614 G e r e b ir ti
cani mirabiliterconfdvis,fadus eftminiftèr mirabilismy-
fterij huius. .
Nos ergo,Fratres, vt corde credamus, & ore conhtea-
mur tresdenominatiuas &difcrétas perfonas, P atris,&
Filij, & Spiritusfandi, vnius efTe diuinitatis,, deitatis, do-
minatiorus,eflènti*/mplicifque fubftanti*, *qualisetiammaieftatfe,
virturis honoris,poteftatis,*ternitatis,immeniitacis
&gIori*, ammoneant rtos & doceantveritatis
yeraciflünayerbajProphetaramque, Apoftolorum & E-
uangeliftarum veridica teftimonia. Et vt in tribus perfonisfumma/
implex,*terna,& incomprehenfibilis creda-
tur,confiteatur&adoreturvnitas,fummaetiam,fimplex,
*tema & incomprehenfibilis credaturjconfiteatur &ad-
oretur T rijiitasiinuitet nos {aq&arum diuinarum fcriptu-
ramm finceritas,& Catholicorum P atrum, eoium vide-
licetfidelis audoritas nosdoceat, in quorum intelledu
1 &fcriptisfideipietas&veritasnonvacillat. Myfterioita-
que baptifmris perado,ac prefentia totius T rinitatis có-
fecrato Dominus lelies non alieno, led fuo (piritu &pro-
priavoluntate defertumpetijt,vbi adtentadum'?umma-
lignus fpiritus inuenit. Quiipfius virtute fuperatus, An-
gelis miniftrantibus receffit-ab eo confüfiis. Poftea a B.
Ioanne inuenimr, & ob incömparabilem innocentiam,
ab eo Agnus Dei, mundi peccata tollens, appellatur. Et
nelumé diuinims accenfumfub modio poneret/ed nee
diutius celaretur,exiuit adpublicum.Etquiatotuminue-
nit mundüm peccatis obnoxium; omnibus medicin*in-
dixit remedium , & iniUo aduentu apptopinquare dixit
regnum ccelorum. Etvtillud Efai*impleretur Vaticiniu.
Populus quifedebat in tenebris, vtdit lucent magnam: Habitanti-
bus in regione vmbra mortis lux orta efi eis. Deinde ipfb diuini-
tatis fu* luminepreeunte , ex diuerfis huius vit* conuer-
fationibus &ofnciis ,v t EuangeHaloquuntur,difcipulos
Yo cauit, & ex illis duodecim elegit,quos & Apoftolös vo-
cauit,perquos humano geileri falutis iteroftendit. Quo-
rum facrö conuentui, & nobili cpntubernio, fèmpé r adh*
rebaÄändiffima Virgo, Cum illis femperhabitabat/e-
feque dominicis confpedibus frequenter prefentari gau-
de bat. Earn verb optimam’ partem quam foror Marthae
Maria in fpe&figuragerebat, Dei Genitrix in reverafir-
miffimè retinebat, &cumApöftolis de humanus Chrifti
adibus vt veriüs ac fpe cialius, cognofcebat, vernis aefpe-
ciaütercqnferebat, vt ab ea difcerent qualiter arcanum
tanti myfteri j &ipfi crederent,&lucidius aliis enarrarent.
• Et cüm opportunum fieret.fine omm ambiguitate fcripris
mundo tranfmitterent. Ipfa vero y t fanétus Euangeüfta
Ioannes refèrt, Domini miraculis nonnunquam intertuit.
In his & in caeteris-diuinitatis eius operibus & virtutibus,
vltra quam didpoteft gloriabatur. Etfi Maria quondam
p e ccatrix, cuidonando pe ccata erat propitius ,intenteaudiebatverhaexoreeius,
quantomagis.h*c,qu*eratmente
&corpore fanda,audiebat ardentius,euius idemipfe &
Dominus erat & filius ?, C*terum vt Symeonis iufti pro-
phetia imploretuEdicentis. Et tuam ipfius animam pertranfi-
ïitgladiusytépoie Dominicas paflioriis cüdiledo difcipulo
de eadi<äumeft.Ef«>W4fert«4. Circa {èpulturamveroDo-
minicam multomagis quüm mulieres illas fandas quidé
dicunt fuifïe fbllicitam, quorum opiiiionem ,~nifalfor,a-
ftruere videtur bonus die Sedulius Poëta Euangelicus,
Oratorfacundus/criptor Catliolicus..
