
Conftantioopoli
UQUS.
iim, quo laboraftisauditorentveftmitl eflicere bwncuo^
him:icadicendo. ' , ^ r • 'r '
t Dei maenadileófcio & iocunda cpmpaffiomsvilcera
flejcerunt nos fcribere ad wam fakélitats, & per tc ad vniucrfos
principes iaccxdotuniï&facerdotes irancomm&
monacLs«cpopulosA>dipf“ f | :Mer6nd^ ra“mPa-
Barn-&memoraridea2ymis;&fabbaris,qmemyfticeindecenter
cnftoditis 6c eommunicatis Iud*ls<Eteram azy-
ma & iabbataipii cnftodired Moyle iuffi iunt.. K * * j
*ExhaeveftrapradMi«ne,ficutpcohterninis credere-.
mmvos,felutÉro«mslafiniclcuocddentalisEccle(i*pró
folamagnaDeidileaionequaaererftfciremnsvosvcftri
veftrorumqvnonnegligere. Cum veto Vos ipfos&vobis
eommiirosnegligatis,vtnefendqstacob«as,imoThen-
paièhitasjïèu alias hsereti corum peftes,intervos&^enps
voshabeausmeqieoftimcpnforti^neqveolloqutatneqi
cbnuiuiafeu paricer orare deuitetis: Quomodo lake lul-
picabimur,vosaliqua dileftipne Delaut proxiroi pr?mo-
nitos cohspari noftr? perditionqficuc putarisJEt quare^ad
prieceptUmglóriofiPauli,Ecaures prsccóïdloram obduraftiSjVtdicentém
dop aduetratisi Hmtuum ftMMMHjjg viiiWi &(<cun/Um xdmmmmm dcmta. Vnde ipfe Paulks
fciens quod nulia pars eflcrbdeUcummfideli.Irenieu &
PhiletumdeuitauirjbcTiibbtheO AlexandrumsErarium
deuïtare pr*cépit:Cuf ctiifm non animadnernnsB. loan.,
nem conrefantera ddelibu&Si quit venilai Orimm non nfferwoliumm rnifcrt inimumvos & him io- retKgniinm , me aüeei iixe- ; dirir Mi,mm*imtofnibus illins maligniii Aft.
vós quad om__nIia munda immunda fintvobis: bbulis coririavos&
al'tquod fermentatum, nec in cunäisfintbus tuis. Item i folehnï-
tatem.azymorumcufiôdiès: Septem .dtebus conïedes azyma ficut
precept tibi : in tempore wßis hoüörum. Et: in Lêuiriéo i inenfe
primo quarta deciviadic menfis ad vefier am Phafe Doinïniefi:&
in quinta décima die menfis buiwfolennïtas dzymorum Domini
eft. Septem diebmazyma comedetis, dies primus erit vobis cele-
btrrimvs fanShtfque, omneopitsferutle non facietis in eo,fed offen- 1
■tisf unficiim tgrie feptem diebus. Dies autemfept'mtts erit celebn-1
or & finit ior, nttlli'.mque opus feritilefiet itteo. EdnNumcio. I
Menfeprimoquarta décima die menfis Phafe Domini eftf&fiuin-
ta die folennitas. Septem diebus comedetis avjma. Quorum dies I
primavenerabilis&fanäaerii: omne opus ferUfle non faciftis in
eo ., ojfiretifque holocaufium Domino : vituios de armento duos,
arietem vnum, agnos anniculos& immaculatos feptem facrifitiafmguloruvy>,&
vefttaclaufisS.Romanam&omnemOecidon-.
talem Èçelefiam pollutam hærefi 8c Iudaifitio proclama-1
tis:'&veïurquandamabominationém deuitatis* Ex qua*,
tam cæCa Sc haàenus inaudita audacia ad hoc prompt
ftiSpVt cùn&orumhæreticorum quos adhue deprehen-
dere valuimiis,temeriràtem tranfeendatis. Quâmuis ofe-
ninb fingulæ hçréfesfuis adinuentionibus àliquaEcclefiç
membr&tigäueriqt: nulla tame« adhùc ad tantamvë-
fàniam émpit,vt opïnioiiëm fuam primae & apoftolic^ Fo<
di ingererepræfumpfiflèt, cîi interpofitione ahàthematts.
