Ex Hom.
, XII. Gi eg.
- Nyffenim
■ Ex Horn.
XIII. Gieg.
Nÿfieni in
qüefôla immiflàeft. Itaquemagnitudinem ipfius maxime
fum admirata, Præçlare pura virgo philofophatur.
Honfinum enim natura minor e ft, quamvtdiuinamad-
mijancii Verbinaturamopihione, autlèientia,queat vni-
uerlam comprehendere.
Surrqpiy Vtof erirem nepoti meo. Manus me*ftïüaiteruntmyr-
rham : digiti met mynbamplenamin.manuspejfuli.
implencur myrrha,ideft,laboribus mortifioaftt membra
fiïafuperaerram-, & iîmul eiim Chrifto crucifigüntiir, àt-
qué'éxaltaiitur.
MJftmiümtornaùles, plenatharfis. Venter empixisexigua,e-
burnea,fuper lapidefapphiro.Cruratllius column* marmore*,
fundat*fuper bayes aoreas. j|
Hæc virgo pura, & Iponlà cuftodibus jh o c èft, Ange-
lis fponfi fui puleritudinem figùifi cans, enarraûit. T ü au-
Ego.vtlponfum,inquit, exciperem, apferui. A tille pe- . . â
netralibusmeis capi nonpoterat.SurrexIadlaboriofum, | tem «ciihiomniadidaperTranslationeminjellige^QJp-
& magis diuinum ordinem , v t quern-antéa eapete nqn ; niariv enim Chriftu^folus caput ^om n iuT n : cöiqmsäu- .
potuerarn,laboribus multis, & carnis morrificatione, lä^ I tenypfius draina eft Ecd e fia : membra autem dórporis
riorem cogirarionis<poitara patefaciens, Ijifonlum com- I S a n d o s elïè dicimus, aliumquidemcollum, aiiumau-
prçhendercmyV'Ode manus meæjinquftiCum digits cotter tern pedes , per www» eius torriatfles venerandoS-Apo-
nitentesmyrrham diftillarurit vfque ad peffiilum. Q ji in - f ftolos accipe: diuinos facerdotum principes, fidelçsdïui-
etiäm pelftilis omni bus redudis^orcsaperüiud eft,çàrnis næ gratiæ dilpenlàtôres, qui fèipfosömnem malitiam
Ex Hom. <
XIV.Grcg.
NylTenun
meie membris mortiftçatis,animàffenius omnes patefeci.
Pandifdr.es nepoti meo. A t illedeämauera t y atque tranfierat.
Quamuis fores meas patefècerim vnîuërlàs, non tarnen
V erbum fppnfum potui compre.hendfere.
Anima meaegrejfaefi vtnepos locfrusefiweus.
Suftuliraentem mcam,inquit,ad colum,vtde d e lido
meoaliquiftintelligeré. Atille eoelo eratfublimior mul-
to.Sic enim deinceps loquitur fponià, ßc virgo.
Quyfim & non inueni illmn,vocaui çfynotirejpondit mihi.
Eoqu.onam modo inueniri, comprehfj*idique potent
is,qui nihil eft earum?quæ cognitione percipiuntur, non
(pecies,non figura,non loéus,non quantitas. ^ «
Imme rm t me cuftodes qui cïrcumeun^ÿuitatem : percufferunt
me, vulnerauerunt me. ^ ' H
Ö pulcherrimam virginis pfogreflîonem !. Ecceenim
ad Angel os vfque progtc ifa eft. Hi namqiÄ fimt coelelm*
eraitaris cuftodes. Inu&nérunt enim me Verbïiminqui-
renrem ,& verbis,deterraeriin t ac vulnerarun r.Dixerunt
ëhimr id nulla ratione fieri poflè; vt incomprehenlî com-
prehonfio reperiatur.
Abftulerunt pallium tftihi cuftodes mur or um.
