S. O donu^ibb. Cfan* I L
quotum omniunvcàput verba conuertit.Vidit enim qtiod
in finem mundiSathàri hominemiagrèdiens, q^iem lacta^
Scriptuj:àAntichriftihnappeUat,tanTaelatiôneextoUitur,
tanta virilité p'rincipätur, tàntis (ignis & prodigijs in_ian-
ftttaris oftenfiohe feeléuat ; vt argtfi ab hotnine eius ta6ta
non valeant;quia cimfpoteftate terroris adiuftguhtur etja
figna o ftenfx fan £Htatis,&ait.Owp arguet coram eo viam etufi
Quis videlicet höminum illunl inefepare audeat,
luni'ferre pertimefeit? Sed tàmen eius viam; non folü He-
liâs & Enoch', qui in eius exprobràtione ad médium reducuntur,
etiamomnesele£trarguuntdumcontemnunt,du
virtu'.e mentis eius tnalitix refiftunt.Sed quia hoc exdiui-
| na grätia,&nori fois viribusfaciunt,re£té nûc dicitun Quù
Urgücicorani èù vïàmemî Quis etenimniliDeusjcuius adiu-
tprib eledti'vt réfiftere valeant falciùnturîMulti enim nüc
ViàsÀntiçbriftiiuâicantes cdrripiunt,fedhoc quafi in eius
ahfentià'faciünt-, dumiflüm arguunt qùem adhucfpecia-
lïternon intuentur; Gunj veroin illo daoanato homine
ve ficj:it fquifqüiseiu sp ræfe n ti arr e fifth, corâ‘eoviam-eius
argiiét,cuius vitescönlpicit-& contemnit. Vel certe viam
I flM g Jë ïè éft", profperitatem cùrfus eius sterno lupph
cib in terueniente turbare.Quod quiaDominus folus pro*
x.Thtjfi.S pua vircutefaâhruseft.dequo icriptumck.QuemDomnus
réat,innümerabiles quidem,nontamenomftescarnales
trahit , quia quotidie à carnali Opère ad vitam multi reuo-
can cur, atque ad ftatum iùftitiæ ali j per breuem,'alij vc'ro
per longaro poenitentiamfedeunt, 6cnuncinnumerabi-
ies rapit,cum falfitatisihs ftupenda hbminibùs figna non
exhiber.'Cum veto coram carnalium oculis miranda eis
prodigia fecerit j poftfetuncnon innumerabiles, lèd o-
mnes trahit,quia bonis prsfentibus deleèlantur,poteftati
iilius ie abfque retradatipne fiibijciunt. H sc Beams lob,
quia contra iniquorum principem mire diftètuir, qui in
hac vitaextollipermittitur * led in aducncu Domini de-
Ifrueciu', de fe patenter oftendit, quia flagella Dominica
nohex offenfionefuiceperit, quomodo fi iniquusqùïîq;
in>Lvae-vita permittitur profperari,. necefle eft vt elebjfus
Dei débeat fubflagelli feruote teneri,ex qua re amicos ar-
guitdicens.^r.
LjfeïnreïficktJpmtuonùfui, | | deftrttet iüuftrattoncaduentus
fui,reùté dicitufï Q^s arguetcoram eo viam eius ? Vnde & ie-
qiutm.Etquaßcirquif^.eddete^Qnis nimirum nifiDominus
qui folus illi perdito homini qus fecit redder, dum pote-
ftatem eius taro validam per aduentum fuum sterna dar
mnationecôritriueritîSeqmtur.
■ jpfead fepulcbra ducitur, &incongeriemortuorum vigilabtt.
„Quia lepülchra ni ortüos contcgunt,quidaliudpef{epul-
chra,quâm reprobotum corda hgnantur, in quibusextin-
âæàvitabeatitudinisanimx velut ia fepulchris lacent?
