F lo d o a rd i H iß .
I confolationedimifetitf Vndè cura nec in eo (îbi fpes.vlU I gni ftatum guberrtauerint, & quomodoregalisculminis
remanfiffet, coaéfcus fit eius Komi nis, videlicet Qdonis,' fucceflio femper hucufque viguerit. T une vero ille tatum
1 dominatùm fufeipere \ qui ab ftirpe regia exiftens alie- princeps, 3c hic paruus propinquus eius Karolus, de tota
I nus.regaiityratinice abüfusFueiicpoteftatc, cuius & in- ! regaliftirpercmanferint: perpendàtquequidcontingete
; uitus hafte nus dominium fuftinüerit. Ec quoniàm hu- poflit, fi eum debitus cun&is cafus repofcerit, cum tot
b u s Atnulfi domiùatum defiderauerit, ideircö in ipfius . iam de aliéna ftirpe reges exiftant, Ôcadhucfint plurcs,
2!fecùitiumprofetâusfuerit. Atpoftquammilium confi-1 quifibiregium nomen afferent, quispoft ipfms decef-
liuminipmreperirevâlùît, hocfolüm quod reftabate- fum àdiuuabiteïusfilium , vtaddebitam fibi regni con-
gerit, eligens eum regem habere , quamfolumpofti- fcendathçreditatem,ficontïgerithuncfîbipropinquum
nfum’de regia ipfius habebant progenie , èccinusflsde-1 eadcre Kàrolum. Adnedit eti*n ,quodin omnibus pene
cefforesàc fratres extiterant reges. De hoe etiam > quod gentibus notum fuerit ; gentem Francorum reges ex füc-
; idem rex in culpa trahehat, qnare non id ante fcciflent.
1 reddit rationem,quod quando Karolus impetator decei*
l.fîtvôcidem Arnulfusregimen huius regni fùfèipere no-!
t luit,hie Karolus adhucadmodum corpore fimul 8c feien-
I tia paruulus èxiftebat, nec regni gubernaculis idöneus e-
! rat, ôcînftanteimmaniMmàNormahnorumperfecutio-
ne‘, pcrieulofum erat tunc éum-ehgere. Vtveroadeam
viderunt perdu&um statem , in qua falubte fibi confi-
.! lium dantibuiafienfum prsberë nouent,fufcepe«nc eum
I iëcuiidum Dei honorem , vt regno conïuleret , yolen-
i teseum ita inftituere , quatenus hùic regno, 8c ipu Ac- i nülfoproficuusvaleretexiliere. De eo quoque quodfi-
J n e ipfius Arnulfi confilio prxfumpferint hocagerc, mo-
j remFrancorumgentisaflerit iécutos fefuiflè : quoniam
I mosfemper fuerit, vtrege decedentealium de regia ftirpe,
vel fuccefiione, fine refpe&u vel interrogatione cuiuf-
qùam maioris aut potentioris régis eligerent. Hoc more
hune regem fà&um ipfius fidelitaci 8c confilio committc-
revoluerint, vt ipfius adiutorio & confilio vtéreturin.o-
mnibus \ ÔC èius fubderetuctam rex, quam vniuerfum
regnum præceptis 8c ordinationibus. Prætereaqüodau-
dierat huic régi fuggeftum, quia contra fidelitatem ipfius,
& propter priuatum hoc egerifeommodum, infert qiiod<
Afchericus ipfe, qui hsc ia&icaffe tidebatur, antequam
de re huiufeemodi aliquid idem Archiepifcppus agére
conaretur,venerit ad fe, prsfentibus Heriberto Sc* Ecfri-
do Comicibus, 8c confilium fimulque auxilium quaefie-
rit,quid agere deberet de iu (fionibùs Odonis, qui res im-1
poriabiles eiprçcipiebat.Ex parte quoque filiommGod-
fridi confilium petierit de maid, quod eis Odo facereeo
nabatur : rogaueruutquevt tale caput communi confilio
ftatueretu r, pet quod fecuri poflent efle fubditi, intendé-
tes vel in Widonem,vel in hunc regias profapis Karolqm,
& fimul confiderantes qui affuérant, ad quem melius artendem
deberent, viium illiseft , proptea acquirèndam
regni vtilitatem, 8c ipfius Arnulfi cauendam contrarieta-
tem , propterqueredum,congruumque regij generis
principatum, vt ad hunc Karolum fe conuerrerenc, ere
dentes quod Arnulfus hoc de pçopinquo fuo gratum ha-
berec, ipfique & regno prsefi'^ium ferret. Quodautem
ia&itatum audierat, caufa W idonis hoc eum feciffe vt
hacarreillumfubintroduceretinregnum,&dimiflopue-
rpKarolojfevertcrecadWidoncm : aiferitliuore fnui-
dhe, contrafclcienrer hæc falfofuifie ia&ata : aut etiam
qüod qualis erat ipfe qui taliä diffamabat, talem eum
dem poffe fieri fentiebat : ipfe vero nec fe calemfote, nec
calib us ortum natalibus recognofcebat. P ctedeceuores
quoqueipfiusreg s nequaquam caliaingeniain progeni-
toribus fuis cxpercitueranc,quos in omnifidclitäte ac re-
gnivtilicateprobatoshabuerint : ideoque illoshonorifi-
ce fublimauerint. Quapropter erubefeendum eidem regi
fuiffet, vt hoc de fe crederet, vel infamiafe tali notaret,
Denique quod audierat ipfi Arnulfodiftum fuifie, quod'
hie Karolus filiusLudouici non fuerit,afieueiat neminem
fepoife credere fore , qui eum fi viderit, Scparehtumi-
puiis effigiem cognoucrit, non recognofcat ilium de re^-
gia proccfliflc progenie.-quçdam quoque partis fui Ludov
i c ! fignageftarc , quibus agnofcatdtfilius ipfius fuiiTe.
