Minim
quid.
*5.4 , , ; -............................ _
to anno fcu&us noftros Deogbtdlerittms, iam quinto Sc
deincepseos congtegarë po1iümus,&cömedendos ferua-
rc. Dum enim illhe&ndimus,fiquidvirttitis pçflidemus,
dum humilicer bonis no {Iris tanquam donis ipfius vri-
muc, o mhis fcu&us nofter in tüto çollôfcatus eft : quia
quodijlifemàndum commitfîtur, pëtire nonpoteft.Se-
quunturçiiuetft&aperticfra capitula : qdprüm ^perfiçies
quia don tanta obfcuritate perftringftûr, iuftum feft vt lè-
uiore opera brcuius tranfcurrantur. Diuinus qüippe fer-
moj vt ait PapaGfêgorius*, ficut myftcrijs prudentes exercer
> fic plerunque luperficiefimplices reföuet. Habet in
publico vndeparuulos nutriat, feruat i'ri fecreto,vnde rae-
tesfoblimium in^&dmitariqne fufoendat. Quafi quidam
quippe eftfluuiusjVtitadixtrim,planus&altu$ : in quo Sc
agnus ambule^&elephas nafet. Aliquändo ergo qui ver-
ba.aeeiperë^iftori*iuxta literàm negligit, oblatum fibi
yedtatis lumeuabfoondit. Gùmqüelaboçiofeinüenirein
eis aliud intrinfcois appétit,hbç quod foris fine difficulta*-
te a(Teduipotetat,amittit.Nos igitut lequentia yideamusi
Sc proucratio poftulaueric ,eadcm pertra&emus.
y , Diuerforam traditio praceptorum.
C a j f j IV .
N On comedctü carnem cum fanguine.
Aliquändo lex lub intèrminationë mottisiotef-
dicit,ne fangui$£omedi debeatmünc vero,ne aliquis cum
fanguine comedar. Sanguinem cötpedere,eft(vt fiiperius
expofuimus) confenfum peecadiihfeipfomrecipere. Co*
edit autem cum fanguine, q alienam perfonam quam ad-
huçad peccandum pronam deprëbendit, in foâm foçieta-
tenv fàmiliaritatemqüe admittit. HinCéft quodPetro di-
citur, Mafia & mandata r vtpaftorEcçlefiæcarnaliter vi-
uentes, yerbi gladiointerficiat i & fanguine eiedfco > id eft,
voluntate correäa , iii corpus Ecclefiäjeofdem träijcjat.
Cum fanguine ergo pon cömedemus, fi corum quosfon^
guine infe&os ,id eft, confenfu illicito intellexerimus de-
prauatos, fo cie tatem refpuim us..
Nom augurabimini.
rJop' omnis qui ex auibus aliquam capit fignificatiorie,
augurafi dicen^useft. Nam & Noe in area ex coruo Columba
fignum accepit, Sc lignum nobis dédit : ISc beatus
Ioannes cum vidillet fuper Ghriftùtp baptizatum eolum-
bam defcendentem,itttellçxit quia hiceßqifibaptizatinßi-
ritufaufio. Sed & P^pa Gregorius, ex locuftaqu*fibi^lle-
dit,animaduerritquidfibiinueretur, vt fcilicetinloco ftâ-
ret, Sc cos qui fequebantur expeétaret. Quo ties eirgo per
quameunque creäturam fignum aDeö datur, non eft fil“ '
perftitiolum illud aduertere, Sc diuinx volüntati ob rem-
perare. Auguria tarnen ificircofacralege damnantupquia
gentili fuperftitione adinuenta funt, ad ineüdäm cum Dæ-
monibusfocietatem : quihuiufrnodifignificarionib.currt
hominibus talium cuuiofis,confabulantur ad eoruitlffidU- ■
(ftionem, nonnunquam vera mandantes, vt in errorçsip-1
d.uc-at. Vndebeatus Auguftinusin libro de dodtrina Chri- ;
ftiana: Superftitiofum, inquit,eft, quicquidinftitutum eft
ad confolationes &pa£ta quaedam fignificationum cum
d*m onibus placita atque fcederata,qualia funt molimina
magicarum artium ; ex quo etiam genere funt: fed quali li-
centiore vanitatc, &harufpicum &augurum libri. Hinc
fit,vt occulto quodam iudicio diuino,cupidi malarum rerum
hqmines,tradantur illudendi Sc decipiendi pro
tisvoluntatumfuarum,illudentibuseosatquedecipienti-
buspræuaricatoribus Angelis : quibus ifta mundi pars in-
