s p l Coluemr. Scholia
cem dicbus, vc habec hoc loco epicaphium.- Qgare fallitur Nicolaus
Chefneau dum in Gallicafua editionenotat in maigine cum
obiiffeanno 903: Idempfobacur e x c. 17 . infra. l>Iam cum fucceffor
eiu* Heriueus, vt eft in chronico audori*, obierfr anno 9 11- die.*.
Iului.&fcderir.vE ibidem dicitur,annis at. dempcis diebus 4. ciportec
eum ordinatum fuifiedie 6. Iulii anno 9 00.;
Explorantefque quomodo d metatu fuo ad regis colloquium.) &c- Sic
oinnia excmplaria. Senfus eft,quomodo a loco in quo metari foie t,
rel ex hofpicio fuo, prpficifcifolcreL Vndedicitur infra. Ceteriqui
fuperf^er^.KiS qui adlio^italia. remanferanr.&c. V citur eadem voce
meatus infra c. 13. vbi fignificari hofpitium ex eo pater,quia quod ibi
dicit: Ad metatum fuum deduxic, in chronico fuo dicit: Duxiteum
ad hofpitia fua. Itemeadem Yocevfuseftfopralib.i.c. 20.& lib.z.c.3.
vbi v idc fcholion. Qtjarc non re d e , rcclam an tibus omnibus exem-
planbus, s. vulc corrigi: Quotincomitatufuo. Yoce.metatusvti-
tur frequenter Gregor. Turon. in hift. Francorujn^vtlib j.cap.S. Ad
metatum regreflis.c.ij, in metatu eius.Lib.j. c. 15. Recedente vero re-
gead metatum fuum, item ibidem c.39.Lib.7. cap.29.bis Lib.8. c. 2.
Ad metatum noftruniaduenic. Quodpoilcadicit:Inmanlionemea,
idcftdomicilio,&c.
C A P . X I I .
g r j T fmch Remigij benediflione recepit.) Hoc enim tributum eft me-
JZyrias S .Remigii,quod is quieprporis eius translationem honora-
uerat,npn amicteret quod ci furto fuerat ablatum.
'C A P. X IV . '
Onv.mf.it denique Synodalejfspe cum coepifcopu fus dicecefeos ho*
butt) Nominatim duqs-, vnumanpo 909.fub Sergioiij.Papa
inpago SueiTonicoapudTroslegium, de quo infra c.16. vbi ms. lc-
guntTrosieiuro, & omniafcxemplar.c.19. & 21. Vtroqjenim nomine
locus appe’.latusinucqitur, vtiliaapp.ellatio (it Integra, hx c pet ab-
breuiationcm, ucur iferiueus & Herueus. Huius adafutpmatim
rjBaronio habentur to..3. Conciliorum parte a. Alrerum anno 921.
Dc quo audor holier in fuo chronico, & Scucrinus Binius poll fy,-
nodu^r ibidem «elebratam fub Seidfo,de qua infra c. 19.
Foil helium quod Robertas Comes contra eos Carnotenus gejfit.) Sic
qmma excmplaria» quodGallice rede vertit vers Chartres, id eft ver-
fus Caruojum. Vnde s . Carnotenus mutauic in Carnotoreaus.
Quomodo autem R ollo dux NormannoEum Carhocum obfidens,
miracuiofe ab vrbe repulfus merit: fub annum Domini 908. perca-
mifiam feu interulam B. M aria virginis late defcribic idomate Gallico
Scbaftianus Roulliard in fua hiftoria ecclefnjCarno tends cap.7.
im.y. ...
Fidem Chrifti fufeipere receperunt. Ita c. & j . Sedans. Baron. Papir
Sc audo^ipfc in Chrbq. ceperunr.
lnfuper etiam Romanism Pontificem fuper eiufcemodinegocio confulere
ftuduit. A d cuius conjulta.) See. Refcriptum Ioannis ix. Papx ad He-
riueum Archi.cpifcopura de iisqux circa Nordmannorum conucr-
fioncm facienda foreut exftatapud Baron, tom. 10. anno 90$. Sc to.
3. Coned, par. 2.
C A P . X V .
