genspropobis,meittoriamvefir’tfactensin orationibus intis', vtDeus I thymiank hattfit rrtanü : quia gratiarüm àbundantiam
Domininoftrilefu Chrifiïÿater gloria, detvobisjpiritumfaptentia pro foo arbittio fibi ipfe coticeffit. Inde habes in a ® ^ s
\tJkL*j.
& reuelationis inagnitione eins, iÏÏîminatos ociüéfôrdis vefiri : Pt
fit at is quafit ft es vocations eins, & qua diuiti&fàreditatis eins in
fanâis.tiæcigitar omnia perfeéliores përfe&ius aflequun-
tur ; quia quanto verius terrenis renunciant, tanto arden-
tiuscoeleftibusappropinquant. InhisfpeSalaçrior,mèns
ad contemplandumfobtiliorramplioràîfuhfmerita^fèrue’nt
eiga Deum ipforufo defidefraä Hififhrqtfi cum in-
cenffoblatione fanëtuarium ingrediuntur : quia gaudium
beatoruriî quod indubitanter Venturum expe&artt, in-
ftantius y t venial deprccantur. Dirigatttr, in quit, oratio men
faut incenfum incmfteftu tuo. Hoc efl incenfum quodarieti-
busaffignatur,dicente ecclefia : Üolocdufta medüüata offer am
tibi cütn iÿtfnfoArietum. Principes riamqueefcclefiar, & qui
virçutuin don is fpe cial i us illu ftrantur i ni font,qui maxime
precibus inflattt, vt b’oria repromifïa qUandoqUé'perëi
rtiànt/ïn thuribulo itaque Àaro'nj corda fan éfcorum intel-
ligimüsVquae prunis altaris implen tur, cum S. Spiritus ae*
cipiunt gfrâtram.Quis eft enim ignis altaris,nifi facer ignisî
Dealtari quippe holocaufti fupra pfrsecepit Dominus, di-
cenè: Ignis in fitari tneo fimpef dr debit. Hie igitur ignis exte-
rius ad concremationenSfholocauftorum, interius vero
ftiiniftrabatjdbm offerreturincenfom.Alium noft licebat
aflumi. Ne^ueenimfilij Aaron alia de caufa occifi font,
nifi quod ignenVobtulerantalienum.Sacer ergo ignis,Spi-
ritus fan&us efLpeus enimnofter, ignis confumens efi. Hie eft
ignis qrtem Dominusfefos mifit in terram : &qutd polo,ait.
nifiPtaccenddtur ? Ecquo magis declaretur quod dicimus.
habes in Apocalypu quod Angelus ^ui data fuerant in*
cenfamulta, vtdaretdeorationibus fanélorum fuper al-
tare aureum, quod eftante thronum t accepit thuribulum
auréu m,& im pleuit illu d de igné al taris, & mifit in terram.
Angelus quippe magtii confili j , percfUem noftras oratio-
nes Déo patriorfimmus, thuribulum aureum de igne altaris
im pleuit: quiamentem humanam quarrt pro nobis af-
fiimpferat, auro iuftiriæradiatem, fpiritalis amoris facibus
inflammauit. Mifit Sc ipfom ignem in terra, cum eos quos
de mundo fibi elegit,eiufdenÉgratias participeseffecin Vn-
deProphera Iezechiel terram hanciam fuceenfayi afpici-
ehs,miniftros Defigni vrenti comparât,dicens .• Similitudo
animalium &afpectus eorum,vt carbonum ignisardentium & pe-
lut aftectus lampadarum. C^od ergo dicitur Aaron thuribu-
lumde igne altarisimplefle,maxime Chrifti refpicitpote-
ftatem: qui tarnen Chrifti funt,&ipfi thuribulis fuis facrum
imponunt ignem, dum ftudio impenfo & orationis in~
flan t ia,hui us fibi muneris impétrant largitatem. Aflumpto
itaque Aaron thuribulo, quod de prunis altarisimpleue-
rit , Sc hauriens manuxompofitum thymiama in incenfum,
