reigeßaconducibili negotio confient aneapiètatisfautant zAojd(fo
Uber alisauxilij indtficienn baje dignétitur curriculis confoüri at-
qtiefulcire, vte'xŸogfatfani Dei féliciter adipifcentes, huiuspra-
fiantioris emolument', mereintur fore •confortes. Sed&hocex
decrelis fanctorum Ratrum fub auäoritate Paftörali omnimodis
inbibemusjmmo etiam cum diuitifnominis obteftatione omnino
interdicimus, ne vnquam bu'mcemodi ßatutum qualibet temeri-
‘ täte ab vllo noftri or dints violetur : quinpotius inreliquumftabi-
ie, & inconcuffum iure perpetuo idipfum venerabiliter conferue-,
tur. S'tper laicos in rem banc iniuria inuebatur, io eosprocul dubio
excommunieationis iaculum cum anathemate intorquetur.
An. igitur incarnatiimis lefu Chr. Domini noßri DCCCCLXXX j
irr. Prouinaiali Synodo menfe Mato generaltter congregataapud \
Montent fancta Maria, in pago Tardanenfi, hoc decret um foiem- \
niter reciratum eß cor am venerandis Epifcopis, Abbatibus. ceteris-
j que nonnuüisfidelibus hu ins noßra inßitutioni pio ajfenfufauen-
tibus imrno etiam collaudantibus, atfyconfifmantibus. Quorum
videlicet primus ego Adelbero tarn prafcriptus Archiprajul,
1 eulem Concilia,Deo auäore, Pontifical, auäoritate prafiilens, ma
nu noßrafubfcribeJisidem corroborant. Sed & ceteri non [ecus
■ cenfuerunt in ambus impofitis folidari.
! Huius etiam Adalberonis tempore de villa Vindeniflà
| inter Manaflèm Comitem,& Canonicos Remenles con-
! itcntio talisfluftafuit.
[ Nnomine patris&Til^& Spiritusfanäi, > Notumfiat omquadicittirvilla
V'irtutis, qtiam ipfe fibi'ex peruafiotievendica-
bat : ' ea videlicet ratione, vt pro vefiitu nobis ad prafens ex ea reti-
neremus mdnfos duo's ingénuités & veßitos,&pro reßeäu annua-
timperfoluere libram vndm denariorum Remenfis moneta fefti-
uitatefanäi Remigij Kalend. Qäbhristndiebus tantuni vita fua,
feclufisVxorefua,&infantibus, eunäisque baredibusfuis. Cuius
petitionifauentes, cum omnium confilio & voto, coAcefsimus iüi
filiprafatamvillamficundumprafcriptam ab eoquedetermina-
tam rationem. Quodfide cenfu negligent extiterit,&emenda-
rerenuerit.vfumfiuäum amittat.\ Etvt fecurius indiebusvita
fuaprafatos respofsidere valeat jtoädifcejfum vero eiuspunomi-
natam villam cum omni integritate nofiris vfibus recipere valea-
mus, fancitum eftnonfolum a nobis, verum etiam ab illo, vt fuper
hoc negotiofacer emus cum chirographo mention# decretum, ad-
dentes infuper ,vtfi qualibet perfona poftvita fuaterminumali-
quam nobis inferreconatusfuerit inquietudinemveliniuftitiam,
fubmalediätonis,'&anathematisexcommunicat'toneinfolabili-
teradßriäus damnettirfiat, fiat, fiat. S.fignum Domini Adalberonis
Arcbiepifcopi confirmant#, &'confentientis.
Cum igitur ‘ præmemoratus Adalbero Remenfèm
dioecefim per decem, & nouem annos viriliter guber-
naflèt, &honeft* conuerfationis eins bona öpimo cir-
cumquaquediffunderetur, äd vltimum confedtusfenio
finebono diem vltimum claufit, corpufque eiusin Ecclefia
maiori,fubaltari ,• quod in honore fan dt* Crucis.con-
fe eratum eft, fèpulturæ tradicüm fuit : cuiusEpitaphium
nibus tarnprafentibus,quam etiamfuturis fidelibus, quod Ma- in tabula ærèalitteris aureis defcriptum, • taie àdhuçper-
naffes milespoteftatem illam,quadicitur Vindeniffa, a Canonicis manet.
Remenfis Ecdefu fauente quoque domno Adalberone Arcbiponti-
Contulerat natura parens, quafummaput amt.
fite,totan\fibtfuaque coniugi Oidela , exceptisetiamEcçlefik Ca-
\_sld menti cumulum tib i , Preeßtl lAdalbero,
I nonicorum vfibus iure dominij refiruatis , faluarertim commuta-
cum te_j.
I tione,perprecariam efficaciter obttnuerit. Dedit itaquecontra
Praßantem cunófis mortalibut abßulit or bi.
idem Manaffes competenti modo canonicorum parti quiequid
Quinta dies fuhdentu aquas cum'pondere reruns.