Sienimfcirëvolumus, quid Genitrix,poft Refurredi-
onemDomini, antequamiple coelpS afcenderet, agebat:
fine dubiolomDominicaeNatiuitatis,Paffionis, fepultu-
rae & Rduriedtionis, frequenter circuiens,inuilère cupie-
bar .In eildem e aam lods lachrymas fundebat, & iandtil-
limi oris fuiofcula dulciilïma imprimebat. Deinde ädno-
mm hbirefugium, Apoftolicum videlicet cótubernium,
paflaintuim Dominicoru locoramcu gaudio remeabat.
Credimus eainteL'fuifle gaudijsDo minie* AlcenlioniSjln
die ianófco Peritecoftes cüm farnäis Apoftolis percepiflè
earn gratiam Spiritus fan£ti,quam conftat eflèplenilüme
habere ab ipfa conceptione Chrifti. Si quis verb adhücftu
dio pietatis ,ve l pi* curiofitatis affe (äu indagare v oluerit,
quid poft AlcenhottemDomini egerit,quam fönftè & iu-
ftè vixerit', & cüm ’ quibus habitauerit, IbÜ Deo cognimm
elle videtur, & Gabrieli Archangelo, cuieius caula
totacommiflà éfteprædicaturàDomino, & Angelisfibi
conl*tantibus,fecumqueconloquqnribus, Ioannietiam '
r diledto Domini difcipulo qui ab ipfa cruce fufeepit in fha
follicitudine&cura, videlicet vt virgo virginideferuiret,
& pomini Matri rependeret femitutis & drledtionis obfe
quium,quieum præ cçteris fuadiledtione fecerat digÄm.
Beatiftimo etenim Petro Apoftolorum Principi c*teriP
que Appftolis non incognita fuit eius puriffima vita & a-
dfcio : landta quoquè & admirabilis & prædicabilis con-
uerfatio. ' vQmppc quiacum cis femper fuit ab ipforum
conuerfioriisinirio ,vfque ad ilium diem in quo vnigeni-.
tusDeifilius , homo ex ea verafidegenitus , àlaboribus
huius vit* voluit eripere, & ad gloriam fibi àfèculis pr*-
paratam,vt creditur & prædiqatur, fuper choros( Angelo-
. xumdignatusefteleuare.
Huius dieiketitiam ho.die toms mundus concélébrât,
hodie narnque ob venerationem Aflumptionis Domini
• Genitricis Angelil*tantur,Virgines gratulantur, Patriar-
■ ch* & Prophet* Deo gratias referunt^quia præfàgia & va
ticiniafuapereandemDomini Genitricem completaef-
fecognofcunt, Apoftoli&Euangelift* tripudiant, cum
in carne Dominum veniflè , & de Virgmenatum vera fide
feripus fiiis pronuntiant. Gloriaritur etiam hodie
Martyres, GenitricisDominifiii folemniadignislaudi-
bus celebràntes. Gaudent fiimmi Pontifices, Çonfèflb-
rês & Dodores Catholici, dum per eorumdodrinam fidèles
Dei credunt & colunt Dei fihum fiifcepiflè quod
non erat, & non amifilTe quod erat ; & Genitricem Domini
predicant Virginempeperilïè, & poftpartum Virgi-
nem extitiflc. Dicam aliquid p lu s/ audeordicam fide-
liprefumptione, dicam pia temeritate. Toms munduS
hodie condigna iubilatione l*tatur & gaudet, Tartarus
tantummodo vlulat, fxemit, & fubmurmurat, quoniam
gaudium&lætitiahuius diei,clâuftris infeAalibus inclu-
iis,aliquodremedium & refrigerium preftat. Non audet, '
vt opinor miniftri Tartarei hodie attingèré fuos captiuos,
! quos rèeolunt redemptos illius fanguine, qui pro mundi
falute eft dignatus nalcideVirgine. De cuius Virgiriis me-
riris&gloriofiffimahodiernä eius Aflumptione, diuin*
legis interpresj^ndus videlicet Hieronymus, & alij Do-
doresegregijtaliaactahta potuerunt & voluemnt dice-
. ie,quibusnos nec audemus aliquid, née debemusadijee-
re. Et quiad plenum vultcognofcere gloriam folemnita-
tishodiem*, legat Sermonemq^uem fupradidus Pater
Hieroriymns edidit, & ad fandam Paulaim, & ad Eufto-
chium filiam eius Virginem:& adc*tpras virgines non fo-
lum prefentes, fed etiam ad fiiperaenturas tranfmifit. In
eodem verb fermone poflimtaddifeere virgines femin*,
& non folum virgines femin*,fed etiam virgines mafeuli,
quomodo debeant virginum virgini,.virginaliter. ac vi-
riliter militare.Hodie, reuerendimmi Patres & chariffimi
'fratres,dominf& fèniores,matres & fbrores deuoriffim*,
beareDeiGenitricis,&femper Virginis Mari* celebre-
mus feftum, vt per eius fingulare meritum,& orationeso-
mnium fàndorum,fàndammque virginum, pium mere-
amur habere atquepropitiura Virginis filiufn, & Virginum
fponfiim, Dominum noftrum Iefurn Çhriftum,Qui
viuit & regnat cum Deo Patre, & Spiiitu fendo, Per omnia
fecula fecul omm. Amen.
