34-
Imm.i6.-L.
39s
À Numquid no fit ordinem coeli, & ponts rationem eius in terrant} i
33. Ordinem coeli noflècft, fupcrnarum difpofitionum oc-
cultas prçdeftinationes videre .Rationem vero eius in ter-1
ram ponere eft antehumanacorda talium fecretorucau- '
fas aperirc,fupernorumiudiciorum myfteria,vel confide- j
rando difcuter.e,vel lo quendo manifeftare, quod vtique
facercinhac Vita nullus po teft.Quis intelligat curviuita-
lius infidians proximis,&moritur alius qui profuturus vitæ
ciTecmultorum î Ad çognofcendos quippe iftos iudi-
ciorum fccretorum finus nullus afcéndir.
S, O DO NI S ABBATIS
CLVNI ACENSI S II.
MORALIVM IN IOB
I I B E R , XXX.
V M Q V I D eleuabü in nebulam vocem
tuant, & impetusaquarumopertette? Vocem
quippe fuasn Dominus in nebulam
leuat,quandoprædicatorum luo-
rum linguas ad caligolà corda infide-
lium exhortatione format,eumque a-
quarum impetus operit, dum bene a-
gentia membra eius turba refittentium premit. Hince-
nim fcriptum eft.Eattumefi verbum Domini ad leremiam dices.
-Ad omnés ciuitatesluda,de quibus veniunt vt adorent in domo Domini,
vïuer Cos fermones quosego màndaui.tibi, vt loquarisadeos, ■
nolifubtrahereverbum:fiforteaudïant,&comertanturv.nufquif-.
que dvi a fua mala ,.&poeniteatme malt quod ego cogito facer eeis !
propter maintain fiudioruni eorum.Et dices ad eos.Hac dicitDomi-
nus.Sinon audieritis me,vt ambuletis in mea „ quant dedi vobis,vt |
audtatisfermones feruorum meorum Propbetarum , quos ego mifi ;
ad vos de nolle confurgens & dirigent, & non audifiis. Dabo domu j
ifiamficuisilo,& vrbem banc dabo in malediftionemcuniïisgèn- I
tib.terra.Et audieruntfacerdotes& Prophète, & omntspopulus le- I
remiam loquentemverba bac in domo Domini. Cunique complejfet !
1er évitas loques omnia quapraceperat ei D ont in us vt loqueretur ad !
vniuerfumpopuluvt,apprebenderunt eum facer dotes & Prophète, j
dromnispopulus dicens.Morte moriatur.Quarepropbetauitin no-
! mine Domini î Perfemetipfum quoque Dns in nebula voce
, leuauit, quando præfentem fç etiam aflumpto corpore
' exhibens,veritatemfuam non fecuturisinfidelib.quando :lion. 10,30. per caliginemfonuit dicens.Ego épatervntrnfumus.Et.An- 1
ldem.8.j8. tequain Abrahamfieretegofum. Sed eum pzotin\i$ aquarum
impetus bperuit,quia contra ilium mox fæuienspopulorü
l0an.$. 18. turbalurrexit.Scriptum quippe eft.Proptereaergoquarebant
eum ludai occidere,quianonfolumfoluebatSabbathum, fed &Pa- tremfuumdicebatDeunt,àqualemfefattens Deo. Dehqcaqua- i
Pfal. 87.18. rum impetu per Prophetatn clamat. Circumdederunt mefie-J
Pf. 6S.Z. ut aqua tota die. Et. S aluum mefac Deus quonïa intraüerunt aqua1
vf^ ad animant meam. M o r a l i t é r . Quamquam fideles
fumuSjdum quib ufdam fuperuacuis curis premimur, ob-
duôta confufione caligamus. Et cum nobis etiam talibus
mira quædarn Dominus de fe fentienda infinuat, quad in
nebulam vocem leuat,dum caligofis noftris mentibus femet-
ipfum loquitur,velut in nebula is qui non cernitur, audi-
tur. Cumenim cæcis noftris mentibus fut tilia de feipfo
inhnuzt,in nebulam vocem leuat. Cum vero tentatione vi-
tiorum ipfedeDeonofter intelledus opprimitur, quad
aquarum impetu in voce fua Deus operitur.Tot enim iuper
ilium aquas admittim9, quoi poft i n fpiratio nem eius grar
tiæ cogitationcs illicitas in corde verfamus. Sequitur.
