A
Lnui6.
B
Mar.ii.
Lite. ii
c
Sal.
4&*M.
Aquas fte-
riles.
D
Cor nouü
ad legis le-
Tonern •
adferen-
dom.
1er* 84.,
Rom. i i.
+*■ ■ i I ■ :■ .--------------1 I
tus, denuo componausmireticotditcr crogit. quod cio ^
deliteraggregauK^ien&conuerfusegetttpöEmtcnmm,
& reams mi medicinam a te quauierit: quid tandem dab is
eiconlilij.nißvcamieosfaeiatfibidemammanaimquitatis
• & fi non inuenit quibus reddat quodrapmt. bene lple
diftribuat quod male vfurpauit! Qua: tarnen munetanon
eius font meriti.qiiomodo fideiuftis laboribus daretur elämofyna,
fufficiteis,vtptitetitstapacitatisdignatnfatisfadionem
obtineant. Hoc eft quod dicere videturipn-
minus tantum & munera offeredfuperaltareveronon imponen-
tur inodorem fuauitatis. Mcll is quoque primitias Domino
ofterrepoffumus, cumfverbigratiajfimplicioculo eden-
divlum fofcipientes,vt fcilicet adDomihq feruiendumyi-
res corporipraebeamus, repente in voiup.tatem lapfi, guls
äefideriq fatisfacimus. Inde igicur venialis ifte ffeatus eft^,
quod return noftra: intentionis propofitum, infirrhitas
humanadecorfitin vitium. Quodfiquisihfirmior anfmi
deftinatione licitisvtatur voluptadbus delicatioribus
cibis fe afluefcensjguls illecebris feruiatifi eaCdermlelicias
luas indigentibus communieet, quafi de melle offert Domino
munera: quae tarnenfuauitatis odorem neqüaquam
Domino exhibeant, fed reatumdiflolutiofiis illius vtcun-r
que excufent.Nqn enim magnreft eleemofy na mcriti,qui
ex foperabundanti& cum nimia deliciarurefqlutionetribuitur.
lUaomnino,illaaccepcaeft,quificindigenti confolitur,
vt & tribuentis nonnulla indig?ntia fobfequatur.
Vnufqmffozix. Dns, expo quedabundabat eii, miferunt inga^o-
pbylacium: hacautempene omniagua habuit mifit,totuin vklum
fuum. Etfermentiitaque6cmellisprimitiasDominomu;-
neraque offerimus, cum quaedam noftra reprehcnfibiliä»
bonis fuis principijs coramDomino humiliter excufamus:
& fi quid perperam confommauintus, pofteain vfomvir-
tutis conuertentes,culpam pr$cedentem,boni.operis fob
fequentia tegimus. Neque fermentum'',neque mel coram
DominP'poniturinaltari: quia quod vitiolum eft» nun-*
quam d Domino poterit appcobzri.
Vtfal in omni facrificioponatur. -
C a p. IX .
Q VitqUidobtulerisfdcrificij, fate co tidies.
Sal^rudentiae 6c fapientiiformam HabCre tefta-
! tut Dominus in £jiangelio,ybi diicipulos fobs mpnet,di-
icens: Haktefal in vobis, & paean habere inter vos. Hoceftfal
I quod Elifeusin aquas Ierichunrinas jnifit, & fterilitatem
earumfanauit. Siquidlm conqiierentibus viris ciuitatis
iilius,quod aquae eotum peffimae eflent & terra ftetilis-, di*
! xicadeos Elifeus: Afiertemihiyasrtouum,&mittiteinillud fal.
1 Qui cum attuliffent, egrejfus adfontes"dquarum,mifit in edsfaL, &
! ait :H ac diät Dominus', Sahauiaquäsbas^&fwneritineisvltta
! mors nequefierilitas. Aquae iliac fterilesMbfaicaB font lan-
dtiones: quarumfoperficiespene. nil habet quodleg6tem
sedificet, nil quoddeledtet. Qu*enim(qu«fo|aedificatio
eft.quod Moyfenptaecepifle legimusiugulate arietes, ma*
eftare hircos, feptima quaque die ocij naufeam pati, &re-
nafeentem lunam quot menfibiis folenniter celebrare?