Recenfete h placet ab initio Çhriftianitatis vfq; adnoftra
temporacunàatum hærefeon volümina^&videbins an
aliquaearum præfumpferit talia. Et cum non inuenfficis,
faltem tune refipifeite ,ne quodabfit,pennaneéâ$ vieinP
orespræcurfores illius Antichrifti, qui adueriatur 8c ex-
fni lirur fùpra omne^q^d dicitut Deus autquodcolitur.
In cuîüs arrogantÈf^pnte oonfiftentes, & ex fuperciliô
eius omnia fubtërv^iacereireputantes, diciris vosflexos
vifeèribiiS Cbmpàffionis,fcriberë cün«Éis fecerdotib>Fran-
conim & reuèrendiffimo Papæ. Sednon foltiriï Romani
&Francorumfacerdotes,vëram çriam omnis latina Éc-i
clefia demote domus Domini clamât,ij^biScontradices:
In Domino confido: Ouomodo dicitis anima met, tranfmigraiii
montmficut paffer î Tarnen eum quemPapam reuerendif-
fimumdixiftis :reuereri&ripn deteftaridebuiftis, ’
Q ^ d àutëfh impudenteÊ càlumnjamini hbs commu-
nicare Iudæisïobferuando cypice azyma & febbamnfefre-
nefî iniieterafé àrbitramuradèo vos perdidiffè fenfum, vt
nëefetâuiii veftr.um refpidatis nec did^m. ^Quapropter
(uademjùvobiSiVt ad cor rëdeatis & animaduertatis quid
in Exödo Moÿfes iubeatde azymis iprimo menfejquarta décima
die menfis ad vefperum comedetis azyma, vfy ad vicefimam
prïmammflemmenfisadvefperum. Septemdtebusfermentatum
non inuemetur in doimbtu vefiris. Qui comedertt fermentatum, :
peribit anima cm decatti ifrael, tam de aduenis quam dehndige- j
nU terra. Omnefermentatum non comedetis, in ciinäis hâbitatio-
mbns vefiris comedetis azyma. Inde vnde fiiperiüSi feptein die-
bus azyma comedetis. in die prim/t non eritfermerttatum in do-
mibus vefiris. Quicunque eomederit fementatum,peribit anima
ilia de Ifrael , àprima die vfquead diem feptimam. Dies prima
eritfanctaatque folénnis & dies feptîma eadem fiftiuitate vène-
rabilis> hihil operis facietis in eis ', exceptis hisqitàadvefcéndum
pertinent, & ob fern ab it is azyma* Item in fëquentibus, fcili-
x:etin capitulo tertiodecimoeiulclem Exodi didmir : St- -
ptem dtebus vefeeris azymis^ & in die feptima folennitâsDomini
erit. Azyma comeaei. Septem diehvs non apparebit apud te
fimilam qua ibrifperfkfitpled. Tmdeci-
mas perfingulds mulos • dtias.dtcimaaper arietem ,&decimam
deettna per agnosfingulos, ideft,ferfeptem agnos, érhircum pro
peccato vnumvtexpietur. Et in'Deuterononîiq : ’obferua mtn-
feni nôuarum frugUm&verniprimum temporis. , n facias Phafe
Domino Deo tuo quoniam in i fto mtnft eduxit té Dominas Deus
turn deJÈgypto noäe: lmmolabifque PhafèDominoDeo tupdeoüi-
btts & debobus, in loco quem elegerit Dominus Deus tuus, vt hqbi-
ttt nomen eius ibi. No« comtdisin eopanem fermentatum : feptem
diebus comedes abfquefenmnto affliätonis panem, quontam inpa-
uore egreffus èsdeÆgypio,vimentinerisdieiegrefiionistuadeÆ-
gypto omnibus diebus vita tua. No» apparebit fermentatum inom-
n tbus terminis tuis , feptem diebus, & non remanebit de carnibus e-
iw fquod immolatum éftvefperidteprimo mant.
