il
I
if llfp
co, animis, quiea digpt fine, comijufceri dicitis. Atque j
'return earum quæcreatæ fönt mutatio diçitur, qua: vel e-
le&ioUe mutànmr, vt Angeliôc animæ. pro vt in borto
pioficiunt, 8C ad malum. mouentur, vel quia create 8c
mucacioniobnoxiaé flint, vt quicquid corrumpirur : qua-
lia flint, qusein m undo cernuncur opaniav Dcus auterrt
neque creatus, ne queïmicationi obnoxiuseft. Quiae-.
him êflènti ae ei us ratio ijs contraria eft, quæ generanom
obnoxiafunt, ea decauià neeijs fubiacetjquibus ilia lub-
iacere fofen't. Ilia enim mobilia font, hie autem natura
immobilia eft. 8c füprâ motus à philofophis defcriptös,
quantitans » quälitätis; & loci expert-, mödis denique
omnibus immutabilis. f Quamimpium veroh?.c quoque
dicitis, quod humanam naturam Deus damionibus
lkuiie volnei'ic. Hinc enim Dcum quoque malorüm
authofem eflè joferri poflet. At non itafe res habet, i-
mp vëro hominem fuiiuris, & à dainmnum confortiö
conluetudincque alienum Deus eftormauit. Daemonas
porropOteftatèru natura non folum in homines, fed ne
inbrutaquidem ipfa exercere poflèi^l hinc pater, quod
illi Chrifto imperante in porcos ingveifi fint. Verüme-
nimuero Paulus quoque fie ait. Non eft nobis collufta-
tio aduerfus earnem Sc fanguinem, fed aduerfus principes,
Sc poteftates ,-contra ipiritualianequitiae, aeris hu-'
ms. quäfinobiscumillo conferrepedefiformidantibus
animos addens, atm his verbis exacuens.Accipire anna-
turam Dei, Vt polfuis ftare aduerfus iniidias aduetfari)
diaboli. Enumerata deinde ordii^armatura, hæc quoqv
fubinfert. State fiiccindi lumbos veftros in verit^e
irtduti loricam iuftieix, 8c ealceatj-pédes in prxparario-
nem Euangelij pacis. In omnibus fimftntes feutunf#-
deijinquo poffitis omriia tela nequiffimi ignea excingue-
[rèi&gdëamfalutisaflùihite , ScgladiUm ipidths5 quod
eft vetbumDei. Siquishacarmaturamimicis Rieii^qne
telorum ia&ibus ira rètïftic, tàntoque iplendorè refplen-
dec, qui? daemon adueifarius ei occurret, necpotius tçr-
oa vertens, aufugiet ? inprimis fi tàlibus armis inftru&üs
orationem & ieiunium afeifeat, orationepjinquam, nôjM
qnalem v.oscuriofiusexercecis, qua: rë vera in utilise ft,
peccÉfugandis dæmqhijs idonea- Qui èniiiVieri potèft,
vt qui infidelitate geftiat| neë baptifinate fit eXpiatus. JSH
iunio & ofatiohe dæmonaseiicerepoifit, quamVbetfa-
më difiumpatur, aut oratîonis vi où ardore prx£pcetur?|
Quorum ënim fides ieprobà & infirmaeft,eorundern o-
petaquôquë inütïlià finit. Quod fi Deus, vt dicitis, nâ-^
turam humanam dxhvonum confortem rationè tränf-
gréffionis èfle voluit, qui fieri, quaefo potuit, vtGhriftus
naturam hqmanam peceâtp v^qüe adeo obnoxianjp, dfe-
monibus vfque adeofubieftam aflumpferit | itavt ipfe
quoque màlighorumaduerfariorumque fpiri^uum con-
tubernâlis deprehenderëtur? Ac hoc qiiidem mtximc
impium eft | imoà dxmonibus ipfis inuentum€ç ëxcogt-
tatiim. Hominem cërte, tranfgreifionisefgo morti aef-
iudicauic. haturas àu’tëm corrupriohi obnoxia^mqrbi;
fuSfequuntur. Porro velhoç pado èa peteftac^j.ridï-
uis homo eft, vtflæmonibus infultare, feque ex îilorum<
laqueisextricaxe poifit , fi modo Dei præcepta obferuare
përgat, eiqlque mandatis obtemperare. DæmoniljÿS
hoc qüoquë.yiciflim dàtumefti vt cum camo &ftaenof
quitus nos à Deo diftrahiint ,:aiiquandq hôbis q/b oeu-
ios pfôponaht raliquando clam fuggerant, Siquandcf
denique dblbfefimulëncy raeîtequ'e obtrudant, quæcun-
quë àreâo curfu in præcipitiatrahünt. Papæ, Quantum;
dëliratisetiam, cùniné verbi quidem myftas 6c comités
à dæmôniim pôtëftace libérqifuiflediciti^ëofhe ,.^ e r
execrandi,‘vqui dxmbiiis ëii ciebant ? qui Vel folis vmbris
infirmos cürabùnt daemonas fæpe, nonfécusatqUè
vilia'mancipîâ incre|>âbànftqüi fcorpiOs&ferpentes ,"o-
• intiem denique inimici potentiam pedibus proterebant î
O feelus, nuU<vnquam yenia dignum ! Ö diélum aj^o-
mni ràtiohe^iëühih., cuius aiithqres digni funt, qui pu-
gnîs cohficiantur ! Quemddmodum i] quoque qui di-
cùnt abeOrum animä^ qtfi quod apathiam adepti funt,
htfceft perçurbationis vaeuiràterfi confecuti, perfe&i a-
pud vos habentur,cale ëonfortiumexcæleftis Iponfi prxïëhtia
percipi, quale foemiria ex mariri complextï^iërci-
pere Iqlfr. O apertam dementiam, ièu potius omnium
maXime abfurdatn compararionem ! fi làltem ignorant fè
î^bus dminis 8c caftiflimis contumeliam adferre, quod
eas cum pachick,ifiecëbris:6c titillationiBuy con'ferant.
