B
4 zr ^ ......
pacri àcquitere regnuro:8cdifcipulos foos orare rfionuit,8C
docuit.Monuit dieèns :Vigilate & orate. Docuirqtiahdo
otationem compoftiit, 8c in eo fprmam oranqiinftitvifc-
Quasrentes enimdifcipulos,vt doceret eos orare:hac ora-
tione ad orandum informauit.'-Proptereafacerdos oratvi-
rus-.moneralios fectfm orare dicehsiOrem us, pceptis lalutaribusfcil.
IPaxDomi-
ni fit fem-
jpcr vbbifi
Trip lex
Agnus
Triplex fi*
is Miliz.
Etiangelicismoniti,ôtinftitutione huius oration's
à Domino informa«; ficfu Cia inftituentis q prsçfenf
ell 6c interpellate pro nobis adimpetrândam veniàm:ciamàmuS
corde ôcvocc.-Paternofter.Cumhicdicifoletoratio
q compbfnit:yifom eft B.Gregorio'meliosvt oratio di-
ceretur, quadifcipnlos ad orandurn informauit^diperii;
Pater nofter,8tc.Quod cum a Græcisaccepjflètjvoluit ta-
rrien à lolb facerdbte cantari ,quasapud Graîcos dicébatur
ab oitmi populo. A relpbhfione'çleri foccinentis,Sed libera
nos:facerdos {limit exordium iterum brandi. Rogatfe
& alios înreriientii B.Virgitfisôç Apqftolorum ôcàliorum
Fan&orurifd malis liberari:&pacem fieriin diebusnoftris:
& chorus oratiyïpra^fenîeRege p$cifico,in paceôc fine o-
m hi pturbarione fit Spiritus eius.' Cum autem dicitur: Pax
[rj domini: intra calicem^ttriplexfignaçulum crucisadlau-
* dem& honorerpSTririicatis,quæ mifitagnum qper cru-
ceth faluauit mundum,& fecit pacem hominum 6c Ange-
l©rum*Trina cruxètintraambitum calicis .-ad fignifican-
dum illud gaudium irrcprehenfibile & fecretumqj erit in
fruéndo vifibùeTrinitàtis, p quam data nobis pax veriiae,
pax iuftitiaeipax gloriae.Dèinde fequitûr voxEcclefiae:fup-
plicans âgno ïargitorfpaqiySt mifericordiæ. Ter cum eo-
dem priricipio cantatùr.-ôc duplicifine teritiinatur, itaque
orât,Mi(êrere nobis:danao yenjam.Mi(erere:confer.uando
iuftitiam,dona nobispacem: quæluperat omnem fen-
fom Ôc intèlligentiam. Miferere ca^tiuis,miferere peregrin
niSjda nobis finem laboris^mifererc peccafqribus,mifere-
reéxulibusida requiem labbfahtibus : tribuepeccatorum
re m i ffidn em ,perdîrc ad patriçcertam m^hfionem:dapoft
laborem, pacem & requiem. In fraéliorie panishoftiæ re-
praeferitaturminifterlegis, quifimilaginèm pârticulatim
offerebat.-ôcDominus.qui panem Fregitin cceha,8cquern
fradkionepanis cognbuerunt difciptili eunteS in Emails.
Frangitur hoftia & in très pattésdhiiditur : S. Trinitatide-
dicata : quaruih vnaincalicemdemidafanguiniimmergi-l
turprbillaparteEcclefiaejqnaufragiohuiusfaeculiagrtata
multisperturbafionibus paffipnum conçu««« :aliaeduae
extra calicem funt, pro illis. quarirm vnaigne .cxaminatur
qua:eftfidelium > alteraeftfan&orum,quæcumChrjftb
regnatinjetemum.TuriodeuotamembriaChriftoplènti,
& ad de.xterapatrisfedenti, ôc interpellanti prb nobis-.pro
. glorificatisgratesjeferuntur: proyjuis, vt illis afcribimp-
reanturtpro fidelibus,vf àpçenis ciciiis foluantur. Diaco-
nùSjMiflç firiem i m p o nir,d e can tan s .Benedita m us^p nfl-
.nb.vel, ItemifTa eft, indiebus feftiuis, vel Requielcantin
pace, vt in mortuoriim exequijs. Hocfy.ytlemper 6c fipe
intermiflione pro acceptis beneficijs redemptori riofttb
gratras reFeramus:fan<ftos fiiôs honoremuS, quorum/me-
ritis & intercefllonibus adiuuamunSe pro cundtis fidelib.
deffun<ftisfvtipnadoptata requiempueniant) e^oremus.