vitra velum intrabit in fan da. Dehocthymiamatein
Exodo fic legitur : Dixit Dominus ad Moyfen: Same tibi aro-
*°* cmata, fiaüené* onycham, * galbanen boni odor is, & thusluci-
j & ^nu* dißimum:aqüalis ponder is erunt omnia.Taciefque thymiama com-
pofitumoperepnguehtarij> mixtumdiligenter-.&purum > fanäifi-
eatione dignifiimum. Guthque m tenuifitmum puluerem v muer fa
‘tontuderis, pones ex eo coram teflmomo tabernaculi, in quoloco
appatebo tibi. Huius etiam my fterium Beatus Gregorius no-
bis infinuans .Thymiama, inquit, ex aromatibus compo-
fitum facimus, cum in altari boni operis, virtutum multi-
plicitateredolemus.Qupd mixtum purum fit:quia quä-
tO'vSrcusvirtuhiungitur, tanto incenfum boni operisiyn-
cetius exhibetur. In tenuiffimum quoque puluerem aro-
trtata conterimus.cum bona noftra quart in pila cordis oc-'
eultadifeuffione tundimus ; & fi veraciter bona font, fob-,
tiliter retradamus. Et pones, inquit, ex eo coramieflimonio ta-
fyernaèùli.Quia tunc nimiry m bona noftra veraciter jfo con-
fpedu iudias placent, cum hæc mens fobtilius recogitart1-
doconterit, &quafide aromatibus pulueremreddit.Aa-
ronigityr thymiamacompofitum m^nu haufit,quiaChri-
ftuspoteftatiuefibi^irtutes attribuit. In manu'liquidem
poteftas intelligitur?, ficutfcriptum eft : In manu automnes
Vfines terra-, & multafimilia. Vnicuique autem noft rum datur
\gratia iuxta menfuram donationiss Chrifti. Ipfi vero non ad
I menluramdatDeusTpiritum. Pater enim diligit filium,
omnia dedit in manu riw^um patre igitur cunda poffidens,
Apot.%;'
W*- 9f
. C ,#-
Itae. i. ^
Gregor.
Exod. 3 o.
afal.94.
' Ephtfo.
fqùod Dominas virtutum plutibus in locis appellatus eft.
Non enim more .noftro' virtiites mendicat quafi egenuSj
rfed pro voluntatéfüa diftribuit cas vt Dbminus. Cum hoc
àiitem thy miatnate vkra vefomln t rauit i n fanda:quiame-
ritbruiS fuorüm prçrogatiua,omnetti humanam angelica-
ve fanditatem exupérafis, patte foiim creatoreniq*, omniü
Deumçfingulariter deledauit.Sed &nos quo qf thymiama
compofitUmmânu haurimus, cü fub diuino adiutoriojla-
bbre propriovirtute^nobisacquirimus. Quarrtm ryerito
cum Deo placemus,quafi cum thÿmiamatis fragtantia^t e*
teris difcordkC vefom tranfimus. Quia verb inincenfon^
Hoc thymia'màhauriti præcipitur, exppnit fobfequenter:
^f/)o/îf»3inquiens^/>er ignem aromat'tbus‘,nebulaeorum & vp~
poreoperiaturoraculum,qpodeftfuper'teftimonium,&nonmoria-
■ tur.Si recolis quis fit ignis,quern lex thuribulo iyffit impo*
rti,ignis facer,ignis;altaris: confequenter intelliges,cur fo-
perhuncignemarbmata poniprscipiatur. Perduntquip*-.
pe ineritum foum,fi ignemqccupaueri|italienum.Atten-
de multos förtesi& ad maldrum tolerantiatrt patientes:&
quia apoftolicis verbis accedendum ett,tradentes corporafua
ita ptardeant : -quia tarnen fine charitâte hoc faciqnt, nihil
illis ptodeft. Alij i voluptatibus tempérant, vtvixipfane-
ceftaria fibi indulgeànt :extetminantfactes fuas,non nifi vtpa-
reant hominibus ieiunantes. Quia ergo fine facro igne virturis
harent exercitium, Deo placere non poflunt. Eaderrtde.