1 Hxcomnia fi ita ïudéëis carnalibus caJtialiterobfer-
uandaveteris legislator eælitus cenfuit: cbnftat hæbüè-
cundum carnalem bbferuatidnefn pmnino aliena a no-
Bisi Quia in iÏKs feptem diebüsqüoridiefèrmëntatum in I
omnibus fihibus Si terminis rioftris & domibusidüeni-
tur,apparetatq; comeditut. Nèb ipibs feptem dies aliter
quamreliqubstbtiusvanniinàzÿmis pbferiianfas: nëc a-
pudnospelicdecæturiôferoanünailliusiquicunquetam
déÉduenis qiiam & de indigenis terræ comederit termen*
tatum in<diçbüs fupra duSHs. Sgdn^èc velut ipfiàdeçîBia
die rrienfisprirni fiimptum agnum mafeulumannic^lum
ex pè coribus vfq-, adquartum decimum feruamus, ne ç ad
velperam immqlatrius vt üanguine eiuspoftes fignepiusi.
nee caïncs eius aflas igni accihiSfci & calci^ti, tenepap bacillos
inîh'anibds,nôâ:e çbrnedi rrius fe ftinanter, cunyazy-l
mispanibus Sclaftucis agreftibus. Infeiper non offerimus
incenfiim holocaufliim Domino in pis diebus^quoti-
die in igné yiiülos duos deiarmerito, ariétem ynurn,«!-
gnos anniculbs immaculatos feptem : Si fecrificia fingu-
lorurn , & fimilam' confperfairi oleo : néque hircum
pro peccato,vtèxpièturpro noBis. Irrquo ergouMimu-
ni camus Iudxis ? &ih quo fölenhitatemazymg^^Äuftp:
dimus ? An forfen quia folcnnes eoldc dies & feriatbs ha-
bemus,& 4 quartadecima lutiavfqj äd vicefiiMm prima
'obferüamus ? Etcür eadem vos obferuatis î.nili quiaalmd
nobis innuunt^aliud illis ? Illisenim dataluntin rftembri-
am egrëflibms füæ de Ægypto : nöbisauterüin mc.m^d^
amIpiritualisegrefliohis noihscex hbc mundo , v î’yaçcmüs
& vidëamus,qùphiamipfeeft Dëus qui nos de tene,-
bris vocauitiii adrnirabile lumen Fuurh, conrefurgere,&
'confedercnos faciésfecumin ’cOEkftibus,&vtindàr ipua-
risglobi incipiamusiücèm córdsnoftd>idcftyrationym
à terreiïisauèitere, & ad coeleftia cónuerterejfïcq-, lapieh-
do & quaerendo quar furrümfuht, r^üiuifcamus Dèp., &:
moriamur mundo. Si ç qùqquë omniajqùae luperius pp?,
carnaliter pbfèraare ne^üimus, Dbmlwp anhucte Ipifiy
tuaMtér,%C dbfeMaiïius,&omniniodecüpimusobferua-
re, proculduhjo crédentes. quæcunq j feripta flint, adnq-
ftramdodrinam fcnptdYuht3-Pa®o fic f roteflante: Uac
omnia infiguris contingebanf illis : Scripta fqrtt:.ati(fmq4fdrrP~.
cïionèmnofiram,in quos fines faculorumdeuerierunt.
