Habac. 3.1.
Efa. 1. zo»1
lean. I6.Ï4.
c i
5. 0 do nis K^ibb. C lu n .IÏ.
Pofleum rugietfont tus.Qucm en im Dominus illuftran do
repleuerit, ciusvitamprocujdubio in lamentumVertit,
.atque illumipatæ menti, quo magisxternafuppliciainfi-
nuat,eo hanc durîus de tranfada nequitia gemitibus fati-
gat. Sequituj:. Sonauit voce magmtudinisfua.Y oeç enim ma-
gnitudinisDcustonat,cumlë nobis beneiam perlamen-
taprxparatis,quamfit magnus in fupernis infinuat. Quafi
enim de coeîo tonïtciaus procedit> cum no$ incuria ne-
gligenciaque torpentes refpedus gratis pauore fubito
percutit,atque in terra pofitilbnum.de fuperioribus audi-
mus. Quia terrena cogitantes fuperni tenons fonum repente
per ti mefei m us .Se qui tur. Et nonvaflabitur cum audita
/«erif vox em.Vox Domini auditur,cum gratis eius afpira-
tio mente confpicitur,cuminfenfibilitas occults fordita-
tis rumpi tur, ôc cor ad ftudium fummi amoris ex citatum,
virtutis intimæ damore penetratur. Sed iftam vocem fu-
peruenientis fpiritus, quife in aure cordis infinuat, nec
ipfa mens qus per hanc illuftrata fuerat, inueftigat. Pen-
lare enim non valet inuifibilis virtus , quibus fibi mea-
tibus influât,-..quibusàfemodis veniat, quibus reçqdàt.
Vnde bene per Ioannem dicitur. xSpiritus vbi vult fpirat,,
& vocem eius audis ,fld non fais vnde veniat, & quo vadat. S c-
quitur. ■ ifH
TonauitDeusvocefuamirabiliter. Voce fuaDeus miraoîli-
tertonat, quia vi cordanoftraincompteherifibiliter pénétrât,
qusdumlatentibus motibus premitin timoré,
quantoardorefequendusfit, aliquomodo filentercla-
mat.Sequitur. gui facit magna&infcrutabilia. Vt enim homo
terrenis vfi b us dédit us,iniquis defiderijS prelfiis,fiibi-
3-
PfaLit.z
3 8 1
. excclfum fe tran ftulit.Et quia nouçfpei fpiritu mens affla-
tà eft,femetipfam qualis in vetufta cogitatione fuerat,reliquat
$ quia pauordum mortem percutit, hancàfcmetipfa
alienam reddit.Nonnunquam Latirii interprétés extalim
pauore m vo can t. Sequitur. Et motum eft de loco fuo. . Locus
quippchumanicordis, deledatioeftvitsprsfentis, fed
cum diuina afpirationé tangitur, locus, noftti cordis fit
amorsternitatis.Confideratione igitur interns patris de
loco (uoanimus mouetur,quiaderclidisinfimis,in fupernis
cqgitatidnibusponitur.Sèqpitur. |
Audietauditionem in terrore vocis eius .Mos faeri elô qui j e ft,
vtcumaudirialiquidpcr auditum infinuat, audirieun-
dem auditum dicat. Sicut Abacucait. Domineaudiuiaudi-
tum tuum,& rimai. ÎSfotandum vero eft quod vox Dei non
in gâudio, fed in terrore aüdiri perhibetur, quia nimirum
peccator quifque dum lola quæ terrena lune, cogitât,
dum cor opprèffiim in infimis cogitationibus geftat; fi
.repentediuinægratisafpiratione tangitur, hoc ante b-
mniaipptelligit, qhod cund&quæaitdiftridaætefniiudi-,
cis animaduerfione puniantur. Auditio igitur Vocis Dci,
prius in terrore fi^vtppft vertatqrin dulcedinem; qui ante
nosdiftiridtiiudicij timoré caftigat, v t iam «aftigatosfu-
perns duFcedinis confol atione refiçiat.Sequitur. Et fonum
depreiüiusprocedentem. SonusdeorëDeieft,vistimoris de
fuperna irruensafpirationé , quia cum nos de venturis ;
Dominus aipirandoreplet, proculdubio de male geftis
prsteritisterret.. Poteftautemperos, Deivnigenitus fi- ■
liusdelignari. OsergoDomini non immerito iplumac-
^ipimq^pçr quern nobis omnialoquitur, Hinc eftetiaro
quodProphetaait. Osenim Domini locutum efl. Perfonum | to adnouaefFerueat,atqueadcqnfuetàfrigeicat,exterio-
vero oris ,v poteftèiüfdem Domini Spiritus fàndfcus d é fi-'
gnari. Vnde SÇ alias in eiufdem Spiritus fignificatione
icnptxtmcQ:. Eaftuteftrepente de coelofonus, tanquam adue-
nientisfjnritus vehement is. ,Sonus igitur de óre Domini procedit,
cum conftibftàntialis'ei Spiritus adnosperfilium |
veniens,furditatem noftrs infenfibilitatis rumpit. Vnde
in Euangelio dicitur. De meoaccipiet, & annunciabit vobis.
