«
Myftico autem fenfii, pugillus, eft indeficiens-frcfes qué utit» magis quam qui folüsiaceat, calehunf; itaetiam qui
eft in Dominumjelum Ghriftum». Duo autem pugilli iur- fpiritualiter conuertiunt &fconc.oidänt: Ÿbi enimfuerintdüo
telligcndi funt., cum quis duobus donnait feruire Audet \ Deo aut tres congregatiin nomine meo,ihï&‘egofuhiinmedio ipforuhi,
fcilicet& Mammotu-, St ôppix>briaülâ|iatiquæPrôpHeta dick Bominus; qui videlicetiandtiSpintusignemcalo-
CpmmemoBacj Vfquèquo claüdicabisinvctuiiiq, pbpli-
Item îMelius eft ergo fine Vila ëontroiieriia qübdhiçprius
ponitur. Aliter: Pügillüs vnus eft Vnitài iplaqué materiâ,
caret; pugilli duo niatetialiaquxdiiiidipüilunt. Habctur
I prætcrea îp la d ualitas in S crip tu ri s fecris immunda arque
■ impura. Nam imintmda animalia binaingredièbanturin
ArcâmNoe, Meliusëirgoèft Vnitatçiftferjui$ acdffiçio-
; fem Vitam ducerë cum quiete, hoeeftVfine inanisgloriæ
1 fupO; quam occupàri circa duaÜtaterti; hoc eft,resmate-
I riales» Aliter : Cüntèttiplari poffumus hominem fuiffe o-
lim pugillumj puni videlicet Deuspùlüérëm de terra ac-
cipjçn* acyclu,ti pugillo concludcnS -, plafinauit hominem
» P agi 11 user iam fuit millier, à latcrc namque Adam,
! çoftam manu D-cusapprehèndens, Euam plafinauft* Mc-
| liorergp eft ccélibatus, pùgillis duobusj.hoceft, dualita-
i te & ,copula eoniugalî» Qüamuis enim coniugium da-
mnândiimnpn ilt,cd2libatus certe eftlaudabilis&mole-
ftiacarens. Etconuerfusfum, & vidi vanitatemfub Sole.In cir-
cuirum", inquit, mouens oculosmentis meé*, nihil vidi
eorum quç humsMundi gratia nuntabhominibus,quod
non vanicas mcralît: Per héc autem Verba, intëUige.figrii-
ficari ne quittas homirium & peccata» Eft vnus dr non fecuti-
dus, necfilsus necfràter y nec eftjÿiis m omni labore ern, ntcotii-
ius eiustmplet ur d mit iis : &cui ego laboro, &fraudo animam me-
am bonis ? hoc et iam vanitas eft& occupatio mala. Amplius,
inquit, res humanas corlfiderans vid; qüpfdam qui légitimes
non habent hæredes, infetiabiliaffecfcu circa diui-
tiasoccüpari ,.ocuIum habentes inèxhauftiim & inexple-
bilem. Quodcumlatiscbntemplatus lit, introduire in-
explebilem huius hominis perlonam ex auaritié poeni-
tcntia italoqui-,Eî cut ego labor0 & frauda animam meant bonis'i
Iureergo, & huiciabori, vànijatem ateribuio AlitetVMy#
fticelîcinrelligeVEsï vhus. Vnum,ho.cloco‘aceipit, quife-
iplum tanrummodo fouet ac diligit; qui ne habèrd qtii-
dèm velit lilios ac ftitrés. Nam qui delidefio illor^m ^e*
nctur, quamuis; natura nülloS aMnes & Cortlanguiheos
habeatj'quia tanTenfecundiimDeipriceptàch^titàteiii
le6tatur; omnes hbnlinesqüamuis externos, efièTibih"
lio’rum Iocq pùtat &fratrum ,'iuxtaillud :Ejio orpbariis tdn-
qu'ampatet &tanqudmmaritusmatri6or«»;.;Hic,itaqî^vniis
aefolusqui liaberenon curâtfilhtm neq;hacrein,labori<j-
lâ quad am elêtlrjone Viuendî ac follicitudine fraudat animam
iuambonis, neque adfuturaatténdensneq;invita
quitqham boni efficieris:Huic ergb &van'itas attribuicur.
Boni duo fùper vnim,qtitbus eft botium pfecium in labore ipforum.
Corieordiam dhorum in operiBus boijislaudardicç nflb-
que preèiitm'conlèqüitur dpud Deum.. Itaqiie Saliijitpr
betiè concordes Apoftolos binos militante raciem fuam.