Numquid mittesfulgura & ibunt ,& reuertentia dicent tibi,
adfumusï Fulgura quippe exnubibus exeunt, ftcut mira o-
pera ex fendis prædicatorib. oftenduntur. Nubes quippe
ideo vocari folét,quia &corufcât mi raculis,&ver bis plu-
P/ili i unr*Hincfcriptum eft.Fulgura mulÿplicabis &conturbabisea.
I7' Vadunt enim fulgura, cum prædicatores miraculis corufeant
,ôc fuperna reuerentia auditorura corda transfigunt.
Reuertuntur ,cum non dbi, fed Dei virib.tribuunt> quic-
quidfefortiter egiftè cognofcunt. Quid eft enim Deo
dicere, Adfuntus, ni fiil li laudem tribuere gratis, à quo fe
àccepiflefentiuntviéloriàm pugns ? Fulgur quippe ibat
cumPctrusdiceret.i4»^e»f«»i&aurum nonefimïhi,quodau~
temhabeo hoc tibi dabo. Innomme Iefu Chrifiifurge &ambula.
Fulgur autem redit cum ait. Quid adtniramini in hoc,aut nos
quid ïhtueminüquafinofira virtute &pietatefecerimus hune am-
bulareî Et reliqua. Aliter .Fulgura, id eft fanâi viri mittun-
tur&eunt,cum à lècreto contemplationis ad publicum
operadopis exeunt, cum ab abFcon^ito Ipeculationisin-
timae, in aâiuæ vitæ latitpdine difFundunturjIèd reuertuntur,
quiapoftopera exteriora quæ peragunt, Temper
adfinum contemplationis recurrunt, vt illic ardoris fui
flammam reficiant, & quad ex taâu fupernæ claritatis i-
gnefeant. Vnde Salomon ait. Ad locum vndeexeuntflumina,
reuertuntur,vt itcrumfluant, quia enim cotda audientium
rigant, flumina; quia veroaccedunt, fulgura memoran-
t ur .H in c enim dicitur. 1 Uuxeruntfulgura eius orbiterra.lWinc.
Eletiaueruntflumina Domine, eleuauerunt vocesfuas. Adfumus,
nam que dicere eft,prapfehtes fe amâdo monftrare. Sequi-
tur.
Quis pofuit in vifeeribus hominum fapientiam, vel quis dédit
gallo intelligentiamfln galli no mine, prædicatores fantfti de-
dgnantur, qui inter tenebras vitæproefends ftudentlu-
cem venturam prædicando,quad cantando nuntiare;Di-
cunt enim. Noxpracefiit, dies autem appropinquauit.Et.Hor a eft
iam nos de fomnofurgere.^Dt ho c gal lo alias dicitur. Tr'tafunt
quabenegradiuntur,&quartumquodinceditfoeliciter.Leofortif-
fimus beftiarumad nulliuspauebitoccnrfum,gallusfuccin£iislum-
bis,&aries,neceftrexquirefiftatei. Vbileo, Chriftus accipi-
tur,gallus prædicatores, & Aries Eccleflarumpræpodti
dedgnantur ; quartum foeliciterincedens , Antichriftus
eft profpera cunéta tenens. Notandum quod fapientià
diuinitus infpiratain vifeeribus hominis ponitur,quia ni*
mirumeledisnoninfolis vocibus, fed etiam in fendbus
datur, & iuxta quod loquitur lingua, loquitur confeien-
tia.Gallbitaqueintelligentiadatur,quia dodlori verita-
tis difere tionis virtus vt nouerit quibus,quando,vel quo-
modo inferat diuinitus monftratur. N on enim cundtis v-
na eademque exhortatio conuenit. Solet enim gallus
profundioribus horis nodfcis, valentiores ac prodiiâtiores
edere cantus,luce vero propinquante , minores acminu-
tioresomnino voces format. Sic quippe praedicatoresi-
niquis adhuc mentibus faciunt, dum magnis vocibus s -
| terni iudicij terrores intimant. Illuftratis Vero mentibus
!
non tamea quae funt p a n s terribilia , fed ea etiam quae
dint prsmijs mitiora praedicant.More etiam galli (ànâi le
prædicatores prius ex cutiüt, ôc dealios follicitos reddunt:
prius enim fua punirefletibus ftudent, & tuncquæalio-
rum dint punienda denuntiant.Sequitur. ,
!