Poteftergo &per terrorem vocis vis fortitudinis, & per
fonum oris dûleedo confolationis intelligi, quiaquos
Spiritusfandtus replet, prius eosde terrena adione ter-
rificat, Sc poftmodum fpe coeleftium confolatur, vt
tantum poft confitendo prsmijs gaudeant, quanto
prius fola fuppliciij. conipiciendo metuebant. Sed quia1
i'unt nonnulli qui D bvm res humanas curare non s -
ftimant, Sc eas ferre fortuitis motibus putant. Sequitur.
'Subteromnes coelos ipfe confiderat, ér lumen ipfius fupertér-
minosterra. Poftunt cceli nomine fitndi prsdicatoresde-
fignari. Hinc enim feriptum eft. Cali enarrant gloriam
Dei. Sunt namque nonnulli, qui cum mira Apoftolörum
opera au d iu n tq u ia has virtutes nunc in Ecclefia non
vident, fubtradamab Ecclefia fupernam gratiam fufpi-
cantur, nefeientes quodficutdicit Apoftolus. Lingua m
infigne finit non fidelibus, fed infidelibus. Sed eleuatis ccells Dominus
inferiora confiderat, quia&ablatisfiimmisprx-
dicatoribus inceflanter etiam infima noftræ infirmitatis
curat. Et quafi ftibter coelos lumen illius terra ternimos refpi-
cit, quia poft fublimem vitam præcedentium etiam peq-
catorum mores adufqûe gratis fus illuftratione com-
prehendit. Qui Sc fi virtutum figna nunc per vitam fide-
liumcrebronon exerir", ab eifdem tarnen fidelibus per
virtutem operum nunquam recedit. Poteft etiam intel-
Ïiÿlumenillm filler t er minos ten prædicatiofupernæ
gratis dum gentes ad fidem colligit, intra femetipfam
mundi limites claufit. Vel certe termini terrs,. funt fines
hominura peccatorum,, &fspe con tingit, v ç plerique
Deum déférant, & vitæ fus tempora indefiderijscamali-
b us expendant. Sed tarnen cum fiiper na gratiarefpicit, in
extremis fiiisadDéumredeunr , qus fint iudicia sterna
cogn o feun t, cunda qus fe perùerfe egiffe me min er u n t,
fletibus puniunt,atquehsc vere fcinfequi redis operibus
oftendunt, quibusfijbfequente iuftitia profedo totum
dimittitur, quod ante deliquerunt. Hinc etiam per
Prqphetis'fpiritum|Anna dicit. Dominus iudicabitfines
terra.
ribuscurisrenuntians,internis contemplationibusanhe-
lat. Quis hanc virtutem fuperns vocis confiderare fuffi-
ciat,quis confiderando comprehendat ? Magnafiint qua
per yocemfuam Dominus facit, fed minus magna eflent,
fi perferutari potuiiTent.Sequitur.
guipracipit niui vt defeendat in ten am.Quia Plalmifta ait.
Lauabis me &fuper niiiem dealbabor. Quid hoc loco per ni-
uem,nifi per lucem iuftitis Candida accipimus cordaSan-
dorum ? Aqus autem d u d s in fuperioribus conftipan-
tùr , vt niues fiant; fedcumipfs mues ad terramveniunr,
in aquarum iterumliquorem vertuntur. Aqus igitur fun t
prsdicatorum mentes, qusdum ad eontemplandafuperna
feerigunt,altioriintelledufolidantur, cumquein
fummaconfiderationerapiuntur,virtutemconfirmatio-
nisaccipiunt. Sedquiaadhucin teçris fraterna diledio-
ne retinentur, femetipfas ab alto intelled'u modificant,
& infirmis humiliter prsdicantes , more niuium corda
arentium liquefada erigunt. Niues ergo ad terram de
coeleftibus veniunt, cum fublimia corda §andorum,
qu s iam folida contemplatione pafeuntur, pro fraterna
charitate ad humilia prsdicationis verba defeendunt.
