars crucis tantum
"foperpanem, tranfoerfo autem foper calicenx protedatur.
Nam & e r e d a pars çrucis-, corpus dominieumfuftinuit:
“tranfoerfo aute,jpfius brachia difteridit. Vnde & ealix cô-
grue fob brachia eiuS collo.catur, quafî de latere Dbminr-
co foiigüinc Domini fofoeptprus.Rbmanaauthqritas no-
mina viuorii fidelium internumerare permittit. In primo'
Memento,& in lècundo, nomina derundorum, vtinfira
dicam. Reçicatio autempublicariominü antepffeces,in-
! hibetiiread: dift. c.fin.Microl.c.i3.dicit,quodlècundjxm
antiquiores & emendatiores focramentarios, in canone
fupérfluunt lèquentia,verba : Primoib i, ®enbftro, 8^
' omnibus orthodoxis atqrie catholicæ & apoftojicæfidei
cultoribus. Numinlèqueritiorariorie,omniumviüorum
cpmmemoratio eft conceflà? Itëmillà.Proc]uibixs tibi of-
ferimus, quia'ofFefentesnô nifiin tertiapeffîma feriptire-
periüntpr. Iterixpro circunftantiuin, habctcircum aftan-
tiririx. Item inoratione,Vndc&mçmores^fopçrfiuit eiuf-
dem*îtêm in lècundo Mémento, fie hdbet:Mei.#ento etiam
Domine & eorrim nomina, qui nos præceflèriic cum
fîgn p , & c .. Sed hocàntiquæ R om an s tradinpixisexerci^
tio ,ia p i non fineIcandalo locum habere videtuf,q> iuxta
; Apoftolü 8c Euâgelium,deuitare debémus. Nimis autem
temerarium videturvtno santiqup^an on i adlibimtipr l
ftrum adiiciamuSj nifi, qua: a fondis patribrisacheda vel
adiieienda eflè cognouimus, præçipuè cum iiîter |andoS
: patres nplliaUquid,aJÜecil3c legatur,nifîiqui& Apbftpli- •
ca authoritate præditi, hoc facerepotuerunt. Optimum I
-ergo videtur, vt in hac caufo teiminoS patrum npftrdtum
- nô excedamus, n$ç nos Apoftolicæ authpritatis ireps effi-
ciamusifi quod foli Apoftolicæcpmpetit potcftati,cario-
'nem npftris iriterooiîtionibùs præfimiimus^iugmëdtare.
■ Siricius Papa nâdbneR omanus,qui^pit.4rinoJÉ>0irii-
hiqSS.feGundum^qûædam inftituitincâttottè
'MiflæjCommunicâtesScmemQtiamveneranteSj&c. A-
liorum autem-foridorum nominaaontimerarerion debe-
Bibtioth.Vèt.Ÿatr.Tom.iï.
Il II................
mus.^ili quos ântiquittts delçriptos iri canoiiereperimijfc |
Excepto,fecüdurnMiGroLc.13.in oratibheppftPatferrio^ j
ftër, vbi iuxta ordirierii qitaritutnlïbètforidorum nbmina I
internumerare ppflumusilufomnlis qubq; feftiuitaribus /
q.uasdam éarioniiniilblpeo ÿ vbi. didtur-j Cdmmunicaii* I
tes,velbaeigituroblationem^nterpdriimüs, quæ tameri
j exantiquioribti^ & emendatioribijs focrariientàriis irirer-
“pqnendaeflè didicirifos.iyi<kliçétin riatali D omini, in E-
;piphania,in Coe naDpmini,ih p afch a,in Afeèhfione&
Pentecofte.Ethçcinfuistaritunidiebrisprincipahbusin-
terponi debcnt.Etfex diebus,per quosfeftiuitates Pafchç
& pentecoftes funtëxten&. Gregoriusï î I. riatione R o -
marius, qui,coepit anno 7 ji .in Baitli ca B.Pétri oratorium
faciens in horfore Omnium foridorum, adiecit iri câribne,
Quorum folennitas hodie in confpettu tua maieftatis télebratur.