fima, fecundum pulcherrimum ordinem rerum, diui-
næ prouidentiælege fubiedaeft. Quibüs illuftonibus Sc
deçepçionihus euenifjVtiftis'fuperftinofis&pernitidbs d i-
uinationum generibus,multa prçtcrita Sc futura dicantur,
ne c aliter accidant quam dictintUr : mul ta que pbferuanti-
bus.fecundum qbleruationesfuas veniant, quibusimpli-
cati,curioûoresfiant,Silefe magis magifque inférant mul-
tiplicibus laqueis pernitioliftimi erroris.Hocgenusforni-
cationis animae,falubriter feriptura diuina non tacuit : ne-
que ab ea fi c deterruit animarn, v c proptereat^lia n égarét
e^efe<ftanda,quia falla dicun tur d^oRilonbus eor u m:fed
ètiàmfi dixerint vobis-, inquit, iw eueniïün&iïédàtis oà
itaque augurabimini. Igelnde $ibiuogitjït*. • :
Necobfeïudbitisfomnid, v
.Somniorum diuerfa ratiô-babendaeft:«îNamvt ait beâ-
tüs Gregorius, feX modis tangünt animum imagines fb-
mniorum. Aliquando ventris plenitudiue vel inanitate»
quæ duo prima omnes experiméhto didicimus. Aliguandbillufiône,
Vh'de,fapiens^iidamaiç:M«iforèrr<ir^/è«r«iif
fomnia^ excideruntjperanitsïn Mis. V glcerte non augurabi-
mini4, necoblèruabitis fomnia. Quibus profeéto yerbis»
cuius fint deteftatipnis ofteuditur, quàî augurijS'Cpniun*-
gunturr Aliquando cbgitatiône fimul Sc illufione, fiçut
l.(criptiim eft: Multos curasfequitnturfomnià. Aliquando rçpe-
1 at ione, ficut Iofeph p rteferendumfe fratribus per fomniu:
vidit : Sc Mariæ fponfutri, vt ab jato pùèrp in Ægyptum fu--
geret, perfomnium Angeldsàdmbnüit. Aliquandpfimul
Sc cogitatione Sc reuelatione fomnia geUerantpr» Vnde
Daniel Prppbeta Nabiichouonofor vifioné di(Teréns,ara-
dice cogitationisinchoauit,dicens:T«rA' eogitare ccepißiitt
ftratit tuo.qmd effetfuturumpoßhac : & qùi rèu'elat mjfieria^ofiê-.
■dit tibiqudfutur a funt. Sednimirum cüm fom nia^ot rerûm
qualitatibus alternent > tanto ëis credi difficilius débet,
quanto&ex qüo impulfu venjant,faciliüs non elucet.San-
(fti autem vitiinter illijfi'ones Sc reuelatiPnes , ipfas vifiô-
num voces aut imagines -, quodam intimo fapore dffeer-
nunt : vt feiant vel quid àlîono fpiritupercipiapt, vcl quid
ab illuföre patiantunNam fi èEga hçc mens cautanon füe--
rit, per deçeptorem Ipiritum multis vanifatibusimmergi-
tur i qui nprinunquam folét multàprædicere, y t ad extre-.
mum valeat animam exutamàliquâ falfitate illaqjiearej,
H«c fuperfomnijs beatuçGregotius dil&ruit, quibus et^
fiiij Sirach fehtentiamluperadijciémuSj'vtaduetfuSlomniorum
fallaçiaspleniusinftruàmuri Aitérgo: Vanaß>.u,&
mendacium infenfato viro.Vnde au terri in fpe nvyanâm& mé-
dacem foleantinduci, 'lequjtur&dicit: ÉtfômnidexiôUunt.
prudentes. Sed quanta fitifta imprudentia,crç^erç fallâc.ijs
fomttiomm.&miHisfpem ponere,deinceps exppnit:jQ«f-.
ß qui àpprebendit vmbram efrperÇeqUitur yentUty.ßc& quidttet^.
dit ad vifà mendaciaNccpic vmb rà neque ventus apprehen-
'di poteft:fiç Sc quiex mehdâcibusfomnijs IpemfaUàm <-ö-.
cepit,nunquam quod fperat vifurüseft. Deiride difeermt
[fomnioriun qualitatem,’ dicçns: Seçtindum hoevifiofomnio-.
rum.Antefaciem hoffliftüfimilitudo hotpiw.Hoc vigilantes âC-,
fidue parimur,Recpr4atnur quPs vidimus : ÔCatice oculos
mentis imagiûando qualî præCentes ftatuimusi .Creden-
dum eftigiïdt, animam etianj dptmiendp vim fûàjn ëXer-
cere ; & quod vigilans fefifibushafifiti yel quodattentius,
meditataeft , ^mempriæaltiusïmpreflit , naturali roptû
per fomnium dum fibiyacati eadem reuplfifite : Sc tantô.