Velum, inquit i abftulerunt ab oculis mcis, vt clatius
fpqnfuniintuerer, qui ne ab Angelis quidem potèft o-
mnibus çomprehendi. Qt#mob*$m incertiordifceden*
btnnino, cuftodes, id èft, Angelos etiam auérfijrur,quod
ne ab illis quidem ingés fponli defideriü queat imminun
Adiuro vosfilUHierufaiem perpotentias &-fortïtudmes agßiy Si
inueneritjs nepotem meum3 nuncïafe illi me caritate efferul-
neratam.
Adiuro,inqmt,vosperagripotentiam,id eft,per diuinæ ca-
ritatis.inmjybfpônfo-defid^ummeniaindiçêtis^Hisq^i-
dem verbis iponfa Angelos obteftatur. A t de-lponfiin-
uentionedelperantesetiamAngel'onimchori. É g ®
. ^ Cutufmodieß, 'mqm\im3nepos turn? . -
Qmbus tibi infignitur notis. Vtignaros doce nos
mnia diligenter. ' •. U \ ' r i «
'Candidus,& ritbicundus3ele3usex decent millibta. _
Ille eftjinquic, vere neposmeus,qui in cruce ex immaculate
latere h a lb vulnèrato.hominibuslanguinenS*& a-
quanî mirabiliter çffudit. Q u i folus inter omnes ex Jftgï-
ne fine dolorenatu#eft:homa, -
, Caput eiusficut aurum Cepbatx,. ^
Qu iab omni,inquit,integer,àc puruseft peccati labe. %
m Com*eiusficut*lata3 nigr*quaßcoruii /
Ornatus, in q uit, comarum eiüs, fiint Petrus & Poilus,
i qui antea nigri,ten$brofîque-£uerant,&quilquis^x G en-
. tibus baptizatus eft, Sc ad ilium acceflît-.
dculieiusficut.columb* fapërplenïtudines aquarum lot*.
IlliuspculifuntPropheræprudentiafimpliçes,&mô7
ribus admiràndi.Super plenitudines, inquit, aquarum lo -_
tæjid'eftjOihnibusvirtuubusexornatii
- ln la â e confidentes, fuperplenitudines aquarum.
No n gloriole virtuteip oftentanres, fed acbsodum
tranquilreeam excolentes, . -
Gen*iUitis3ßcu t ph ia l*aromatisßer,entes pigmentaria, la b ia eitu
ampiftantes expoliuerunt. Quamobrem fpe bonorum
repleti fiint. Eiusiam ventrem ac pyxtdem agnofce omnium
virtiite præftantiumanimas & corda, in qui bus Dei Verbum
infculptum eft,- qui 'ifientes fènlusque fuos adcoe-
lorum Regem eie€b)S habentdd enim fdpphim fignifié-at,
qurlblus lapis coelilpeciemac colorem obtinet. Perhù-
ius crura 'Petrum intellige Apoftolorum Principem. In
hoceniqï DcttninusinEüangelijslè Ecclefiamdiiam ædi-
ficaturum promifit® f
gr'* SpeÿeseiusvtLibanus, eleftusviCedri:
Sponfi Ipeciem vere maximam', &c terribilé;^dmiran-
damque, ac diuinaèxpulchraLibaiiialritüdinecóijeito.
Giittur ittius dulcedo, & torn defiderabilis.
~ Guttur eÄi^diuüs ill^Praecürlbt fiiit s qui Verbi dt
Ipónlï vox dicirur> Hæc cuftodibus Iponla Cum relpon-
diftetfillinirlus eam interrogancaccurarius. - ,
Ouoabijt nepos tutu, o ptücbra inter muiter es ? Quo rejpexit nepos
tuus,&qu*remuseu%iecum.