SEquenti vero anno.) Scc. Deinceps annorum numerus,quern mar
H
gim | dice? j fumpeus eft enCbronico noftri Flodoardi, quod Pi-
thceus edidu inter 12. au&ores coecancos.
Propter Haganonem con f i t ahumfuum.) Ita j & c. in Latino & Gal-
lico,m. veroHagonem, ex quo s. fecit Hugonem. Sed earn quam
retinuimus lc&ipncm veram ejde conftat ex audorein dido chroni-
cojvbi conftantec ita legit multislocis. Aliamcaulam derelidiCa-
ioliregis indicatSigebertusinChron. anno 5110. bis verbis: Robcr-
tus dux frater Odonis regis, appetens regnum Francorum contra
Carolum, inquicta.bat Franciam, eiufque inftindu omnei pene pri-
motes Francis aduerfabantur Carolo.
C A P. X V I .
DE Erlebaldi Comifis excommunications.) Ita perpetuo legit j . Alio
qui variaeftledio eciam in codem cxemplari. ms. intittilo legit
Heriboldi, mox in textu m. Herlebaldum, & poftea Erbebaldus,
s. Heribaldus.-Legitur&Bcebaldus, Ereboldus, Sc Erleboldps. Ex
fine autem capitis nota eum abfolutum fuifle ab excommunicatio-
nepoftmortem.
C A P . X V I I .
'Ertiadie feilicetpoflquam Robert us rex faBtcsfuerat ) Faduscrat
rex die v ltima lunu jzi.HicR ob ertuj, frater Odonis. regis, eo-
dcra anno, vt feribit Odorannus, & Sigebertus, auxilio Lothar:cn-
fium, apud Sueffionem interfedus eft. Sed magis audori noftro res
fui temporis feribenti credendum,qui anno feq.913 .interfedum feribit
in (uo Chronico.
C A P. X IX .
X f i t amfinijfe.) Oniit Seulfos anno 925. expletis in Epifcopatu an- V nis tribus,& diebus quinque. Iraaud orin Chronico. Cui con-
forme eft quod deeolegicur infra cap. 334 , . i.p-
R1
]
C A P . X X . ,
Odulfusigiturrex. ) Dehoc Rodulfoferibit Meyerus anno 890.
_Eodem anno Butgundiones, Rodulpho Ricardi ducis fui filio,
diadema impofuerunt, regemquc fibi confalutaucrunt. Hie igitur
Rodulfus , fitiusRichardi Marchi’onispriefediBurgandiat, eratrex
Burgundix,quern Fraci, occifoin prxlio Roberto rege,fpcero ipfius
anno 925. nolentes redire ad Carolum Simplicem, fibi regèm clege-
runt, t exit que regnum F raneix per duos annos, vt fetibit Sigebettus,
dido Carolo in cuftodia apud Petro nam detento. Verum ex cap. fe-
quentibus conftat eum regnaftè in Francia vfque ad annum 936.quo
ob iit, vt eft infra c. 2 6. Obiitautclfi 18. cal.Iunii,atqueitaregna-
uit,annos 12. Quod conforme eft Roberto Gaguino, Paulo Æmi
lio , & aliis multis. Dc hoc ita feribit lib. 2. Annalium Papirius in
Carolo Simplice ; Rodulphus Ricbardi filius in macrimonio habe-
bat Emmam Roberti filiam,& Heribertus aliam eiùs filiam duxerat,
focer générique Sc Hugo filius, audoritate&gratia, atqueopibus
multum poterant.
C A P . X X I .
Eribertus Karolum de cuftodia, in qua eum detinebat, eiecit. ) Doio
enim H enberti captus fuerat anno 923. noft occifum Rober-
___ ,& liberatus è carcere anno 927. fed anno lequenti iterum in cuftodiam
redadus, in qua obiit anho 9x9. H x c ex audore in cbtoni-
co.Habe t bis conformia Sigebettus,led fallitur in tempore,dum feribit
anno 924. cum in cuftodiamPeronx à Comité Meriberto detru-
fumob necem Roberti Ducis abeoperempti. E t anno 9x6.Carolus
rex Francorum fub cuftodia Heriberci.exul & martyr moritur.