Pofcitergà Arnulfi tegiam maieftatem, vt h x c * veradi-
gnanteraccipiat, huliufque animum ipfiuscontra hunc
regeminnocentem, propinquumfiium commouere var
leat. Sed vtrum hase quaî a fieri t its fe habcanc, in fua pi æ
fentia,fideliumquefuorumexaminatifàciat, Scad debicelfione
habere confueuifle,proferens fuper hoc teftimo-
nium beati Gregorij Papæ. Subijcitetiam ex librisTeu- Greg, h,
tPnicisderege quodam, Hermenriconomine, quiom- iojbe,
neniprogeniem fuam morti deftinauerit irnpijsconfilijs
cuiufdam confiliarij fui, fupplicatque ne iceleratis hic
rex adquiefcat confilijs, fed mifereatur gentis huius, &
regio gefieri fubueniat decidenti : fatagens Vtin diebus
fuis dignitas fuccefiionis luae roboretur, & hi qui exalie-
nogénéré reges extabant, velexifterocupiebant, non
praeualerenr contra eo s, quibus ex genere honor regius
debebatur. AiTericquefemifiiTe * Aiedrannum adeum-
dem Arnulfum, fuggerendo vt quofcumque fibi plàce-
ret,ex his qui Karolum regem conftituerant, in fuum per-
gerë feruitium praeciperet, quicoram fublimitate ipfius
hæc ica elle rarionabiliter oftenderent. Flagitans etiam
otat, vt hscpraemifia benigno rex tra«ftetanimo, & hanc
feiat ipfius elfe deuotionem vel intentionemerga ipfius
fidelitatem , vt hie Karolus ad ipfius confiliura in omnibus,
quae aäurus eft,refpiciat,& ipfius pietate tutus confi-
ftat,&vt nein o huius régis animu m ab auxilio iftius regni,
vel efufdem Karoli defleéiere val cat.Item ad eumdem rc-
;em,fignificans ci de fidelitate Sedeuotione. quam erga i-
ifum habebat, & quiain eius feruitium adqifiusiuflione
ptoperaredefiderabat. Promiflionem quoque, quamrex
fuus Karolus eidem Àrnulfo , qui regnum fibi contradi-
derat,'promifilTet, manereinconuuHam, tarn in ipfo re^e,
quam in fubditis fibi. Et quia ptoponeret idem Karolus
Odoneminimicum fibi regem, &infidias fibi magnope-
re paraïite;m atmis aggredi. W id ö n em Impetato-
rem legaübne fuavumVifitans litterarum, admoaumfe-
de ipfiiis gaudere fatetur gloria & exaltatione:mirari vero
arqituibari,quia nullisnuncijsiamlongotempore tranf-
ado fibi aliquid de ftatu & profperitatefuanotificauerit.
Exoratautem,vtregi fuoKarolo fuffeagium impendat, Sc
talisergaipfum exiftat, qualemeum ergapropinquuexiliere
decer,8c vt celcrius ilium feire facial, qualem volun-
tatem circa iplum habeat. De Arnulfo quoque rege figni-
ficat,quod non veüt eidem W idoni pacemfcruare. Karolum
denique fedi Apoftolic» fuamcpiftolamdirigere,
bratibhibus fircommendandoPapæ, arqueipfius'pctens
coborari benedidione, 8c vtidem Papahuiüs W idonis
eiim coniungat amicitia:.Pofeft etiam, vt eidem regi de a-
micitia fuä pet fuum miflum, aut periua leripta W id o remander.
