c ■;
Matth.-'V-'.
PfrlM.
; P/aL 14 6.
D
Ïrh4 4.
■ /Ç0L1- ,
lOOn.lj.
j^g Radulphi Flauiacenjis
bocfecertt,ign$miniam camùfuanudabit,portabunt amboiniqui-
tatemfuam. Qmcoieritcumvxorepatruivelauunculifuh &re
uelaueritignominiam cognationisfaa, portabunt ambopeccatum
fuum.abfque liberis morientur. Quiduxerit vxorem fiatrüfui,
remfacitilliciram.turpitudinemfratrüfuireuelauiteabfque liberis
Videturhuiclententiæ contfaire,quod alibi ççcipitur;
vtii qixis mortuus fuéritnon hab es filios | ducat frater eius.
yxorem'Ulius^fafcitet lemen fratri fuo.Seddicèt forte a-
liquis,Viuentis fratris vxorem ducère ÜlicitumfuilTe. Vhde
8C Ioànnès Bap tifta arguebat Herodem, quod tuliflèçfra-
crifnoPhilippoviüèntivxorem, fiaÜtem mortuus fdiflet
frater,iamlicituni elfe.Qupd fiita eft; rurfus quæritur, oir
de frattequafr fpêéiale præceptum pofitum fit, cü'm quaeli-
bet mulier yiuenfé viro fùo vocetur adultéra, fi fuerit cüm
alio v ira Vt ergo aliqua fit differentia inter fratris vxorem,
óccuiufcuhquealtcrius ho'm"mis,diciforfitan poteft,quod
fifratetfine liberismoriatiir, poteftfrater illius in matri-
rhbnium illifuccedere,mxta legis plæceptutn, facramenti
caufa,qüod Spiritus fim&us ibidem cónftituit : fi vero qui
moritur,filios habuérit, tune nequemortui vxorem duce-
cè fratecCius li citcpotcrif.In hoe igitutdiftatintet fratrem
& quemlibet hominem , quoft aliehoquolibet mortuo,
mulieromnimodis foluta cftàlegeViri,ÔCnubere licet cui-
cunquevolüeritrfratriautem nonlicet.fiille qui mortuus
eft,filioshabjierit. Videndum etiam quid fit; quod de iftis
putte dicituriportabunt peceatum ïuum,abfq; liberis erüt*;
Nunquid enim adulteris 8c inceftis filij nó nalcunturïSed.
vraie B.Auguftinus,hoeintelligendum eft lege Dei confti-
tutum,y t quicunque ex eis nati funt, non deputentur filij :
id eft>»xullo parend rare fuceedant«
f Cufiodite leges measatfciudicia, &faciteea : ne&vos tuomat
terra,quamintraturicfiis& habitaturi.
r Hoe quod eis minatur Deus, nos quoque tiraere opor-
cet,fi meminimus (quod fupra tra&atum eft ) quæ fit terra
promiflionis, quæfanôfcis omnibusin hæredicatem datur
poflxdenda,interior videlicet confcientiç requies;in quam
introducitlefus nofter venientes ad fe, & tollentes iugum
uarione feruiebantnob^HH^ei gratia iarn noftgràua“
mureorumfarcina, fedflBwHrafintelligentia. Quid autem
fibivçlitmundorun3 (j§Erand:oru^ difcretio arii-
maliumj prolixiuslupratràWâtum eft.Hæé verb ( fiait ibi
latis oftendimus) fanâitatem qnidein fignificare poteft,
fed hominem fanótificare 11 on potell. Dicitur tarnen, vt
modo leginras, ne pqlluatis animas veftras in omhibus
quaeoftendivobiseflepolluta, Ôc eritislàmftitnihi. Quod
fie accipiendum t^.^eppduatiiAnimaiveftras: tanquam dice
ret, caueteeain qui b us ammarutn veftrariim pollutio
defignattir. & erïtisfanfti w j/fi,id eft> fanditatisformam ha-
bebitis.
Vir fine mulier in quibuspithonkueyel diuinationis fuerit jpiri*
m , morte moriantur. lapidibut obfuenteoL fanguiseorumfitfuper
Superiùs eos qui diuiûos confulerefit, interficiehdos
prædxxit; nune autem ipfós quoque qui diuinationislpi-
ritum habueriût,iubetintcrfici:heper eorùmprælentiam
&(èduâiohem, populus Dei à cul tu ipfius valeat fepa-
ràrî. -
R A D VLPHI FLAVIACENSIS
IN LÉVITE
Ç V M M O Y S I ,
L I B E R D E C 1M V S Q V 1NT V S .