iuftitia prudentiaue intelligendatimt. V-idebjs nonnullos
fuafingulisreâdcntes, abftinentes abiniuria, tantumne
humanam incurrant offenfam. Videbis eos folicite proui*
den tes,non qualité r vitam æternam meréntürJ fedquali-
terdiuitias,honores,>gloriam afTequantur. Iftiergo aro-
'matafuaalienisimponuntignibus: quia in his omnibus
qu* boni fpeciem habent, ambitionis & cupiditatis
facibus agitantur. Necefïàriaô font igitur’prunæ altaris
adaromatum concremationem s vt nebula cprum& vapor
forfum ten dat,&oraculum operiat. Ignis quippe alie-
nus, ardfnatum nebulam forfum noudirigit : quiacupidi-
tatis jeftus per onine quod agimus, intentionemnoftram..
ad terram deponit. Qui veto ex amorediuino virtutesco-
cipiunt, adeceleftirtm promiflorum beatitudinem defide-
ria fiîa extendunt.Hçc eft nebula quüe de aromatibus con-
furgitj&oraculum operit.; Nebulaenimfiuefumu^jflam-
mam fbletprçcede,re.In nebula obfcurifas,in flam ma fple-
dor apparet.Sic Sc defideriaiuftorum priufouam quo ten-
duntperueniant, quodam eosmoerore afneiunt : extorquent
lachrymas, Sc quafi cuiufdam t«edij tenebras oculis
illoru m offu n d at. Cum vero quod fperant adepti fuerint,
cum viderint facie ad faciem,nebula in flammam conuet“
tetur: quia deterfa triftitia,focccdet gaudium quod nô au-
feretür. Interim ergointret Aaron lan<ftuarium » vtilluc
jam mente præcurrat ; impleat thuribulum prunis altaris,
vt cOrfiuum fpiritus feruore fuccendat: ponat foper ignem
aromata, vtpiaintentionevirtutibusftudeat. Horumc-
nim vapor oraculum operit, vt Aaron non moriatur : quia
defiderijsfuis lachrymifque regno coelorum vim faciens,
petendo>pulfando,vitam inuenit,&mori£m cuadit.Quid
eft,autem, quod fuper teftimqnium braculumeffe perhi-
be tur ? T eftimonium in hqc Iqco nihil aliud intelligo,qya
tabulasteftamenti,quaeinareareferuaBai^ur. Vndeferi-
ptumeft: In dream autem non * eftaliud itifi dua tabula lapidea,
quaspofueratineaMoyfes in Choreb, quando pepigit Dominas fn-
dus cumfiliis lfrael, cum egrederentur de terra Aegypti. In his au-
temtabulisj.deccmvçrbaiegis confcripta erant. Ideofli-
cebatur cabernaculum teftiirtbnij velfcederi^, fed Sc area
te (lament! feu fcederis,quod fcilicet praeceptâ Deiibidçm
claufa feruabantuf, quibus pepigerat Dominus cumlflael
feedus, dicens : Siaudieritisvocem meam j & cuftodieritüpd-
ctum meum,iritis mihi inpeculiumdecttnüispopulis. Mea ejl enim
omnis terra, & poseritis mihi in regntitnfacerdotale & gensfanfta.
Super hoc itaque teftimonium, id eft> foper fcripturamAi-
uinana, Cuius veritatis Deus tefiis , qui SC autor eft : dcbft-
musenim départe tbtutn intelligere : fuper hoc inqüam
teftimonium oraculum eft » quoniam otnnem humanam
irtentëm, omnemlinguam fpperatillud qrtbd prbipitti-
£
79-
F
I.Cor. ij,
Matth. 6.
C
loan,16.
Matth, i)
3. Rig. 8.
erar.
, H
E) tod. 19
IfttM'
i. Ctrint-
A
'Tfdm. ïia
} JLtgao.ç’
iMt'A*
B
Epbifii.4
I C '
Rom. 5. I
I f m
1 .Cor. 6.
! t.Tim. u
loan. 1.
Philipp, ii
Ioann. 1. *
Hebr.lO,
D
h u it . 4,'
i-Reg. I,
i ‘Reg.1.
