P
î G ,
S W
( | i l I : ... ' J ,
ueaturinvinculis ïftïs^E t item, Ôbfecrovosne deficïatis in tribu-
Utionibusmeis.W trumque lob egerat,qui dieere pbterat. Au-
ris {indiens beatific ab at me, quad vtiq-,^d prædicationcm per-
tinet, eo quod ïiberaret paup'erem vociferàntcm. Quod
pertinet ad ruitionem. Quod aucem prædicator etiam fi
ipfeà ifialismon impediatur, tariSèn pro alibrum eauïa débet
eis obfiftçre,vox ilia Deidemôfttat.quia lub typo præ-
dicarorumdeequo Aicit\irrinoccurfumpergitamatis. Qiia-
propterin quantum câufaexigir.iivqûânfum locus admjt-
ti t,débet re&ôr pro fubditis fuis femetipfum obijcere.Nec
timeat fiheccflèefti eorum inimieiti js^fraterna pàce^ob-
uiarç, née pér audièntium diiritiaai à corrigédi ftudio çef-
{artclcrm effect docet HcJif*us,quiin perfonaGhrifti con-
traloas regem quafi contra negligentem præpofîtùm ira-
fcitur.eo quod teirarQ,id cftpeccatorém,cui dicitur, Terra
es,noampliusquamterperculïetit. Aitenim,quia fiquin-
quiesaut feptie^percuffiffet.plenam vi£toriam caperériq#
fi reétor diçère pbterit, Annmtiaui iuftitiamtuam yquamuis
ipfi contemnant, plena tarnen mèreede donabitur.
, - N on autem, vt iam diximus,rec.cnsvideatur,quod ma-
terEcclèfia,vel re&oreseius, autfatpilianpn fohim à pa-
gartisV fed «iam à fuis filijs tanta noftro tempore pautur.
Quandoquidem apudprædiéfcos,Patres, quifapientiaSc
virtuiibus fignifque fulgebant,tantopeVe perfeciuio graf-
ßta'fit* Nani quifquiseis Patribus in fide 8c gradu fuccé-
çedit, necéiTèeft vt qüafipiebs ad fpeciem marris emptà
Patres fuos eadem patiendp fequatqr. Qupd autem qnif-
que doôtor fibi primum, tum fubditis fpiritâliter follicitus
fir,verbis Apoftoli monftratür,qui de Theflàlonîcenlibus
ait*: Vos tefteréfiis, & Deus,quoniam fände & iuftefuimus, fub-.
audi, àpud vos, & feitis qualiter vnumquemque veftrum tan-
quam pater filiosfuos deprecantes vos&tonfolantes teft'tficati, vt
digneambulctisDeo. Qui paul oante præmiferàt, Eaftifumus
paruuh in medio vefirUm,& tanquamfinutrixfoueatfiliosfuos;ità
defidernntes vos cupide volébamustradere yobis nonfolumEuange-
lium fed etiam animas nofiras. Verum ndh fine quadam vere-
cundiâhuiufmodivcrbaproferimus,quae prolata tangere
videntur. Sedfi quid aùtin relatîs fuperius exemplisyàutin
qüalibet fententia durum ad imitandum vel mordaciter
fonare Videtur,illos tatummodô fugillat, qui fetre iugum
Chrifti recufant. De nobisenim con fidimus ,quia n ö vul-
tisimîtariNabal , cuivt feriptum çft,n«no valebatloqui;
fed Apoftolùm Pètrüm, qui cum effet princeps Apoftolo-
nim,&a beato Paulo condifcipuLofiiofe rèpf ehenfibilem
npminari publice didiciifèt, non indignbretur, fed eundé
Paûiumnihilominus dé fibi data publice fapientia laudaf-
fc t.Dieamus igitur &hoc quod intortis moribus quorum-
dam minime côcordat.ôÊ quod illos, qui fibi folliciti funt,
cautiores reddat.Sçio enim nec corporis quidemmaculas
in facerdotibus per legem prçtermitti,{edperfcrutari&re-
quiri omnia, ne aliquod vitiü (àcerdoshabeat',cui&mors
comminatur fi abfqytintin nab ulis, quod eft fonus prædi-
eationis,inceirérib Sed quifquis ille eft, qui me tanquam
præfiimptorem forte fuccedentiüm n ominauerit, remini-
lcendum ei eftquodMoyfesconfilium Iethro non defpe-
xerit, qui etiam vexatus dicitur propter cos qui exacerba-
bant fpiritum eiustQuam fcilicet vexationem multoma-
gis quilibet prælatus incur ret,ficulpas delinquentium nô
tedaïgah.HincaàEzchieïâicixwifilihominisnoliexafierans
eJfe.Sieut enim mali Deum exacerbanr malaquælibet age-
do,fic 8c boni qui malis prælati funr,bona reticendo. Nifi
enim Prophetâycum ad loquenda verba mittebatur, obe-
diret,o mnipotentem Dominum, ficut populus de peruer-
fo opére,fic de fuo'filentipexafperairet.Malisitaque culpa
-eft peruerfa agere,bonis reâ:a tacere. Inhocergo cumma-
lise tiam b oniD eu m fi müLexalperant, quia cumperueria
non increpant, eis per fuutn filentium proficiendi licencia
præftant. Nampleriqueficimprudentesfunt, vtvel malum
non cognofcant, quod committunr, vel tanto minores
culpas fuas æftiment, :quanto minor eas inuedlio cafti-
gat. Ifti igitur fi re&a non au^iuut, in fuisprauitatibusia-
centes,perignorantiam-fecurifunt.