S R M î A T t 0 ,
Ræcedentis libri prooemio, de generibus dia
dionum qua: in feripturis variæ reperiuntur,
tradatum eft. Sed quia diuinæ legis^"intèl ligentia
partira in Ipecie dicendi, partimin return
figur is lub lift it : tunc de ftyli ipfius varie-
tate,nuncaliquid de rebus dicendum eft. Vcriulque enim
partis cognitiöne percepta,ad omnia quæ làcris volumi nifuum:
DijfiKjinquiens^ime,quia mttisfum & humiliscorde^ ^ ü s continentur, ledoris animusinftrudior inueifietur.
inuenietisrequietHanmabus veftrisHac terra^Dei contempto- j Rerumigiturfiguraei,aut allegoric«lunt,autmorales, aut
res euomic.-quia apud fequietemnon inueniunt,quicunq5 anagogicas. Allegoric*, Cum Ventura praenurtcianti Vt eft
Deiprseceptapoftponunt. Sic enimferiptum eft illud, quöd de cofta^Adam Euafada memt>ratur, quod
homo qui timet Dominum ? Vbi 6c refponfio fubditur: Anima Gain fratrem legitur occidilTe,& Noearcam inquä omnia^
eius in bonis demorabitur I & fernen eius bareditabitterram. Ti- [ atiimantia faluarefiiur ftruxifle. Moralesfiint^ qu* mores
mentes igiturDeum,intusreficiuntur; qui autem aduerfus j iuftruunt,vt plurima qua; in tabernaculofada flint;corti-
Depmfuperbiunt,euomiteos terrafua: quia abinterioti- narum numerus 6c menfurä, pecorum facrificia öc dlici-
bus fuisexpulfi jin exterioresillecebVas pratcipitantur.Har - ndm tedum. Quae omnia fiintelligantur,plene nos 6dd
besvtrumqiiebreaiterin Pfalmo comprehenfum: Sufa1 ,
piensjriqaitymanfuetos Dominus3humilians autempeccatores vf-
queadterramSecpaitmi - r ^
Noliteambulare inlegttimis nattonum, quas egoexpulfuruifum
antevos. ftmniaenim hacfecerunt,& abomiriatusfumeas. Vobis
autem loquor: Poßidete terrain eorum quam dabo vobis in baredi-
tatem,terramftuentemlaäe& melle. Ego Dominus Deus vefler,qui
feparauivosacatcrispopulis.
Haeccoramonitioquam blanda, quampaterna , quia
nos maxime refpiciat, aduertendura eft. Nobis enim per.
Äpofiolu mdicitur,qe ambulemus in legiti m is n at io n um.
HaceftjncitikyVoluntdsDBifanttificatiovefirajrtfciatvnufquif*
que vas fuum poßidere in honore &ftnttificatione, non in paßionibiudefiferijyficut&
gcntesquaignoruntDeum.NobisdicizMVt
p'oliideamus.terram.fiuentem lade 8c-melle, iuxta illud
domiiücurn:InpatientiaveßrApoßidebitüanimasveßras.Nos
praecipue a caeteris populis feparati fiimus. Gratias illi qui
eruit nos de poteftate tenebrarum,8c tranftulit in regnum
filij diledionis fuae, in quo habfemusredemptionem in re-
milfiönem peccatorum.Vnde 8cipfe Dominus:Dc mundoy
inquit, noneßisifedego elegtyosde mundo j propterea odit vos
mundus.