Eosvero qui t-urtim iuperbiæfâbricànteS in malo opère*
conueniebant, didîpauit Deus arque dilperfit.- Myftice
autem lie àccipe: Laudahiliseft& apiidDeumpfeçiola,
duomm ( hocJftj animaïcorpQrifqi ) in bonoedneordia.
Quomodo autemineli|Ores unt drio quarr^,nus cxeinplo
hune prppofito plane iritelligès. Si çoipus.quidenitvolu-'
ptatibusabftineat 8c temp'ëràrtter le gerat^nima.yef o iplà
•inaniglptiacapiatur» irritaquodammodôV'apaq^reddi-
turcorporis temperantia i R;rrlîifqy”li anima qiiidcm hu-
militatem colat^libidineturautem corpus -f aiYimæ vana
efthurrtilicas. Vfîa enim parte cpmpoliti hominisdèlin-
quenteyaotanima videlicet, jut corp.oreyneeéllè eft &’par-
tem alteram comptëhendi. Bond itaç^auorum copula.&çoh-
cordia-Ji cortuèniant ad preâofam virtutem\quoniamfi codant,v-
iium eriget participsm fuum: Et y a v nifi codât, neq^fit alter.ad illu
erigendum. Qui bonis dé rebus çoniiehiunti m.utuumjî-'
bi anxiliuïh piæftant. Siienim accidat vt alter éx.hiirriana
ftagilitate.omittat alïquid qûpd faciendum fit, alterius
confilio emendabitür-- Qiiod autem diCit,,.fi codât’, non
eft aécipicnduif) d.e ainbobiisepde.m temporelcd modo
dè hoc, ftiodp de illo. Etfidormierint duo, coloripjùerit\vnus
autem quomodo calejièt f Éx.eo quod corpoti foletaccidere,
iritualiter erudimur. Qui enim fimul cubant St dormiremqüe
Fidèlibüs luis gratifieatur. Et f i qmjptam praualue-
rit contra vnum, duo refiflent àduetfus eum. Iterum pereä quæ
lènfibili.tel*folent accideçe y fpiritüdlem nobis tradit do-
iftrinâm. Sicutënini duo coneôrdiànimpVëlfdrumpla-
teafque ciuitatis ambulahteSj Vel per defends Eremi fo-
litudines ; tuiius ac faciliuS re^ellunt feruentis contra fe
altèriusimpetum, fta & futurumintellige in Ipiritualipu-
gna. Nam ciimEcclefiaftes edocere nos velit, qua: ad corpus
aiiimahique pertinèant, fieut etiam Paulus Apofto-
lüsfecit ï-quö loco Sc ipfe trium quæ homini ihluntrerum
mèiitioneni-facit , cum ait y Integer vefier fpiritus&. anima
conferuetur ; tria-nobis latenter contemplanda propofuic,
videlicetquod fi vnus qujfpiam nobis mfurgar j hoc eft,
lùperbia çarnis; tune anima ipititui amice coniunéta, tar-
rîeni compefcat ac frënet, vt Ipiritualibusâniinæ mqtibus
lübiiciatui:, ßi pareat. Scieixdilm hamqüëéft (quodad
hune lpcum pertinet) hominem,tribus ex rébuscönfta-
rerAnimalcilicer.corporejaClpiricujnon quod fecundum
fubftanria: vim j aliud fit Ipiritus, aliud anima ( neq-, enim
duorationäliäinlunthomini) fed qupd ratione fola, ea
feprlhru Cönfidërantes, aliud elfelpiritum dicamus,aliud
animam» Vocamus enim Iptiitüm, aäurn animaeipfius,
dexteriörem ; fubUnuorëmqueyith: ijUi Ipiritus eft idem |
( puto ) qui & intelledus fîtüe ipfe mens} fient ih Eldrae li-i
brisaceipi ahimaduertimus. AutihtelligqjSpkitus & ipsü
charifma fpititns,quod animam l$e.dficat &jilluftrat,4iui-:;
nanobis infiifflatione tranfmiiïixm. Itaque fiimpollutum
feruemusquöd nobis ineft adimaginemDjei faäum, integrum
habemus, charifma Ipirituale :Sin veroadpecçato-
rüm femitas dëclmemus,don um fandiSpiri tut i violamus
in hóbis.Hoc eft (puto)qupd4ppftolus nospreçaturma-
here integros ficut ab. initió füimus, immâculàtum habentes
.corpus & animam, p u rum que fer uante s charifirla
feiritiiale: Aliter qtioq; itajpoteft intelligi ; Mötus abîma:
diuidunturinrariônabilem^irafçibilem,&cpnGupifcibi-
