5 S. üdon 'u cA lb . Clan. II .
I 9-
ityhefa.
•Matk.$.S:
! B
c
Titï^S.
% diftin.
chonc.
Si ergo ea que preralit,facerc pr^cermiiit1ait.Ser4W3^ / it« i confideratasqüalïras conditiones. Omnes naraqj honu-
<o-,Ked.it. Ac fi aperce dicat. Quod os meum loquitur , non nés nàtura <*hualesfumus.Sed acçeflitdllpcniatono ordi-
egOjfedalrer operetur.Do&oris enim progeniesoradica- neyvt quibufdam prâelativideamur, S i ’^nur _;° f aj
tur,quando is qui per verbum nafci tur.per exemplùmne-
catur, quiaquem linguavigilansacuit, vits negligentia
occidit. Nequeeriimÿtorpenti nobis eft mente tranfeùn-
dnm, quodrapudSalomonem, mulierfiliumqûemvigi-
lans laxftare conata fùera^dormiens interëmit.Sequitùr.'
1 - Si deceptum efitotrneumfuper tnülieretn, &fiad oftiùm amici
j meiiujtdiâtusfum: Fornicationis c u lp a quia ab adulteri)
I rearadifcernitur,prsdiçatoriSegregij lingùa teftatur,qus
‘ inter estera afferit dicens. NeçfefornicarijyTieçfe idolis fermentes,
ueque adulteri,regnumDeipofiidebunt. Quamuis nonnunquâ
i àrcatu adulterij nequaquam difcrepet culpa fùrnicatio-
1 ni$,cum Veritas dicat.J2wi viderit mulïerem ad concupifcendum
1 earn, iammoechatusèft earn in corde fuo. Qüia enim in Graeco
1 yei bo rifaschus adulter aîcitur j cum non aliéna coniunx,
1 fed mulier videri prohibetur^aperte V etitas ofteridit,quia
| etiam fblo vifu cum turpiter vel inepte conciipifcitur, ad-
ultefium perpetratur. Quod tamenplerumque exloco
vel ordineconcupifcehtis difcérnitur,quia fie hune in facto
ordineftudiofaconcilpifcëhria, fiçutillumadülterij
inquinat cutpa.Sed hçcB.lob dicens, patentcrinPotèfcit,
-qudd à ream culps adulterij liberfuit, qui hoc fi vnquam
fecerit, eandemcülpamvertifibi expetit in pce nam, dicens.
. v
Scortumfit alteri vxormea, &fuper iüamincuruentur multi.
Etquiahoe plerumq; quod fafciëndo non perpendimus,'
quarn graue fit patiendo penfôuimüs, ’ ëiufdein tantifacinoris
quod pari reusdebetdenuntiat, exprimendo manij
fbftac dicens.
j Hoc enim nifasefi,&iniquitas maxima.Ignis efivfque adperdi-
1 tionem deuorans, & omnïafradicansgenimind. Hoc inter pec-
catunfdiftat & crimen, quod omne crimen peccatum eft,
n on tâmèn omne pecçgtum crimen. Et in hac vita multi
finécrimine, nullus veto eftè fine peCcatis valet. VndëôC
prsdicator lanétus cum virum dighum gràtia facerdotali
delcribëiet, neqtîaqtiarn dixir, fi quis fine peceâto, fed/
quitfine crimine eft. Quisvero eflè fine pçecato valeat, cum
loan nés dicat .Sidixérimus,quiapeccatumnohabemus, nosipfos
feducithus,&ye‘ritds in nobis non ejfcïûqua videl.pêccatorum,
&eriminum* diftriélione peniand um eft, quianonnulla
deprimimus quod temporaüter acceffit,inuenimus citius
quod naturalitér lumus. Ac fiaperte dicat.' Cür non sque
debeamus in.cuiüfque negbtij iùdicio difcuti, qui per
eonditoris potefctiam furous æqualiterfadiîSequitur.'f
Sinegaui quodvolebant ,paupenbus\&otul(ys vidu$expettare
/«.Per Hçcdi£tafah£tus bftenditur non folum ad*qpiam
paupèribus, fed etiam ad habendi defiderium deferuilFe.