Sicutenim nix cum iacet operit, cum vero liq u a tu r r i-
gat:itaSandorum virtus Sc per iofirmitatem fuam apud
Deum vitam peccatoris protegit, Sc per condefeenfio-
nem fuam quafi liquefada arentem terram, vt frudtis
ferat, infundit. Sequitur. Et hyemspluuijs. Hyenas eft quip-
pe vita prsfens, in qua nos Sc fi iam fpes ad fuperna erigit,
ad hue tamenmortalitatis noftrs frigidus torpor adftrin-
git, quia feriptum eft. Corpus quod corrumpituraggrauatani-
mam, & deprimit terrena inhabitatio fenfum mult a cogitantem.
Habet auteth hsc hyenas pluuias>redorum proculdubio
prsdi cationes. De quibus videlicet pluuiis, per Moy fen
dicit ur. Expe£teturficutpUtuia eloquium meum, & defendant
ficutrqsverbamea. E s nimirum pluuis hyemi congtuunr,
sftate ceffabunt, quia nunc cum carnaliumpculisvita
cceleftis abfeonditur , necefie eft vt Sandorum nobis
prsdicationibus irroretur.Cum veto sterniiudicij sftus
incanduerit, nullus verba prsdicantiumneceiTaria tunc
habebit,quia venienteiudice,ad cor fuum quifque redu-
citur, vt landaiam cumagere non valet, fentiat. Sequitur.
Et imbri fortitudinis fua! Imber qüippe fortitudinis
Deieft, prsdicatiodiuinitatis; nam imber infirmitatis
eius, prsdicatioincarnationis. De qua per Paulum dicitur.
QupdinfirmumefiDei, fortius eft bominibus. Et rutfum.
'Sicrucifixus efi ex infirmitate, fedviuit exvirtuteDei. Sicautemfimputnilis.
opului.
tMoralium in. lab Lib. XXVII.
tern fendfvifihunbnitatis.eiusinfii'fna prsdicant, vt au-
ditorum füorum ebfdibus, etiamdiuinitatis fortiainfun-
danti Afidianaus pertemitrutfm nubis inabrem fortitudi-j
nïs'. In principio erat Verbum, ■ & Verbum crat apud Deum, &
Denser at Verbum. Audiamus etiam imbrem infirmitatis.
Verbtim carofa£luin efti& habitauit in »otb.Sequitur.
guia in manu hominum omnium fignat vt houerifit finguU
opera fua* Dum ergorimber fortitudinisin terra defeendit,
inmanu vniufcuiufque fignatür, vt füa opera feiar, quia
dumvirtusincomprehenfibilis maieftatis agnofeitur, ab
vhoquoquefubtitiusfiiavita^en&tur^.Crearornamque'
omnipotensa.cundisinfenfibilibusjirratipnabilibufque-
diftradum , rationalem Creaturam hominem condidit,
quatenus quod egèrit, ignorare non pollet.Natursenim
lege feire compellitUt, feuprauum flue reduna fit quod
opetatu&Narafibonafacerefene(ciunt,curde aliquibus
fadisin oftentationem glorianturiRurfum fi mala fe age-
re ignorant, cur in eifdem fadis alienos oculos declinant?
Eo enim ipfo quod rationalemcreaturafnDeus hominem
condidit, in m anu omniumfignat, vtneuerintfinguli operafua.
Sequitur.
Ingredieturdteftia latibulumfuum, & inantrofuomorabitur.
m
fapiens ait; Sicutglacies infereno yficfoluenturpeccata tua. Sc
quitur.
Erumentum defidcrat mbes.Qm d ënim qüiqii e el e d i fun t
nifi frunacntaDei coeleftibus horreisrccondenda? Q u s
mine in tritura aires pafeas tolerant;'; quia in'haç pbrga-
tione fands Ecclefismores contrarios ftproborum portant.
Sed. hoc frumentum -ququlqfie ad peffedionem
ftnduum veniat, nubiuni plutiias expedat, vt crefcàr.