Sed 8c fuis,vel Ecclefiaefibi eommifl* compatia-
turiniurijs quas fidelitatisipfius caufatolerabat. Notifi-
cat etiäni abbatiam (andi Martini à rege fibi * cociceftam, m*.
rogansvtres eius, qus^in regno ipfius crant> infuatutela
Wido reciprat.
O t> öNi. regilitterasdirigens,' rogatproconcedenda
. Ecclefiae Laudunenfi poft deceflum Didonis Epifcopi, e-
1 ledione libera: oftendens non oportcre violenter cos ad
milfin
H
eum, quem nölintf fiifcipiendüm compelli. Precatur et-'
iam,vt eamdem Ecclefiam abfqj inquietudinedegereiu-
beat,neqüeres ipfius d pe^uafotibus deprædari finat, ne
particepsdiripientiumfiat.fitaljafieripcrmittat.KAROLO
regi füo feribens, indignarur valde nbi perlaturji, quod
prauis quorumdam confilijs vellet idem rex fe fociare
Normahnis, vtiftorum auxilio ad regni decus obtinen-
dum iuuaripofiet. mquit, quihrobtsficutoportetfb
delis efl, non exp'duejeat, vos inmicorum Desamuttiam veile,&in
cladein ac ruinant nominis cbnfiiam pagana arma & federate
teftandafufeipere ? NibUenimdtftat,nrum quisfepagdnis[octet,
an olfttegatoDeo idola adoret. Fiantf i ( vtait Apofiolus) mores bötum
finem perducat:cogitans qualiter anteCelfores fui ré- nos colloquiapratta corrumpuni Kquanto magis corrupiturcafiitat
I Simt rer
I balehaaid
I ioCiphat
I icgeai Ii
I da i.par-
I pir.coioü-
! tancis.
1
(•“equaia,
‘Fcclffid
■ anima cbrifiianaEihnuótimcönfiltjs &focietatèiMque 'mm
poterit non imttari quodafiidueVideni : quïnpatiusdffuefcetpaü-
'ïatïm § & quafivinculo niah cohfuetüdïnis trabetiirhd[aânw\
■ ■ Certeprogenmres vefirireges, depofiiogentïliticerrore.diumo cul-
tuifefublimterfubdidtrunt, ó'.a Deo femper auxitium expetiuerunt,
propterop&feltcïterregnauerunt,®nihdreditaternad
'fmpóficrosiranfrniferunt. Vosè contramine D a m relinquitis.
Dicani eer t e , licet nolens, quiaDeusn relinquitis, çum vos eius ho-
fiibusfoeütis. Vn de&merito prophetied UI a vox ad vos dtn g uu r,
qua q im d a in 'adregem f lfrttelfimilia factentem directa efl : Im -
‘piop rd es au xilium , bis qui oder um Deum amicitia iungeris.
Etcertecum debentismultïs pr&terïtis térmnumponere,&ràpihis
'& depradationïbus pauper urn renuncïare, aepfobis omnibus pie-
nitinti'amagére, nuncadmatoremiram Deïprouocandam , bis
qui Deunt ignorant, & infuaferitd teconfidum, vosconiungitis.
'Crédité rn ib i, q u idm n q u dm fic agendo a d regnum peruenietis,
immo velocïterdijperdet vos Deus, quem irritatis. Haftenusqui-
dem devobismeltoraJperabam : nunevideo voscum omnibus*
cohfdnguineis veßris'periturum ,fitarn en hocverevultisagère, &
ialibus confilijsadquiefcere. Ré véra qui tale vàbïs dam m filium ,
nonfide les, fedper omnia infidèles ejfecomprobantur, quosfiaudi-
revolueritis, terrenumftmul&ccelefteregnumamittetis. Depre-
iCoritaque vosper D eum , vttaledejeratis confilium, nequeyelitis
; vosinatcrnumpracipitarcimeritum, & mihiceterifque, quife-
cundumDeumvobisfiäelesßm,<tternidolorisajferred'ifpendium.