Quis enarrauit coelorumrationem,&concentum cceli quis dor-
; mirefacitî Quid enim coelorum ratio accipitur, nifi vis lu-
! pernafecretorum i Per cceli vero concentum, concors
prædicantium fermo fignatur. Conditor igitur nofter
cum coeli ratio nem enarrare coe périt. Dormire concentum
coelifacit,quia eu iam nobis per Ipeciem oftenditur, nimi-
rum prædicantium verba fubtrahuntur. Hinc Ieremias
ait. N on docebitvltraproxïmumfuum, & virfratremfuum di-
cens.Cognofce Dominumyomnesenim cognofcentmed minimo eo-
rum vfquead maximum,dicit Dominus. Vel certe coelorum
ratio eft ipfa viuificatrix virtus,quae fpiritus format Ang<
lorum.Dominus enim fi eut eft caufa caufarum, ftcut vita
viuentium, ita etiam ratio rationabilium creaturarum
Tunc ergo coelorum rationem narrat, cum femetiplüm
nobis clara vifione manifeftat. Vnde in Euangelio dicit.
Venit horacumiamnon inparabolis loquar vobis,fed palam de p a-
treadnunciabo vobis. M or aliter. Coelorum rationem Dominus
narrat,dum nunc infinuando fuperna fecreta,elcdto-
rum fiiorum mentes illuminât: concentum vero coeli dormire
facit,àum concordes hymnos Angelorum,arque ilia'coe-
leftium virtutum gaudia reploborum cordibus iuftoiu-
dicio abfcondit. Qui concentus coeli, quamuis intrinfe-
eus in le vigiletjin ipiatamen reproborum ignorantia ex-
trinfecus dormit. Narraturergo fecreti doeleftisratio, ôc
tamen concentus coeli dormire permittitur, quia ôc âliis
pcr infpirationem fupernæ retributionis feientia pandim
s u
F
Rem. ij.
H
ltre. jfcj
yd.1’ 4*
Fw.j.ÿ
tâxSiC alijs quæfitinternælaudis fuauîtasoccultatur.Cô-
centus enim fupernæ laudis in aureiïlius promperàt| qui
dïcebat. Ingredtdrin locum tabernaculi admit abilityfque ad do-
fnum Dei. S equitur.
Quandofundabaturpuluis in terra, érgleba conipingebantur.
More enim dio, quæadhucfuturÆdipt, qdaft ia præterita
diuinusfeano delcnbit.Deeo quippedicii*ur.5 «i/«rit qua
futur d /«»r.Puluis itaque tune in terrafundatur,quiàih'f6'-
lidamembrareducitur:glebæcompingUhtur,quianimi-
rum Arma corpora ex puluqfecdlleéla confurgunt. Mo*:
ttALïTER. Quid in pulûére,nifi peccatores âcciplmùsiqui
nullo rationis pondéré folidati, cuiuslibet tentation is fla-
turapiunturî De quibus fcriptum eft. N on fie irnpij, non fie,
fed tanquampuluis, 6c réliqua. Puluis ergo in terra fuqdatus
eft, cum peccatores vocari, in Ecclefiamtraditi, fidei funt
ratio ne fôUdati, vt immobiles poftmodum contra tenta*
menfa confifterent. In hâcitaque terra glebæ compadæ
funt,quiavocati peccatores,&per fan (ftiSpiritus^ratiam
infufi, in colleâiône dint charitatis vnid.Hinc enim feri*
ptum eft,quia erat meiscor vnum & animavna in Domino,
Hasetiam glebas in Ecelefia ex diüerfitate meritorum di-
ftinguere valemus. Nam dum alius eft ordo prædicâtium,
alius auditorum,alius continentium,alius virgiaum, alius
poenitentium, quadèx vnaterraèdiuerlk glebarum for^r
ma diftinâa, dum in vna fidé,in vna charitate difparia de-
monftrantur. Sequitur.