Quia bonorum mens prsdicantium verbis infunditut,
ne abhumore charitatis defidetiórum carn^lium foje fiç-
cerur. Vnde Sc Dominus in Euangelft). Mefiis quidem,
multay operafij autem gaud. Rogate Dominant mefiis , ‘ vt mit-.
tat operarios in mefrewfiiam. Sequitur. Et nubesjpargunt lumen
fuum. Nubes enirfl lumen fpargere eft, prsdicatoresfin-
dos exemplavits& loquendo , Sç agendo dilataref Sequitur.
Qiulufirat cunda per circuitum, auacunqtte eas.voluntas
gubernandi (firatmf.Nubes igitur Dei cunda per circuitum
luftrant, quia prsdicationis luce rhundifines illuminant.
Sed quia diuinis nutibusftibditæ nequeunt explcre quod
volunt, ire non polfunt, nifiquacas voluntas gulftrnan-
v I tis duxerit^ Sequitur. À&omneqfiodpraceperitßisfitperfaaccipTturj
I » » ,.« ♦ * Km - «“ '»>cu“
qui deceptioncm primi horn inis fsuus impetijt, &inte-
gritàtem vitç illius hialé-lùâdendo laniauit?Contra quern
Prophetsvocibus fie fanda eledorum Ecclefia in anti-
quo ftatu reftauranda promittitur , Sc mala beftia non
trarifibit perèam- Sed hsc beftia> cum ppft Redemptoris
aduentum Vpbft prsdicatorum voces quafi poft tonitruü
nubiuni, in nnemundiilliim damnatum hominem, qui
Antichriftus vocatur,inuaferi t; q ui d aliud qua m latibulum
/««wingreditur, vt inantropropriodemoretur? Vasquip-
pe illudDiaboli, antrum aciatibulum bellis eft, vt infi-
dianshominibus viamhuius vits carpentibus, in illö &
per figna lateat, & per malitiam occidat. Quitameno-
mniumreproborumcorda etiam nunç griulquam aper-'
tusappareat,poffidet :eaque per occulcam malitiam quafi
proprium antrum tenet, atque ad omne quodnocere
bonis appétit, ineorUthfeöDlairis mehtibusablcondit.
Ah Iudaébrum perleqüentium cçrdaantrum huius béd
ftis non fuerunt, Jh quorum dinconfilijs latuit, led xc-
pente vocibus erupitclamantium,Cr««jÇ^,cmi^gg? Hinc
fcriptumeft.Po/«if tenebras'&faftaefl nox. Notandum véro
magnoperesftimo quod hsc beftia non iplum antrum
fuum ihgredi, fed in ëo etiam, mora'ri perhibetur.' Intrare
ergo in mentes bohorum poteft, fed in eis morari non
poteft'; quiacoriufti huius Bellis antrum non eft. Quos
eninv quafi;proprium anrrum pofljdct, eorum mentes
proculdiftïipimmorans, tenet: quia prius lip eis c'ogita-
tiöriesvlqueadiniquadefideria, & poliiniqua defideria
vfqüe ad nequi (lima opera d ucit.Sequitur.
Ab intérioribuhgredietur tempefias^&ab Ariïurofrigus. Qui a
igiturintçriora Auftri Sol feruentior renet, in Ardur.o
veto curium omnimodo non.habet, interiorum nomine
plebs Iudaica, Arduri vero vocabulo,, hb.cin loco popu-
lus'Gentilisexprimitür. Hienimqui vnuiii atque iriuifi-
bilemDeum nouerant, eiulque legifaltem carnaliterfer-
uiebant,quafi lub meridiaho Soleferuentesin iidei calore
èleuabantur. Genjilés autem, quianullam feientiam fu-
pernscogitatiönis'attigerant, vèlut fine Solénigidi-fub
Aquilone manebànt. Aludsis lurgit malitiaperlequens,
& à Gehtilibus polëftas premens, dum quod Judsa occi-
dére Chriftumexinuidiapetijt, hocGentilisIudexRo-
manaaudoritate perpetrauit. Sequitur, fe.