Iniquus ergo ifte ad fepulcbra deducitur, quia in prauorû I
Cordibus recipietuf, quomodo foli illi eum fufcipianc, in I quibusmortusanitnxà Deo réperiuntur. De quo re&e-
I etiam dum eius fupplicia deferiberentury perProphe-
1 tam dicitur. In circuitu ittius fepulcbra eius, omnes interfefli
& qùi'cectderuntgladïo. Illi quippe in infemo iuxta ilium
funt. Sachana;itaquein congèrie mortuorùm vigilareeft,
in reproborum^cordibus malitiæ fus^aftutias exefeere. >
Sbquitur. - - , N, « f.
pulcisfuirglareis CocytlG ræca lingua Cocytus,ludtus dicitur;,
qui tamên lu&us foeminarum velquorurriHbetin-
firmanrium folet inrelligi.Sapientes hûius fçeuli à luce veritatis
ex çlufi, quafi vmbrasquafdam de ventàtisinquifitîone
téhere conaci'funt. Vnde Gbcytùm fluuiumcurrere
apüd i nferos pUtauerunt ,• videlicet désignantes quod hi
qui djgnâdolorfbus opera facmm,ininfernum ad lublum
decurrunt.Scriptum quippe cü.Viriliter agite,& confortetur
corvefmm. Qhi entra in Domino cbnfortarirenuunt, ad
lu6tum peranimiinfirmitatem tendunt.Glaream lapijlos
fluminü appellare cfonfueuimus, quos aquadefluens trahit.
Quid ergo per glaream, nifi reprobi defignantur,qui
fuis voluptatibus dediti5' quafi femper adiraatrahuntur?
Qm^nim contra voluptates liuius feculi ftare fortiterno-
lünt,glareâe Cocy ti fiant,quia fuis quotidie lapfibus adlu-
ftom tendunt,vc in sternum poftealugeant,qui raodqfe
in fuis voluptatibus deledabiliter relaxant. Et quia anti-
quùs hoftis fuum vas ilium reprobum horainemingreiTus
dum donaperuerfistribuit, dumeosinhoc mundo ho-
nonbusextollit > dum eorum ©culis prodigia oftendit,
dumfluxæ mentes hune in fuis peödigijs mirantur & fe-
cuntQt,benede eo dicitur. Dulcisfuitglareis Cocyti.Gi\itn e-
nim hune elqâi defpiciunt,cum mentis calcc contemnüt,
illi enm fequentes diligunt, qui v élut ab aqua voluptatis
adperpetùum ludtum trahuntur, quipetterrenam con-
cupifeentiatn mote glares quotidianis lapfibus ad ima di-
hb\\ntmSe<\mmkupofifemnemhominem trabet,& antefe
innumerabtles.Hoc loco homo humana fapiens dicituv.Sed
cUm plus fint otnnes, quam innümerabiles, quaerendurti
nobis eft, cur ante fe in nümerabiles, & poft fe omnes ttà-
here dicitur , nifi quodantiquus hoftisin reprohum tunc
hominem ingreflus,cun£tos quos carnâlesinüenerit,fub
puptnodo igitùtconfolamïntme fiuftra, cum rejponjto vefira
r ep ugnareoftenfafitveritattiAmïcïB.lob eum confolarinon
potèrant, in quofuis fermohibiis veritati concraibanr.
Cumque hunchypocritam vel impium dicerent,pèr hoc
qUod ipfi mentientes perpetrabànt culpam, apgebant
proculdu bio pccnam iufti v ul neribus afflidi.
S.ODONIS ABBATIS
C L V N I A C E NS I § II.
MORALIVM IN IOB
L LB E R ■ X;Vi:
» Vi con tta veri taris verb a . , allegat
C a p .
XXIL
deficiunt, fspeetiam nota replicant i ne ta-
- m eendoyidi videantur. Vnde Eliphaz beati
lob fermonibus prefliis, ea dicit qus nullus
ignorât,aitenim.
'' NunqtiidDeo compararipotefl homo,etiam cumperfeäafuerit
fcientiaïln cotnparatione etenim'Dei,fcientianoftraign 0-
rantiaeft.ExDeinamqiparticipationefapimus,nöncpm-
paratione.Sequitur. .
r Qjttdprodefl Deofuußusfueris^aut quid ei confers,fi immacu-
latafueritvita tuaïln omniquippe quod bene agimus,-no{-
meripfosvnbn autem Dominum itiuamus. Vndeper Pfal-
miftam dicitur. DixiJ>omino,Deus meus es tu, quoniam born-
rum mtorum noneges. Sequitur.