- Suntautem pleriqvqui verba De|nec aure eorporisau-
dirc dignantur, quosmalignus hoftisitapoflidet, vteos
nullo confoflbs prædicationis iaculo derelinquat : ficut à
Deoa<ibeatum lob de eodé Kofte dicitur. tfonfugabiteum
vir fagittarius.Szgiux funt verba Domini,vt eftillud,^«gnf«e
tua acuta. Arcus véro qui ex cornu fit Ôccorda,vêtus Teftamentum
propterrigotisdüritiam,&nouum propter roiiericordise
ficxibilitatem fi'gnificâtrquia quifquis ab illo pie-
nécapitur, verba ptaediçantium iam audire dedignatur.
Vnde peccatis præcedentibusirafiens Dominus, his qüos
iufto iudicio deierit ppr Prophetam âicit.lmmittam invobis
ferpenksregulos, qtiibusnon efiincantatioy Id efttalibusdæmo-
nibusvos tradam, quinulla prçdicaptu exhortationequa-
fiiUcantantiumcârmihibusavobiseicutiantur»
Alij fubdole fcducurïtur »-pro eo quod Dontinus di cit,
Seruusfctens voluntatemDomitiifuïy&nonfaciens,vapulabit multi*:
putantes ignorantiam impunitatemefle peccati. Qui*
bus hoc intirtiândum eft, quiaaliud eft nelcire, aliudeft
nolle ; hoc namqüe tarditatis eft,iHud fuperbiæ.Taies igitur
éxeufatiortemyion habènt.quia fi véllent,fcire poterât.
Contrà qUos nimirum inlob de Deo dicitur, quitn manuo-
mnium fignat,vt nouerintfinguli operafuajxomo quippeficra-
tionabilis eft'conditùSjVt quod egerit ignorare non poffit.
Naturali enim lege feire compellitur, feu prauum ieure-
^ étum fit quod operatur. Nam à iufto iudice tunc pro fadkis
fuis aut punituraut remunérâtur , fi non potuit feire quod
fècit. Ipfi etenim qtlîerudiri contemnunt, fibi teftesiùnt,
quia fciunt difeere quod agunt.Alioquin curde quibufdâ
faétis tanquam d^bene geftis ip oftentatione gloriantur?
8c rurfuscurin -aliquibus fuis adfcibus videri erubefeuntî
vnde quidam fapiéns dicit,. Gum fit timidanequitiaeon-»
feietitif datteftimonium condemnationi,qùiadum timor
corifcientiamarguit, ipfe fibi teftimpnium perhiber, quia
[ feit malüeflè quodfeiri formidat. Fugiant ergoiniqui hu-
manos oCulos,femetipfos certe fugere nô poflunt. In pcc-
câtumenim quod^ommittuntpriuscôtrafeiudiciumra-
tionis inüeniunt, & poll: ad diftridionenxæterni iudicisp-
ducuntur.Èt hoceft forte quod per Pfalmiftam dicitur : A-
byffus abyjfum inuocat. Abyfio enim aby fliim inü ocate,c fl: de
iudicio-adiudicium peruénire. Eant igitur prædicatores
fan(Sti,redarguant fafta peccantium jaudicorés autem pra-
uicontemnant verbaJftorum*defendant quantum volue-
rintpraüitatesfuas, atque impudenter geilasimpudentius
defendendo multipliccrit. Certe ipfi, fibi in contcientiate-
ftes funt,quia exculabiles non funt.