Dei verb Genitrix,qu* hodie ad ccelomm gloriam, fu-
per choros Angelorum , & vfque ad fiimm* diuinitatis
prefèntiâm, auumpta eflè_creditur,veneratur & colimr,i-
pfa eft, vt quidam ex noftris humili deuotione alloquen-
tes ffiliti fhnt dicere.T u es enim aula Regalis/ormapudo
ris,id eft verecuhdi*,qu*femper eft comes indiuidua mdiuiduaintegr*
virginitatis,&continu*caftitatis. Tu es
enim poftDeum càufàprecipua human* fàlutis. Tuma-
te r fingülaris,tü Virgo perennis. Tu mater intada,m Vir-
go feecunda. Tu mater fine viro, tu Virgo fine e jcemplo.
Tupuerperafinë tu*integitatis difpendio. Tutotdiuinis
muneribus fonda, tu tantis muneribus cceleftibus copra.
Tu tàm granditer gratia Dei.es referta, vt per florem tui
virginalis vteri orhnipotens Pater fiiperaret tenebra-
'rumPtincipem,mortisaudorem, &amoueretd Paradi-
D e Ajjitmption. & N a t w it . B . M a ria ,', Sermo.
ft aditu, gladiuih flammèüm atquè vérfitilemi&pereum'
qüem tua génçrauit virginitas, coeleftisregni fidellbus ape|
rirétportas, quas dauferathoftisantiqui calliditas, & pri-.'
orumparentumprefiimptuofà reméritas'. Per has itaque,
portas, vt credidit fidelium fidei firmitas, aflùmpfit te ad
ætérnitàtis füæ folium cum'multitudine Angelorum, oc-,
cüriens tibi feftiüc ex te incarriàta Diüinitas, fîcüt vniuef-
fb orbihodie tuægloriôfæ Aflïimptionis reprêfèntat cé->
lebritas.Nos vero adhuitis pauper cul* dëclamàtionis eu
mulum,non hymnum,fèd ad inftar hymnorüm, tenuem
fàtis & pauperem compofiüïnius didionem.
1 2 ^ E A D E M A S S F M P T IO N E S.
U M a r ia . H ym n t t t .
A Peftdiesl*titiæ,
Iocundus omni lumine,
In quo'Regina Virgmum
Scandititeraftriferiun. -
• Angelorum prefulgidis
CircumuallataCuneiSi
Quamque (àn darum V irginu n»
Sequitur agmen inclitum.
V t décet omnes credere,
Coelefti diademate
i . Clarusjoccurritobuius
Chriftus,ex eagenitus.
■ ' Vitra Angelorum gloriam
T onim delidi nefeium,
Sccum adpatrisfblium
Reportât pignus optimum.
Coeleftisregni duitas,
Eteiusomnis dignitas,
Pare^tem fui Prindpis
Votis honoratcongruis.
Cumquibus nos lætiffima
, Huius diei gaudia
Concelebremus àlacres,
Deum laüdandojfupphcësi
Huiusfèfti clarilüma
Profêquemurpræconia.
Mentis affedu fuppliees,
EfFeduvocis alacres.
Reliqua defiderantur in MS. ficut & magna pars Sermonisfe*
quentis.
D E N A T I F I T A T E & C M A R IA E
Virginia.
S E R M O . X l l ï .