; Separate ergo & vos iumentum mundum ah immundoj &auem
mrndamabimmunda, nepolluqtisanimasvefirasinpecore, &in
ambus, & cunüisquamouentut in terra, & qua vobis ofiendieffe
polluta.&eritisfanttt mihi, quidfanftus egofumDominus: &fe-
parauivosdcatertspopulismseffetismet. . . . <
idiciam adfacramentareuocantur * in quorum obler>
cent, quomodo peccatanofttategere, nofquë iplös hoftia
viuamDeoexhibere,fiue mentesvirtutibus exarharepof-'
fitrius. Anagogicae quoqvfunt;qu£E ad fuperiora nosdilcut,
id eft,de diuinis nos imbuunti Aliud enim eft, cum doce-
mUr quid nos agere debeamus : aliud vero j cum quid de
Deo veraciter fentiamus. Morale çftigitur quod in aréâ,
legitur cum lege fGripta manna cum-virga fuilTe. In area
qUippe^mentèm fandam.-in lege,mandata : in mannagta-
tiam, in virga poteftatemaccipimus. Nemo autem habet
pöteftatem præcepta faciendi, nifi per gratiam. Anagogi-
cum vero eft,quod eidem area propitiatorium imminetnii
quodetiamduo Gherubinvultus mittunt. Vbi enim per
infirtaitatem deficimus in mandacorum executions, ad-
uocatumhabemus apud patrem, qui-eft propiciàtio pro
peccatismoftris. In quem duoCherubin vultus mittunt,
qüia düo teftamentacoücorditereumanriuticiant.'Nön-
nulla etiam funt, quac 8c allegoricum 6c moralem typum
iungunt, fiue etiam anagogicumaddunt. Verbi gratia. Si
quodlegimus, Vir er afin terruHUs,nomineJob : ad Chriftum
referamus, qui dolores noftrosportauit , & mentes vit»
confiliis deditas inhabitat , allcgorieüm eft. Si ad nos re-
torqueamus,quia videlicet vnulquifiqviuftus quivitæcon-
filium recipfi, necefleeftvt peregrinationis tu* xrumnä
doleat,mortale eft.ltem cum populus cum Moyfe defer ta
peragraret ,praeib at eum columna nubis in die,6ccolumnä
ignis innode.Sihicintelligas Chriftum praenunciari, qui
de-fe jpfo ait ;, In iudieium veni in hunc mundum, vtqui non vi-
dent,videant: &qui videntyCactßantallegoriacdSivero ad-
Ltuit.i}.
I F
Gen. £.
Gen 4.
Genef.6.
Heb.9.
iÜegX
H
Exod.) 5. (
tob, Û ,
tM fb
Exod. 13.
ioan-9.
Got.i i •
Galat, 4*f
Exod. 1 .
Gcnef.6.
Gen.7^
Ifai. 10 ,
Gen.) 8.
LReg.11.
in Lernttcu w t ib . XF.
Leuttiei
tap^XI.
D
* Nctäi
Auguft.
fcërtas hoc lemper fierr^ vt dhfcà màieftas Ôc hùmiUter fc
(quàcrentes ilium in e t ,h i s q i j fibi fapientes vidçntur; notitie
fus cl^itatem c^nubilqt; in ânagQgicütnfenfum fi-
guram Vërtxfti, quia ad diùiha intelligëaa mèntèin tranftu-
lifti. Sed nec moralis deeft inftrudio, dura vtiqj docemixi,
quales ad diuinàmcognitionemn os prçparatë debeamus.
Sciendum yèroeft;qusdàminxebusmyftieisob figüram
folam a pauibus fada : vc ea qùæ à Moyle in tabernaculo,
fruaSalpmoftemternplo celebratafunc. Quaedam âutem
licet iuxta temporum ràtioflém caufas haberent congruas,
6c fixas hominibus illis exhibèrent vtilitates.-tamë per eum
qui tempora cûdadifpentat, nobis fetipta Ôc in figuras no-
ftràs indexa lunt .Inde eft;qùod Abraam duos filios legitur
habuifle : quod Mqytès inuc n tus, ôc de fiumine leuacus, à
Pharaonis filiareffeniatur, ÔC per eu po.fteà populus de fer-
üitute educitfir. Quæ omniateinporefubprópriahabue-
runt Vtilitatem:6c tameix fi ihtelligàntur,hiagriaih eis my-
fteriadéprehenduntur. His autem ip multis lociseaper-
mixtafunt,quç nulla negorij necelïïtate funtfada:vt dum
quafi fuperflua necelfitrijs contextainuëniuntur,admone-
ant animum rationalem ptiusaliquid le fignificare;deinde
quidlignificent quarere; Verbi gratia: Nunquidfioportc-
batadiutorxum Virofeeminamfieri ; etiam hocnecefixtas
VJlâCogebatjVtde dormiéntis lafeere fieret î . Si caula eua-
dendi diluuij opùs eràt fabtxeari area, quid opus erât men-
furas éius, autiplàs potiflïmumfieri, aut etiamfcriptisiad
tèligîonem poficritati pr opagaridis commemtjràrxîSi pro-
ptergenusrepàrandum animaliaincludi oportebat ; quid
opus erat illo potiflïmum numetQ, tèpeetta de hiuridis, bi-
nade immundis ? SedhsC cum ab illis hoiüinibusägeren-
tur j quidam fcôrum figuras has elle iciebant ; quidam ne-
fciebant.Nam îacob cum filios IolèphÊphraimôcMahaf-
fen behedice hs,fuper capita eorùm manus deçuiîàret,fcie-
bat quidagetet.V ndefilio reprehendente: Scibi inquit,jî/i;
feio. SicÔcllaias,Cümîiudiisôcdifcalceatusincederet:fie
Iezechiel, cum parietem fibipérfodexet, Ôc o per ta facie in
humerispotiatttxxv.ego,ait,porlentumveßrum.Vtiqué quod
àgèbat intejJigebat. At contraCainfratrem occidensilu-
4as cùm miru Cohçumbens,Dàùidqùoq; alienam vxoreta
tapieris; noix futUtôrummyftèrîâ* fed fuam expier© libidi4
hein çôgitaüerunt: Diuina autem prouidenria qus etjam
mails bene vti folet ; ibi nobis in telligentiæ veftigia collo-
caüit,vbiillidèfipùerunt. U se dé terum figuris; quibus fa-
Crsplens funtpaginæ,prslibauimus i iäm nunc adordi-
neminceptum reuertendum,ôcresipfoe qusftylohiftorir
fco fubnéîtuncur j quid intus myftetij habeant ; difeutieix*
dum eft.