Domine Deus nojier^ in toto orbe terrarumi quod quia Ipeciali-
ter addlam pertine.t celebritatemj'nori eft canoni, quigeneraliterdiçitur,
annptacum.Principiun1orationis,Hane
igitric i qubdafcribuntS. LeoniMagno , de qubinfiraB.
autem Gregoriusl, adiecit, Diefijue ripftrbsirituapace,
vlque, Per Chriftum # y t omues feribunt, 8c dicë tur. De
verbis autëm cpnlècrationis inftitutis didum eft iupra.
v b i^ â Decrçr. Innocentij I I I . fuir remiflixm. Sacerdos
autem- humiliatipnem Chrifti vique ad mprtexri crucis
nobrs indicat, quando lè vfque id altare inclinât, dicén-
do :Hanc igitur oblationém.
E t ftatim itflèquentibus narrationem dedominica pa f-
fîone orditur: quoqfque ÿ x t a altare feinclinans, Chrf-
ftumin.cruceinclinâto capite Ipirimm tradidiflè fignat.
E t ibi. Vcnobisfiât corpus &fariguis:fobaüditur,hæçob-
latij». E t hic congrue fupex vtrunque trescruces fâcimus,
■ licet qUinque didiojncs ad hoc aptas habemus, ne quiria-
rium, dequo fopra, excederemus, & qxftntam crriçerii fu-
per caflccm quafî quintl vfonerfoindice, vndè fonguis cû
aquaprofluxft, competeriter faceremus. In canone igitur 1
Paflio Dpmirii potiflxme cômemoratur, iuxta Euangeliü.
H o c quotiefeuriqu'e 8cc. Âpoftolum. Quotielcunque
igitur, 8cc. Vnde focérdos lècùndum MicroL cap. i^ p e r
totum canoncm in manuum expanfîone, tammentis de-
uorfpnem,quam Chrifti in cruce extenfionein.præfignat,
iuxta illud : Expandi mantis me’as tota die. Digiti ergo pro
foperfluacautela npn lèmper contrahantur: male enim
çauti fu»iüs,fî Chriftü imitari fommopëre non ftudèmus.
Congruitergo v t manusinfracarionem expandamus ob-
feruato , ne quid digitis præter corpus Domini tangamus,
rièçmanusremitteredebemus, nifîfondæcruetsfuerint
facienfiæ. In Oratxpne, Supra quæ, L éo LnaVioné TufcuS,
qui coepit anno Domini 443« in ordine 4 7 . & in hom iliis
declarandis multû val.uit,vt omnia chroriicadicunt.addi-
d it, Sandtum focrificium, immaculatam hoftiam, Ad o - '
ratiqnem,Supplices te rogamus,profonde eft inclinandü.-
Et hic fopplènda fon t fondtorum diète,quibus adftruitrir,
totam curiam coeleftëm^fcilicet virginem gloriPfom,choj
ros angelorüm, omnelquè fondés tempore côlèctationis
adeflè. f t Memento lècundppoft morte Chrifti,(èqüituC
memJriamortuorü : quiane»alijdefunéticommémora^
disür,nrfi qui in Chrifti mprte redëpti, in Chrifto hac vi*
tam finierüt. \Mdein çdeilio Cabiloncfîs fcribittlr,& po-
nitur de confi d. i.visû:q> memonafaciédaeftpro Ipiritib.
inemnibus Miflàrû Iblenniis loco côpetenti. E t hüc mo-
rëàntiqixitusecclefîa tenuir,vt hpçipfuin ex diiftis B.Au -
guft. cpnfirmatur. Sacerdos in verbis,-Nobif qtiofovocem
çxaltansyceotürïonem.défignat, qui yifo morte Chrifti,
voceexalràradixit : Vere fi lins Dei crariftc. Sandü marty-
. reside &fuperius ,.non ordine quo pafiî font y inlcribun-
, tut. Vnde notai! ppteft, quod canon ab codem, vel tempore
eodë, rto fuetitordinaclis rQüaruorkæ crucesfoper
calice fiun t,& q üintaineius latereiterû Vt priris,adlateta-
le vülnus domjnicum fignaridü. Vnde calix iuxta R bma^. |
num ôrdinem ex ëodem lateretangitür. Incôgrtxe aütem,
lècundiim Micro!, cap. 17 . duætrüdeS in latére fiurit,quia,
in latere Chriftus nifi vttum vülnushabuxt. Sed reuerëdæ*
mempriæGregotius Papa fecit,Vf prædiximus sq, B. An-
felmusLücènfi.Epilcoptis i ta ab eofo didicifle teftatris eft.
E t hoc ita femperôbfèrtxâuit, nobifq; itidem ferüandtim
Q^q a v firmifli-,
H
JO