Nüncadobferijantiam febliafi veniatür. Dequoitaiti
Exbdo pricipitur : Memento vt diPm SabbaHfanftifice? : Sex
diebus operaberis., & facies omnia opéra tua. Septimaauttm die
Sabbatum Dominibeitui. tionfacksomnioptu t'u é film tutu
&fiiia tua, feruiu tuttiancittayuaéiumenfum iuum &
aduena, qtti eft; intrq portas tuas. Sex enim diebus fecit ,Doy
minus
ooftan* ;
-°pol.
minus talum & lerram, & mare & omniaqua in etsfunt ,& re-
quieuit diefeptimo. ldcirco benedtxit Dorn inns diem Sabbati, &
fanftificauit eum. Iteminfepdem: Sex diebus operaberis: diefe
ptimo ceffabii arare &metire. Igiturin huiuflnodi obferua-
done Sabbati1, vbi & qualiter coipmunicamus Iudceis:
IllieniminSabbatootiofi&feriati nec arant , non me
tunt,nullumbue opus ex more faeiunt, fed feftum habent
Sc conuiuium, & requiefeunt ferui dCancillje eorum, bo
ues & iumenta. Nos veto nihil horutn obferuamus,fed o
mne opus facimus,flcut ^cin prjecedfintibus quinque die
bus,&ieiunamus ficut & in prbxima fibi feria fexra ieiuna-
mus. Vos vero fi non iudailatisj dicite cur Iud^is in fimili
obferuantia Sabbati communicatis ? Sabbatum certe ipfi
’ celebrant&vos celebratis:Epulanturipfi,& foluuntfem.
perin Sabbato ieiunium.Illi in Fua quadragefima foiuunt,
diciunio omne Sabbatum, preetervnum, &vosinveftra
quadragefima foluitis d ieiunio omneSabbatum prater v-
num. i llis duplex eft caufaSabbatum celebrandi, fcilieetexpraceptoMoyfi,&
quod contriftatis difeipulis.ipfifiier
runtde morte Domini, quern non credeBant refurredu-
rum,in hac die gauifi.Vnde quia cum Iud?isSabbatum,&
nobifeum celebratis diem Dominicu,videmini in taliob-
feruarione imitari fe6kamNazarenorum, qui ficrecipiunt
Chriftianifmum,vt non diniittant Iudaifinum.Latinaau-
temEcclefia compatienspaflb&fepultoDomino, cpn-
gaudet refiirgenti in die Dominica,quando Iudaos nimia
occupauit moeftitia, & cuftodes fepulchri conati funt corrumperepecunia.
VndenostraditionemApoftolicamvfque
in hodietnum diem de Sabbato retinentes, & vfqj in
hnem retinere cupientes, hie fiibfcribere curauimus,qUid
fuper hoc feriferint & confirmauerint iWlri aiitiqui Sc ye-
nerabiles Patres. Ex quorum numer^eatiflimus Papa
Syluefter, magni Conftantini Augufti ipiritualispater inter
alia dixit:£i onrnis Dominicus dies refurreftionisgratia eft co-
lendus ingaWdio Chrifiianorum: omnis ergo Sabbati dies fepultura
deputandus eft in execratione ludaorum.Omnes enim difcipuliDo-
mini Sabbato fletutn habuerunt fepultum Dominant fufpirantes,
&ludaisexultantibuslatitia inerat: Apofiolis atitem ieiunann-
bus, triftitiaimperabat: Trifiemur itaquecumtrifiantibusdefe-
pultura Domini yfivolumus cum iifdemde Domini refur recti one
gaudere. Neque enim fas eftvt deftruftiones ciborum &ceremo-
nias ludaorum, more Iudaico obferuemus. Haec & his fimilia
dicente fen6to Sylueftre, nonplacuitquibufdam Orfen-
talib us ifta tradirio Apoftolicjefedis, fedmagiselegerunt
celebrareSabbatum cum Iudsis : Cuius fententix con-
cordans fendtus Papa Innocentius a it: Sabbato teiunan-
dum effe,ratio euidentifima demonfir a t: Nmift diem dominicum
obvenerationem refurreftionis Domini noWdefuChrifti nonfo-
lum inPafchacelebramus, verum etiam per fingulos hebdomada-
rum ipfius dieiimaginemfrequentamus,acfextafariapropterpqf-
fionem Domini ieiunamus, Sabbatum pratermittere non debe-
mus , quod inter trifiitiam atque latitianrtemporis illius videtur
inclufum.Qupd vti^conftat Apofiolos biduo ifto &in nicer orefuif-
fte, & propter metum ludaorumfe occuluiffe, quodvtique non du-
bium eft, & in tantum eos ieiunaffe biduo memoratur, vt traditio
Ecclefik habeatifto biduo Sacramentapenitus non cclebrart. Qua
forma vtique per fingulos bebdomadas eft tenenda propter quod
commemoratio diet illiusfemper eft celebranda. Quodfiputatis
femel atque vnoSabbato ieiunandum, ergo&diesDo-
mrnica & fexta feria femel in Pafeha erit,vtique celebranda.