Sed quid fiipfa vellentpaup«res qüæ forçaueaccipere non
expediret, an,quîainScriptura (acrà dici pauperes humi-^
leSfolèht, eafolasftimanda funt» qüsaccipere pauperes
yoluni, qushumiles'peçunt ? Etprqçuldubio oporteç vt
incUnéfcanter detur,quicquid cum vera humilitate requi-*
ritux, id eft,quod nonexdefidério, fed ex necelfitare DO-
Jftulatùr. Nam valde iam fuperbire eft, extra metasinopis
aliquid defiderare. Vnde & pqr fuperbiam petcntibus di-
citur. Tetïtü &nonacctpitis, eoquod malepetatis. Quià_ergo
illi furtt veraciter paupéres,qui inflati fup.erbis fpiritu non
funt, quos aperte Veritàsëxprimit, cum dicit. Beatipaupen
resjpiritu ^reifte nuncperfahçtum virum dititur|^5| nigduï
quodvolebdntpauperibus, qüôniam quieavolunt quspro^
feéto liquet quod eis non expedinht, eo ipfo quoB fu-
perbiæfpiritu tument, iam pauperes non funt. Petentem
fibi viduam expeâ:arënoluiç, vt non folum ex munere,
fedçtiamexccieritatémuheris , bonqrüm operurri mérita
augeret. Vnde feriptumeft. NedicùSTttmco tuo., y.
& reuerterej &cràsdabo tibi, cum fiatim pofis dare. Seqùi-
tur.S
i comedi bucceüam ttoeam, & non comeditpupiUus ex&*.Kex
fcilicet pie tâti fe præiudièi u m façere sftimans, fi folus ço-
m e d e re t , qu o d D om in u s o m hîu m co iïim un it er c réa fie t .
Quç pro fe&O çom m uido conuerfàtionis éfle cum talibüs
intrad o m e ftiçp s pai'i téçdebet, ex quibus sterns profi-
ciant mérita rëtrib'utiohjs^Scqtïttur.
Quia ab infantia mea creuttmecum mtferaito, & de vtero ma-
trù meaegreffaejl mecum. Mifer ado ëtenimi ctfi eius raie, arbi-
trijvtcum îptdproficerec,liquettamen quia eiüs arbitrij
non foitjVt cum ipfo de vtero exiretiConftatergoquia fuç
’virtuti nihil tribuit , qui profe<5fcp teftatur quia ex condi-
tionis munere acçcpit. Sed penfandum nobis eft quod
peccataanimnmpdlluunt,~nam crimina extinguut. Vndc J'a ffe r itcréait mecum. Nonnujii enim quod state mores
B.I0I5 criménluxürisdëfiniensait. Jgniseftvfyadpetditio- [ coeperuntab innoceniiadecrèfcunt.p.leâisverocumxonem
^«or^.Quia nimïrum reatus facinorum non vfq; âd fi ris staSçorporis,intUs fidëhteat, crefcit aetas virtutis. Se-
inqüinatiorie thâculatjfèd vffeadperditioriemv<Bï&t} 8c quia j quitur.
ÿaeob.^y
Matth,
, D
ltbi9.t.
quaéiibct ali^ fuërint boni opera,filuxurisfcelus notfabj
luitur,îmméhfitaÆ huius criminis obruünrur,iëcutus ad-
iunxit, & omnia eràiïcansgenimïna, Geniminâ quippe funt
1 animioperation.esb o n s , epi tamep fi péruerfo prdine
J caro dominarur,igrie luxdris omnia bene prolata cô’ncre-
1 mantur.Sequitur..
Si contempfi iudicium fubire cum feruo meo &ancilla mea,cum
I difceptarentaduerfuinme. «.Qui enim iudicari cüm féruis an-
I cillîfqlnpnrenu,itjHquidoindicatquod,coritraQuUü v.i$
! qüam proximum âpud fetumidüsfuit.Interhscautemli-
j bet inquirivitaï^liiarh in omnibus quanta virfanftusdif-
crenpne cuftodit. Non enim longe fiiperius dixit. Ÿïde-J,
bantmeiuiicncs, & abfcondebdntur, & jenes adfiirgcntesfiabant.