expreftius, quanto ptipfius: dum rémotaà fenßbuSj circa
imaginationes illas tota pççiipaturt df in rerum fimilitudi-.
ne, quafi rerûm veritatem dèçcpta ample<ftituj;,Y nde qui“
dam Sapiens:
S omnia, mqtiit, tie cur es,nam mens human* quad optai »
. Dumvigilatßerans,perfomnumcernit idipfum. ;
Hasc eft itaqjvna fpeçies fomniorü,q nosfifç4nétéïil|Midit*
cum aflimâ pet fomnium recolit feiûà,noS prænûciare pu-*,
tamus futura. Subiupgit d^aliam,qq$per dsmpnurft illUn
fibnèm folet cpntjngere. Ab imtyundo quid mundabitUrl <&%
mendace quid yerum dicetu,r ? X>idbo\w, vt Dominus teftatur,
mendaxeß>&mendaciipa,ter.'N ullaprgp fid?8 ill! babendadft:.
quia&fiquando ver^loquitut, pervççitatevna.H menda^
' ciumnös nähere cpnatur.Dçinde fubditur : piumatio erro-
ris& auguria, mendacia & fomnia, malefacientium vanitas ejj.
Notandum quia legislator,fiç & fapiensifte auguriis 6^ di-
uinationibus fomnia coniunxit.S o mnia verb maleraeien-
tiurri pofuit : quia dæmpnes frequentiusillps dçcipi.unti q
fe illis fatnifiares peç m ores réprobos.&.illiçitbs
nint. Quoefi tïmuerit cor tqurn^hantaßampatißtur, mßakaltifr
ßmo fuerit emiffavifitatio. Oftendit quodfupradiCtuin eft,
nonnullas vifionesex reuelatibne contingere, vifitateubä
alrilfimo; & miniftçrip.angeliçp ,quæ futura font,, npbis
prænùnciante. Deinde fûbiungit-, quod. de fllo- beatua
Gregorius aflumpfit: Multos enarefeceruMfojntfiu.nedederis
in illis. cortuum.&excidcruntßerantes inMis. Ç uiigitut,fid
date,
Eccli. 34.
Ecclef. j.
G to..37,
Matin, ii
Eccli. 34.
[ibidem.
G
Ëx i. libel]
le Catonii.
Eccli. 34*
is [ibidem-
_ y , in Lektticurto) L ib , X IV .
nbftràm.c dare,cuifoi pmmfttefe debeamuSj feqüitur.&t
dicit :fint mendacio confummabitur verbum legis,& fapientia in
orefidelicomplanabitur. Deo ergp,negle<ftis fomnijs,crede-
re debemus, &|n yerbisilliUs fuperlperare : quiafidelis Dominus
in omnibus verbis fuis: fuper quo non confundentur qui expe-
fiant eum. Hoc & Ifaias hortatûr, dicens': Cum dixerint ai
vos^qumte apithanibus ér *diuinistquißriduntin incatationibus
fuis 'Munquià non populus d Deofyoyequtritpro viuis & mortuis;
Ad legem magis & adteßimoniutffiTznquam dicerçtrNon p|-
thones auf diuinos,(edlege magis coiïfulitciHaecfuper fo-
mnijs tratfta t a font, 1er m one q u i dem prolixiori, led for-
fitan non inutili. nunçad reliqua^tranfeamus. . Sequitur;
Neque in rotundum ditondebitis comatn.
Iû Iezechiele præcipi tur facerdo tibus, vt capita fua non
radant,nec comam nutriant,lèd tondéntes atton dea nt capita
fua. Sed ScipCe Moyfesin Numéris quafi fpeciale dat
Nazaræispræceptum , vtnouaculamnoninducant fuper
caput fuumfederunt, inquit,fanfiiDomino, crefcenteufarte.
Quod ergo lacerdotibus per IezecHielé pricipitur, quod
alibi per Moylèn.non nifi Ngzaraeis interdicitur : quid eft
quod in hocloco quafi generalitervniuerfus populus d r5-
fora eapiris inhrbetur ? Sciendum ergo quod non tonfura,
fod genus tonfuratintërdicitur. Gentiles enim cum feD«-
monibus cenfecrabant,capitafuain rotundumtondebat.
Ab huiustbnfursefimilitudine fiiij Ifrael legis cenfura deterrent
ur ,. ne foilicet populus Dei làcrilegis conforme-
‘ ur.