Quid (rogoj habet voluptatis, qnod rebens nati infaqtis
membris teneris iubeturvulnusinfligi? quodaliusocUlis
ptiuari,-alius manibus truncari iubetur, bccidimaledicusi*
adulteralapidari? Sed afferte,adt,mihivas nouum,&mimte in
illud fat. Tanquam dicere t C um ad legis le&ioriem ac-
ceditiSjCor nouum afferte,&foirituälem vqbisjntelligen-
tiam a Domiöb impeträte , fie fiet vt in litera bccidente,
vitamveftram inueniatis :iic fiet vt t t amaris fbn tibus dul-'
ciffimas aquas hauriatis. ' Prxdpit itaque Dominusin fa-
crificio foo fal apponi. Qmcqutd, ait; obtuUriifa(rifieij,fale
candies. Hoc eft ergo quod dicitur, Cum rh^gna cautela
& folicitudine Domino imperat miniftrati. Maledtäus e -,
nim quifacit opus Deinegligeriter. Inde eft & illud Apoftoli:
J*ratres,obfecfo rosper mifericordiam Dei,vt exhibeatis corpora Veßra
boftiamviuentem ,fanctam»DeoplacentejH: rationahileobfe
quiumveftrum. Scriptum quippe eft: S i reäe offer as j feäe au^
tern non diuidasjcccafii. R ed e autem ofFertur,cum reftain-'
tentionequidagitur. - Sednon rc<fte diuidit uri fi non hoc
Fccdus
Dei.
quod pie agitur, etiam fobtilitet difeernatur. Quod hi-
mirum qui agerè diffivnulat^eqam re£te offerens peccat.
Sæpe érgo ffc quodbono ftüdiogerimus , dumdiFcerne*
re caiite negligimus,qUO iudicetur fine, nefeimus : &hon-
nüquam hoc fo reatus criminis, quod putatur caufa vir-
tutis. Hoc difcretibnisfaiin facrificio foo nequaquam
pofuerant > quorum infolfam deuotionem Apoftolusre-
prëhendit, dicens { Têftimoniumillüperhibeo, quedaniula-
tionem Deibabent,fednonfecundumfeientiam.. Ignorantesenim
Heiiiuftitiam i &fuam volentesconftituere, iufiitUDeinonfunt
fubiè&K Prima ergo fart&brum difcretib eft 3 ne fob boni
fpecie rnàla perpètrent : fecunda, ne virtutüm bccafio-
mé invitià déclinent. Nonnunquam etenim infidiantia
vitia,virtutum fpedieni fotnutit : v t quum immoderate ira,
iuftitià .* & diiFqlutaremiffio,mifericordia vuk videri. Sae-
peincautustimor, humilitas : faspeeffrenatafoperbia,ap-
petit libertasappargre. Sic ex occafione virtutum vitia o-
riuntur: velutcuthexdodtriqaarrogantia, exiuftitia cru-
delitas, ex pietate remi ifib, ek zelo ira, ex manfoetudinè
torpor nafei lblet. Sanâorqm ergo prouida diferetio
dum folicité circunquaque confpicit: primo, ne malaquç-
libet virtutis fimilitudine decepta : fecundo vero -loco
con fiderat, qebonaincaute faciat. Nullum ergo facri-
ficium jncondiium refinquere oportet, fed fale omnia
cqndienda font. Quo etiain fale, non taçetur. S eqùitur
/enim:,
$ Nee atiferesfal feeder is Dei tui de facrificio tuo.'
Nullus fenfoi fuosfe committere debet ad feruitutem
Domini accedens, fed diuinæ cedcre authoritati. Foedus
enim Dei, teftamerttum Dei dicitur» id eft»‘feriptura Ian dta
tain vetusquam noua. Hoc itaque (ale Optimo iacrificia
noftra fapida reddantur, vt fcilicet omnia interiora noftra
addiuinorum praeceptorum regulam componanius. V n* '
de Domino per Moyfenfiiijslfraelptaecepit, dicens uNon
addetis ad verbum quod vobis loquor, nequeauferetis ex eo. Cuftà->
ditemandataDonmiDeivefiti,quaegopracipiofobis.liemif>upd
pracipio tibi,boc tantumfacit 0 Domino, nec addas quicquam ^nec ■
minuas. Sed&DominuspharifieorUmfoperftitibnem ar-
guens : Quart, ait, trafgtûimint mandatum Deiprijptef tradi-
tionesvefiras ? Hypbcritae,bene prbphetauif de vöbis Ifaias»
dicens 5 Fopuiushiclabiismebortorat : cor autem eoruiii longe eft
à me. Sirieçaüfa autem coluntma docentes dottrinas & mandata
bomitium. Nonigiturauferamus fàlfoederisDefnoftri de
facrificio noftroded diligenter quidniaeceperit attendent
tes, quodpraecipitjhocfaciamus 1 quod autem non pfæ-
Cipit,nec adimpledis prçceptis illiusin aliquo vtjle eft, tart
quamfuperfluum& fogptftitiofuin in religibne répudié- ;
mus. Nam 6c.fi fintrationem quidem habentia fapientiae» .