' pofsidebat in villa Tencauda : hoc efi manfos ix. & molendinum,
& in Verniaco viij. manfos&dimtdium, & in viüa Colummisa-
d.tsduas in Com,tat u Remenfi. Aliani autem viUam nomine : Nec prærcreundum reor-, quod omni anno dies
I Loeium, in qua continenturmanfivij.,& dimidiusl&quartav-
I na,except o indominicato manfo, & quartapars Ecclefu, pratumj
defunétionis eius venerabiliter recolitur, & elee-
mofyna panis, & vini copiofa pauperibus diftrimolendinus,&
fyluacummancipijs vtriùsquefexusnumerolxxi. j buitur,quæ etiam elèemoiyna mandatum Adal-
inComitatu Caßricenfe fuper fiuuium Bair.Sed & tn villa qua beronis nuncupatur. Sciendum quoqueèft,quo-
dicitur Efcleis, duaspartes de Ecclefia, & quidquid iuris habetur ( modo iftius elecmofy næ fumptus præparetur : vim
delieètde^Eo?«ug vocacurHofpitale paupe-
ulaue fexusin ComttatuPorcenfi: eavtdeltcetrattonealtrin e u J . - A cyu-vs rum, annonæ rfe xtan•j• w: dj e cameraf cfr umern u• iv ßabthta hummodtprecana , vt ijdem Canomctpro rejpeäu,& ^
veftitura Tencaudam & Verniacum manu fia teneçnt,cetera ve-
ro tarn ipfe, quam fua coniuxpradiäa, lumkadem poteßate Vindenijfafinfuatantummodovitaliberafacultatefibiteneantatque
pofstdeant. Kbi vero rebus humanis exceJferint,totum illud ex in-i
tegröpradium , precariodatisfcilicetrebus,inuiolabiliiureforti'
Can cut cor um iugiter ad bj renn bus,in manus eorum pro debito legibus
adpoftdendumredeat. Siquis vero, quodforenoncredi-
tur ,precaria ißiinpoßerum vttatenus aduerfan tentauerit,tlli te-
mentdsßultaprorfusexißatinanh &trrita , &fic hac eadem
precaria, waiorum auäoritate conftitutalcgahter, maneatßabi-
tis & firma: tali videlicet conäitione , fi iüe Manaffesomnes res
illas ècontra redditas iure quieto ßabiliter Canonicis folidauerit:
alioquinaüt hisfimilia reddat,aut Remenfis Ecclefia quodfuum
eft mfte recipiat.
Aäum Remis in fede vm. Idus Nouembrisannoxx.regnante
domno Lothario RegcErancorum D. Epifcopatus autem domm A-
dalberonis üij. Domnus Adalbero Archipraful fubferipfit, &fir-
mauit.
Aliaquoque conueritiö de villa Virtutis inter Heri-J
bertum Comitem & Canonicos Remenles tempore pne
fati Adalberonis ftabilitafuit,cuius rei memöria,ne fenio
temporum oblite rare tur, tali feripto roboratafiiit.
! I N nomine fanäa, & indiuidua Trinitatis, ego Leudo S. Remo-
1 rum Ecclefia Prapofitus, omnisqueeiufdem loci Canonicorum
congregatio. ’Nolumus latere omnium tamprafentium, quam
futurorum iudußriam, quoniam Henbertus Comes noßra hurnt-
nniitatis adiensconßectum, petijtdan a nobisfibi noßri iuris earn
dehorréo indominicato annonæ modius vnus,&
vinum quod fufficiar.
Plura non erant in C odicc Igniacenfi,vnde
hæcexcerptafunt.
.F I N I S.
SANC T I ODIl
o N i s ABB ATI S CL VNlACENSl
S O P V S CV L A EX
MM. S S . C O D I C I B V S NVNC
. primumedita.
Antonius P offeuinus in Apparatufacro,Tom.i.
Ayidus Odilo, qui fertur fuifle diei com-
memorationis omnium fidelium defundo-
rum primus inftitutor, Cluniacenfium Abbas,
leripiit pluresSermones,qui extant MS.
Cluniaci, videlicet. ,
DeNatiuitate Domini Ser.i. Dominica Natiuitatis fan-
äißiniumdiem. a 1
De Epiphania Domini Ser. i . Ofiaterna char it as.
De Pürificatione B. Mari* Ser. i .. omnipotentis Deipatris
omnipotensfermo.
Deincarnatione Dominica, Ser mo i. Dominica Jncar-
De
De N i f suit ate D om in i, Sermo.
~beRefiirredione Domini,Sérmo in . Quorump
musincipir, Certißimafiducia eft Chrifiianorum. Secundus,
Quamuisfratres ebarißimi. Tertius ,Hodie dileäißimifratres.