- Q^alisifte fît, iàm intelleximus. Nune auerrms illud
etiamlcire, quo defcenderit. Nond iim enim coghitam
habent Verbi incärnatio'nem, quam ineffaljili ratione in-
terram defcendens induit. Cuius quidem Incarnatie nis
myfterium ne Angelis quidem ante Verbi afcenfionem
adP atrem, fuiflèexploràtum, ex fummo Prophetarum
Dauide cognofces .^um enim Angelonim* Çnrifto mi-
niftrantium Ordines quando alïumptuseft,valdeluppli-
caréntacdicerènt: Tolliteportas principes veflras & introibit
Chrifiusrex gloria: illi dhbenbtionis, inquit, arcanum hön
intelligentes, vt hæfitahtes refponderunt. Qujs eßtßerex
gloria} Ac Iponfe quidemcuftodès ita dixerunt ï lila vero
relpondet Angelis ipfis.
C A P V t V I .
Nep os,meus defcendit in hor turn fuum ad phi alas aromatis3vtpa~
» fiat in ho'rtis,&coüigat lïlia.
a Rcana, inquit, ille ratione defcendat,ficut imber lu-
perlaham, ficutros in ve llus , ih vteruln puraeatque
ithmaculatæ Virginis vt in aromatum diuinorum phia-
lam mundam. Vnde finelèmine progrëdiens,eo quidem
m o d o , qui ilftlbl^lRl^gnitus : ih animas hominum pu-
ras influxit^Has eriim tüvR e x , phialas aromatum intellige.
Hortum âhtemhunc mundurh, in quem defcendit Chri-
iftus, vtfideles lan<fti$ pafeëret eloquijs. Diuina enim elo-
quiavocantur/i/b. ■
, l}gonepotiiÿeo,&nepos meus mifiu.
Verum, qu o planius, in q u it y ó sd o c e a n l, ille mihi
prorlus eft fidiïlisi Ad fimilitudinëm enim fuatn meprius
iplè fornjauit.Pol^ötgrauitercollilam renouauiriforrua
meamex Virginlfuftipigns. Sicigitur^ngélos-lpolifaeft
allocutat Hæc cum Angelis Iponialoquebatur , cum hu-
! maniflimus Dominus&foonfusjeamelamantemiôtan-
xiam, ac vehementius fpllicitaramitilèin^agandocon-
lpiçatus,rurlus ad laudës eiu&lc conuertit inuifibiliter.
• Pulcrainquiehs,propinquameaficut bona voluntas-, decora
ficut Hierufalem, terrorficut actes ordinata.
liliadißiüanitaifiyrrhamplenam.
Toturh aureum indicant hæc yerba Chryfoftomum, (
Pulchrajinquit,b<5b e s ,&m a cu lan o n e ftin te merito
& reliquos Dödore sillius äquales, Maximum Bafilium3 . bonæ vpluritatèmeæ com parafe. Nam tu quoque’
eximmm Gregorium, quorum è labris dodrinaerermönes i mnes Ijpmines ia luos fieri. Præclara etiam affimilata es
melfe dulciores emanarunt, quos qui degftuant m u lb ipli Hierufalem, in q‘ua cum patre meirgquieui. Quam-,
obrem 6c terrorem obtines.dt tormidabilis es,vc Angelo-
rum meorum acies ordinatæ. Mihi, inquit, 1 Jtutus eft vé-
neranduslponfusmeiis.
A uerte oculos tuos k me. *
lam conijce in me o culos tuos .^ux enim oculorum
tuorum auolare me fecit,& omn*amundi negotia delpe-
xi.S ed qui voluntatem diligentiumfifacit ,confe fti m diuinos
oculos fuos in Iponfam coniecit, vidensqueeamvirtuti-
bus exornatam, ccepitillam his verbis collaudare.
Capilli tuificut greges ytpraruni* quftapparuerunt deGalaad.
Dentes tui ficut greges tonfarum, quaafienderunt de lyiacro,
omnesgemellisfcetibus, &fierilisnonehineis. Sicutfuniculus
coccineus labia tua&eloquiumtùum decorum. Sicut cortex
malt punicigen* tu*,pr*terfileniium tuurn.