Similiter in tempore fallitur, dum feribit anno 928. Ludouicumfi-
liiim Caroli in pràneiam elfe reuerfum.c um id demum fadum fit anno
93 6. poft obi turn Rddulfi regis Burgundix.
C A P. X X I I I . /
Ec non & Arnaldo. ) Sic j . alia Amoldo. Similiter in ftquenti-
bus nunc Arroldus,quomodo Ixpius c. & j . nunc Artaldus,quomodo
frequenci us ms. legunr. Item Sigeboldus Sc Sigebaldus, &c.
N h
& uifrac. 33. Deroldus & Deraldus. .
C A P . X X IV .
D
TE:
re
E ordinations domni Art olds Epifcopi.) H x c fa d a eft anno 931.
_ & obiit anno 961. pridie Calend. Od ob ris, vt babet audor in
Chron.atque ita conftat 301. aqnis ccciefiam gubernafte.
C A P. X X V .
STnodusfeptem Epifcoporumapud S.Macram.) m. Magram-s. Ma-
chrain. In tom. 3. Concil. ponitur annp 935- fub nomine Concilii
RhemenfisjCum fit pagus quidam eiufdenj dioecefis,alio nomine Fif-
»Mfdidas, vtannotauitNicolaus Ohefneau.- DcpaffioneautemS.
Macrx virginis habes infra c. 51.
C A P . X X V I .
LVdouico Karolifilio, quern rex Alftannus auttnculus ipfius nutriebat.)
r. Alftanus, j , Alftranus. Inc^talogo regum An glix apudloan-
nem Carionem Adelftanus nominatur: Meyerus Atelftanum vocat.
Eft autem bic Ludouicus Caroli Simplicis filius, didus Tranfinari-
nus, quia ttans mare apudregem Anglix fuerat enutritus.eo quod
matremhaberetfiliant regis Anglorum. '
S^uodpater eius(fcilicet Carolus Simplex) S. Remigio tradiderat.) Id eft
monafterio S.Remigii, vtpatet ex verbisfequencjbus. Sic «infra
cap. feq.&alibi accipitnr.
C A P . X X V I I I .
Vgoprincepsfilius Rotberti. Hie infra c. 33. & alibi vocaturHugo
___ Comes, qui didus eft Hugo magnus, Comes Parifienfis,« dux
Aquicanix, films Roberti Andegaunenfis & Parifienfis Comitis,
qui in regem fuerat eledus, de quo fupra cap. 17. Vocatur idem Hugo
DuxFrancorum, qui Ludouico regi Francorum,filio Caroli Sim-
plicis rebellauit, obiit autem anno 936. Hie ex vxoreAurea,qux
filiaerat Hpnrici j . AucupS, Sc foror OcthonisprimiImperatorir,
quam alii Hauidem nominant, genuit Hugonem eapecumpoft-
modum Francixregem, qui extinda ftirpe Carolimagni, regnum
Francorpm obtinuit. Hiftoria deferibitur apud Aimoinum lib. 3. de
gcftisFrancorumcap.44. & 43- Erat autem didus Robertus ftater
Odonis Regis, vxotemhabensfororem Heriberti potentiffimi Co-
mitis Aquicanix & Veromandix,' de quo hie eft frequens mentio.
Vade Sigebertus in Chron. anno 949. Hugonem Hetiberti fiiium
vocat nepotem Hugonis Magfti, ficuti& audor nofter in Chron.
943. €1 ' 7
Mihi quoque ecclefiam Colmifiaci viciabftulit.) In Chronico fuo an-
n 0 9 4 0 .a u : ecClefiam quam regebam in Culmifciaco. Vndecon-
ftat eum aliquando redorem leii paftorem fuiiTe loci Ufius, cuius
frequenter meminit in hac hiftoria. Varie autem
hoc nomen Icribitur.vt adnotauimus ad
lib. 1. cap. 12'. ___________
In Ubrum quartttm Flod.
w
C A P. X X iX .
j i Ltimontem caftrum occupant. ] Sic intégré feribi tur : at r.&j.p le -
rumque Almonrem legunr,tarn fnpra, quam infra.