lem.Si igit.ufetriaLhçc ex virtute bfficiöq; conueniant,tunc
fëcundumtçdâmnaturænormamira.excanideCcitqpnP'a
malas affediones ac dannon.es, concupifcentfeque ipfe
Vis pötiota taritumdefideratjynde & Daniel,yir çoncupi-
fcentiaturnyocabatur : Ratipnalis autem parsqmniaiu-
ftëmo'defahi'r, irafeibilèm vim çoncùpifcibilernq;.com-
pefcens.Sin'autem contra eueniat,yt præter Legem ratio-
nis, alteraillarumvirium, vel ira fcilicet, velappetitus,
quod delcdat'perfequarur : çune duæreliquæ partes con-
cordi foed ère puritatemferuante^ ( ytpura variohalis con-
^cupifcendiq; yis) iracundianvdeprimunt ac fibi obedire
cqgünty aut contra, iracundia rationi adiunda, concupi-
feehtiam fedat. Ita ergo nt vt conçqtdes duo, tertium re-
ludan tem redigan t in feruitutem. Funiculus triplex non cito
y»wlJer«r.RurfiisEcclefia)ftes,exempIo ftiplicisfuniculiiad
Iphituales noseuehit contemplatipnes, aç primum qui-
dern charitarfcin no,s docet, in eon'cotdiæ nexum nös vo-
cans. Inquirergo: Si anima, corpus, & Ipiritus in bonum
çbriueniantj.qon feçile dilToluunturab hollis, incqi'fii. A-
litér:Cum rational^ 3m mæ vi$,|ia^:endi ac concupilcen-
dipbrepfi*, ynicaris puritatem ciift.ojlitint; animam fer-
uantpi orlvs ihrtdxiam.. . Aliter : Qui ciedulit in conlubr
ftäntialem^Triilitatem, P^trqpi & Filin m &Splritüift feh-
dum, à refiftenribüs hçireticfe.&âduérferiis exîpUgnarifion
pölliiht. ffîwus eft puerpauper é 1 fapiehs, fuper RegetnJenem
& fiultuiri qui ftefcit prouidere in pofi^um, quodjfr-è carceye
vincuhfque interdum quis egreâiatur ad regnum : quodcL in regno
ipfius na tus fit pauper. P üeri ferme non éo digni luftthono-
re quo lènes, neqqe ira pauperem vençiamurvt Regem.
Comparans igirur Ecclefiaftes ftultitiam cum fepientia;
quan tOmhæciplapraëftet, oftendii? Ih q uit enim, longe
pbtidrem èlïè,piietum Scpatipefemimodo fit fepiens j eo
quifit,fenex & oinatus regia poteftatCyfed ftultns. Amens,
enim hon intelligit; fepientiam,è ferüili quandoque con-
ditionë, arque in vincula coniedunrhqminem, adfafti-
gium regium euehere. Cuius rei exemplafumi poteruqt
. exlofeph
TrinîtM
confubfiantialii
I
exlofeph quemDeimunereihfitafepiehtia,&adolefcen-*
tem & precio coemptum & in carcerem detrufutn,totius
Ægypti gubernatorem conftituit. Haec eâdem fepientia fi
Regiinlidëat, modeftiam tueri docet ac frugalitatem ; ita
vt Regiadignitate quapollet, neqûaquam extollatur, âc
tumeat. Nam Dei gratia & lui. cognitione,, pauperem le
elfe intelligit, neque in regno neque in diuitiarum copia,
paupertatis humili^atem.deponiqvtbeatus &ipfe fit que-
admodùm Sc pauperesJpiritu. Aliter fenefeens ac ftulcus,
Hebræorura populus dici poteft, cui iunior luccelfit in
Dëicognitionem populus ex Gentibus coriuocatus: ve-
re fepiens ac redemptus à diabolica feruitute, &c per fidem
ChriftiSaluatoris.confequutus regale fecerdorium, îpi-
ritu quidem pauper fed Euangelica beatitudinedecora-"
tus." Exemplar autem ac dux huiufmodi pauperumefti-
pfeChriftusSaluatornofter: qui fepientia q ûdem Patris
Dei eft, iuuenisautemfi corporeægenituræ tem pus con-
fideres. Idem quoq; Rex dignitate diuina, pauper fadus
proptèr noftram falutem, quànquam per fe ditilfimus. E-
uafitidem catenas mortis,&inferni carcerem fregit ac fol -
uit: fuo nos erudiens exemplo mediocritâtem fedari.cum
dicit : Difcite à me quia mitis fum & humilit corde. Vldi cunftos