IJ..»
tur, ficutfcriptlim eft : 0 cuius non p'i'dït,nec dur is àiidiuit,
ntcincorhomimdficehdit,quaprspitrauitDetfsüügm'tbusfiefy n -
fte&Pfalmifta: Inperbo, in.quit, tuofuperfterauk Règinâ
quippe Saba »videlicet ecclefia gentium, cum ad Salomo-
nerti fuum venerit » Sfivideriteumin gloria foâj ^roàiorà*
quam fperauètât, fereperiftc eonfitebituï, dicens : VerusÆ
femio quern audiuiin terra mea,fuperfermonibtis tuis (ÿfdpientia
tua i&non cfedebamnarranùbus mihi,donee ipfdpeni&pjdioctf
lismeis,&probauiquodmediaparsmihinunciatanonfuent. Ma-
ioreflfapientia&: opera tua, quam tumor quern audiun
HiS itaqiïë fupèr thymiamatis oblatione traftatis, ;confe-i
quenteretiamquaî de fattgtiine prçcipiuntUr,difcutiamUs» j
Hincenimfubiungiturî *
9- folletqunquédefanguine pituii0&afpergetdigitofeptiescontrd
firopitidtoriumradorientent.
" : Haêc fàiiguirtis àfperfib celebrabâtüt pbfHngrefsü pon-
tificis in fanéluarium.'Nam ân tequam ingrédeïctur i idettt
fàftguis fepties contrà'velum afpergi, & altaris àurei corni-
büsiuffos'eftimponhQuödqttifciredefi,derat,adfuperiq-
fateËüttâtïvbiintetaliashofliasquapropeccatisofferun-
tur,h^c prö peccato pontificis iubetur ofrerri. Sanguis er*
gohttius vituli prius contra velum àfpergitur, artteqüam
Pontife? ingrediâtür fanâuarium: iam vero eodem in fan*-
ftuatio'conftftuto ; afpcrgitür fepties contra propitiatoriü
àdôriëhtemi'Priiisènimhuiusfangilinis bénéficie folutus
cftparies illeitt^micitiârum, qui à creatore foo hominc ex-
cltidttb at : Sedquomam ho c paru m fuit, ilia mors pretiofa
qÜÊè’peCcatôribùsveniamcontulit.iâm réconciliât is etiam
ViïtutinngtaTiaqiimpexcauk.gniemmpropriofiliononpeper--
fif jqubmodo rro cum illo omnianbbis donauit J Afpergi-
tut ergo faiïguis Hté fepties contra propitiacorium.1 quia
îftôtte Chrifti intercedente, diuina propitiatione feptilor-
triiS fpitit'rtSgratia'Conferturhbrninibus'.Afpergitur contra
brie'nt'em,qdialücemiuftitiæ contulit nobis,Vciam.muta-
tiaudiremus : Etiiftis aliquundo tenebra, nuncautem !ux in Domino.
1 Deinde ad hireum qurDomino afllgnatus.efl » redit
- I pcenifentiam agente,, quant fuper nonagmta nouent iufiis qui non
indigenp'poenitentid.l^o^qçistra ergo fànguis vitûri. cpncia
propitiatorium afperfospflfopofiq.ufm paper mprtefili) fui
pë.c'catôribu^eftrpconcjUàtus» iam fanpuinisnoftriôblà“
tip.apùd eùmihejiticAxeflè non po'tefl. Iiiferèur intra velum',
IcgiSlatôr: & qüi'd de illo fieri debeat, decernif, di-
-tèaBj:”5......■ '*• •
'Cutriqüentaitauerit hircum pro peccato populi, inferetfangui-
ftem'eiUs intfà'pelum; ftcut praceptum eft de fanguine pituli,‘ pt
ajpefgdtè fogfoheôtaculi& eXpietfanêtuarium ah • intmunditijs
ftlibHimtffabl f Wd pfaüdricdtionibuseorum, cunctifque pecca
tUV ' ‘ • • j • -
'■ '•■ O irrç{lrmabilisgrat'ia,ograttafoperabündans.i'ètenfim
'Muïtdduiipetciktirn^fuperabundduit & gratia: -Qtu fociétâs liai
AÜenebHtXl Qrtidpecèatis cùm iuftitia ? Quid fàngîiis hitei
càVcifàng\liàè7ïtu\iïScdfideiûéft,mqmt,ftrmo&0tnnidcce-
ptiotiedignus; qu'taChriftielefus.v'ertitin huncmundumpeccatores
'fdhtoifdciŸéi '■ Alrbqui vndefonguini hircinb tan tad ignitâs,
'vt fah<ftÜàrtoinferâtur,vtafpeifioneÜlius fanâtiatium éx-
piètiit^' SëB' quid foir^ris o nomb, fi tu afeendifti, fi in ho-
nôrëm'afTumptus es qui cbntémptibilis iacebas, cum propter
te’cedrus illa'Libani-fe deppfuèrït, cum propter te
iuirtmus ad ima defcenderit?Si?è^«w earofaftum eft f i Deüs
in'te’rfa1 rtâttls eft, *ôc httmiliauitft vfi^ ad mortem tfucis , nun-
‘ qUid'ta'ntàre’sfine-ôaüfafiérîpôtûit^ nunquidfihe fftnSlu?