. . .- . . paftum. Talibusenimobfèquiis, Angelus
intëntam inüenit,atque fàlutauit, vtpote Virgo verecun-
daerubuit,à quo cpnfortata,quædicebantürcredidit, ôi
credendo audorem noftræ fàlutis edidit Iefùm Chriftum
Dominum noftrum,quem Patriarch* & Prophet* præ-
uiderunt&predixeruntde virgme nafeiturum. Apofto-
li viderunt & prædicauerunt vera fide iam de Virgine na-
tum,&ipfum fàdum eflè fècundum humaiiitatem', qui
fèmper erat fècundum diuinitatem. Quid érat ? Quid fa-
dus eft) Deus erat, homo Fadus eft. SuFcèpit humant-
tatèm, non amifit deitatem. Fadus humilis,manfit fiibli-
mis. Natus eft homo, non deftititefle Deus. Natus eft
panmlus, latens magnus. Qui libérer ampleditür E^um
natum,non horret Virginis partum. Dicit Deus Creator
homihis, filiughominis. Quid eft qhod tepermouet
m mea Natiuitate ?Non fiimhpidinis conceptus cupidi-
tate»eg°Matrem de qua näherer, fed : ego viammeqiti-
neripræparaui arque mund^i. Hancquam defpicis M a-
mchæé, mater eft mea, fedmanufabricata eft mea. Si po-
miinquiharicùm eam facerem : potui inquinari cum ex
ea näherer. Sicut tranfitu meo ilfius non eft corrupta vir-
ginitas, fie & mea non eft ibi maculata maiéfta'S. Si folis
, radius doaeç fbrdés exficcare nouit ,.ihqumàri nonno1
„___________________
uit j quanto magisfplendorluds * te rn *, in quo niliilin-
quinatum occurrit? Quocunque radiauerit, mundate
poteft,ipfè pollui nöhpoteft. Stulte Vndefordesin Virm^
ne, ybi non eft ëbntubitus cum ho mine batrefvncle for-
dësin eam qu* nec toneupieridb t fibidinem , hec
pariendo eft perpefTa dolorem i Vnde fordes in domo,ad
quam nullUS hofpes aCceffit PSoluSUdeamDomihuS &fe-
bricator yenit,veftem quam hbh habëbatindü'it,ëamque
ficut inuenit, claufam reliquit.SiCutille liatus eft folus in-
tér mor tuoS'lib'er, fic iftius ex qua hatus ëft, matris pudor
folus permanfit integer. Euambbëdiéhs meruit bcena’m,
Maria obedienscohfequuta eftgratiam. Illagul&ns prohibitum,
maledidafiiit. H *c crcdens Angelo eft bene-
dida.Illa nobis moi^m Contuht: h*cvitamnbbispebe-
rit. .Quid agisManich*e? Chrifti matrëm opprimis,nó
Chriftum defèndis. Tacëat ïmmunda •. •. . . •. quia dè
mundiflima Virgine natUs eft mundi . . . . . . . Cui
eft cum Deo Patre &Spiritu Fando *qualis honor . i
. . necdifFereflsgloria,co*ternamaieftas, Per infinita
fècula feculorum. Amen»
D E E A D E M 7{ A T I V I T A T E >
Hymnua.
O Riturfydus inclitum,
Illuftrans omne fèculunu
Per quod dies & tempoit
Afliiinunt virelumina.
Reliquanon extant in MS.
D E I ^ V E ^ T I Ó H E $ . C R V C I S
S E R M O XIV»
POft ilium finguiarem & admirabilem,& toto muridö
predicabilem &falutarem,Dominic*paflionis triü-*
phum,&eiufdem Domini nofbri Refurrë dionis glóriam,
&facrofanda fèftapafchalia,digniilïmè fatis&conueni-r
enter ilia dies recolitur celeberrima,in quaDominic*paF-
fionisadhonorem&gloriamnominisDei, &adfalutem
generis humanireperiuntür ihfignia. Crux videlicet, in
qua noftr* fahitis audbf pépëndit, & claui, quibus con-
fixum eft illud facrariflimum cbipus, quod ex intemera-.
ta Virginë afïumefë dignatüseft Dei filius ante tempora
lê cularia ab ipfb Deo Patre ineftabilitér genitus. . '.
C&teradefuni.
Einisöperum S.Oditoms Alb.ciumd.
Billiot b- veter. Patr. To m. 10.
E P I S T o i l
GERBERTI PRIHO
REMORVM, DEIN RA-
V £ N N A T V M A R C H I È P I S C O P I ,
tandemque R om an i Pontificis Sil-
ueftri fecundi.
Ex Uibliot beca PapyrÿMaJJoni Huntfrtmum,édita,
O T H Ö $ 1 C AIE s A R, 1.
E p i s t o l a Î.
O mino -fuo Othoni C*fari femper
Augufto, Gerbertus quondam liber.
Dum regnorum publicf perpeqdone-
gotia, Sereniftimi Domini mei aures
propriis bccüpàre expauefco. Loqua-
f ur DottiinUs meus fenio fuo proprijs
Epiftolisfolito more, vt eius feruitutis'
fiatexhi bitiOjtôllâtûr ambiguit.as Epiftolatum, qu* C * -
Farfinbftrigrâmtâteittlæpe nobi^cpmpértam agenribus,
cognitam non.repr*fèntant. Denique fignumerit nobis
F ff~i ^ vne