Necradetisbarbam.
Barba,eo quod nifi in perfeâa çtate non reperiatur,for-.
titudinis Sc lapienti^ fpcciem gerit.Barbam ergo releruare
iubentur , vt etiam in vuîtus habitu virtutis formam ferre
videant.ur.
itfupermortuonon inciietis carnem vefiram.
Hoc propterfoem refurreâionis præcipitur. Gentilis I
quippe ritusifte fuit, vtincharorumruneribus prænimio
dolore, ferro in ciderent carnem fua’m. Non eft autem iuftum
, vthorumexemplo populus Dei immoderate plan-
gat mortuos fuos,quos tempore praeftituto fine dubiano-
Ifni. I.
ge àfe re pellat : vt honorabilerfminubiumfinn omnibus &tborus
immaculatus,fornicatioautemnon inuejiiaturjn tilts. Et quiaifta
vacatïo maxime placet DeoiCÜ quiefçitrmsagere peruerfej
apte,fubiungitur:
Sabbatameacuftodite.
ludaico quippe fenfu fabbatumaëcipit, qui in fabbato
laborem^vtiiemdéclinât, &ab immunditijs qi|«e diuinas
fanâitaci maxime contraria funt , nequaquam. ceÄat.
sM # a ,ergo, inquit, metc^jtoiiu. TaqqoamdiceiecHcc
fünt meaia(>bata,hsec mihi gtaa,fi p e t iiê tuitutemdeclinetis
i fiaD iiiisopcribus quibus offht).dor,&quîe veram
vobis ingenuitatem detfahunt, abftineatis,
Etfittiâaarium meum metuite.
. Etiamlocp illiqui Deo confcctatur.deferc [fim eft. Le.
gimusinantiquabiftoràitempHviolatotef.velcosquifacris
vafisdignamreuerentiam nouexhibuembt, repente .*
pereuffos Ji lij ^aron'cumnd kltatpignem obtubiTeoufie- -“ T '*
num,ftatùpegreflusignis^DomiltO) dquoraüiteos. Oza R R S i'
in regum biftoria, cumqïtendilTetmanùm.adatcam Dei f , p 1
Sc tenuiijkt earn tiratuseft indignatiqne Dominus contra '
eam,&petcnflitillumfiipertemeriate.Sed&inNametis^f,^,.
«pertes,quod Moÿfcs&A,aron comfiliit fuisiubentur ha- * ,
bereeuftodiam fan&uarij ■ quifqttisaïuem.in^üiT.alietmac-
ceferit.'monetär. Siigtturloçoillitanraeshibebaturreàc-
rentia, in quo vituloium& hircorum fanguis offerebarurt
quid illihonorishabeodumeft, in qüo populus Ctcratum
Chrifti corpus aftùmir, bibit & beatu languinis ipfius hait-
Hum, in quo fiterofitnai latices veternaS'diluunt cuipas,
chrirraate yerogenus y t creetur Chriftieolarum ï Smüuo-
rium ergo,inquit,meum metuite.
Ego Dominus. Ne declinetis ad magos,necab hanolis aliquidfti-
fcitemini,vtpolluafninipereos.Ego Dominus Deus vefler, '
Tanquam dicerec:Me interrogate cumopus foerit. no-
litecumdæmonibusyllamhaberefoeietatemyiuxtaillud iß-t g
Ifaise, quod etiam pauloante commemorauimus : Cum dixerint
ad vos, quarite àpithonibus & a diutnis nonne populus Deum j
fuum confulitpro viuis & mortuis. illos,inquit,qui vos adpithones
& diuinos mittunt, contemnite : Deum vero fuum interrogetpopu -
uit relirrreéfcuros. Hinc & Apoftolus difcipulos monebat, lluseiuspfd viuis,ided, pro his qu* a nobis dum hii; viunnus
aicens:Nelumusvosignorarededormimtibus,vtnonconmßemi-Ugenda.Cnm :,&pro mortuis, id eft, de his qü* poft mortem
nificut& uteri quißem non habent.&c c*tera qu* féquuntur, | fecutura lunt. Neerga declinetis ad magos, nee ab bariolis aliud
quibus de refurre&ione mortuorum fidem illocum infor- f fcifcitemm.(§d i meporius in omniveftra necelïitate
' kjfo rice.^oenifofum Dominus Deus veßer.