ElantcDeo concrefcitgelu,quia quo fidelium cordibus fandus
Spiritus afpirauit, quo maiora virtutum miracula
contulir, eoinfidelium mentibus grajiioris inuidis toepor
excreuit, atque inde con tra Deu m plebs ifififielis ob-
duruit, vnde * humiles'* populi ardam duritiam, qus
fe aftrinxerat,'emolliuit. Sequitur, ptrurfum latifiimafun-.
dunturaqua. Poftgeluquippe Dominüs latiflimas aquas
fudit, quia poltquam Iudæorum fsu-itiam vlque ad morperducuntur,
aliter agcre ^ppecunt, fed alitêf>'difpd-
nuntür. Namplerumque qqofdam auditores fuos -'ftu-
dent blande corrigèrc', & tarnen eorum fermo in afpe-
ritate ducitur ; plerumque qudmam refecare alperc appe—
tunt ., fed tarnen eorum vigor perhnanfuethdinis fpiri-
tum refrsnatur. 1 Sicut ergo non polfunt ire quo vo-:
lunt, ita etiam hcqueunt agere ficutf;volunt. Sequi-
tur. : .
Siuein vna tribu ,fiue in ter ra fua, feu in quocumque loco nft-
fericordia fua eas iufferit inueniri. Njubës qtfidem fiias Dö- i miniis ducit, fiueinvna tribu, fiue in terra fua, feu in quo-
cumqfie loco mifericordiafua eas iufferit inueniri, quia prsdi-
catores veteris nouique T eftamgnti,aliquando foli tribui
Iuds; cóutulit, Sc Ifraël pene totum ex praua Regum
gubernatione repirobauit. Aliquando & imterra funt his
pluere nubes facit, quia eundem Ifraël eledumad anr
tiquam gratiam poft corruptionem captiuitatemqäere-
uocauit. Aliquando locofua mifericordia eas clarêfceçe voluit,
quia per prsdicatbreslandos etiam gentibusVirtu-
tutn miracula oftendit,vt fola mifericordia ab iugo etroris
abfolueret, quosihgenti perfidis ira deprimebat. Vna
qüippe tribus profedo Ïudsintelligitur.Terra aurdhiDex
finvul pmnisludsanominatut, locus vero milèricordiæ
Dei,eft Gentilitas,de qua dicit Apoftolus. Gentes autanfu-
per mifericordia honor are DeumSequitUf.
Auf cuit a hàçiobyfla&confideramiraculaDei.QujiCi in com-
paratiónefuiiaccntemvidit, quemadverba tantsprs-
dicationisvt ftaret, admonuit, fedlicetHeliu bonaqus
dicit, nefeiat penlarëcuidicit, nos tarnen indagare Verba
dodrinseiusfubtiliterdebemus. Starè quippè elt reda
ageretV nde^er Paulum dicitur .Quifeexiftimatflare, videat
ne cadat. lacentes ergo Dei miracula confidera’nt,qui eius:
p.otentiamfciendopenfantjfedviucndo non amant. Per
çontemplationem quidem in confiderarione oculos ten-
dunt, fed tarnen per intentionem fefe à terra non erigunt:
Vrfde bene in Balachdicitür. Qui cadens apertos oculos habet.'
Heliu itaque ifta diqêfis, nequaquam crëdidi| B. lob vi^
uendo tenuflfe quod dixit.Sequitur.
NunquidfcietquandopracepitDeuspluiiijs, vt ofienderent lucem
nubiutn eius ? Si nubesfandi prsdicatore’s finit j ’ plu-
uis nubiumfiint verbaprsdicationuiii. Sed cum nubes
peraeratranfuolant, hifi pluuia deorfum veniat, nefei-
turquantam aquatüm immenfitktem portant. Nifi cho-
rufeusirtter pluuias erumpat,intelligi non vSet, quod in
eis etiam claritatis latet.Quianimitum prsdicatores fand
i fi taceant, & nequaquam loquentes oftendant, quanta
fit coelcftis: lpei daritas quam-in cordibus geftant,
aut reliquis hominibus fimiles, aut longe his delpedio-
res-videntur.Cum atitem aperite per pr'sdicationem ceC-
p«int,qiis fi^fu perns patrix remuneratioquam intrinfetempertulit,
eorum cordaprotihus ab infidelitatis d u - 1 eus tenent, cuperleciuioneprefiiin qua virtutisàrcepro-
ritia,' amoris fui alpiracionc liquefecit. Hiuc quidam * fecerintinnotefcunt. Sed plèrumque prsdicatorcs fan-
________________________________________________ ________ ___________________ d i ofteh.