Si autem Dominicae diei ac fexta: feria; per fingulas
hfbdomadas reparanda imago eft, dementis eft bidui a-,
gere confuetudine, Sabbato prxtermiflo, cum n ondif
parem caufem habeat a fexta videlicet feria in quaJDomi-
Uus pafluseft, quando & apudinferos fiiit , vtdietertia
refurgensredderet laeti^am , poftbiduanaifi prsceden-
tem triftitiam.Nonergo nos negamus fexta feria ieiunandum
,fed dicimusinSabbatohooagendum, quiaambo
dies triftitiam ApoftolisinhisquiChriftumfecutifimtin- j
dixenlnt, qui die Dominica exhilarati ,'non folum ipfiim
feftiuiflimum efle voluere, verum etiam per omnes heb-
domadasfrequentandum efle duxerunt. Hinciamreii- |.
| qua.veftradidradifcutiamus.
I f NoftrumverolPafchaChriftuseft. Quivtnoniuxta
legem inueniretur aduerferius,&circumcifuseft,& legale
Bibliotb. Vet. Pat.Tom.it.
’ Ca turn y la * .
Pafeha celebrauit primitus. Sicillo difeedentenoftrum
nouum operatuseft.
^ Qupd Ghriftus veftrum Pafeha fit, feiatis nos ita con-
cedere,ii eum alferitisetiam noftrum,imo totius Catholi-
caeEcclefia: Pafeha efle* Quodfi, quodabfit,pertinaciter
cpntradixeritis,aufcultabimusipfiim Dominum noftrum
Ièfiim Chriftumficfuos praemonèntem dePfeudochriftis
Sc Pfeudoprophetis. Si quis vobis dixerit : Ecce hie eft Chriftus,
autecceillic : nolite ire neque feftemini. Quod vero dicitis Dominum
Iefixm cclebrato veterePafeha, nouumdifeipulis
fuis eelebrandum tradidiflè : quis fapiens id negar ? Sedil-
lud quod dicitis Dominum noftrum Ielum Chriftum i-
deo circumcifum 6c vetus Pafeha celebraflè , ne iuxtà legem
inueniretur Deo contrarius:qüisvnquam aufiiserit I
aftruere nifi manifeftus hæreticus Mn hoc enim videmini
per uerfe cüMarcionitis &Manichæis fen,tire alium Dcum
veterem legem,alium nouam dedifle,&vtapertius dicam,
Deum malum 8c Deum bonum multisintroducere.Etne
illi malo, hoc eft, Deo tenebrarum, bonus ifte Deuslucis
inueniretur adueriarius, &circitmcifusfuit Sccelebrauit
Pafeha vetus. Et quafi deuitans illius Tyranni, Velut for-
tioris fejiram incurrere,ad tempus fimulauit fe legem eius
obferuare. Sed abfit tam peftiferum virus à fidelium auri-
bus & cordibus, vtvelfulpicetur aliquis aliquid aliquan-
do fimulaflè omnipotente & fimpliciflîmamveritatem,
quæ eft Ghriftus Deus npfter: aut alium vetèris legis efle,
aiium nouç au<5torem,cum i^fa veritas pro teftetur dicens:
N oliteputare quoniam venifoluere legem aut prophet as: nonveni
foluere legem fedadimplere. Et pfidmifta dicat : Etenim benedi-
ftionem dabit legislator. Deinde fizbiunxiftis.