puei-iliumq; cylindçprum fiuxusoffrenata'fité audada ijs
coii iün 6lion i bus adaptent, quæab afFeâibus huiufinodi
aliénifiinye funt. fi-deniq; res diuinaspræ imperidacum
humanis comparent, f Necveroi prçaiâorum blafphe-
mia abhorret,quOÔ difttis anim|m eius,qui prius fit apa-
tlûam coniècutusjin diuinam tran fimutari naturam.ita vt
veftrailla decànintiffima oratio etiam naturaDeosproferre
s eôfq; gregatim apud vos, bridiculi homines, qui-
-bufdamquali ftabulis ûmul indudere norit, qui non fo-
lum Deorum gentilium multitudinem numero fupe-
rentjfed etiam quia gradus eorùm,confiftantin primis ac-
cubitibuspiimafq; tèdesin coenis ik coetibus hominum.
ita vt hocpaótorurfiim mortales euadanr, neciarn vilain
admiratione fint, fedmifericordia dignivideantur, ob
deificationemillam, quæ in ore efto m ni p op u 1 o .Prêtera
i fieri pöflè dicitis, vt homo qui apathiam veftràm,fit a-
deptus,diuint(piritus hypoftafin fenfuÔcplene pdpiadAt
hocquijqurlbjifieripoteftî qu ôve fidei ante^adofunda-
mento ?Nam no§ etiam dicim us 6c credimus, quod ijs
qui vt expiari decet expiad funt neffio quænondicam
defeenfio hypoftatica,kd prçfentia patns,filij,8c-fpiritus
obtingit.-prout dominus quoquë dixit. Ego 6cpacer ve-
niemus 6cmanfionem apud êum faciemus. 6C ptout homo
Dei cSpax eflè poteft. Porto non ea eftcreatæhatura
visvvcdiuinicatem intueri queât-, prout naturàlc habêt,
quia nimirum immenla Sc inhnita eft.- Qmd fupereft ?
Grxcorum cette fabulamenta.redoletis , cum homim
duastflè debere aiSmas çontenditis, quârum altera ho-
mifjbus communis, altera vero coeleftis exutfe. Verum
enim vero nulla huic commentö fùbtiliras ineft.Illi ënim
altçram luminofam,alteram tcnèbrofam efie dicunt.C^-
terum ambàs fimul eidem homininon attribüunt,fèdvi-
, ciffim. Vqsautetnhocquoquedicitis,quodauditoribus
tædiutn adferat. Infiifflauit enim,vt Moles ait, in homine
i (biritum vnjenttfn.Hæc iam vna eftanima. Chriftus.item
in Euangelijs inquit.Noêite çimere eos,qui occidunt cor-
pus t anitnàrn autem occidere nonpoifimt. Et Pàûl.us in
Troâdei vbideEutychioillo dîfleric, quiextertio-coena-
culô deciderat : Nolite timbre, anima enim eius in eo ëft.