Hac {alutatibne monétur aftantesrececjere: quia Mifla eft
hoftia, cuionTnis laus 6c honor, Benediétio 6c gloria: ad q
dehbc exilio.tranfirefeftmandum eft céleri curfu, fan époque
mentis receflu.Ea enim ad recohciliatipnem noftràm
ûifficicnslegatio mittirar. Proptetea miqifterium facro*
landum Mftfa nuncupatur.
j Ixpofitio orationis Dominica.
C a p . X IX .
EXpofiripnem dominicae orationis à patribus noftris
plene 6clucide digeftaminqepimus.Eam tarnen pau-
cis verbis expohere pro riiodiilq noftro curauimus, non
Spiritu arrpganti«:feclne ledqri yideatur o n erofu m quo-;
tienshanclegerit, camquaBren’dqreÜöluerelibrosaliorü.i
Sermpiftpi o mimciisbreuéeft verbum 6c abbreuiatuip:
pauper vérbisvdiuésfententijs.Maöi Dominus lub papci-"
fate verborum dp edit orate.- cófutaja luper ftitio ne ethnlcörïim
in multitudirieverbprum gloriantiumi Vnde Do-
minus: Orantes nohte tnultum loqui. Diftinguiturfeptem pe^ —
titionibüs, pro feptiformi gratia Spiritus fandi i qualibe-
radafeptera vicijs,6c totidem vi;tutibus decenter ornati,
mereamurpeipere feptenarium fruduum aeternç beafitu-
diriis. Septem itaqj funt petitibnes, feptem dona, feptem
virtutês, feptem vicia, feptem beatitudines. Eotum quae
petuntur tria font, fcifandificatib nomiftis, adué tus regni
Dei, perfedio diuinae voluntatis, q pertinent ad futurum
ftatum.Quatüor ad temporale fobhdium : haeefont panis
quotidianus & fpiritualis: q ficet fit æternus, quia quoti-
die fumitdr,folic témpori accottimodatur dimiffio pecca-
torummon mouèri teritatione malorumfneciiifeftatione
tribulationum. Quae prius ponuntur, priora font dignita-
te:qu* pofterius, priora tempore. N am ex his q tempora-
literaguntur, ad aeterna pefuénitur. Septcmfontgrdiätü
diuifibnes.Spiritûsiâpientiæ, öcintelledüs, Spiritus coftfilij
6c fortitudinis,Spif itùs feientiæ,8c pietatis, 6c Spiritus
timorisDomini. NonquodnuiltiplexGtSpititusfecun-
dum differentiam notriinum : fed fimplex vnus femper.ôc
idem fons 6c origo omnium virtutum 6c bonorum. Idem
enim Spiritus eft d quo fiunt fapientia maturi, intelledu
prbuidijconfilio cauti, fortitudinelibeii,fcientiadilcteti, j ^
pie täte mites, tiinöre humiles. Septe font vicia: fopçfbia»
inuidià,iracundia,,accidiàfeil, tædium mentis cum ttifti"
tia,auaritia, gaftrimargiaiiüxuriaL :à quibus detiuantur O-
mnium delidprüminquinamenta. Septem font virtùtes,
hurnilitas,pietas,CQmpundio,iuftitia,miferi£ordia,miin-
”ditia,päx fiue trariquillitas : humilitàs ebnculcat foperbia,
pietascxtinguitinuidiam,c6pundiomitigatiracundiam3
foftitia exhilarat mentem, pellens omnem ttiftitiam : mi-
fericordia damnat auaritiamimunditia reprimitgulam:
pàx éliminât luxùriaïn. . _
Septem font beàticudines, regum coelorû^terfa viuéri-
tiùm,céfolàtiôfinepertmbatio'ne,Êtietasfîneefor'ie,iùifericordia
fine iiidiciö, Dei vifio> pei^fiiiatiqlè.ufimilîtu-
d o f effi iri nomimbus & prôprietatibusfit diftindioi vna
tamèneademàftftbeatitudd.Tâ'hisproméredisôc adipi-
fcèndis nteeflaria eft gratia leptiformis, quarn Efoias de-
fcribit:fine quahiillutn meritunTpettingicàd falùtë.Nôta
qùod Élaias iifcüpit à fummo:Dominus in lètmione luo ab
Tin o. Ibi enim docecu r Dôminus ad ima delcenforus : hie,
homo ad fimilitudineni Dèiafcenforusdtaq;finguiis me-
ritis corBpeténtiaalfignatpraeqiia, paûperib^s reghüeoe-
lorum: quiainitium
tâs patris : qui de Ce ait : Difciteame quianiïtüftim & buniilis
corde. Lugentibus.cohlblatio per fèîéntiatri, eforienfibus.