^t<\ü&q\lim,leé^ofqüôtreceperu7iteum,dataefteispWéftdsvt
filij Dei ejficianttir : Sc habemus iamfiduciam in inffoiiu Sdrtfto-
iù m ïri fanguine Cfijrifti. -O rex;tantat'memoresgrai:iæ,,tânt*
iAqüanïgtattórrnemores-,“ ^qtfiarèpàràtur rfeüy hoftio Dei
mbftë?qrtid mriwleirtus tibi prb ortinibüsquç cbllatau o -j
büfagfiôfdittüs î'Eccecnifo fànguis hirci qui pro peccato
Mâf^à;Ém,in:fortôrintra^elum, &cüni kngnineyifilli pa-=
^ëi?ôfffcrtuf Mâgnagratia',n1àgna dfgnatio.Sâttguis ënim
hitei» y t ittkôft^spfo pècdatistraftatü efl -, crticiatum ptë-
nitentiæ'dfefigrtat i quo vnüfquifque iniquitatis fuæ
; rti‘ôr,cçôrà;rn'Deo femàCerar. Vndeforiptumeft, qtftaiufttd
ctim pidôritvinMam , manusfttaslauabitinfanguinepedtatorisi
; E t in diuerfis fcripturis,de àhquibus qui deliriqüünt,HTcï-
• trtti H’öcVei'hóc’epmmifit ; fitigtötmfttpeifyfuthfit : id éfti
[ptónafn foftifièat quapsottïéruit Camergopeccatortea-
tüs ful'éônfci'entiaftimulatusj pcènîtèntiæ dólore torquef
tür, hirpus ifte manat fanguine ; & fpiritus.çontribttlati
viiftifoâm'prrt molati quam hu’ihilitâti's àmatbrDéus nbri
» fperna t .Gaudium efi eritfitf\ n qui tjjAngelisDpfupervhopeccdtorc
- r T 1 ' •. Bibliothyet.Pat.Tofn. 1 b.
qiiiaingreditufin qbnfpeftii,;f)ei gemitus affli<ftp-
rum. Afpergiturecegionè qraculijôëfa.niftuâpüm expiatui;
quia futur# vitae fandfcificatio, præfenti contiitione acqui-
titur. Non enim fanguinis huius afpei fione fanctuarn.m
mini dar i did tur, quafi fôrdes aliquæ ibi lint, quieper hunc
fanguinem cx^ienrur ; fed.ëmundatio gius eft, perpeifta
pernumilitatem præfentemacqUifita fandlifi’câtio. Et ex-
piet, inquit, fatiäuarium ab immundïtiis filiofum Jfrael-, éra
prauaricationibuseorum. Immunditiæadcor, præuaricàtib*
nesvero ad opera referenda funt. Immu n dus.efKna mq u e
interiusiqui prauis affedionibus inquinatui iqui'vero jcoti-
rravetitumaliquidagit, præuaricationis arguitur. Yndé
farëuiter vtrumque.compled:ens,adiecit | cunctifque peccat is-.
Seqüiçuri M - ,
lüxtd huncritumfaciettabernaculoteflimonij :,^quùdfixumefi
inter eos in medio fortium habitationis eorurn .