Sed nullus adhuc, a.utinter CSriftianæreligionis homines
,aucinterexternosinuentus eft, quiA'tJ/ü^sv, hoceft
duplici ftiima praeditum hominem dixerit. Præter ilia
tÿjiæa me adHu&a fiiftt fiima circunfertur eunychifmum,
*{eu virilium meipbrorum exeétionem apud vos ïllis haud
: accehfed j qü* proculab hominum coetibus afpellenda
.’ funt; Vellëm igitur, quaniuis hocvoto natura hurnana
mutiletur,ôc adujtereturM/gveftra lynagoga àb ijs omnibus
excindi poflècp quibus natura membrumillud arre-
x it, atqqe ita generis fiicçeffipne priuati pefium
prorfus cumveftris omnibus hærefi-
.#• bus dare mini,
t * * «®8S^
F ./ N I S.
t
S A N C T 1 ^
A N SH E L M’I
L V C E N S f S E P P
W S C O P I , '
Z I B R I % 1 \F O.
. > »
C O N T R A GV I B J L RT VM
A N T 1P A P A M ,
T R O T> E F E N S 1 0 N E
' Gregorij S e p t im i,
Legitimi Pontifias RomAni'.
E x B ib lio th eçd Ecclejidt C $ th e d rd k E atisb o n en -
Jîs,p er-H en ric . C ^ n if. :
* E X .T R I T H E MI O ,*
* DE . $ C ^ IP T ORIBVS E C-
clefiafficis.
N fh elm usE pifcopu s L u te n jisy v ir in d iu i-
n is S c rip t u n s e ru d itijfim u s, & in joe c u la -
rib u s lu ter is n on in fim e do 61 u s, G rego rij
_____ Papa V I I . C o o p éra tif in d efefp ts & contra
G ttib fiÿum e i fù b o rd in a tum a b H enrico Æefènjor e-
g re g iw x adeo v t om nia eiu s fa c ia jd iiïa , v e lfe rtp ta contra
H sn ricum Im peratorem a u c lo n tà fe lu r is & fe r i-
p tu ra rum de fe n d e r et. R e liq u it in g en ij m a g n i m onum
en t a c la rifpm a , qu ibu s nom en fu um a d p o fterita tis
not it ia.m cum g lo ria tra n fm ijît. E q u ibu s e x fia n t. In
H ierem iam P ro p h etam lib . i.fn P fà u e riu m quoque lib .
i.co n tra G u ib ertum A n tipa p am lib . !• E tp lu res E p ifiùU
a â d iu erfo sy lib . 1 . C la ru itfftb H enrico I F .A n n& D om i-
n iio Jo .iH æ a Trichemius.Eadetn fere Sixcus Sd ■
nenfis lib. 4. Bbliüdîbcæ. Vtruniaucenïlibri ifti
aliquando lint typis exeufî, iftcompercum ha-
beo. Nulturo cerce éxemplar, quamjiis ftudiofe
indagatum reperire potui. C^ocircalicetec$»
fuiffent, pro rtveditis tamen ob raritàtem merito
cetiferipoflent.
A b b a s V e S PER,GENSIS In G hRONIÇO.
setipfitpofhacÀnshetmus\,ucenfisEpifcopusy Epi
(lolam adëundemVt igbertum, in quorumprauarica-
tore m acfuperbum cogqomiriat, ibter altafufeinferenN
v t ergp de fie at0 Gregorio pâtre noflro dicam cpiod de
Cornelia fcripfît beat tu Cypriantesftttus éfl Eptfcopus
de Dei & ch rifii eius iudiciq yde Clericomm pene om nium
, & v t venus dicàm, omninsÿmnium teJlimonio%
deplebis,q-u tunc ader at ifuffragw-, de Sacerdot.um an
tiquorum & honorum virorunt cqfUgifycujn nemo ante
fe ftftu s effet > cum^lexandri locus fj^efiyCitm locus Petriy
& gradus Sacerdotalis cathead a vacaret.Jfuo occupât
0, & de Dei voluntate, atque omnium noftrum con-
fenfu ordinato ÿuifquis tam Epifcopus volueritfie ri, fo
ras f a t neceffè efl^fec h abet ÉccUJiaflicamordinatto-
nem,qui Ecclefia non tenetvnitatem £ftifquis ilfefue
rit, licet m altum defe iacla mfibipfurimam vendicansx
prpfanrts efly aliénas e fforts eft. Et cump(flprimum fe-
cundus ëffe non pbffit, qtùfqttîs pofl vnum,quifblt^debet
efJèîfaÈtuseJly ianç nonfècundus illç,fèdnullut eft. Hte
Bibïtoth.Vet.PatfrToni.li. :
pnorifentemia (aducrlariorum G regorij feptimi)
vafdecontrariaftripfit Anfhdmm Epifcopus, v i r Uteris
apprime érudit us, ingenio acut/Jfmus ,facundiapraci
puus, (jr quod omnibus maius eft, in D ei timoré fan-
fta conùerfatione noininatifftmus, adeo v t tam ifrtitia,
quamp'ofl mortem referatu? miraculis cldrus. H ç c Vr-
fp e i gen fis.