viüentes,qui ambulant fub Sole,cum adolefcente fecundo qui exur-
getpiro eo.Non eft terminusomnipopulo,omnibus,inquam,quifue-
runt ante eos: Et pofireminonûtabuntur ineo : Sed & hoc vanitas
&eleftio (piritus. Totus h'iclocus ad allegoricum intel-
ledummyfticumq; pertinere putandqseft, quandoqui-
dcmnullus eft qui corporali intuitu cundos polfit viderè
Homines qui ambulant fub Sole. Cum vero myfticüm
fenlum alii alio referri contendant ( nam adolefcëntëm
fectindum, alij Chriftum Dominum volunt intelligi, alij
autem Filium perdirionis Antichriftum)nos vtramq; pro-
fequemurexpbfiti6riem.Vidi,,nquit,cundpsiuuenesqui
àmbulanr^ub hoc vifibili Sole : hoc eft, iplos peccatores;
cum âdblefcente fecundo; hoceftj Antichrifto qui exur-
getpro ipfo: Domino videlicet noftro Iefu Chrifto. Non e-
ràt finis miiltitüdinis peccatorum;eorum fcilicet qui ab i-
nitio feculi prçceflèrunc:Sed & poftremi qui temporibus
.Antichriftilcilicet in eum credent, non læcabuntur in eo:
rièq; enim feruare poteft impietas, adhérentes fibi. V t au-
• tem doceat hune erroremlnfidelitatis nô hecelfitate, nec
calk, fedeledibrie libéré voluntatis elïë populisaduen-
turum, adiunxit dicens : Sed & hoc vamtas eft & eleftioJpirt-
. tus. Aliter: Vidiflè fe,inquit,ambulantes fiib iuftitié Sole:
omnes fcilicet qui vere viuunt ex fide. cum adolefeénte fecundo
qui proculdubio eftSaluator nofter,homo de cçlo
cçleftis,qui nobis natus eft ac lurrejrit pro adolefcente pri-
s rrio Adam qui fuit homd-t/e terra ter renus. Etinfimrierant,
inquit, fub hoc Sole in anteriora progredientes : hoceft,
fecundum Viuentisfidei difciplinâ,précerité quidem vité
ris hominis partes de exteribre dici confueuerint. Dicun-
tiir enim pennéaléq; dé anima,iuxtaillud: Sidomtatii inter
medtos cleros,penna columba dear gent ata : in quit ergo : Cu-
ftodi animé tuépedem in Omni opéré tuo cùm incedis,
vein cohlpedum veiliam domus Dei, hoc eft coeleftis Ie-
rufelem.Qui verb cuftödit pedem animé fiié,propeeft yt
audiar : hoc eft, vt obëdiat verbo diuihé préceptiohis, &
profîciendo mandataLegis exequatuf.Qupd fi de corporali
pede dibfcum intelligas: cuftodi, inquit, totum corpus
mu ( a parte enim totum fignifiçauit ) ne inftrumentis cife
dem quibus in boub vtimur, abutamurin malo: quafi dicat:
Ne qiiélb pedibus eifdemquibus templum Dei fre-
quentas, theatrales adito ludos & obfccena Ipedtacula.
De aliisquoquehumani corporis membris idem intellige
faciendmn. Et profedto qui impollutopedefubeunt
Ecclefiam Dei, debent abimpiis Ipcis & profanis fe peni-
tus, vt Deb cóntrariis, continere. Super donumftultorum fa-
crificium tuum,quia ignorant quid fact at malt. Quia ftulti quo-
que nonnunquam munus offerum D eo, vtquiexinani
gloria eleemofynam faciunt: ficut &Càin qui rede quidem
offerebat, male autem diuidebat: ideo,tuum,inquit;
fecrificium cum prudentia fiat & diferetione. Infipientes
enim non intelligunt, quoties male offerunt, eo quodil-
lorum zelus careat diferetionis iudicio. Qui enim pru-
densaefeiens operatur bonum, pari quoque cognitione
imalum deuitat. Qui verp prius illud ignorât, facile & alter
umignorabit. Illud itaq^e quod,air: quia ignorant quid
faciant mala .• ira intellige : ignorantia occupantur, & tene-
bris obteguntur mentes. Proprie autem &diftinde locu-
tus ^ft cum dicit, donum ftultorum : facrificium vero pruden-
tium tantummodo intellexit.