De cabcrnaculo exteriori hoc dicitur, quod egrcfïus d e
fan&uario Pontifex expiare iybétiir. Scd quid e fl, quod
hoctabërnaculumin medio fottium habitationis eorurn
eflè perhibetur? Nonne cujntâbernàcülo&faniftuarium
inter eos fixumfiierat ? Ergo quia literafibi non lubu enit,
ad my ftethimiecurrendumeft.Tabernaçulùpiquippe ex-
terius, præfensecclefia:interius, futura. Incoelbtantum
boni,hic autem Sc boni & mali. Tabernacülùm itaquë éx-
teriusin medio fortium, habitàriomseorüfixum eft : quia
quandiu hombin hoc corpore viuit,ad quam fortem per-
tineatÿncertum eft.Vndciuftus cfon tipaorc precatur, di-
cens:lntefi>eraUipomine, dm tDeus tueuses tu, in manibustuis
ßrtesme&.Tanquam dicerer: Cuius fortis ego fimjnondiim
(cio, tuae tatnen poteftatis hocefle fcio» vt ribimea fors ex«-
éat, & ineledlorum tüorum partem me transférât. Sart-
dùarium aùtemhancmedietatemeuafit :.quia Ierufalem
coeleftiSjfoae fortiscertitudinem iam accepit. Tabernacu-
lum igitur fanguinis âfperfione mundatur-: quia ab vno-
qubquë noftrum pcenitentiafatisfadionecommiflaculpa q
detergitur. Sed quoniam nihil habet homo quodnon^c*1 | con 4.
ceperit, in ortinibusquippe diuina mifericordiapraEuenit
nos,nondum enim fciebamus&imi quapdoipfc iam ope-
räbatur fälutem nofttatii in naedfo terrae -, apte fu^iyngi-
turf' ' ' ■ • • • ' ; - /'! *
Uullus hominum fit in tabernâcülo,quando Pontifex ingreditUr
fdnäuarium ^ptrögetprofe&prodomofua, &provntuerfoccptu
lfrael,dotiecegredidtur. ■ ■ >■ • •
VN ifigranumfrtimettticddens interram, mortuumfuerityipfum
folummanet.iVndëipfom granumin Pfalmo loquitur^ di-
cens : SmguiariterfuitHgodoneetranfeam.TtzùCik quippeDo-
mifius per pafïionëm crufcisfoaeex hoc mUndoadpatrem.
Nam ,& pafcha trahfitus interpietatur. Antequam ,igitur 'ioandy
tranftretjfolusftu t: quiadohee paflionis eiufdem my Iteriu
confummarèt f fuftinuit qui fimul- contriflaretiir, be upn ] |
fuit ; Sc quiéonfolarètnr » & noùittiienit. Gonrriftatifont
qöideffl eo moriente &difcipuli éiüss, fed non fimuleon- (
rriftati font.-Nonenilii éiâc dplorillorum,ficutdolorcius. Thrtna-.
flü autem dolebant,quod m oriebatur quem maxime diii-,
gpbant:ipfe vero ampleâenstnortehî foam,quia poteftate j
atiimatrt ponebat > rtanneceffitate* fuperIerulalemflebat, •
&dehumânàperditiônedoiebàt. Quem dôloremdlius LllC‘l9} \
neinö c^nfblàl>atur:quiaqiii hominum fitiebat falutcfo'ec
infüiS'.fidéiftahiliMtem ihuenit, fugientibus omnibus& !
foltfm illum relinquentibus. Quod&tipfe-paulo ante eis Matth. u
^ciéé^tc^v.Venk^ïhqptiçn^,I)o/a&iaptt'penit,vt dijpergariiint i6(
pnufquifque in propfidi ■ & tuefolum relinqaatis^emt in mentê
' qüodNehém'ias,;cunrruinas IerufaletnVifitaflet, poftqua (
tres'diesin'tfaiam feeefatifurgens no<Sle?cum paucis vt cu- '
eiiifet'ciuitatem, eonfiderabat murumdifïïpatunii tfe por-
tàsëius exafkas-Plenafont myfterijS quæibi dicuntur tied
ego hptfölüm ihferanijquod de innere ftioiplë.teftaturjEj ^
iurnéhtm,mc^ii,nonerdmecum,ntfianimalcui,ffdebam: iSIé- üebem, i
ne trtanifefle NëhëmiaS illutn exprimicqui re*dihckto^ j:
iërttfafortictfeleftiS,|terIfàiamdoquittir,dicënsîGirc«^ea;;» l ù Æ f