Quidam vero non folum ammonitionis verba cottte-
mnunt, fedetiam cQîitraammonitoresvehementerfcan-
dalizantur. Et quia feandalum valde periculofum eft, io
circo boni viri frequenter malant tacere, quammalos lo-
quehdo fean dâlizare. Qui tamen nec tacendofecnriiunt
propter illud.y» no annunciaueris ïniquo iniquitatemfuamyfan-
guinem eius de manu tua requiram. Ex quare nobis confide^
randum eft, quia in quantum fine peccâtopoflumus yfta-
re proximorum feandalumdebemus : fi aucem de veritate
fcandaluin iumitur, vtilius permitti.tur naici feandalum,
quam veritas relinquatur. Qupd veritatis;magifterfuofa-
cào probat,qui in quorumdam cordib us feandalum ne gi -
gneretur, tributum quod non debuit dédit: 8c rurlum ge-
nerari feandalum contràveritatem in quorundam cordi-
bùs videns,eos in fuo feandalo remanere permiferit dices,
finiteiüos.caci funt,duces cawum.Hêc in Vll.libro Ezeehielis.
Item in X.libro.Nc timeasjnqm^quiaBominusexajperans eft.
Timeri enim homo debuerat,fiipfe am5torem'omnium yt
homo timuiftè't. Qui enim,Vt füpra diximus, Deum non
timet, homanoneft. Namquirationisfcpfymadtimo-
rem Deinenhabuit, tanto minustimendus eft, quanto
hoc quod eifedebuit non eft. Debent autem in metuha-'
beriifti quimembrafunt omnipotentis Dei, Srfi ipficon-
triftantur,DCus qui in ipfis habitat offenditurj&ipii in terra
reprehendere îblent quod Deus redarguit è coelo. Mali
verb-, vt diximus., timendi non funt. . V nde rurfus eidem
Prophetæ dicitur, Netimeaseos, 8c quia tales derogate fo-
len t ,adi un du m ed,nequefermonem eorum, quia in creduli 8c
fubuerfores funt tecum. Quftanto in fuis derogationibus
timendi. non funt, quanto non placere Deo probantur,
Stultumenim valde eft , fi illis placere quærimus , quos
non placereDeo fcimus.Nemo enim poteftinynaeaderti-
que re Deo fimul & eius hoftibus grams exiftere. A micum
- . " 1 - ■ ■ e ergo1
tfrgo Deifeûenegat,quieius inimico placet. Vnde ôcfan-
diyirieosadfuaodiaexcitarenon metuunt; quos Deum
non diligerecognofcunt. Morurn itaquederogatio yitæ
noftfsÈ probàtio eft ,qfiia n ifialiquidboni habere mus,
malis non difpliceremus. Sfciendbm vero eft,quia linguas
detrahentium ficut noftro ftudio nô debemus excitare ne
pfi pereât,ita periùam malitiam excita'tas debemus æqua-
nimitertolérare,vt nobis meritum crcfcat.Aliquando au-
tem etiam compefcere, ne dumde nobis mala difleminât,
eorum qui audire nos ad bonapoterant , cordainnocen-
tum corrumpant. Hincéfteïîimquodloannesobtreda-
toris fuilinguam rçdarguit, dicens, Is qui amatprimatum
gererc in eis diotrepes non rècipit nos.Propter hoc fi vene
ro commoneameius opera quæfacit verbis malignis, gardens
in nos. Quantum ergo ex nobis eft, vtHieronymus
ad Galatas dicit, nullius inimicitiamtommoueredebemus.
Quodfi lbquentes veritatem aliquos meruerimus
inimicos, non tàmen nos inimici fumus eorum, quoniam
illiinimici funt Yeritatis. Vnde&ipfa veritas dicit ad Abraham
,Inimicus ero inimicis tuis. Quo d vrique non fieret fi A-
brahamp fuamculpam inimicitiaseorum meruifiet. Item
ipfe Hieronymus in eadem epiftolaad Galatas, Si fieri po-
teft vt pariter&Deo 8c hominibus placeamus.placcndum
eft hominibus. Si autem aliter non placeamus hominibus
nifi Deo diipliceamus, Deo magis quam hominibus pla-
ceredebemus.