Melius enimfuerat vos non nafci ,quam diabolipatrocinio veile re-
gnare ,& illo s iu u a r e , quos deberetisperomniaimpugnare.Scia-
tis enim, q u ia fi bocfeceritis , & talibus confilijs adquïeueritis,
nunquam mefidelem b<tbel)itis, fed & quofcumque potuero d ve-
fira fidelitate reuocabo, & cum omnibus eoeptfeopismeis vos& o-
mnes veftros excommunicans, atemo anatbemate condemnabo.
Pro fidelitate qiiam vobisferuo,hacgemebundusfcribo, quoniam
cupiovosfecuqdum Deum& ftculum femper efe honor at urn, ér
non Sathana, fed Chrifii adiutorio, ad debitum vobis confcen-
dere regm faftigium. Regnum enim quod Deus dat, firmum
habet fundamentum : quod vero per iniuftitiam& rapinasac-
quiritur, caducum efi,, ét' cito decidiuttm, nec poterit diu penna-
nere.
L amberto Imperatori congratulations apices dirigens
, notificat quid fibi de ipfo dommis Papa Formo-
fus fuis littcrisintimauerit : quodfcilicetëumdcm Impe-
ratoremmultum dirigeret , 8cinomnibus eiconfuleie,
locóCariflimi filij, atque indiffociabilem vellet ad eum
feruate concordiam, Hortatur ergo huncprincipem , 8c
admonendoflagitat, vttantæbenignitatieiufdem Pap*
gratusexiftat,illumvtpatrempijffimuradiligat,omncm-
queillifidelitatem&obedientiam ferner, eiufquemoni-
tis,vt verusfilius, obremperet, 8c federn Romanam digna
veneratione honorer Ata enim veftrum, in <\m\:,perenni foli-
ditateftabilietur imperium, & contra omnes inimicos & boftes
veftros diuinum vobis auxiliumfuffragabitur, fie t que vt omnibus
aduerfarijs, diuino adiutorio, femperfuperior.&fortiorfitis. Re-
cordaminiquafo auunculi vefiri &aquiuoci Lamberfiilluftrißi-
m , qualis ergafan äam Romanamfedern fuerit, qualemqueexi-
tum confecutusfit, &cautemin idem exemplum deueniatis ,fi
“ liquid fimile agere volueritis. Domnum etiam Apoftolicum
dcprecamini, vt eum dignetur abfoluere, & pro illoapud Deum
imeruenire. Pro nte quoque attemiuspoftulo, vt eius mihi bene-
uolemiamconcilietis, quatenus tam de me, quant etiam de fede
Remenfimercedem dignetur babere, &fua illipriutlegta inuiola-
biliter euftodire,fiait omîtesfanäi pudeceffor.es ipfiusfemper feciffe
nofeumur : & fialiquis *ynquam aurès dementia ipfius inquieta-
|§!&denobisfiniftri aliquid dicereprafumpferit ,non priusoblo-
quentibuscredere, doneeper me,aut certepcrfiuum, vel meum mif-
fum,quodverumfit, po/s'it agnofiere. De utero cognofcat imperialis
dignitas vefira, Ramponem propinquum veftrum &meum,
“ beodem dontno Apoftolico excommunicatum, ficut ex eius lit-
teris agnouimus. Pro quo obfecro * manfuetudinem veftrum ,v t
turn deprecemini, quatenus illi lommpoenitendi, & quod admifit
tmendandi non deneget, nec eum perpetuo anatbemate innodatum
turecuperabiliterperirefinatifed quamilliplacet,p«nitentiam ér
fittisfittionis men fur urn illi iniungat. Nobis etiam & vniuerfis I -
talÏAvel GalluEpifcopis,quibusdeeiusdamnationefcripfit, vicif-
fim de fua mifericordia quid ilium agere,& qualiter effe conuentat,
reftribüubeat.
A l b r a d ö regi Tranfmarinoamicabiles litteras mir-
^HSjgtatesrefertjquiatam bonum virum 8cdeuoturoEc-
clefiafticifqueregulis congruentem. deftinauerit Epifco-
£um in citiitatcCantaburg nomine. Audierat enim,qiiod
peruerfi flïmam feótam paganiciserroribusexortam, &
tn illagente tune vfquereli<ftam, verbi mueróne fatage-,
retamputare. Qu*fe<3:a fuggerele videbatur : Epifcopis
oCpresbyterisfubintroduftas habëre mulieres : adpto-
pinquas quoque generis fui, quifque vellet, accedere.in-
uiperöcfacratas Deo feminas inceltare ', 8c vxorem ha-
bens concubinam fimul habëre. Qu* omnia, quam fan*
fideifintaduerfii documehtismànifeftat euidentiffimis,
ex fanófcorum patrum *probatis audio ritatibus .R i c h il- '
d im reginam velimperatricemlitteriscommonensatq-,
redarguens, dolore multofefatëtucefTe cörreptum, pro
fama non boria , qu* ad ipfum de vita vel adlibus eiuf-
dem regin*peruenerat: quod fcilicetclfet diabolus, vbi
fuiflctilla, magis quam Deus, cum forent circa illam qu*
contra falutem militant anim*, id eft, ir*, rix*, difienfio - 1
nes,incendia, homicidia,luxuri*,rapin*quoque paupe-
rqm ,’peruifionesEcclefiarum. De quibus omnibus débita
ms.j.pro-
atis. - I
Richildis ; ;
idaa C i
roli Caluïj
'dequalib.l
follicitudine 8c paftorali d iligentia corn moncat eam.