- Numquid captes lemapradam,aut animam catulorumem im±
plebis ? Ifta nimitum illa le s na eft de qua lob dixerat. Non
calcauerunteàfilijinflitorum, neepertranfibitperea leana. Huic
ergo leænæ prædam Dominus capit, vt animàm catulo-
rum eius impleat, quia ad augmentum h uius Ecclefiæ in-
numeros deGentilitatediripuit,&peranimarumlucrum
efurientium Apoftoloru m vota làtiauit.Ipfi quippe catuli
pro mentis teneritudine & formidinisinfirmitate vocati
fûnty quipaflo Domino elaufis foribusreftdebant.Sicut
de illis fcriptum eft. C«w effet ferodie ilia vna Sabbathorurni&
fores ejfent clauft, & reliqua. Ethæcquidem faftaàfanâis
Apoftolisnouimus, hæcnunc etiamfieri à redis do<ftori-
bus feimus. Ipfi enim fubfequentiumpopulomm patres
funt,tamen præcedentium filij.Vnde&non immerito catuli
dicuntur. Vel certe,quia etftquorûdam magiftri funt,
v niuerfalis tamen Ecclefiæ elfe d ifeipuli gloriant ur. Leæ-
næ itaque Dominus prædam capit, quia virtute fuæinfpi-
rationis ab effrore vitamdelinquentiumdiripit,& animas
catulorum eius replet, quia conUerlàtione multorum
pijs do do rum dedderiisiàtisfacit. S equitur.
Quando cubant inantrisÿ&in jpeluncis infidiantur. Cum e-
nim nequaquam fandi Apoftoli cofttra membra Diabo-
liin voce liberæ prædicationis exurgerent, adhuc contra
aduerfarios fuos quad in antris infidiab an tur .Claufis qp-
pe forib. quafiin quibuldam abditis fpecubus fuis catuli
rapturimundumcubant,- vtanimarum prædam poftmodum
præfumentes diriperent. Horum primo illi catulo e- \
furienti, fed etiam valentius renfa per linteum Gentilita- ;
te,quad mon(irataptxdadicitar.ldafta&manduca. Aliter. |
Dodpres etenim fandi qn&arguenda confpiciunt,& ta- j
mé per dlentium in cogitationib.retinent,quad in fpecubus
latent-, 6c velut in antris fe contegunt,quiain fuis cor-
dib. occultâtur. Sed eu opportunumtemp.usinuenerinr,
repente prodliunt, 6c nulla quæ dicenda funt reticent, 6c
ceruicem fupetbientiu morfu alperæ increpationis tenet:
neqjenim cunda tempora dodrinæ funt congrua.Sequi- C. J. ; ; . Quis préparât coruo efcamfuam quando pullt eius ad Donunum
clamant i Quid enim corui pullorum nomine, nid peccati
nigra Gentilitas dedgnatur ? De quaper I?rophetam dicitur.
QUidatiumentisefcam ipforum,& pullis cor uor uni,Sx. reliqua.
Ifte cornus efcafuit, dum ipfam E cclefiam quærere t,
fed nüc efeam accipit, quiaipfe ad conuerftpnem alios ex-
quirit,cuius videlicet pulli,id|ft prædicatores ex eo edi ti,
non in fe prædimüt,(èa in virib .redemp toris fui j & quamuis
animarurn piis vocibus efuriant,ninil tamen fua virtute
poflèfciunt. Quia neque qui plantât efialiquid, neque quiri-
gat ffed quiincrementum dat Deus. Sequitur. Vagantes eo quod
non hdbeanteibos. In hac vagatione nilaliud quam æftuan-
GaLsv j.c.
tiumprædicatoriim Votafignantùr.quidurainEcdcfiæ
finumreciperepopülosambiunt, njagnoardorpfuccen-
hune ad nos, nunc ad illbs colligendos défidèrium
'hiittunt. Quad' quædam quippe vagatio eft ipia cogita^
tionis æftuatio. Sic quippe Paulus tran fire aâ afia-ex ijiis
appétit, quia ipfa eum quæ impletcharitas impeliit. Re-
téntus Ephefi , dbririthijsTcribit. 1fccè tertio Ucparatus
fumveniredd Pos. Rurfum Ephefi 'commoràns >1 Qalathis
loquitur dicens. Vellem modo effe apud vos, & mut dre vocem
meam. Poteft edam cdrùi ftoniinie riigrâ per infidelitatis
meritum plcbsTudaiqadefign|ri. Pullinimirumfandi
Apoftoli funt,-plebis Idaeliticî carne genfcfiti> qui dum
pfo gentefuaadDominumprcces funderent, qüafipuU
li coruqium eumde quocatnaliter editi funt fpiritali in-