Quis digne çoniiderare valeat huius viri etiam fublimia
virtuturft moderaminajin qüo tanta eft auiâoricasregimi-
nis, vt adjilenduin reftringantur duces : tanta humilitas
cordis, vt exsquo ad iudicium venire permittantur ancil-
ls?Sèqukur.
- Quid enim facerem,cum furrexerit ad iudicandumDeüs,&cum
qudjunt quid refyondebo illi ? Qai venturumiudicem cogitât,
indefifipbter quotidie rat.onum fuarümln melius caufàs
parat ; qui æternum‘ Dominum tremore nordis intuetur,
iura temporalis dominij fuper fubieâos proderari com-
pcÜitiir.Ec qüia eoqiSfq-, ext<^itür,quoféefTe fùpcr alios
vider, ilium oportc^qui fupér^ft, femperafpiciac, vt ex
eius roettf qui fupra dmnia eft crefcentem intrmfecusani-
n ir àm o r em p t î^ o p q u i ta c ? ^
Nunquiâ nùnin vterofecttmey&illum operatuseß^formauit
in tulua v»w?Potentibus viris magna eft virais humilicatis
Si de$exipr<ttçreuntem,eo quod nonhabuerit indumentum, &
abÇcfe oper men to pauper em. Si nonbenedixerunt mihi lateraeius,
& de velleribus ouium mearum calefaftusfum i Quo d pauperem
non delpexitjVircutem hiimilitatis éxhibuu, quod autenf
operUit, pietacis. Dus quippeiftaê virtutes ira iibirpfit éfîè
connexs debent,vtvicarialëmper ope fulciantur,quate-
nus nechumilitàs cum veneratur proximu largitatis grar
tiam déférât,necpiëtas.cum largiturintumeicâc.'A c li a-
pcrteB. lob dicat. In amore proximi vno eodemque or-
dine & fuperbiæ vitium & pietacis. ptemens, prstereuu-
tern quempiam & humiliter afpiciens non defpexi,&mi-
/ricbrditérsqualcmfeci. Qutfquis enim fuper eum cüi
aliquid cribuit,faftu fèelationis cxrollit,maiorem'culpagi
mtrinfecus fuperbiendo pevagic, quam intrinfccus lar-
giendo merceflinSequitur.
Sileuauïfuptrpupillum manummeam,cum videremmeinpor-
ta fiipenoremîM-os apud veteres f uit, yt ad portam feniores
federent, qui cettantiü iurgiaiuçlïciatia examinatione di-r
ftingijcrent,quatenus vrb,ç,in quaconcotditer oportebat
:viuefe,difçordes minime intrarent.Vnde & per Propheca
D o minus dicit .conftituiteîn porta iudicium.Hoc itaqj loco
quid pbrtç nomine expnmitut^iiivquodagebaturin por-
çaîSicutenfm pugnare caftradicftnùs,pro'eo quod pugna*
tur excaftris, ira iudiciunv qi*5d in porta agi conlueuerat,
. porta nominaturJn ppitaergo.fe;fupcrior.em videt, quiie
melioris paï|isefle in iudiçio squitatis merito concupi-
Icit. Ac h ergo'B.Iob patcncer dicat. Ncqrie tune vtilitacis
mës’negotia.virture.contra pupillum'exequi volui,
quandome.in iudiçioeriamexiuftitia pociorêm vidi.Sed
quia
Bd.u. itf.