A d 'h an c Ep iftolam al lu der e vel refpiçere vi-
detur ipie Anshelmus, cum initio primi librifiç
alloquicur’Cuib e rtum. Scripfi tib fp au c a cum
mulrp d olore &fince ræcharicatis a ffe&u, v t cq-
gnofeens errorérn tuum redires ad c o r , & c . Sed
quid verba tua iniquitas & d olus, & c . ,audi in-
te rè a , & c . *
ÈxBeUarmino de Scriptoribus Ecclefiaßicis.
G AndfcusAnshëfcnusMantuanuSjEpifcopiisLucenfîs ab
Alexandro I I.creatus,ac deinde,cum in Monafterium
iè abdidiflèc, à Gregorio VII. ad Epiicopatumreuocàtus
fànëtitate,,8c miraculisclarus obiit Anno Domini ib Stf.,
Scripfit libros dtioysx Patrum fententiis, pro Gregorij V U.
décréta, érrebusQifiis contra Henruum Imperatorem, & contra
Guibertum Antipapam, qui extant apud HenricumGani-
fiumtomo tf.àndquælejftionis.
Scripficquoque tramentationesHieremi<t,& inPfalmos
aliquotexplicationem : quæduo pofteriora opera vtrum extent,
ignoço, poft obitum înnurheris miraculis floruit : vi-
Annales Gæidin.Baronij adannum io8<î.toftio 11.
IN C I P I T L I B E R P R IMV S
S j\N C .ï I a n s h e l m i l v c e n s i s EP Iicopi,
contra * Wibertum 6c fequa-
Roprium ëftbonarum mentiumibi metuere-cul-
'pam vbi non ëft,reproborüm vero,iè pr^ferendo,
ali(Js de fatuis fènhbus , aliqs de indignis meritis
reprëhendere. Redarguideij3iciunt,dum è redar-
guendbüs, ïapiehtjiores fuipxcahtür: eä quxinteHigunt,
aliis libenterdicunc, vtplusillis tam fiibtilib,8C ntm vti-
lia,5c aliisignota videantur fcire.Ghm habenc intèlligen-
tiani, non lèipfos fed iemper alia, vtplus videantur ieïre,
fcrutantuhnec fcriitantur fua'fa^.fed älienäinueftigahc.
^ d iufto omnipótéhtïs Dei iudiciö agitur , vc quj.anon
habftrunc timorem Dei.Sc non pvópoIueruntDeum ante
conipèdtum fuum;&in lége eius nolüerunc ambulare,
di§icias q#ias deuoraueaint,euomant, 6c de yehtreeo-
rtiirftxrrahat eas Dömihus.Et ficut dicic Apoftolus^ quia
non pro^auerunt Deum habere irt notitia, trddidit illos
Deus in reprobum fenfum. Spïtkus enim faniftus difciplina;.
effügic fidhim, SCaufërt ie,a cogitationibus, quae fuijt fi-
rtëiii ei^tu. Super qu'em, inc[mt:i*equidcam, nififuper hu-
tmlem & manfuetum t & trementem 'verba mea ? Et alibi: cum
fmplicibus fifmocinatio mea. Quo recedente , vèternofus
open’s tantum virus infipienti obfcuratoquè cprdi ihr
fluidit, 8c ica tótum yeneno mqrcifera? deceptionis rhan-
ciijacifcn^ïue feruuminebriat, vt amarum dulce, 8c dul-
ceaniarumfiipiaijVt tenebraslucem, 8c lucem tenebras
credat, bönum dënique malum, 8c malum bohum aflè-
rat: ficque fit;, vtex dhobus conuenientibus imthundis
S,jiriubus, plenitudo fuperbijefirmata, daêmbniacis hu-
manitqué cohtagijs'de(ertam,vvacantemque dpmum,
oriihïumvitiorum comitatuftipatacirca finem mundi
pccupet, occupatam poflideat 1 pbflèflam proftituat, vt
minor iarh yidéarar in capite , & quafi^per iherementa
tymporum in, «rate perfecta profecifle.* Diabolus enim
di^jt: potiam federn mam adaquilonem, &erofimilisalttßimo:
De patre vero vel foéio tüé dicit.ApQliolus': gut extèlietur
fupra omrieijuoddicitur dut quod colitürDeus.
Audi i^aquéfcèleratiiïime omnium , quihc mihiiäm
nö.hTirianduses ,eo quod latrare non timtufti cóntraDo-
minum Sc Magiftrüm tuum : cognosce quae propria
, * C c c~ i • \ . fimt.
E
n<49.13. 'B