telligentiapatentera populun» pauerunr. Igitürdump«/*
li clamant, coruo éfca præparatùç, quia diith Apoftoli ex*
orant, plcbsdudumperfidaad cognitiphem ddei dûci*
tur, ÔC ex prædiCatione dliorum , dum Iudæa àudiens
modo in tribus millibüs, modo in quinquemillibus fpi-
; rftpali tft intelligentia fatiata. Sed vagantes pullicpruq
j huic efurièntes quaiderunt efeata , qhià fudæa crederé
1 nolente, Apoftoli in vniueriâm mundi partciù difperft
funt, dicentesrefiftentibus. Vobisquidemprimumoportue- „ . J
rntloquiverhumDei,fedquoniamrefeUitisiüud,&indignosvos
iudicatisaternavite,ecceeonuertimuradgentei;Tuficque eAr*
j uus efeam inuenit, quia cbnuerla Gentilitate ludaicus
popùlus ad extremû ftuldtiam fiiæinddelitatis reiihquet^
Sicut fcriptum eft. Donee plehitudb geiitiiim intrant ,& fic è - SMMhtgv
. mnislfraelfaluus fiet. M oralitERfCbruus tÉitispulli^ v t
j fertur,efeam pleriéprçberédilEmulàt,priufqüam plume-
j feendo nigrefeant. Coruus prôfedld eft dodus quifqué
J prædicator,.péccatorum fuorum nigredinem menti ire*
j aucés, cui quidem naftuntur.indde difeipulijfedfortalfe
i dum àpeccatispfæteritis memoriâm aûertùnf.humïliia*
|tis‘nigredinem non bftendunti quibUs difcretiis doélor
{ fublimia difeere qqærentib us interna myfteriahoft mini*
ftrat. Si vero in‘confeffionè vitæ prâSteritælamentafüige1-
mitus velut nigrefeentes plumas proférant, ilico elurien-
tibus difeipulis alimenta vitæ loquetidb fubminiftrat.
Sed dum-pulli vt làluentür,clamant?coruo efcd præpa*
racur,quia dùm verbum Dèi boni aüditorés èfuriunr, pro*
deiendis eis maiora doétoribus intelligent«, dona tri-
buuntur.Sequitur. -
Numquid nofiitempuspartus ibicum inpetris, vel parturient es
cm</«0^«^i?Meridiàhaparsibicesauèsvocât,quæNfc £ A p.
liduentainhabitant; Orientalis verôj occidentalifq;pla* IXXXIXi
ga, parua quadrupedia Ibice^nomipant, quibus ôc m oris
f eft in petrrlparere, qui cafu ru entes, fuis fecornibusillai-
! fifufcipiunt. Ceruorum vèro mbs eft lèrpentes eXcingue*
1 re,6cdumina rranlèunces capitum onera viciftim Ferré. In
ceruis verb vel ibicibus, magiftrorum fpirit ualium perlo*
na fignatur, qui in pétris pariut f dum in doârina patrum,
qui pecra pro foliditace vocarifunt, ad conuerfionema*
nimas gignunt, ipdnulliuscalüs damna fentiunt, quia
quicquid eis ruinæ teraporalis accelïèrir, geminis fe in te-
ftamentisfufcipiunt. De quibus dicitur. Cornua inmambus f l
eius. His fe exçipiebac cornibusPaulus dicens. Qüacunque H
fcriptafunt,adnoftram doftrinamfcriptÀfunt, 8creliqua. Ipfl Rom. ij.41
etiam cerui vocati fun-t.Vc illud Ieremiæ.Cmw inagropepe-
rit&rèliqùit. Ipfimore ceruarum interemptisvieijs quad Iere' «
ferpentes viuunt,6cadfonremvitçacriusinardefcüt;Hinc I
fcriptum eft. Sicut ceruus defiderat ad font es aquarum, Ôcreli* !
qua. Ipfi dülabentia huius te mporalitatis momenta qua%^l‘•+I••i •
fiquædam flumina tranfeunt comparûtes charitate, one- j
rafuainuicem portant,implentes q>di<5tum eft. I««:m«o* l
nera veftrap0rwrc,&reliqua.Quia vero poft aduétum Do-'
mini fpiricales magiftri per mundum Iparfi fu n t, v t animas
in fide prædicando gignere potuillènrj & quia tempus In*
carnationis Domini anteProphetarum voces cognicum
nonfuic, quamuis ipfa futuraincarnatio præcogmta omnibus
eledis fuerit,beneB.Iob de temporepattus ibicum}
ceruarum difcutitun Poftùnr vero ceruarum dgtlificatio^
ne dodûres, appellatio ne ibicu m auditor es in telligi. In
petrisvero ibices pariunt,q,a ad exercenda fan cl a opera, o
exempla patrum pcedentium foecundantur,vt cü fortafle
præ*