Sed dumhocdicimus, illudnos Vehemeritius contri-
ftat, quia mentes prauorum tanto obftinatius fumma o-
diunt,quanto ardiusxnfimisinhæferunt: quibusneqjhoc
füfficit vtipfi peteant j fedadhuc, quod eft deceriusj cum
quoslibet argui conlpiciunt, corripiencis increpationibus
obuianr,ne laltem alijCorrigantur. Vndé bene 8cde capi--
teeorumdicitur, Vroteguntvmbravmbramem. Vmbraeqp-l
pe funt diaboli omnes miqui,qui dumimitationi iniquita-
tis eiusinieruiunt« quafi ab eius corpore imaginis fpeciem
trahunt. ym b i« vinbram protegimt,quia peccatores qui-
que,in quodbi male funt confcij,in eo&aliurri peccantem
dcfendut)t. Quod hoc nimirum ftudio faciunt,ne dû culpa
, in \^|tipQpbligatifunt, inalijscorrigitur, adipfos
quaire^üe venlàt. Qupsenim fimilis reatus fociat con-
cocdîjà'èftihacia,fctiam defenfio peruerfa côftipat,vt defa-
^uOiibus fuis altertia fe inuicemdèfènfionetueantur.- Se
iturteguntdumalios protegunt,quia luam vitam prasui-
ent imped,vnde alios confiderant libera correptione cô-
fundi. Sicquefitvtfummacnminumdumdefendicurau-
geatur&vniufcuiufque nequitiaeo fit perpetrandum faci-
fis,quodifficilisad puniendum.Sceleraquippepeccantiü
tanto maioraincrementa percipiunt, quâto per defenfio-
n em potentium diu inulta tolerantur.
Qjficünque vero vérbaDeiaudirenolunt,ipibcontc-
ptti non ëfleVx parte Dèife produnt.. Sed quançumlibet
calcitrent,admonenditamcnfunÉ^nefanguiseorudema-
niiPaftoris reqüiratar.5i,inquit,f« annunciaueris impio.érille
nonfuerit conuerfus, ipfe in imquitate fua morietur : tu autem ani-
itiam tuam liberdfti. Tuncenim, ficutin expofitione hnius
verbi dicitur, fubieétus moritur fine te,quando in adtione
mortis contradiôfcorem habuerit te. Nam morti,cui non
contradixeris, adiùngeris. Hoc ergoRcôfcor faciàt,ne mo-
riente fubdito moriatur, malis videlicet aâlibusconttadi-
cât,vt fetiptum e ^Difcurre,feftina,fiifcita amicum tuu. Si ve-'
ro fpccûlatore tacente impius morinir, confiât quidem a a
digniis non fuit v t ad Deum fermofièret : illètameneum
occidit,qui hune tacendo morti prodidit. Hinc enim beams
Gregoriusfubdit, Pcnfandumeft quantum connéxa
fint p"eccatafubditorum atq-, præp'ofitorum. Quodenim
nOs digni Paftores non fumus, ex veftra Culpa eft ; & quod
vos ad iniquitatem defliiitis,ex hoc noftro reatu eft, quod
obfiftentes inculpa non habetis. Vobis érgo & nôbiapar-
citiS*, fia prauo opere ceflatis. Vobisôc nobis patcimus,
quando ftoc quqd di^>licet gon tacemüs. ^éd nos aliénas
mortes ttoftris peccatisaddimus, &tqtoccidimus, quôt
mori quotidie tacèntes vide mus. N ullum quippe,ficutif-
dém d o(ftor perhibe t, tale facrificium DeO eft, ficut eft ze-
lus animarum. Hoc zelo quia Phinees vnum'adulte-
I tnm pu^orie tràusfixit, iram Dei protinus ab omnipopulorémöuit.