Nunquid timens tearguet te,& ventet tecum ad iudiciu ? Quis
hoe vel defipiens Sentiac,quod Domin9 ex timoré arguat,
& e x mem judicium fuum contra nosproponat? Sed quia
verba fuametiri nefciunr,prOculdub!o ad odiofa dibta dilabuntur,
in qufbus fi fe minimereprehendunt, ftatim ad
noxVa&eontumeliofaprofiliunt.yndeEliphaz quiodio-
fa intulit j ad contümelfofa-;protinus verba prorupitdi-
cens. Etnonproptermalitiant tuamplurimaminßnitasim-
quitates w^Seqüitur.
Abßttltflienmpignusfratrum tuor:.mfme cqufa.In Scriptura
facra a'ppellatione pignoris aliquando donum Spiritus
(ànftifignatur,vtillud Pauli-, Qm dedttnobispignusjpïritus.
Aliquando' confefliopeccatorum, ficut in lege feriptum
eft. Si debitum debet ttbiquijpiamfratertuiis, & abftiilerispignus
ab eo,antefolisoccafumpignus reftitue. Quia erg© ian&aEccle-
i fiaquoslibet ab hsreticis ad‘veritatemfideireuertentes:
prscipit prius vtconfiterierrotisfui culpam debeanr.per-
liiadec; quafi pet hsrcpicdrum fpeciem, per Eliphaz,dici-
tnx.Abfrulifripignusfratrum tuor urn fine caufa,\à eft,ab his qui
ànobisadte vèniunt iHütiliter confeflionem erroris ex-
egifti. Si vero£ vt prsdiximus, pignus donafanbti Spiritus
fentimusjhsrëtiei lanbtam Ecclefiam ftArum fuorum di-
cuhtpignus abftulifle,quia flips qui ad illam veniunt,dona
fpiritualra fufpicantur amittere. Vnde fcqUitur. Et nu-
dosexpoliafiiveflibus.Eos quo^içreticipctuérfispiçdicatio-
nibus trahûtjpræceptadoèbririsius quafi quaçdaveftimc
ta habere exi(timant,&tamdiu illbs veftttos putat,quam-
diu hæC qùs ipfiprsdicâuéfunt.ab illis feruan con fiderac.
Ex quibus cum quidam ad fanótam Ecclefiam redeüt,eos
luæiugumdinpnisrapit. Qm 8c nope priufqiianwppa- 'ptutinusdoaringTCftimentaperdidifl'efiilpicaill.uf. Sed
^hnnudus expoliafi nequeat, quærendum nobis eft,,
quomodo prius midi, & poftmodum expoliati memoT
rantur. Sed fçiendum quia omnis qui cordis puritate per-
fruitur, eoipfoquoduplicitatistegumentumnonhabet,
nuduseft* Etfunt nonnulli apudhsreticos, qui cordis
quidem puritatem habent, led tamen do&rins eorum
dogmata peruer fa fufcipiunt.Hi nimirum 6c cx fua puritate
nudi lunt, 6c quafi-ex eorum prsdicatione veftiuntur.
Sequitur.
Aquamlajfo non dedifri, &efurientifubftraxiftipanem. H s-
rctici quo veritatis fbliditate ju non tenent , veo nonnun-
quam ftudent vtloquacipres appareant,&contra Catho-
licorufidem quafi dobtrinsfcienriagloriantur. Cunbkos
quosafpiciuntprauisadfetrahere fermonibus quscunt,
6c vnde fibialios adintetitum iociant,indealiquid fe age-*
re viuaciter putant. Eps yero laflos dicimus, qui fub hums
feculionerelaboriofofatigantur.Vnde &perfemctipfam
Vemtisdicii.Veniteadmeomnesquilaboratis&oneratiejlis,&
ego vos reficiam. Hsretici igitur qui fua dogmata prsdicare
non céflant,(ànâ:amEcclefiam quafi deimperitiainident
dicentes.^^«<«w laffo non dedifri,&efurienti fubiraxifti panem.
Se enim dare aquamlaflo exiihmant,cum quibuldam fub
rerreno fafee laborantibus, fuipoculum erroris prsbent,
& panem efurientife non fubftraxiflê fufpicantur,quia et-
iam de inuifibilibus atq-, incomprehenfibilibus in quifiti,
cum (uperbaaudaciarefpondent,& tunc fe doétos prs o-
mnibus ccedunt, cum loqûi de incognitis infelicius prs-
fumunt.SanâtaveroEcclefiadumquempiamvideteiuri-
re quod ei n on profit accipere, aut ii iam funt fibi cognita
modefte fupprimit, aut fi adhuc videntur incognita, hu-
militer fatetur,eofque ad ordinacs humilitatis lenfum re-
uocatjcumperfuumilhs prsdicatorem dicit.Nonplusfape-
re quam oportetfapere,fedfapereadfobrietatem. Et rurjTum. Noli
altumfapere,fe$titne.Se;quitur.