t Et hoc manifeftum eft, ficutinEuangeliofecundum
Matthçum de myftica ccenaloquensEuangelifta,fic quo-
que inquit : Prima autem die azymorum accefferunt difeipuli ad
Iefum difentes : Vbt visparemus tibi comedere Pafehaî Qui ait: Ite
imi uitatem ad quendam, & dicite ei : Tempus meum prope eft, a-
pud te facto Pafeha cum difeipulis meis. Et poft pufillum: Vefbere
autem fafto difeumbebatcumduodecim difeipulisfuis, &edentt-
busillisdixit: Amen dicovobis, quiavnusveftrumme traditurus
eft. Etpoftpufillumdicenteluda: Nunquid ego fum Rabbi}
Diçit ei: T« dixifti. Hue vfque Dei homines, vniuerfe lega-
lis Pafeha: fiint. Deindeéaquæmyftici&noftrifimt, ad-
diditEua^gelifta Sc dixit: Edentibus autem illis, accepitlefus
panem, fregit & dédit difeipulis fuis & dixit : accipite & comedite,
hoc eft corpus meum, quodprovobistradetur. Et accipiens calicem
gratiasegti & dedit eis dicens: Bibiteexeo omnes: htceftfanguis
meus nouitefiamenti.Diccndo enim,«û«i,oftendit quoniam
ea qiueveteris fuerunt teftamenriceflauerunt..
* Hæc omnia non à Vobis, fed à vetacibus Euangeliftis
cpnfcripta, & ab omnibus; Prthodoxis patribus conftarv
ter prædicata aedimus, & ipfum dominum noftrum Ie-
fumC hriftum quarta decimaluna ad veipesam Pafehave-
tus perfeciflè,&mox nouum inchoaflè prædicamus.Qua-
prop ter fequënria videamus.
f Alpicite qubmodo panem corpus fuumlubnoiio te-
ftamentovocauit,ficut viuificum&plenumSpiritu,&ficut
caloris demonftràtiuum. V os quiaem pai1bm,nos xtiov
dicimus. ’Açasf ante interpretatur eleuatus SC fiirfiim por-
tatusàfermento ^fele calorem & eleuationem habens.
Azyma: autem nihil diftantà lapide fine anima&lutola-
teris deorfiim coniunëta terræ & ficco luto comparatæ,
quæ cum amaritudinibus Moyfes comedere miferis femel
indiuiria lege cbnftituitrquoniam mal ç pa ffionis & trib u-
lationis lymbola flint fignificatiua.
^In hae veftra dilputatione, illud tantum approba-
mus,quod Dominus Iefiis panem benediéhim & frablum
inmemoriam fiii fub nouo teftamento corpus fiiumvo-
cauic. Et quod omnis panis huiufmodi, viuincet Sc det vi-
tammundo, vtpote plenusdpiritu& caloreDeiviui, &
qupd nos panem,vos agiov di dtis, reliqua vero vehementer
deteftamur,&velut hæreticam vanitatem & audaciam
plentiaatquerefl>nantia,.anathemarizamus. Quisenim
audebitpanem quemlibet abfque myfterio , quodfiipra
diximus, aflerere plenum Spiritu & animatum , nifi difci-
pulus Manichæi ? Ipfi enim delirando, ficutvereplem in- i
fania, impudenter after unt, panem &vinum, lignum, Iapidem
&
Matth.14.
Afattb.f.'
Pfalm.2).
Conftancinopoli
Conftantinopolitaaus.
D d