Hun'c quia Heli n'qn habuit, tandem iram
Dei contrafeineXtinguibilitefaccendit.Vrautcinhacdif-
ficultate audiendi, quadoótores contemnuntur,Deuseos
confolaretur,cum Ezechielem Prophetam ad filios Ifrael
mi.tteretjfermoni fuq frequenter interponit,Si/örtt*«<fwr,
8c,fefortequiefcant. In quo aduerbiodubitatiuonotàndum
eft, quia Propheta ÔC mittituc, ôckudientium duritiadefi-
gnatür : per qùos videlicet innuitur, quia nec tacere debet
is qui prçdjcandi officium fulcepit,ncc pro audirorum du-
ritia contriftari. Si enim ipfe Deus verba fixa difficile pro-
nunciataudlri, curdodor contcifteturfiin admonitione
fua contcmnatur? *
Prauorum fané düritia ttimis obcalliiit. Sicut vnicui-
que talium Deus per Prophetam dicit, Scio quia dur us estu,
& neruus feriensceruixtua. 'Quod dum vos perpenditis, ti-
meo moleftum vobis fieri* quia tantum ad incitahdum
prædicandi officium exaggeramus : & iccirco vellem vt a-
lius aliqs exitnsin hac necefiitate patuiflet. Nam fcio Prophetam
dixiffe, In falicibus in medio eius fujpendimus organa no-
ftra. Id eft inter valde obftinatos, videlicet quia ficut fall-
ces fru&um bonioperis nonferunt, verba prædicationis
reticemus. Hincip(eak,Qbmutui&feluiabonis,&humiliatus
fum. Etleremiascumfeminimeaudirieonfpiceret,filett-
tifim appétit dicens. N onrecordaboreiusnequcloquar vltraiit
nomineiüius. Sed yeti prædicatores dum confpiciunt quod
ipfis non corripientibus iniquorum facinoracref cut, vim
quandam in corde fuftinent, donecin apertæ correptionis
vocemerumpant. Vnde & alter ex eifdem Prophetis,
cum propterincorrigibilestacensdiceretj filuiabonis, zelo
charitatisillico exàrdefcens fubdidir, (frdolormeus reno-
uatuseft. Concaluit cormeumintrame, & in meditatio-
ne mea exardefeetignis. Alter verp cum dicerec, Nonio-
quar vitra in nomfheiUius, mox eodem igne fuccenfus adiun-
xit, &fattus eftfermo eius in corde meo quafi ignis aftuans in of-
fibusmeify&defectferrenonfuftmens. Audiuienim commue-
lias multorum. Sic ergozclus charitatis in fandis viris
dumreprimicuraugetur, quimmirumitafefeconfoTatur,
vt in voce erumpentes quod corrigere non valent faltem
increpare noaceflènt.' Supereft tarnen v t , ficut dicit Pro-
fpenqui verba défpfdiunt, opera bona in doiftore videanr,
quæ venerencür : 8c fi comigerit vtà pocentioribus, vel
ab alienigeOi?contemnatur, fibivelfuis prædieatôrca-
nat d icen’.jCum Iofue ; Ego autem & domus meafeqUiniur'Do-
minum. .Nam&ipfos fidèles plus per exemplaquam per
verba proficere certum eft , 8c vtraque fibi neceftario con- "
iungitur, vtquodloquendoquis prædicacfaciendo confirm
«» -
Apud éos aütem qui Vêrba prædicationis vtcümq; pa-
tiuntur audire, illud commemorandum eft quod Deus ad
Prophetam dicit: SiiudicaseosfilihominisftiudicaseosjniquU
tatesfatrum fuorum oftende eis. Et item. Fill bominis adgentesa-
poftatricismittote,adfiliosljrael,patreseorumpr£uaricatiftntpa^
ctum weKW.&c.quoufque fubipngit.Si/orrevei ipfi audiat hoc.
Sane qüod cos apoftatrices appellat iliis maxime congruit
qui per monafticam profeflionem ad fecularia defideria
relabuntur. Dequibüsfcriptumeft, Vapeccatoriingredien-
ti duabusvijs. Apoftata namqueretrocedens interpretatur.
Qrn^vero manum fuam in aratro miferit,fi retro refpexeriti •
v tique apoftatâre conuincitur, vtnüllatenus regno Dei a-
prus, ipfóDeocèftante pronuntiétur. EcinnonainEzechielem
Homelikperhibetur, quia ficut apoftata eft, qui
de fide receditdDeo : ita qui ad peruerfum opus póftpro-
feflam religionem reditab ómmpoterité Deo , apoftata
abfque vlla dubitatioue deputatur, etiamfi fidem tenere
videatur. An non eft apoftafia, de habitu vel vi&u tradia
tiottes pattumcontemnere , cum Deus terminos patrum
tranfgrcdi interdixeriti defpetftaque viétus qualitate vel
quantitate perbeatum Benediôtum præfixa, fanguineas
dapes cum filijs Ifiael defiderare ? Manna & menfuram
gomor defpiciéntes & öllas-carniüm defïderantes corde
reuerti ad Ægyptum redarguuncur» An non eft apoftafia;
humilem vefUrum fpernere & decorem veftimenti quæ-
rere ; cum Angelus apoftata perfeôtus décore füperbiens
in cartarùm merit ? Et an ventrem colerenön ëft apoftafia
, cum flens Paulus protefterur , quod ligurgicones