K T Efefiines in ore tuo, nequeproperet cor tuum ad offeren dum
IN fermonem in confpeftu Dei, quontam.Deus eft in coelo fuperi-
us , S ’tit in firm in terra. Promptam ad-loquendum lin-
guam corripiendam iiionet, turn vero quia c temerario. ac
prompto cordeipfilingme fetua:, fententix quasefferatj
iuggerunmr: V t fontem quoque ip fum ac caput obftruat
iniipie cium verborum, inquit: Neproperet cor tuu effort ver-
bum in confpeftu Df*.Quail dicar.-quia Deus vbiq; praefens o-
mniaper^iicitetiamdeprehedens occultas ariim^ cordife
que cogicationes, quanquam per fermonis iudidum non
emergat, Deus enim quiin alciilima ccelorum ipecula fe-
dem habet.qu^in imo fiuntconlpicit vniuerfe: Alicer.Ne
temere-de diuinis myfteriis verba profunde,neq; vtcumq;
omnia qutein buccam veniuntnnorralis enim homo cum
fis ,acgraui corpore ckcumfeptus, & orbis infimus habi-
obliti nmqtiam mortixi peccato, tendejltes autem dq^ir- ?'tator,nequaquam potes inuiiibilis Dei fubflamiam fuper-
i tuteinvirturem/cmperoculosmentisadpropofitamvi- ! cileffifquscDntfrehendere. Id em , f in p a m f i rm o n a lm
I KiEKtnsgIddam dmgenrcs,Scdquinamfuntpotoemi ! Ob omnes caufiis Cipcrns diftas, (mt tmfermonesnon
'dpforam qui non deliaabancurinadolefcentefeamdo i fobitn panel numeto, fed enam dihgenti eaamlnanone
|1 Domino noftto Icfu Chrifto! Nimiium vel Iiidiei funt | perpenli. Q m n am m m u ln tu dm m .n ow td ium fom nm m ,
qllicumprimiellenr, bnftifuntnouiflimi: velquiinfine ab^
| ueculicredentinAnrichriftumivelgeneraliteromnesqui fohueacbberchocdranmpucesutamtaiigc. Slcutqm
poftprimosofficiolepiequeviuentes, ipfi cum fenfusde pet diem mule« temanombus .eunfque agitantur, per
voluptatis fflecebtas confedentut, merito poftremi ac quietem fubinde fomniis contutbantun conturbantur: ita&ita& ftiilmsm
ftiiltusin
nouiflimi & habendi funt & voçandi. Sed hos quoq; no-
mukiloquio peccans, fua ipfius voce arguitür. Aliter : Si-
uiffimos oftendit e'lebtione proprié voluntatis norrgaui-
cut l'omnium, dormientero quempiam veladauaritiam
Ihros eife in adolefeente fecundo,ideoque tritumiam fibi
veladlibidinem tentanseuplat& mox irriturn euanefeit*
verbum illud adduxit : Sed & hoc vanitas & eleftio fpirttus.
vt nihil eorum.qué fecere videbatur certum elfe cöntin-
Sciendumeftaucemfquodadprqdidotitmenaicationem gat, ita& voahommit ftulunjhilvnlecommodumque
pemnet) A dam homtaem primum,adolefcentem vqcari concludens, iommo videtur efli M U M M dicat,
& intelledu eiuiteiiporbquorecentMSatusadhucin fomniiscompatatut.ftulc.bomm.Sfamo. Smautemve-
Paradifo voluptatis,vigore iuuentutisfuxftrenuuserato- •lisEcaeriaftemquafirMdneconfitmantemquarfupenus
nerando viirtutes. Vocamsadolefcens&Ch'tiftusSalua- h*cverbaprofttte: videlicet, quoniam aduenit
corfptopter magnumrobufdiuina:vimitis: Votatur& fomniuminmultltudmetentaaonis.&vmftulcimmul-
Antichriftus, qui iuuqtiili temeritate feruidiis eft in inalo, :titudinefermonum, ■caaccp.es, vtqnafinosmoneatdi-
rob’uftufq;nequitiajinhoiiator. CuftodipUcmtuumctimin^ cens:Nerault.loqULlseftoacnugax,neque ftult.namt.b.
W m . m/bmum Dei, propinqumeftd naudM. ASquinoca P P roftr 4uomaIn nugaabus
quadim tatione loquendi, extetioris hominis membra aduen.unttencat.Onesquq.pfosnonmrerdmfolumvlg.-
deinteriore dicuntuf, vt oculos ptica, manus ac pedbs, &. lantesconmrbent.fcdpetqiiiecemqnoqidotmientesex-
membrareliquaiNon tameh comra conringir.vt iriteiio- te.teant.SbW Wl.yi.ro ro Ptsp.f ....rCTO ifarritot,,«....,.
1 L7r z+ ~ s ..,.. I r ^ ' I - non eft