Vtnon contamineturfacerdos in mortibus eiuium
. fuorum.
(Z A P. î.
D ixit guoque Dominus ad Moyfen: Loquere adfacerdotcsfihos
Aaron, & dices ad eos.: Ne contaminetur Sacerdos tri morti-
bus ciuium fuorum 3 nifi tantum in confdnguineis &propinquis : id
efi,fuper matre& pâtre,&filio âcfilia,fratre quoque àcfororé vir-
ginetfuanonefimptavirofednecinPrincipepopiûifuicontdmiria-
bitur.
* Tota hui us bperis fie frries variatur, Vt hunc p opuius,
faune Saccrdoteslpecialitérinftruantur. Multa ante plebi
lo eu tus fuerat: X'o^«ere,inqiiienS,ad vniuerfum coetumfilioruin
ïfrael.ltçtncqncyhacloquerefilqsifrael: nunc adSacerdotesre-
uertitur. Ne contaminetur, in quit ; Sacerdos in moïtibus ciuium
fuorum. Quantumàdliteram fpeâat, lacerdotibus tatftum
in tcrdicit càdaiierum i ôc elicit illos cöfataminati ; 'fi quen-
quam tetigèrint m or t uu m. -Sedquiaoinnis qixi fanü fapit;
Opus hoc eile pietätis xntelligit ; fi mott uor u m corp onb us !
naturae iura reddantur : nam ôc parer Tobias inde placüifle
legitur ; quodlepültürammottüislolicicus impendebar ; 1
hoc quoque ficut 6c omoia pene quæ facerdotibus pixci i
piixntur,mjrftice difciitiendumeft.Cadäueribus ergfa mor- !
tuorum,vtait B.Auguftirtils;peccaralignificari in lege öofa ’
dubium eft.'cum iubentur homines poft eorumcontreóta-
ftionem,fiue quâlemcunqjcontadum,tanquam âb immö-i
l 59
m
Zeelef. 34:
Pfalm.) h
tob. I5.i1
aKiapuriBmNEthiBciÙàlèhKntiàiuiaacftji^iWMKi.-
S it & q u ii ç m n â r E i p S r p c c c a t a f a à ,& i t e l u m a m b u l î s h * c
cadem tacit. HinceftijübdPâtriarchà Iacob tara Tolicitc
ptocurauic,vt corpus fuiiih in Ægÿpto non fepeliretur.red
inteHaChanàan.Sepültutaèminmü'rraomfti.rémiffioné
(ignificatpeccat^ram. Efl pcttinct quoi diaura tOàuti
ergo fepeliexxda erafat ; hocfignificantiâcadauerai?afriar-
chanimibifi in ça terra,ybi ille ctucifixus ett, cuiüs fahgui-
ncraaaeftrcminîo pcccatorum- Siigituipermortuacadaueràpe
«:ata(vcdiaiimeftJfignificàntur,trôpo fciiicèt
quo petCfreaumefliciehsdeûgnatunpéirpéceàtumenim
mors,&peccando.hocmerüirags,vtmbreréiniir; taàus
érgo mortuorum, communicaiioeilpcccatonmi. Præci-
picitaqj ne contaminetur Sacerdos in mortibus ciu’üiiibc
rojntid eft,necrimifiuro illorum particeps efficiatur.&vitS
agatpopularera.-vtiuxtaptopheticumpfouerbiummêritol ,
diçi pojpt'SimpofiilmjifSamdas.- Indignnm tftenim'.vi: #
curusbmçiumeftalienàredargu.erc.ÿitiaj ipfe vitibfusap-
pareac: & qui populnto pracedere debet ad reûitùdiiteni,
populüm feijuatur âd perùerfitàtem.Quid eft autem quod
dicitur,Njp tantum in confangumît &propinquitild unquid
Dim yel illornyicia débet imitariî Quid fi illi fuerint adultenyelpériuriîLicetetgoi'acerdotivthisfflombus
conta*
mxnetütiôc confanguineôrum exemple, hatüm præuarica-
tionum fbçius iniieniatür? Sciericium itâqiie.; quod lacrà