■ Hislponfam laudibiis ad mulierum mores, & nuptia-
rum amores aptiflimusfponfüSextulit,Sed hariftntu 0-
mniumexplanationem, Stephephorelmperator, fupe-
riusànobis acpepifti.'QuareiamCanticorum firièm au-
diamus. I
Sexaginta funt regin* , & oftoginta concubin* , & ado le fient ul* ,
quarim non ell numerus.< Vna eslcolumba mea, perfect a mea3
. vna ell matrifu*3 elella ellgenitricifu*.Viderunt ilia jilt* , &
beatifiijnam pr&dicabunt eam , Regin* &§oncttJiin* lauda-
bunt eam. *
Sapientillînffcs ille Salomon, mirabilis ille Propheta
tanquam in Ipeculo Propheticis oculis, animarum, quæ
lâlcem aflèquüntur,mores & v-irtutes,imo vt verë dicam,
ordines ac gradus alpexic.Tres enim,vt mih i perluafi,funt
ordines quilàluantur. Autenim funt filij,aJtmercenarij,
■ aUc lèrui. Q u i enim à teneris vnguiculis ex to r^ corde
Deum rerum omnium aurftorem optimum diligunt,& a-<
more ipfius mundum & q uç in mundo funt,contemnen-
tes, Chrifto Verbo & lponlbconii8iguntur,ftiuinagratia
filiorimi ordiiiem obtinent.Quiauterii regni coeldRîs cu-
piditate adduéli, vteoporiantur, Chrifto diligenter in-
leruiunt,, in Mercenariorum loco conftituuntur. At qui
•peccatis omnibiis obruti, vt ego infelix, cruciacuum, 8c
•fuppliciorum formidine refipilcunt, & pcenitentiam a-
guhe, ( quorum ih numéro vrinam ip£e quoque fim per
gratiam tuam, cTGhrifte, Verbum,Sauator) in feruorum
qui tamen laluifunt, ordine collocantur. Has dalles atque
hos ordines Salomon ille prolpiciens , & dinino afflatus
Ipiritu, rantoantecernens, Verbi Iponli puriflimi
Incarnationem,& quæ ipfiim finelèmine genuic landfill-
mam Deigenicricem Mariam, illam immaculacilfimam,
quam omnibus, omnes omnium hominum generatio-
ne s , vocibus nunquam ceflàntibus beatilfiftiam prædi-
can t,qui rptius mundi peperit làluatorem. T u vero fttgi-
ceps,Stephepbore, cmnj'exaginta Reginas midis, eosintel-
lig e , qui lexagenarium craditumnumerum talentoruq^
decern lèxies b onis operibus mulciplicantes diuinagratia
filiorum locum funt âlïècuti. Concubinas autem eoselïè
cogita, q u italehtumfib iàDomino aflîgnatum, labori-
bus lalutiferis o d ie s multiplicantes Verbi & Iponfi fa d i
funr mercenarij. Innumerabiles vero adolefientulas agno-
Ice peccatores illos, qui præ nimi^jnenia t^entum à Do-
rpino àcceptum in terra defoderunt illi quidSny led cà-
men lalutetn obtinuerunt. Intertotanimas omnium hominum,
qui lâluantur, vt e led a columba e ftv i* ilia lola
quæ Chriftum genuit virgO mater puefla Maria, quæ pu-
ritate perfeda Chérubin &,Serap!l|in antecellit. 9
P E R O R A T I O. I
® »
Mandata tua, râc, explicauim^is, lîc c l enim Cantico-
rumCanticùrii ad vmbilicum peruenit.Qupd fi Princeps
optime idemque lapiënti(îîme,quæras, quidnam in fum-
ma ex huius ^popnetici voluminis puritate çolligatur;
mortalium naturam olim prolaplam, Sc errabundam,
Verbum, à quo fu?rant cohdita, perquifiuit, inuentam-
que atque humeris Ibis im pofitam Dominus in cblum
fuftulitjPatrique obtulit, atque AiJgelisfiiblimiorem de-
elarauir. Q u od Ipiritu Prophetico prolpic^ensSal^>mon,
rem va rio,& multiplici carmine eftprolecutus. vero
iu llatua, Stëphe^hore, capelïèrecupientes, vtimperio
Bibhoth. Vet.Pa^Tom.u. •
fubiedi tuo, idem argumentum pro virili noftra Ciuilibus
verfibusexpoluimus. Q u od fi forte à veritatis tramiteali-
cubi deflexerimus, id mirumauc nouum nemini videri
debet. Noftrum enimerat prouinciam hanc non attinge-
te. Cum enim hicliber Ipiritu totus referais fit , non debet,
nil! ab iis,qui eodem pleni funt Ipiritu t r a d a l.verum
quando id aufi fumus, Deus omnipotens Chriftusmihi
detveniam.