Pofiea ceteri quoquefilij Heriberti Comitis reetpimtur à rege.) Papirius
M&ffonus lib.z. Annal. Francor. de ifto Heriberto Comice fic feribit i
Liberosrdiquic,Hetibertum, Hugonem illegitimumRhemorum
pontificem, Odonem,Adelbertum,&filiam vmcam ArnulpbiFlan-
drivxorem.
Amblicum caftrum cepit.) - Ita j. c. A m b le c um .m s . Amblidum,Gal-
lic cAmbb. '
U C A Pî X X X L
Artaldo vero prafuli, 'qui omnibus fe fyrtodit pufentem txbibutrat.)
' Multx enim fynodi pro hac caufacongregacx fuerunt, vr pâtet partim
ex fuperioribus,partim ex Chronico auÄqris,« rQ.3 C0ncil.par,
ce 2.videlicet yirdunenfis,annö-947.Mofomenfi^948. idibus lanna-
ni.Engelenheimenfis 848. feptimo iduslunii ,dc qua hoc cap. qux
ceteris fuit celebrior. PoftremoRomana 949 in qua Agapitus Papa
ij.damnationem Hugonis Epifcopi apud Engelenhdm fadam con*
firmaUit.
Ceteris quoqui diebus fynodi traft at afunt quedam necejjariade muftis
coniugiis.) See. Hx c vidcre eft in ad is & canonibus decern huius
concilii, qux édita àb Henrico Canifîo, adiedà funt ad finem i.par*
tis tom. 3. ConciL per Seuerinum Binium. Deeft ramen ibidem canon
de inceftis coniugiis.
VT fiiium ipfius, & fiiium fiatrisjuifitfeipiens idemprt/ût.] Ira c. in
Gallico Sc Latino, & j . fe<Tàlmdexemplar, & ms. & 'audorin
Chronico,vt fiiium hominis ipfius,&c.
C A P . X X X I I .
x a OnafierijS. Benedictabbatem.] Sic omnia eremplaria. Quare
I V lnon rede s. fcripfic S. Remigftpro Bencdidi. Vt autem adnota-
uit Nicolaus Chefneau intelligit abbatem S. Benedidi adLigcrim
in dicecefi Aurelianenfi. j Regina Gerbèrganuper ad Othonem regem fratrem fuum legationem
1 direxerat.J Hx c Gerberga foror Ottonisprimi Imperatonsfiucrc-
| gis, ( Sic enim fxpe ab'Hiftoricis nominatur , quod benedidionem
lmperialcm, non acceperat, ficuti nec Henricus Auceps pater ipfius)
hçc inquam Gerberga fuerat vxor Gifleberti ducis Lotharingix.quo
intetfedo, eamduxitvxorem Ludouicus rex Francorum, yt feribit
Sigebertus in chton. anno 943.
P C 'A P. X ^ X I I I .
REmenfem cum Hugone pr*fide,quafi mox capturus,aggreditur vrbem.)
ms. poft didionen prxfulc addunt: & Theobaldus quidam,
quod abeft àcetCris, & à Chronico, nec videtur illud admittere ora-
tionuconftrudio. j s
Defuncto Dcrtddo Ambianenfium prsfide Tetbaldus quidam. ] Sic c.
&r. led ms. vitiofe Derordo. j . & c.in Gal. Deroldo, quomodo Sc
infra bis c. 35. conformiterin omnibus cxemplaribus. Pro Tetbal-
do m. habec Tiftobaldus, ex quo s.fecit Theobaldus,quomodo
ms .legit c. 37. In tabulis D em ocnarislegitijtDeta Idas, quem fequi-
turRaimboldus.pofteaThcobudus. Audor in chronico Decoldum
&Tetbaldum legit.
C A P . X X X IV .
n R sfente quoque Brunone abbots, regis Othé/iisfaire.) Ita et am au-
1 d o r inchronico, c. legit Brimone, & Gallice vertit Brimon, quomodo
eciam legi poteft in m. led infra c.35. apertiftïme legit ur Brunone,
qua'Qiuis & ibi in Gallico vertatur Brimon. Verum placet alia
ledio, quia de eo omnino loqui videtur, qui pauto p oft h x c tempos
rafadus eft Archiepifcopus Colonienfis,fuccedens V Vicfredo,anno
933 .vt habet audorin chronico, Sc Sigebertus : qui ab omnibus Bruno
appcllatur, fuicquefrater Otthorns primi Imp. HenriciAucupis
Imp. filius.