fecundumpraCcepta ôcdoârinashominum, damnat ta- °
inen eà ApoftbluSi&contemnenda pronunciat. Nonigi-
tur,inquit,âuferàs fal fdçderisDei tui de facrificio tub. Sed
qüiade facrificijs folis hoc præceperat.nunc d e omni opère
tuo quod Ddmmoofters, generaliter concludit, dices;
In omni oblatione tua offertsfaU
- Plaçere emm Deo non poterit » quod nonadtiormatti
voluntâtis eiüs corteblum fuerit. Nàm fiin rebus huma-
nis tanta cautela'atgendum, admonuit quidam de mundi
huius fapientibus, vtdiceret » Omnis aàio témericate ÔS
negÏÏgentia vacare debet : qüidde Dei rebus aeftimandum
eft- Sed de fimilæ facrificijs hucufque fufficiat.
Deprimitijsfiugum qua offeruntur Domino,
C A P; X.
SI» uutem ob tuier is mantis prirnitiarùmfiugumtuarum Domino
defpkisadbuc virentibus,torrebis eas igne, & confit nges eus
inmoremfarris.
Omnibus notum eft,non nifi de maturis fegetibus fiffli-
lam fieri folereiHis ergo-qûaé de fimila fiunt,facrificijs^per-
traâatis ; riecillud pmittitur, quod deeifdem fegetibus
ant^màturitaterq Domino offertur .Sciendum verq quod
pfimitiæ dicuntur & fruôfcus primitiui, Sc quod de eif4ém
iam ad aream congregatis, antequam in humanos cedant
vfus,primitus in Domini fiimitur oblationcm. Hicautem
_ ............ • '_____ I primiti«'
MUtth. IJ.
lfai.19.
Cicerouis
fcntcncia.
H
Matth. J.
1 Abbas Belg
nedictus.
G
I Oleum.
1 P>/-44-
j loan, ij;
( $. Beuedi-
£tus.
Zeelef. 35.
Gene.}.
primiriseprimi fmdtusdicuntuc.Munu^ergp primitiarum'
fi bbtüléris domino,tortebis easigni,& confringesinrno-
rem Fat legimus genus ëlfo fegetis, tritico fimilis:
quæ^ûaliter excuti fbleat, nobisincognitum eft. Lex tarnen
non diceret , vtin morem farris primitix tbrrerentur
& frangerentur,nifi hanefarris cbnfoetudinem cognofce-
ret.Quicquid autem illud fit,quod iuxta literam dicitur in
morem farris: ad myfterij indagationem fatiseftq,ubd fpicae
igne torreri & cohftingiiub etur. Quia enim per fimilaÈ
facrificia,perfedtoïum&.èórumqüi iarri font moribus mà-
turi,virtu tes legislator deferipferat; nunc ad eos etiam fty-
lum verrit,qui teneriadhuçin yia dqmini & récentes ,Iter
tamen perfeétionis ingrediuntur.Horumitaqué rudiroé-
tainformatT, quadilciplina fe regere, & quahumilitate &
pàtientia principiafoadominodebeautcommédare. Di-
citergo:Siobtu;eris munusprimitiarumfrugurntuaruni domino
dejpicis adhuc virentibus, torrébis etù igniï & confringes in morem
farris. Notum eft,quiàfpicsey irentes, nifi igni aduftç &cô-
fradlæjpalearumintegùme'nta minime deponunt.Inhunç
1 modum hec mentes neophytorum, defidefiorum catna-
lium humoribus adhucgrauidç,abfquetribulationis igné
&propriîe voluntatis confraótione i mundanorum affe*-
tftuum paleas minime à fe âbijciunt. Nam aduftiotiis igné
fibiadh’ibent » cumabftinentia corpus affligunt, laboribus
lubdunt, vigilijs ftigbribufque ratigànt. Ad hiiius rei
exemplum,Dominus mox bâptizat-us, quadragintadiefo
ieiunauit : & populusille àntiquusde Ægypto addudlus.