F I N I S .
# E I V S D E M
M I C H A E L I S
P S E L L I D I A L O G V S , D E D JEM
O N VM E N E R G I A S E V O P E R A T IO r
N E , C O N T R A M A N E T E M Ï T E V C H I T AS, SEV
Euchufiaftft, cxGneco lermone recens in Latinum
transfiifus per Petr. Morellum
Turonenfem,
EX BIBIJOTHECA C.V.D. IO ilN .
• Sanäandreani.
D I A L O G I P E R S O N A ,
&motheus & T hr ax.
* C A p v T I .
*DeEuchitis &%ithufiaftis.H*reticorum dogmat urn cognitionem
pits non minusprodejfe, quampharmacorum
leth ahum medic is.
Imoth. Longum iam, 6 Thrax, tempus in-
terfluxit, ex quo Byzantium nonvenifti.
Thrax, Longum, b Timothee, Biennium
enim* & vltra,,hincperegreabfui. Timoth.
Vbinam ve ro , quibulque decaufis, tam-
diu abfllÉfti! Thrax. Prolixiora, quam. q u* huic tempori
conueniant, dicendi argumenta poftulas. Necelïèenim
e f t ,# t Alciniapologo vtar, fidicendafint, quxeunque
lu b ij, quscunque paftus fiim-in hominum impiorum
conlbptioI Eu chitas eos multi & Euthufiaftas appellant.
Numnam vero. & iplè de ijs quippi^m fando audijfti ?
Timoth. Audio quidemnefcioquosimpioshomines,, &
merito exécrandos in medio lacri noftri commatis, vt
^2(*niCeloquar, hoceftordinislacrodefignati charade-
re,verlari. Eorum autem dogmata,mores,leges,opera, Sc
lgrmongs,aftemine adbucmihidilcerecontigit:Proinde
te » g o , vt ea q u * nofti apertilïïma mihi narratione per-
curras.lfquid homini lbdali,addo eciamamico,gratifica-
ri veli$.T/m*.MÜla ifth*c lacito, chare Timothee.Neceflè
efteiflm, vr capitis vitro mihivertiginem accerladi, f i&
dogmata ablurda, &diabolica operanarrare occipiam,
tuque lucri ex ijs nihil omnino r e p o t s . S i enim oratio,
vt Simoniéi placet,rerum imago eft,vt lit ea vtilis ,qu* de
jipbus vtilibus inftituitur, qu*. vero de ijs, q u * lècus lè ha- 1
Ibent, nonbónacenlèatur, quidnartitibiproderit, cum
f^rmfrnes im pios delineäuero ? Timoth. Certe multum
proderif, ó T h rax, S i quidem Sc Medicis lethalianolïè
pharmaca non inutile fit. ne quis ea contredansinperi-
culum incurrar. vt taceam eorum quoque nonnullanon
inutiliaeflè. Itaque duorumalterum conlèquemur: Aut
o iim exhuiufmodi dilquifitione &inueftigarione boni
quippiam reportabimus, aut fi quid ei lethale in fit, &
noxium, ab eo cauebimus. Thrax. Age v e ro , audies
quiderffvera, vt poetainquitiatminime iücunda. Qu pd
h obfcffinorum quotundam menriohem dicendo fa-
t d am , ne fuccenfeas: neque m e , qui talia tibi
referam, lèdeos b lo s qui aguqt,
ineufes. .
Locus à D,
Billio illu-
ftrat'us.