ÔC fitientibüs, quafi iri fortitudine labqrantibus rçfeâio:
miferi cordia milèricordibus o pecofilîjvM u n dis corde vi-
fio Dcijjbculo mentispurgato in.tellig^ntia,i.e.pacificis fi-
imiiitudoDcitribuitur.-vtipfius'filijsin quibps caro obte-
perat fpiritui,lcnfus fubferuit rationi,modération? 8cma-
turitate fapiétiæ.Hçcplibauimusvt facilius animuslcgen-
tispræpareturad intelligendum q> intendimus.Sciendum
q> omnia quae fui > t (alq$ 8c vita petunturin oratione domi-
nica: a aipfe interjiellans'prô h ob isfor mamoradi do cuit 3
fcih.purgari fece viciorum, decprarffplendore virtutum,
illuftrante gratia (pirituali, ôcpérduçere ad præmiuni reA
promiflîonum. Primo ergo petimu.s nomen domihi.fen-*
dkiflcariin nobis: vt pede humiliratis,calcatâfopetbia,tw-r
mîliemur fub potend manu Dei. Et ipfum fahétum a quo
fanPlifiçati timeafousA8c veneremùr, timor.ç,cafto pet mane
n tijn faecuiumfçquji. S an^ifica^io q nobis àDeocofer-
tur’jincipit ab humilj eius a4uentii,ficut Àpo.ft. ait; Nbque
I fprnicârij, neq; mafculôrufoxonçùbitpresregtiumpolîi-
dçbunt.Hçc quidem fuiftis fedfan(éiiécati eftis in nomine
Domini le lu Çhrii)i in Spiri tu^Deihpftn.. V nde n olap <ftü
fanétorum à quo omne lanâum Can^fificari ôrhm.us ; fed
yt in fanólificationc npbis ab eo datapfeueremus, Èt qui
ab éorecelTerafppS petfopeabiaçyanitàté, adipfurareuer-
teiites perhumilitatemjfandificatieiiungàmuriÔCadbea-
titudine resnicoelieftispertingete meteamür, deqvia.DPs
ait :BeatipauperesSpmtii:quoiiiam ipfarutn efir.egntiruialwm-
S Secùnda pe,citipcft:lild«ew iatregnu t##m. In ordine dpno^
afeendendo, Spicitii\pictàtis ponitur dp nsu mfeçundam.
4 Régnu-m
A
Rcgnum Dei communis eft fiifosomnium , qüæacfoeniet 1 hendit quicquidefthfe,ceire;f|.â malp liberati.Nihilenim
fini» l*p.nlimanifeft'abitureiusreanutn.eftvitraqdebeatqutjjrjcurnfitferfeéliotptiusreligioqis« cum in fine fxculi manifeftabitur eius regnum.Pietas fiue
benignitas cpmpatiendp proximis, congratulando pro-
fperis, ÖC-codblendoaducrfis. Vnde pietatis éft commune;
(alutem omnium v.elle 6c optate, ôc ira omnem inuidiam
relégaré. Qui’enim fideliter alijs optât fibi quod petit : inuidiam
m-î- f
B
Gai. ï. I
Sc-iepcia.
c
Fortitudo.
i.Cor.it.^
N É
p - !
MifcricoR
dia. J
I - jM
Mat. j. M
Ï
omninoexcludit. Sed eu Deusabæterno regnet,
ôc regnu m ipiius omnibus domi n abitu r-.regnum eius pe-
timusaduenireIcil.làluté.pcomiflàm, paftïonefilij foiac-?
quifitam: vt exuti à corpore huius mortis fiueTetuitutis,cu
Chrifto regnemus fiçut ppllfciniseft:PercipiteregnüC)ei,
q paratumeft yobis ab ofigine^mundi. Itaqueinuidiarç-
probata, benignitate fiiie manfuetudine Spiritu pietatis
adepta,terram viuentium ppffid.eamus, quodeft initium
6c (labile fundaraentum.Iuxta illud Beati mites, ôcç. Tertia
eft petitio : F tat voluntas tua fiçut'm ceelo&in terra, V oluntas
Deiellcuftodia mandatorum eius ;in quibus èxequeridis
retributio mul ta.Oramus volun ta tem Dei fieri in cçelo ôc
in terra,i.e, in corpore ôc in anima : vt ei cafto corpore 1er—
uiamus ôc mundo corde placeamus. Gum enim corpus à
terra,Spiritum cxcoelo habeamus;in nobis (qfomuscoe-
lum ôc terrajvoluntatem Dei fieri in vtrbqiie poftulamusJ
Quod dato Spiritu feientiæ executioni damus : per quem
feimus diuinæ voluntati obtemperare, 8c datur nobis ira,;
ind^gnationem,8c prauosillicitus roitigare. Çaro enim çon-
cupifcitadtmfiujpiritum:& jpiritmaduerftiscarnem. Nam carp
inclinâtfe ad terrena : fpjritus e rigit fe ad coeleftia. Ideoq;
implorandum eft diuinuauxilium: vt mittat fpiritü feien-j
Qui enimdtpalo eftliberatus,inlerequiefi:it,generans a-
nimum pacis & tranquillitatismon eft q» interius vel exte-
riusrepugnet.quianec caro per luxuriam,necmundus per
auaritiam, necdiabolusprGalitiapofTant deijeere ätran-.