Mijfts quoque duobus ad turn deducendum Epifcopis.) Videlicet Adal-
beronc & Goflino.v t c.fequenti dicitur in libello Artoldi, & exprimit
audor in chronico.
E x dioecefi^Treuirenfîatque Remenfi ] Senfus eft, fuifTc in ilia Syno-
do Mofomenfi vtr.ulquc diceçefis Epifcopos, quod c.in.Gallico non
eft afTccutus. Nam audor ipfc in chronico ita feribit : Anno 948.
Synodus p rxdida celebr.itur in ecclefia S. Petri ante prolpedum
Caftri Mofomi à domno Rocberto, ceterifque Trcucrenfis dicecefeos
Epifcopis,& aliquibus Rcmenfis.
Capitalism XIX. Carthaginenfis Concilij de aecufatore.] Videtur in-
telligt Capitulumÿ. & 10. Concilii tdrtii Carthaginenfis. Pro quo
facit quod in&a c. 33. legatur nonum dccimum, vbi facile omitci po-
tuit coniundio & .
C A P. X X X V .
DE jfynodo apud Éngulenheim congregata.] Habita eft 7. idus Iunii
948. in ecclefia B. Remigii honore dicata, vt eft inchronico au-
do ris, vbi etiam reccnlet nomina eorum qai mterfucrunt numéro
31. Regin o lib. 2. c h ronicorum feribit interfoifTe Epifcopos 34. Tom.
3- Concil.partc 2. fubferipti lcguntur 31.
Denique poft quam domina noftra regina Laudanum, propter abjolutio-
nem domni regis, reliquerat.) Senfus pater ex iis qux dixit audor fu- :
prac. 32. Hugo enim princçps, didus Magnus, ipfumregem Ludo-1
uicumtenebat fub cuftodia, ipfaque reginaGetberga, eidemHu 1
goni Laudunum reddiderat, vt recipcrct Ludouicum regem. Neque
enim aliter ^bfolutio, id eftliberatio eiuspotuitobtincri, vtairin
chronico 948.
Poll quorum litterarum recitationem. See. Scqucncia omnia vfque
■ ad fineui capiculi, & duo capitula fèquentia,etiam quo ad yerba, ca-
detnfiint in cbronico^inno iam dido.
Leffis çapitulis de huiufeemodi calumniatoribus. ] Intelligete videtur.
Capitula concilii Carthaginenfis, vel,Capitula C aroli Magni&Lu-
d°uici P ),in quibus tamen hoc non reperio. , .
'Biblioihyetr.Patr.Tom. id.
C A P . X X X V I .
Tj» Ere quadringentos homines interfecerint ) Ita e.in Gallico «La tino,
r s e j . Verum ms. quadraginta,quomodo legit audor in Chronico
ad annum 948. quo hxc gefta funt.
VVineftedo Morinenfi. ) Ita ms. hocloco, fed infra Huicfredus c,
in Gallico vtrobique VVinefrede, fed in Latino V Vifredus, ficur & j.
In Chronico audori j duplex quoque lêdio eft, Vincfredus & VVic-
fredus.In Chronico manufi Moricnfi VVycfridusàppellatut Integra
didio videtur efTe VVinefredus x ex qua per contradiönem fadum
eft Vincfredus & VVicfredus. Q^o pofteriore nomine viuebat
eodem tempore Colonienfis Archiepifcopus,qui «Wicfridusnominatur
in&a cap. 42. vbi m. legit Hinc&idum, quods.mutauitin
Huicfridum.
C A P . X X X V I I .