eremus vaftitatem &fblitudinis illius ardorem, quadra*
gintaannis fuftinuit. Spicarum autem confraótio,in pro-
priæ voluntatis abrénunciatione confiftit.Côfringitehim
homofeipfom, quàndo fois voluhtatibus contradicit : &
non foo ,ied alterius arbitrio viuerc inCipit. LegisiàtoEem
noftrum hicrefoiciam, qui quod Moylesdepinxit infru-*
gibus» in moribus expreflit. Hicigitut çontirientium 6c.
perfeftam-viam arripietium rudimenta imbueçet, quafiî-
gnemlpicis virentib,usadhîbens»ih primo gtadù timoreih
Dei & carnàlium defideriorum caftigationèm proponits
fecundo & tertio, de earum confraâiohc nos admonens:
Secundusjinquit, humilitatîs gtadus eft, fiprqpriam quis
non amansvoluntatem , defideriafuanon dele<ftetürim-
pleré. T ertius vero, y t quis pro Dei amor^ontni obedictia
fe fobdat maiori, imitans dominum de quo dicit Apofto-
lüs:Vattusobediens vfquead wOTtrw.bequitur in legei
Et fie offerts primitifs tuas Domino fundensfuper ea oleum, &
tbu'simponens,quiaobldtioDorhiniefi. ’* ^
Qùod^eum » ififîcordis hilaritatem fighificat ? Vndej
Vnxit te » inqüit, Deus Deus tüufoleö ktitu.tFuncfoérgo foper,
primitias tuas pleum:yt'cum propter Deum alterius impe-
rio te fubdis, bbedientiae laborem libeuter feras Hilare!n e-
nim datorem diligit Deus. Thus quoque impqnere debes j id
eftfin opus qüod aggredieris,..diuinum auxiliüm prccibus
affiduis impetratei quiaoblatio Dominiefi. Aà malum quide
nobisfufticimus, ad bonum vero opus diuino adiutorioI
femperindigemus.AitnamqueDeusillemagtfter^iwewe
w/)i/pofe/îfi^cere. Prædi(5tusille|5aternoftervin primo hu-
militatis gradu oleum'hos fupetfundere primitiis noftris
rhónet, cum dicit: Bono.animo à clifcipujis öbedientiam;;
præberioportetiqUia hilarém datorem diligit Deus.Ni urn cum )
maloanimo fi obediat difcipuluSi&: nofolumpre, fedetiâ :
in corde fi murmuraüerit : 8c fijmpïeat iuflionèm, tamen
iam accepturh ttoh eritDeoTqui cot refpicit murmutanris.
De thuris quoque impofitione nös inftruit, cüm in prtèfa-
tione operis foi;Ad te* inquit, {çrmb meus dirigitur, quifo
quisabrenunciansprqpriisvoluntatibus, Domino Ghri-
fto vero regi militaturus i xibediéhtiaïfortiflimaàtq; præ-
clara a«n|i aflumisun prfmis, vt qUictjuid agendum in-
chóas bonum, ab eo perficiiùftantiflitna orâtione dépefr
fcas.Libet hic etiam èx fcripturafilij Sitach vérficulufo v-
num inferere, & organorum fpiritUsfanbli admiràbilë có-
fonantiam cömmendare. Sorto animo ifoquit,gloriamredde
Deo: & ne minudi primitiasmanuum tuarutn. In o mm dato hila-
rem facpultum tuum.Quod hic habes ,b ono ariïmpglqriam ■
redde Deo.'hpc doftor noftet dixit,bono animo à difcipu-
lis obediétiam p'rasberi optfttét.Humana enim humilitas,
Dei gloria eft.Nam coptempferat Deum homo,quando in
paradifp pofitus,Dei prçceptum tranfgrélfüs efoNutic ve*
ro cura propter timorem Deinon folum Deo imperahti,
fed etiam alteri hominihumilis fe fubdit,gloriamDeo réd-
ditltem quod hic legi»,»« minuasprimitias manuum tuatumi
doéfcôrnoftetexpofuit Cumait: Nanicummaloanimofi
obédiat difcipulus, iam acceptum noli erit Deo. Quod eft
enim minuere primitias, nifi meritum foum eisdetrahere?
Finem huius fanbtionisaccipe.
Dequa adolébit facerdosinmemotiam muneris, partem farris
fraâi&oleo,ac totumtbtts.