Infortitudine braebij tuipofridebas terram,&potentifrmus ob-
tinebaseam.Ac fi patéter.dicat. Qui in prsdicatione tua terrain
vniuerfeliter occupafti,pptentia fortitudinis, non ratio
veritatis fuit. Quiaenim Chriftianos principes prsdi-
cationemeiustenercconfpiciunt, hoequod eiàpopulis
creditur, non virtutem re&itudinis, fedcaufam fecularis
potentis effe fulpicantur. Sequitur.
Vtduaidmififlivacua*, & Ucertos pupillorum comminuifri,
Plèbes qus hsreticis prsdicantibus funt fubie&s,ex cat-
nali intelligentia errorum eorum lemina peruerfa fufei-
piunt,eifquein fua damnatione fociantur.Sed cum iàn6ta
Ecclefia i p fos errorum prsdieatores, vel ratione victos ad
fe fufeipit, vel ftudio peruerfitatis obduratos, fub difeipii-
næ fus vinculo reftringit, deftituti hsretici cum remanere
apudfe plèbes fine prsdicatorijpus vident, quid aliud à
fanèlaEcclèfiaquâ viduas vacuas reliâras dolent ? Et quia
fubcraèlis hsrecicorum magiftns eorum difcipulos in fuo
opéré infirma« fufpicanturjquafi lacertos pupillorü com-
minutos ab Ecclefia efle cônqperuntur. Vel cerce quia
fanéfca Ecclefia dum quofdam ab hsreticis venientes fufeipit,
liquet nimirum quod ptiftino errori eorum con-
tradicit. Quia ergo eos à carnali intentione fiis fuperfti-
tionis reuocat, hsretici cum hosaliter viucreaipiciunt,
quam docuerunt, lacertos eorum aboperatione, quam
prius tcnuerantjcomminutos efle ab Ecclefia deteftantur.
Sequitur.
Eropterea cir cum datas es laqueis,&conturbat teformido fubi-
ta. Ilium formido fubita conturbat,qui confiderare negli-
git,quid ex diftridtione iudicis venientisimmineat. Quia
ergo fidelem populum hsretici culpisperfidiçoppreflum
creduntjCircumdatum laqueis acculant, 6c quia cxifti mât
quod futura non prsuideat, in percuflione fua hunc fubita
conturbatum tormidine putant.Sequitur.
Et put abas tenebras te non vifurum, & impemqquarum inun-
dantiumnon opprejfum irit Ac fi aperte dicat-Securitatein pa-
cis tibi in fpe propofueras,& i^lcirco de prsfumptione tua
quafidelucegaudebas, nectevnquam opprimi tribula-
tionibusexiftimafti. Sequitur.
An cogitas quod Dens altior coelo fit,& friper ftellarum verticeni
fublimetur?& diets. Quid enim nouit Deusi.Et quafipercaliginem
mdicat. Nubes latibulum em,nec no fir a confederal, & circa cardi -
Biblioth.Vet.Pat.Tom.io.
I g g i ' 339
nes caliperambulat.Sum pleriquc itahebetes,vtformidare
nefcianr,nifi quod corporaliter vident. Vnde fit vt Deum
non metuant,quem videre no n poflunr. Hsretici autem
quia fe fapientes atb i t ran t ur, verba contra Catholicos ir-
rifionis proférant,atque ab eis ilium non timed fufpican-
tur, quemvidefe corporalitet nequeunt, vt quafi pet tor-
porem fenfus auófcorem fuum exiftiment, quia excelfior
coelo eft,&fuperftellarum vertices fublimatur,ex longinquo videre
non pofle. Et quiaintet nos & cceleftem fedem, partes
aëris inter fu n t , quafi in nube latens per caliginem iu-
dicet, 6c fuperioribusintentus, minus imaperpendat : &
dumccclicardinesambiendoconftnngit, interioranon
videat. Sed quis de Deo vel defipiéns ifta fufpicetur ? Qui
nimirum cumfiEfempctomnipotens, fieintenditomni-'
bus,vtadfitfingulisj lieadeft lingulis, vtfimulomnibus
nunquam defit.Nam ctfi quofdam peccatotes deferit, eif-
dem tamen ipfis adeft per indicium,quibus deeQe videtur
peradiumentum.Sequitur.