TNfiftenteprscipue LuitdulfocapetlanoregisOthonis.) Hxcve ra &;in-
I tegra led io Oiimiumexemplarium, fed infra variant. Nam c. Lin-
dulfus,m. Ludulfus, In chronico Luidu^is & Laudulfus. Eft aiuem
fermodeOthone x.eius nominis Imperatore, qui & Otto magnus
didus eft, propter célébrés beüorumeius vidorias, vcaitLupoldus
Bebenbergius lib. de zelo veterum principum Germanix. cap 2. c.
infra Odonis legit. Naminterdumpromifcuo pro eodem vfurpan*
tur OtthojOtho,Odo,Adoj&Vdo.
Nomine AdelonUs.) Ira c. & j. fed ms. Adelonius. InChronico
Adelomus, Gallice vercitur Adeloin.
A d a Synodi Inghelheimenfis, dequa fiipra C33. Sc Treuirenfis.de
qua hoc cap.& prxcedenti.approbauit Agapitiis Papa ij. ba.bito Ro-
m x concilio ad S. Petrum, confirmans damnàtionem Hugonis Epi*
fcopi, Sc excommunicationem Hugonis principis donee Ludovvico
regi fatisfaciat,vc teftatur audor inchronico anno 949. Quo'd chro-
nicon vlterius extenditur quam hxc hiftoria. Pertingit enim vfque
äd annum 966. ^prro Anaidus obiit anno 961. pridie Kalendas O-
dobris, vt eft in eodemchronico, Sc fequénti anno fucccffit ei Odal*
ricus. -
C A P . X X X V I I I .
IN honore Maris, velS. Petri conftruxijfe traditur.) s. rede norat in
marginc.vel.poni p ro,&. Quod&aliis quibufdam locis contingit,
prxfertiminfummariiscapitani. ■
C A P . X X X I X .
DESanlto Balderico Abbate.) De hocIoannesMolanus in additio-
nibus ad Vfuardum die 16. Odobris ; In monte Falconis.beatif*
firm Baldticö confelforis, cuius vita crebris mitaculis declaratur.l
De eodemArnoldus VVion lib.3. ligni vitte in martyrolpgio fuo mo-
naftico, ad eumdem diem, Sc Ioannes Trithemius de virisilluftribu*
öidinis S. Benedidi lib.3 c.ij2. .
C A P . X L I .
DE villa Vvaslicia. ) Sicr. m. & j. qux videtur vera le d io , pro
quo s. Vafficia. c . aut erti Wafticia. In Gallico autem hoc loco
vtrumq; ponitur, VValftice, oU Valliche, fed infra temper VValftiu.
Defedeftilicet vrbis VirdunenfisS. Vttonus.&S. Ageriuss.) Vterque
fuit Epifcopus illius fedis'.ille odauùsJiic decimusin tabulis Demo*
ebatis. D e illis enim fic babet: 8.S. Videnus,feu Vitonus,eligitur
302. in Concilio Aurelianenfi primo, tempore Clödouei 10. S, Age-
ricus eligitur 334! Videndus de his Richardas de V ValTebourg Archi-
diaconus Virdunenfis lib. 2. Antiquitatum Galliæ Bèlgicæ, quod
opus Gallice confcripfit, qua lingua nominantur SainclVenne,& S.
Agrj. r
Etfanclus Roduicusde VVaJfoio.) c. Rodincus dé Vafloiö.
Pro villa Gerlammonte,fuper Mofellamconiacente.) S icr.c. & j.fed
ms. Gelani,quomodo Sc cap. fcquenti turn in titulo, rum in textu 1«-
gitur etiam in c. fed m. ibi Gelani. c.& s. Gellani.
AdquamviUam dumfanciendifibi catsfa.) S .c c .& j. At ms. faciendi.
G allice vertitur ,• caufa accipiéndi polfeflionem, quod Gàllice dl-
‘ dmusfaifir Scfsifihe, id eftpofleffio; ' Q ùodrede Latinedixerisfan*
cire*id eft confirm are,quiapofTeffio confirmât rem aequifitam.
C A P . . 3t L i y ,
SÄhäamm Bous ac bods.) Agir de his IoanUes Molanus in addi-
tiombus ad Vfuardum die 24. 'Aprilis his verbis. Remis ciuitats,
fan d a rü B onx & Dodx. E x qu*,vr apparer^Baronius trau (Icripfit in
Romanu Martyrologiurfa ad feundein djem.De jildem Petrus Galefi- D äd j