- De parte reliqua cuius fit, non dicitur : fed ex præce-
dentibus euidentèr intelligi datur. Confiât enim quia Aaron
erat & filiorüm eiüs. Quod igitur & hæc oblâtio vt fz-
crificia caetera,fo duo pàrtitur, & pars illius Deo » pars ho-
tninibùsafleribitur : euidénter ipfequi caetera» ih primp
Humil|tatisgradu^xpqnit.Haecipfa,inq;t,obedienriatunc
aceeptabilis erièbeo & duicis hominibus,fi quod iubécur»
non’tepidc, non tarde aut cum murmure, vel cum refpon-
fp nplentis efficiatur:quia pbedientià quç hpminibus pr^-
betur»Pep exhibetur.Ipfe enim dixit :Qui vos audit,me audit.
Habeat ïgituir Deilsin pblatipne noftra parte foam, vc per
bonam ybluntatemcoratn ipfo mensfan<ftificetur:habeat
ôchomo foam, vt pro gratia ipfius quod ad eum per uenire
pocerat, refponfum holentis caueatur. Sed hoc aduerten-
dum,quod pars ilia quæ Déo féparatur»in memoriam muneris
iübétur offerri. Totum quippe munus noftrumDeo
commendat,quodin fubie^ionis nofttæ humilitate,ti-
inoris illius refpeétum habemus:qüod leu cogitatione,reu
adione eum maxime offendere formidamus. Alioqui ho-
minibus tantum placuiflé, nullius merici eft. Hinc ad hb-
ftias pacificas'tranfituri j primo huius operis noftri libello
fineindemus.
RADVLPHI F LA VIACENS
1 S, IN LEVITIC
VM MO Y SI,
L I E E R S E C V N D V 'SM
Dcboue pacificorum.
C a p . I.
Vodfibbftia pacificorum fuerit eius oblatio, &dè
bobus vôluentofferremàremfiitefoeminam, imma-
f&vulatu ojfcret coram Domino,, ir
Cli Quidintérfit iüter hotocâuftà & hoftias
pacifiças, iamfupra cxpbfitunieft. Irj holo-
cauftis!enim,perfe<Snbrüyita;iiihoftijs vero pacificis » nie-
dio cris conueriatio defignatur.Sunc quippe nonnulli, qui
quamuis fommayirtjitum faftigia non ambiant,offenfum
tamenDèumhabererefugiuhtîindeque licét bonafommà
non expleantifnala tam é fumma deuitant. Ifti ergo hoftias
pacificàs, (eù(yt feptuaginta tranfiuleriint ) falutares ofte-
rûnt : quiafaluari quidem volunt » fedfofficiteis fi faluen-
tur,quamüis inter extrema fandæ Ecclefiæ membra com-
phtentur. Hoftiaïum igitur paçificarum, eadém pêne quîè
fupëribr,diuifio eft; Alia namque bouis, alia Ouis,alia vero
çapîæPblationem continèt.Bouem immolât»quifquis in
fecularivitamüdiàdib.déditus de ipfislaboribus foo Deo
miniftratiOuem offert|quilaborare nonfufficiens, &in-
firmitate , & irate,feu etiam paupertate à miferiedrdiaea-
dibus vdcàïus,perfolàm innocentiam Deô placet. Pax c-
nirri^in terra bomimbùsfiona voluntatis. Sed & capræ hoftiam
litaç,quifquis veterem conuerfationem mêlions propofiti
caftigatione immutât. Quas duas oblationes,ouis fcilicet
8ç capri, licet ïn vnum priusredcgerit,hie tamé diftinguit»
vt&vtriufqvméritum comraendetur euidentiusjfiquidem
vttunq»magnùmêft,&rècedereàmalb,&fecerc bonu: 8c
nos devtraqj plenius inftmamur » qualiter 6c innocentiam
Deb confecrare » & vitia npftra coirrigère debeamus.Auiü
nullahic fit métio, quia côntemplàcionis virtufefcrfedio-
riib.tribui folet.Nam &fi in feculari vita multi lapientii 8c
fcieniiædiuitiis donati font y feiendum tamen » qm abre-
E
Meelef, j j .
S. Bencdi-
étuî.
F
Luc.10.
G
Leuitici
cap.iii-..
■; Pacificarfi
j hoftiarum
diuiüo.
H *
Qü:ê' of-
rcra(bou&
Qms oué.
,Lue. t. p Quis ca>-
pram.