quillitate.H o c fit Ipititu (apientiae;d omnes motUs lenfuü
componit,6crationij[ubijcit. De talibus dicit Dominus:
Ego dixi,dijeftis 8cc, Vqde beati pacifici: quonia fi)ij Dei
vocabuntuc. Congtueuter videntut döminicx orationi
äflignari quje di£ta fontab Efaia de Spiritu Domini;8c ler-
ipoquemloqutuseftin montfedifcipulis. NamilleqPro-
phetiamedidit, 6c quilermonem difeipulis in montefe-'
citripfe hanc orationem compofuit. Sermo autem 8c oratio
quafi tiuuliafontemanant ab illo Efais feptenario ,in
quo eft omnium bonorum plenitudo.
De additü ad officium Miffie per funtmos Pontifices.,
Ota quod (fientjnagifter docuerat) Apoftoft feôca- Apoftoji
lips communicando , confecrationem corporis ôç per ruiuçç
fanguinisDomini facerecoeperunt, Ôc fieri pervniuerlàs f“ Ç“ !®'
Ecclefiàsprædicando inftituerunt. Primo finealiquoor- ^ 1
dinatu fiebat canonis myfterium, poftea cum canone le- braront
gebanturepiftola,&Euâgelium. Deinde àRomanisPon-
• ■ ■ . . . : -, * r ï utiiifLiciuibiiuâs u quuiuibiuuufdaaumi n aududiiutijsd aud u onrunuautuumi u Ô cu dne.cuoi ;ruautuumi t ei c .t
tiOEcums ope difçememus qmdbenepUcuarnfitiumÿ cle fe ce iicbKndaali„uafi.(cepeiût.Ca!leftinuSPap1 .50.
valuot^tiîScc^decoteramurppftpofiusfçculanbusgau-; cumabnphoms canuriinüituit. EKbabinftitu-
<tys>ytinmultitu^nedoloi'umSf compun^ionum.fpm- ! tione.9losip'oleuitvtoîpiffisPlàlniisexinisintEbuus,era-
5diulcæffèitoriuaCcôdàmimionMexdpet&iif.GflW(mas
aEftimabilislætitiæperenoefoIanuni.fecuduiBinudîBcaa |dGriBcis Kyrieeleyfon affumpfic : ficafolo'clero fonota
qai lugeiicrquoni^m îpfi cofolabuncur. Tuncipnobiç vq. I modulatio cantanpnecçpir,& orationem dominicamdi-
luïacasDeicornpleb>icur;adeptionefoaéconfola-- (ddg^yh^yi^^achiisGloEiainexcelfisDeo'.idfeftmis
tionis^Qdiarea petitioeft; Panetnnoßrum quottdwnu i.wbßs \ djebus addidltiTelefphotus Papa tantum in nafalidomi-
Ç “ mmcn?wdioaccidlælanguefenS<ab.MetBora | ^ Mi(&in.ipfanoaèrc. ntatjïol ait;&quæfcqufitutver.
a™ pif^-9n° jUmreï rah|iur;^nimvisintorponsleâ<)iacct gjAngeionimdidaujo Gelafiasprsefationescompofiiit.
qi,afilangaid9s.a paoefpiriciiaUideftforpoteChnftieft , lnno<-?ntiuspacis 0fculumadieek. Damafusetedoinv-
refiaendua. Vndefp.r.^fomtudmifoptet ariOTuator- L umDeamj/ïdccKtotoncilijCoilftantino litanj ft
,pore excilati, & openbusmftitiælBh.are: ne aUquogram ;Eu ljdm cantaà i,lftituit. Alexanderaquamvino midelicto
intercedente, abltineamus ab illo pane de quo A- I • ____ ___________________ _ -ar
poftolus âiv.Probetfi vnufquifqite3&fie de pane ïüo eddt. Vnde
Symmach,
pfeéamur d«ti nobis pané noftrum quotidianum:vt ex iù-
ftitiæ operibus inGhrifto Viuentes à corpbrefuo nôtece-
damus,fed fit nobis cibus quotidianus,quo plenelatiabir
tur iuftus cum apparuéHtgloria eius.Vnde DomiriusiBw-
tiquiejuriunt& fitiuntiufiitiam : quoniaipfifuturabuntur. Âc-
;Çeptafortitùdine huius eibifpirirualis.-ftatim reéle petitur
yëni^dejiài. Vhdë CeqXMtOEtdimitte nobis débita ndfira.,ficÿt.