Nunquidfemit am feculo cuftodire cupis, quam calcauerunt viri
i«i£j«i?SicutfemitaRedemptorisnoftnhumilitas,itafemi-
tafeculorumfuperbia.Seculorum itaque femitamviriini-
qui calcant, quia pet huius vits defideria in eladone per-
ambulant.Sequitur.
Qui fublatifunt ante tempus fuüm, '&, fruumfubaertitfunda-
menta eorum. Cum tempus vitxà diuina nobis prslcieatia
fit proculdubio fixum,qûsrendum valde eft, qua ratione
nur.c dicat quod iniqui ex prslenti feculo ante tempus
propriummbftrahantur. OmnipotensenimDeus, etfi
aliquandolnutat fententiam.nunquamèrgo eo tempore
exhacvitaquifquefubtrahitur, quo ex diuina potenua
ante temporaprsfeitur. Sedfciendum quiacreans&or-
dinans nos omnipotens Deus iuxtahngulorum mérita
difponit, & terminum; vt 6c malus'ille breuiter viuat, ne
multisbeneagentibusnpceat, vel bonus diutius in hac
vita fubfiftatjVt multis boni operis adiutor exiftat.Quam-
uisomnipotens Deusiliudtempus vniufcuiufq-,àdmor-
tem prsfeiat, quo eius vita teftninatur. Necalioin tem-
porequifpiam monpoterit, nifiipfoquomoritur. Cum
ergoitafit , quid eft quod dicitur quod iniquiantetempus
fuumfublatifunt,nifi quod omnes qui præfentem vitam di-
ligunt,longiora fibi eiufdem vits fpatia pro mitt unt ? Sed
cum eos mors fuperueniensdprsfenti vita fubttahit, eorum
vita fpatia, qus fibi longiora quafi in cogitatione
teudere confueuerant, intercidit. Iniqui enim dum corde
tranfire ad sterna negligunt, Sc cunâta ptsfentiafugitiùa
efle non intuentur, mentemin amore vits prsfentis fi-
gunt, 6c quafi longs habitationisinea fibi fundamenta
conftraunt, quia in terrenis rebus per defideria folidan-
tur,&quia quotidiano temporis lapfu, ipfa prsfentis vits:
morcalicas decurrit, atque dedicationem reproborum
eofdeipreprobos fubtrahendo deftruit, reéïedeiniqufs
dicitur. Etfluuius fubuertit fundamenta eorum, id eft, ipfc cur-
fus mutabilitatis ftatum in eis fubruit peruerfs conftru-
dtionis.Scquitur.
QmdicebantDeo, recedeanobis. Hæcetiam B. lob dixifle
quis ambigat? Ét qus in ei us diótis expofuim us, proptet
legentisfaftidiumreplicaredeuitanuis. Sequitur; Et quafi
nihil facerepojfet omnipotens, afiimabant eum. In his ergo
fermo,5cnon lentenciaimmurarur..Nam quod per B.Iob
dióhimeft. Quideft omnipotens vt feruiamus eh Hoc per Eliphaz
dicitur , & quafi nihil poflitfacere sftimabant eum.
Sequitur.
Cum tlleimplefiet domos eorum bonis.Malemm domosDo-
minus bonis implet,quia etiam ingratis bona fua non de-
negat, vtautbenignitatem conditotiserubefcant, & ad
bonitatem redeant,aut redire omnimodo contemnentes
inde illic grauius puniâtur. Sequitur. Quorum fententiapro-
culfitàme. Hoc etiam per B. lob di£tum*eft, aitnamquê.
Quorum confilium longe fit i me.Quamuis aliud fenten-
tia,ÖCaliud confilium polfit intelligi.Sententiaquippein
ore eft, confilium in cogitatione. Conftat nimirum quia
ifte malorum yerbis, ifte vero ètiam à cogitatione defide-
rat efle diflimilis.Scquitur.
Videbuntiufii& latabuntur.&innocensfubfannabit m.Infti
cum hieiniuftoserrare conlpiciunt,de errore pereuncium
F f Zi ‘ non