Afcenfione Domini , Sermo i. PofiquamD minus
Sdluator.nofier. . . . . . . .
De Pentecöfte, Sermo i.Jndictbilis, & immenfaprafentis
dieiMaieftdj..
DeNatiuitateS.Ioan.Bap. Ser.i. Inexordio vigiliarum
Apoftolicafolemhitatibus. .
De Amimptione B. Mari*, Sermo i. Congruum fatis,&
conueniens videtur: ' * .K
DeS.CruceySermoi. Poftillumfingularem. Vixitfæcu-
I0 10 .& h .
(for
(Stioneiuftoriim firma fides ,.&fpescerta , Sciliiusad
-, çoelosgloriofà Afcenfio, fitmihiad coeleftedefiderium
I quotidianaprouedio, &fan<5ÜSpiritus in cordibusno-
ftrisinfufio, fit omnium pr*teritorumnpftrorum remit-
fio, Amen.
SANCTI O D I L O N I S
A B B A T I S C L V N I A C E N S I S
S E R. M O N E S.
D E T ^ A T I V I T A T E D O M I N I
Saluatoris.
N S E R k O I.
E
S A N C T I ODI LONI S
A B B A T I S C L V N I A C E N S I S
C U E D V L I T A S.
E ternamillam, & in circumicrptam fummç
Diuinitatis vnitatem, ficut fandli Angeli &
Archangeli, omn,eique Sandi adorantin
ccelis,adoro,laudo, glorificp, &beriedico,
credo & confiteor Pàtrem & Filium, & Spi-
ritum fancStum trinuminperfonis,vnumin Deitatc.&uib
'ftyntia,atque ficut-faridtiPatriarch*, & Prophet* pr*di-
xerunt, Angélus Gabriel de coelisad Virginemmiflùs e-
narrauit: S . Apoftoli denuntiauerunt,Euangeliftæ euan-
gelizauerunt :;Martyrespr*dicauerunt ,ConfefTores do-
cuerunt,&iàn6tæ Virgines confbfl*iunt, credo & confi-
teorilludVerbum,quod inprincipioerat,&apud Deum
I crat,& Deus erat; pro mea& tçtius mundi liberatione &
redemptione, ex wCratilïima & intemerata Virgine Ma-
ria,in verxtate noftri corporis, fine hunlanaconcupifceh-
tiatemporaliter procreatum,&natum, fecundum legem
Moyfi oétauaîie cumimpofitione nominis^efu circu indium,
quadrageftmo die inTemplo à matre cum hoftiis,
& munerib .præiènratum,Magis manifèftatum,à loannc
baptizatum, indeiertisà Diabolo tehtatum ,neciupera-
tum. Poft multa Sc innumerabilia miraculorum, fanita-
tuin concefta be neficia,&pr*dicatione Euangelii, ftatu-
to,&pr*ordinatotemporeddircipulopropriotraditum,
à Iudæis comprehenium,ligatum,flagellatum, calaphiza
turn,ipütisillitum,ipiniscorona turn,acetopotatum,cm-
cifixum,mortiium & iepultum,tertia die deuido Diabolo,&
ipoliatoinfèrno,à mortuis propria virtute refufdta-
tum,per quadraginta dies Apoftolis in came, qua cnicifi-
xuseft,manifèftatum, quadrageiimo die videntibus eifde
Apoftolis,& multis aliis fidelibus ,iuper cælos exaltatum,
inde venturum ad iudicandjim viups, Sc morcuos,&ieeu
lumperignem. Credo etiamSpiritum iandlum , fuper
eundemDominum' noftrumin columbæipecie, &iuper
iandtos Apoftolos in linguisigneis defcendiiïè, eifque 9-
mnium linguarum feienriam diftribuifle , &4njiidlam
contra omnium periecutionc inimicomm conftantiam
dediflè. £ Credo San d am, Gatholicam,& Apoftolicam
Ecclefiam,coiifiteor vnurri Baptiima in remi iuonem pe c-
catorum, & ex'pedtorefiirre«ftionem mprtuorum, & yi-
tamfuturiieculi, Amen.
In Crucem adorandam.
O R A T I 6 .
IN cuius nômen omne genu fleditur,cceleftium,terrer
f t r i u m infèrnorum ^ ei nunc mea curuo genua,fiue
confiteor culpam, patriluminum, poflèilbriomnium
fpirituum,inlpefanti tarn terrenis,quam cosleftipus : tibi-?
que inimice humani generisinterdico, qui circuis qu*-
rens quem deuores,auerte àme machinas tuas, & occultas
infidias : quiamecümeft çruxDomini, quemièmper
adoro. Crux miliirefugium,cruxmihi'via&virtüs, crux
mexpugnabile fignum^crux^iuincibilegenusarmorum.