,&no$dimttimu$ debitoribus nofiris. PecCata noftra dïcuntur .
deb.itanoftrà:fc.quia ei qui commodat,(cil. diabolo debi-
torexiftithorno.‘Quotiensdèlinquicur : debitummuma-
tur. Quieniro foemt debitores Deo per itiftitiam : peccantes,
fiuntdebitores diabolo periniùftitiam..
Commodat diabolus adyfuram clçlinquentibuspec-
cacorum malitiam:yt inde confequantur mortem setërnâ.
Hoc debitum diabolus primo homini. commodauit : qui
Doiqinoaccépti bëneficij debitor elle noluit. Si iqileri-
cordes,beati:(ânum*eftconfilium àlijs ihifereri j ôc nonfe-
ftuari facibüs auantiæ,Çed bonalargiri.Hoc confîljum datur
per fpiritûtq Dei, vt remittàmus odia ,lniurias j quate-r
nusDominusdîmittatpeccatânoftra, ôc miferftordibus
mifericordiam impédat. VndtfSpfe ait; Cumfieteritÿ ad ora-
tionem}remittfiefiquisaduerfus aliquem babetquerelam:vt&pa-
ter.qui incodis eii,remittatvobis. Secundum hoefodie iudicij
iudiçaberis: vt quod féceris patiaris. Si beatimüdq corde;
mundemur mente ôc cotpore;vitandaeft cibprum crapu-
la, gulæirfitamenta: intèriorrefeaioipirituinteiligentiæ
eft appétenda. Cum enim anima intetius rëficitur : minus
molefte extêriofèm famem jlatitar. Vndé Dominusten-
tatorirefpondit;No» infoloparie v iuit homfcOrandü eft itaqj
vttentatio non deijciar:fed oculo mentis lucido tcntacio-
bus refiftar.-vtDeum contemplationeintuerinon celfans,
Peumin futurdficuti eft vidëat. Vltima petitionecôprefceri
jVt neç vinum fine aqua,ncc aqua frne vin® offeratur:
ad repræfentandum vtfumque de latëre Domini fluxiflè.
Sixtus,lan<ftus,triplicatummodulauit.Sergius,AgnusDei
inter communicandum ter no concentu ce cinit.
F I N ï S.
SiblïothiVetiPÀt.Tom.io,
P ELE GRINI LAVREACENSIS
A R C H 1 E P 1 S C O P I,
S Y M B O t V M .
OnfitèôrSanôam ôc inëffabilem Trinita-
temjôc crèdo.Patrem ôc Filium.ôcSpiritum
fan 61 um ,:vnum Deum nacüralitereflè
nius fobftantiæ, vnius natura:, vhius maie-
ftatis,vnius virtutis.EtPatrem quidem non
genitum,non faôtum ; fed ingenitum profiteor : fqnsergo
& origo eft ipfe totius Trinitatis* Pater namqùe ineftabi-
li-fubftantia Filiumgenuit ; nec tarnen aliud quam quod
ipfeëft,gemiit: Deus Deum, lux lucem., Filium quoque
de fubftantia Patris fine initio ante læcüla n a tum, nec tarnen
faé|um fateor. Igitur non fiçut Filius à Pâtre, ita Pà-
teràFilioeft:; quianonPater ^Filio, fedFiliusàPatrege-
nerationem accepic. Filius ergo Deus de Pâtre, Paterau*
tem-D,eus,fedDeus,non de Filio ; fi enim Patèr fuit, fern*
per habuit filium cuius çftet PaterPeus, Et ob hoc filium
de Pâtre nacum fine initio çonfitèor. Spiritum autem fan-
élum qui eft tertia m Trinitate perfona, vnümatque*
qualem cum Deo Pâtre 8c Filio efle credo » Deum vnius
fobftantiæ, vniusvquoqiie hatu.ræ : nec tamçn^enitum
vel creatum j,fed àPatre filioqueprocedentcmamborum
N n e ftè