vt transférât fedetantis malisadfruólum *rernx laluris:
proponenseiquadriuiumvelquadrigamvircutu.il, qua
alfumens 8c afcendere nitens, apprehendat ea qu* func
fapienti* atque fandlimoni*, acfcliciratisxcern*. Vela-
men quoqueChrifti, quod aflumpferatviduitatis,incor-
ruptum feruateftudetec, vtilludinuiolatumDcorcpr*-
fèntarepoffct : neeproperare velit ad inferos, vtinueniat
in*ftimabile malum multatum, quas ei propalare nicitur,
miferiarü.Perpendat,fi cft amicaDei vel forör.Qupd fi no
eft fine inrermiffione detopecam, vt eflc poflit, eefinon
candore virginitatisjftudio ramen conrinenti* faluuris,
redle ctedendo, Deum ac proximutn diligendo, pictacis
opera facien do,fobrie 8c iufte 8c pie viuendo ; atcendat vt
vitara eorrigat donee hodie cognominatur, neincidac in
laqueumconfufionisæternx, dum non rccogitat quam
velo citer prxlens hodie ttanfèar. Par cat anim* fus, 8c at-
tendatvtDcoproximafiat, 8c^habeatur columba per
fi mplicitatem 8c innocentiam, vt audire mereatur dC hri-
fto cum exierit è corpore.-Hyemstranfiit, 8crecefljt, co-
lumbameaveni, mecumquerequiefcé, fedens indextera
pat ris mei. Multumque, fe ideo lo qui afferit, quod de
ipfius falüte plurimum follicitus fit, op rans vt vere fiat re-
gina, ornandovircutibusviduitacemfuam, pr* oculis
habensdiemmortis,velrefurrc<ftionisfu*,audiatqueA-
poftolumdicentem: Euigilate iufti , 8c nolitepeccarë.
Det tandem Deo fuo gloriam, 8c operetur falutem pro-
priam, diuertatà malo , 8cfaciat bonum. Oratque exo-
ptansvt corrcptio fua 8c emendatio neceflariafalubrilq;
compqnâio tangat cor eius, vt tandem aliquando refipi-
fcac diaboli laqueis : gratia quoque Dei refufeite t eam de
fepulchris vitiorum. Sc estera. Febricitantem quoque
in malis,faciat eam fitmam 8c ftabilem Deus, fixamque in
in bonis , vthîc8cinæternavitapofiit gaudere cumfan-
dis. Quodfi confilium noftrum, in quit, audieritis, tales vobis
erimus, quales effe debemus, in omni fidelitate & reuerehria atque
debito feruitio, & quod bis omnibus maiuseft,ent vobis Deuspropi-
tius,ficut optamus,&oramus. Alioquin volumus vtfciatis reuera
quod pro vobis nolumusincurrere offenfionem Dei, fedfecundum
minifterium noftrum, faciemus de vobis, quod canoniea nobis iu-
betauftoritas. Quod quam inuitusfaciemus,Deus teftiseft, non e-
nimpoffumus difcedere ah Apoftolo, qui dicit : Quamdiu Apofiolus p|||
fum gentium,minifterium meum bonotificabo, &, Dei adiutores p^ iÇ]
fumus,&,Deus eft, qui operatur in nobis. & ,An experimentum ^.Cer.iy
quaritis eius,qui in me loquitur Cbriftusl Vndeprecor Deum in co-
feientia mea, vt adhareant cordi veftro verba mca, & ipfiquiper
me loquitur, bacinauribus veftrts perfeipfum loquatur in corde
Vo. Deus omnipotent ad vota nofir a manutnfuam de alto
, & liber et vos de coenulento huius failli
Htb.y
G
ms.habeat
»tombe
fùnplicica-
cem.
Cant. i. *