Crax repellitpmne malum. Criixeffugattenebias. Per
nanç Cçucem diuinum aggrediar iter. Cruxmihi vita eft:
mors inimice tibi. Çrux D omini noftrifit iublimitas mea,
fànguiseius maneat in me redemptio vera . Refîirrer
— - ^_____ Eiblioth.Vétr. Patr.T0m.16. *
Omicic* Natiuitatis fàçratiilimum diem
célébrantes,oportetnos , diledtiffimifra-
tres,ad illius diuinam æternitatem,&, vt ità
dicam, ex Deo Pâtre inimitabilem, &inef-
fiibilemaciem mentisdirigere : in cuius tem
porali ortu ,t ea qua^in coelis fuqt, ôc quæin terris neceflà-
rio acfingulariter fpiricuali iubilatiohe conftantexültare.
Noninimerito ea quæin coelis,& quæin terris funt,inad-
uentuConditorisfiiiexultare diximus : quia duasadin-
telligendum,&laudandmnfècreaturas, Angelicam videlicet
Ôchumanam, in primordio Deum feciftè côgno-
feimus. E * veto creatur* Audxmcomparatæ,licet nihil.
fint,multo tamenpræftantius, ôc roelicius cæteris creatù-
risfubfiftunt,. quia vt Creatorem fuumlaudarent,&co-
gnofcerent,ab ipfo fpecialiter meruerunt. Cætera veto-,
mundimachina,nonper fë jfèdper nosDeumlaqdat : du !
ipfàm coiifiderantes,vel eius pulchritudinem,vel artificis
miramurfàpientiàm. Etdumcunda , quæ creàta funt
cernimus,increatôris admirarionemfubleuamur. Nos
vero qui ad cognofcendum,, & conlaudandum Deum,i-
pfiusdonograti* , Angelis focij efFedti fumus,nato Domino
Chrifto,& cum Angelis, Gloria inexcelfisDeo , &in
terrapax hominibus bona voluntatis,contemns , Sc cum Pro-
pheta dicamus. VeniteexultemusDemino, iubilemusDeofalu-
tarinofiro. Ad contemplandum quippàCrearorémfuum
homo conditus fiierat : vt eius fçmper ipeciem qu^rendo
cerneretj&cernendo qu*reret,atque infolemnitate illi91
amoriSjfinedefedtu permaneret. Poftquamenim human*
natur*conditio,fiiadente apoftata Angelo, in primo
parente hiceminuifibilium perdidit, & totam fe in a-
morem vifibiliumfuditjtanto eft ab interna {peculatione
c*cata, qiiarito foris deformiter fparia : & qu* futura e-
rant,fi fèruare voluiflèt prçceptum conditoris, carne, fpi-
ritalisjdeferendo au6torem,fa6ta eft mente carnalis. Vn-
defitjVtnullanouerit, nifieaqu* corporis oculis, vtita
dixerim,palpando cognofcit, & eafola cogitet,qu* ada-
nimum per imagines corporum trahit. In quibus dum ■
totamfe,dilatatamens, prpfpicit : ab intem* intelligen-
ti* fubtilitategroflefcit. Et quia iam erigere ad fumma
fe non valet,coeleftipul’chritudine perdrta, in his defor-
miterlibenteriacet. Sed Deus omnipotens^quihominé
adimaginé fuam codidit, noluit ilium in lua defbrmitate
æternaliter perire,mifit filium fuü, qui etiam apparuit inter
hominesfpeciofiis forma pris filiishominü,vt homiiie
quépoteftate fu* diuinitatis mirabiliter reformaxet,&de
informiforma,formofàm in formam transformaret. Su-v; ■
ftepit Dominus formamfèrui, y t reconciliaret nos Deo
patri. In noftra car ne vifibilis voluit apparere, vt ad âmo-
reminuifibiliumipfoducepofiemus redire. Omagnæ
pietatis indicium ! ô ineffabile diuin* mifèricordiæ fàcra-
mentum! OmnipotensDeushominemdecreuit redime-
re, &redimendohomini etiam fe corporalirer oftendit,.
& ip ft ,vtitadixerim,fuoitiuifiii veftigia fubfequens,ad
r-edimendum quem ami (erat hominem, locus venit. Si n.
appellari locus nequaquam conditor poftèt, Deumlau-
dans nequaquam Pfalmifta dfxiftèt.Fi/ÿftruorum tuorum
habitabuntibi. Ibi n.nondicimus,nifiGum'fpêciaIiterlocu i
defignamüs. Con di tor erenim nofter, cum fir omnium re- j
.rumldcus,(edinIocaIis, vejniensinmundumnpnhabuit
propriumlbcumintërris,fi'eutipfèdixiü.Fi/i«J<t«t«»i bomi- |
Eee nisnonI