fcripturâalia fiexiimperat : ad alia quæ fieri neceiîe eft, nos
ielaxat.His autoritatem,illis autehxinduigentiam præbet:
hispræmiiimrçpromittiti illisveniam mifericorditerxm*
pendit. S unt igitur honnulla etiam in îacérdotibus, quæ
laudequidemdignafaon funt, frdtamenvenialia. Nemo
quippefinepeccato, neçixxfahst«/!« efivita vnius diet fupe'r
ierram. NecelTe eftergô vtin pacris matrifq; morte cofità-
mineturSacerdos: quia quilibet nbftrum rnox vc nàfcitur,
primorumparèntüreatu contaminàms agnofcitur.Qûod
igitur vitarinonpoteft, exeufrripoteft: vtfcilicetpürget
. ypnia, quod ex an tiqua tranfgremone nobis ignotantibus
vitiàta contrahitnatùra. Notandum tànxeh vidéo ,-^uod
faon dixerit fuper pâtre ÔC inatre ilium contaminandum t
ftàifuper matre &pàtre, cunx virum prætîiittendum nafeura-
lis otçlo yideretur ëxpetere. Nani in rëUquis hoc fetüaturii
b&i$*M<jfii$t&jfa,fiatre4èformi£üMeïgQûQnïiiâi[i-
terdiâufaxcft,pâtre5c matre ? Videiuricaque confinfaare
quod diximus ; qpia primôrümparcfatü reipicit off eixfam :
ôc ideo mulierémpr^mittxt; quiamülierprimapeccauiti
Prima narriq-, contm-vetirum comeixt;. ÔC deinde viro, Vt
êriamipfrcomedéréf,pèrfuafit;B.ene igitur diiftiim eft, no
comaminetur fajfi fiipér matre a.c pâtre, muliere feili c. præ«-
mifla : vtillfam rewum ifatelligatfahs$. quiamiiliérepriUs
pro ce flxt. Quja veto poft illudqiiod ex origine trahi müs;
mulra 6c nos pëcçatà addimus : in multis enim offendimus 0-
ww«:additur;fiiioacfilia,fratreaf forore. In his enim necefle
eft etian^ iuftus exeulàtionem accipiàt ; fine quibus viilere
faon poilunt ; faec qui illi tànquam filij in rèllglbne fueee-
duntjUec q.ui cum eb tanquam fratres; viam fanélitatis itt-
cedunc. Notandiimenim,quodforôrémnonfimpliciter
po,fuit.fed,/orore (iafiaii)virgine,qua nonefinupta viro.Iük&c
igiturpérfpnaexpreffic,quid de cætèrisjfilxol'cilicetâcfiliai
iplo etiam fratre; lentiendumfit. Ncfaiini qùippeconfor*
màrx debètSacèrdos,nifi:his qui fideiintegritatem 6c vitaé
| lanftitatem; in qüantum h umanafragilitasad mittit s ifa te*
grâmillibatanxq;feruâuerinfa Nuptiæ àutem quànquarri
legitim* fint; 6c diuinxtus inftitut*;. ftuia tàtnen virgiriita-
tèmpérimunt,noniinmeritomultisin locis corrnptionis
typxim gerünt. Vnde in parab ola.doininicà ; inter cæteroS
qui fe an up t iis regiscoeleftis exçufafat,vnus çarnaliutfaiiü* ■
ptiarum caufam prætendit,dicens : Vxoremduxi,& ideo non
poJfumVeniïe.Pokq, verpdecerminauitléx,ad qixprûxnbrtes
Saçerd os veniali ter poflî t a,ccedete:f«b feq ué cç£ exprimit,
puilxs ifaortefax Ipecialiter d e beat declifaai'e.S’^.iw, inquit;
in Priticipempopulifuicontaminabitur. Principes popùli pleri-
que quanto minus timbre premuntut bùmano,ôcquaû fiii
iurisiibi videnrur,tantoâd peccandu cicius relaxâcur.Hic
ergo periculum iàcet Sacerdotis,txe forte carnali poteftate
Eiblioth.Vet.Pat.Tom.î o. per«
Iacob. j.