Neque figures aitquas &fltgmatafacietis vobis. ^
Coram canoçapiteconfurge, & honoraperfonam fenis, &sime
Stigmata dicebantur qu*dam figna, qu*in manibus
Dominum Deum tuum. Ego fum Dominus.
militum fiebantfvt de militia Imperatoris efié cognofce-
Hi ne latis apparet, quia honotqui iuxta praecepta diuina
rentur.Prohiber ergo ne huiufmodi charaderes faciantfi-
defettur homihijims, Deo ipfi exhibecur : itemquecum
bi,quibushurnanamvideanturprofiterifubie<ftionem,qui
p.egligitur qui honorandus eft, Dcusofiènditur. Cume-
diuinam profelïifunt porius lèruitütem. Nametfilibfoi-
nim ptxmiCittet,honora perfonam fenis-.continno fubdidit,&
nibus lèruiunt eleifti, ibi tarnen Deumattendunt,iuxtail-
time DominumDeum tuum: id éft,adhoctime vt facias.Nani
ludApoftolijin hoe ipfoDomino leruientes.Vhde Sc idem
nifi feceris,reiis apud ipfixm inüenieris. Sequitur:
nps admonet„dicens; Pretioemptießis.noliteferuifieri homi-
Si liajfitaueritaduena in terra veßra}&moratusfucritinter vos,
num. -Cur autem non debeant human* feruitutis teftimo-
ne exprobretis ei,fedfit inter vos quafi indigena, & dtligetis eu quafi
nium ferre, reddit caulam, dicens:
vofmetipfos.Euifiisenim ér vos aduetu in terra Aegypti. Ego Dominus
Ego Dominus. t
Deus veßer.
Ipfe nanqueVerus Dominuseft, de quo per Plalmiftam
O praeceptunvpietaris, ô digna lacris legibus inftitutiö.
dicifuriDixi Domino,Deus meus es tu,quoniam bonorum meorum
Forfitan aliquis dixerit, ia hic prophetice Iudæos argui, qi
non eges. Ipfe enim nobis fubtraófcis, minor non eft; nobis
in fine temporü genees ad fidemaccedenres repellerevo-1-
yero fineipfo bene efle non poteft. Sicut ergo docemur
luerun t, & prifti nos errores fuos illis exprobrare cceperunt;
in nouoceftamento, vtneemagiftrum neepatrem yoce
Et probabile fatiseft, hoce.tiam intendiflefcriptorcm; led
mus nobis foper terram, eo quod vnusfit magifler nofier
prima liter*fiqierficies tantabenfgnicatepïenacft, vde-
ChrtßusyVnus & pater nofier quiin ccehsefi-Sic& illi fob lege ad-
(ftoremftatim ad fe rrahat, & ad aliud iniieftigahdum, pï-
hucpofiti,prohibentur alium di cere Dominum, pf*tera-
grum efiïciat. Vbi ramen nonillum folum acceperim ad->
donai fuura. Hoe nbrnen fuum indicauit lèruo foo Moyfi.
uenam ,qui cranfit degente in gentem,& à terra nariuiracis
& interpretatur Dominus, co modo quo folUsDeus dici-
fo* peregrinatur : fed maxime adolelcentem illum»$tfi pu-
tur Dominus.Licecnanque fint multi qui dicantur Domini,
trereüfio,profefiuseft in regidnëlonginquamiUtnqyizCi alienus à
magiftri, vel patres: ad comparationem taméilliüs, nee
Deo effe<ftus , & à San&orum forte feparatus. Si redire
Dominus quifquam eft dicendus, nee magifter, nee pater.
volueriç quiconque eiufmodi eft, Sc ad paternam picrate
Sequitur:
m re currere , quafiaduena foturus inter nos ^ ue expro
. Neprofiituasfiliam.'tuam,ne contatninetur t(rt*i impleatur
bremus ei :fed & hic habeamus en quafi indigenam, & di-
piaculo. •
ligamus illum taquaninofmeripfos:vthac noftrabenigni-
'. ■ ^anifêftum eft,quia mulicr pro'ftitutä multis caulaper- taterecreatussquotidie ■f^-;[.r ad v mefiora ,U1 - proficiat;^ ^ Nam aHl vr ó ' nos
nos
dbioniscfficiluT. Pöpülus ieaque D o ii lin ^ fe / an a ita t i filijirafuimus mirtfumu s ,juu ficut ó-& tttu m en ri: : faïu*falu'tifque i(bf.e.nollt*nnltr» curam reeft
™»i* I***»3 -
rnius debet confirmare, ficut fiepe illis dicker, San fii eritis,
pientes,hac lan&orutn pietatc opus habuimus. Sequitur*
quiaegp fanfiusfum: iuftum eft, vc tantaminiquitatem Ion
Nolitefacereïniquum aliquid ihiudttioïin régula linpondere.