qpia pïerumqùë^hnmana mens rendit bona erèderê, qus
n e ^ -4?p*rari^'itt,ale4i&i1'fibi fententiamfprotiniis fub-
jijicic, fi qua horum qus dixerat opere nonimpleuit, di-'
ns>. n g ■ ' . m '
Humérus meus à uincUtrafua cadat, & brachium meum cum
fiiisofibus conteratur. Quia opeiatio corporéa per hurhe-
rum ac brachium agi tur, bona qüæ ore pr,otulir^ fi opère
nonimpleuh » càdere fibi humerumtlc conteri brkchitim
exoptat. Aefi aperte dicat. Sieaqusdixi,op^arirGnui:
jpftrm quod mihi.ad operadnm 4atum e^,corppris mem-
bruro perdam, v^videlicetcadat a corpore quod exerççre
holui ad vtilitacem.Si vëro hscmalediiftifententiaad fpi-
ritàlëm èft intelligeiitiàm referéda, liquet prbfeâo quod
brachium edrpori per hümeram iungïtur,&: ficut per brachium
bona operatiq -, ita per humerum focialis vies con-
iühdiodcfighatûr. VndePropheta quotjueintuens fan^
étos vniu'erfàlis EccléfiæpQpulosDco concQrditer ferais.1
tur os,aitfÊi ferment in huthero vno. In eoergo q u o i dicit. Si
ïeuàiiifiiperpupilluin mânummeam, cum viderem me ïnporta fui
périonni -, mirâm Virtutém patieï*tiæ fcrualfe fe afferit > qui
gràuàri fe perfqnis mihimis, iieccontra hoc quod fibiiu-
fte competere ptera't,declinâüit.Quod tâdien fiminime
fecerit,adiüngir.HHWem meus d iunctura fua cadat. Quia nî-
mirnm qui ^atientiam feraare contempfit, focialem vi-
tam citius per impatientiam deferit. A iurnfturà etenim
humérus cadit, eum aduerfitatis aliquid ferreanimus npn
vâlenà, fraternam concordiam relinquit : &qüafî métn-
briim fçpAratur à corporè, cum is qui operairi bona pote-
rat.abotiorum omnium abfcinditurvniuerfitate. Neque
enim yhquam feruari conc6rdia,^nifi per folam pgtien-
tiam valet. R ede àutem humero cadence fubiungitur. Et [
brachium meum cum fuis opbus conter atur. Quia nimirum
cundanoftraoperatio cum quibuslibet videaturefïèvir-
tutibusi foluitur, nifi pcrcharitâtis vinculum paûenda
Conferuetuf. Sua enimbona perdit opera qui aliéna niala
irenuit perpeti. Sed fandji viri humerus àiundura fua non
càdii, quia videlicet eiùs d ile dio à focialis vits'concprdia
çerimpatientiam nonreçêdit, eiufque brachium minime
firangitur, quia eius ornais operatic in conihndione hu-
rîierij^d eft,1tïchàritatis connexione euftoditur. Seqüi-
•tiiti
Semper enim quaji tumentes fuper me fiuâlus timui Hewn. A
paüore tants limilitudinis perifêmus, fi pofiimus, quan-
tus irt fàhdô viro t/mpr fuerit. Fludus enim cum tiiment,
defuper imminent,éiimque earn quàm déférant mortem
mmantur, nulla tunc nauigantibus cura rerum tempora-
lium » nulla carnis deledàtioadmentemreducitur. Ea
pfa quoqueexnauiproijciunt, pro quibus longanauigia
fuÀpferant, cun^s res in defpedum mentis veniunt|
amoreviuendi. Qitdfiétgotumeritesfuperfcfluftus Dewn t&
watt,quidum veram-vitam defiderat, omnia ddpicit qus
Mcpoffidens portât. /Eft véro aliud, quod de maris con-
cuffictnëdebcatfolerterintueri. Tcmpeftas quippe çum
oritur,prius leues vnd s,& poftmojiurn volumina maiora
Goncitantür. Ad extremum, Audits fèinaltaerigunt, &
hauigantes quoique ipfà fua altitudin'ëfubuertUnt. Sic'fic
nimirum extreina ilia properatqusvniuerfum mundum
fubruac tempeftas ani'ttiàrum. Nunc enim bellis & cia-,
dibus,qùafiquibufdam vndis fua nobis exordia oftendit,
& quanto ad finem quotidie propinquiores eftiçimur,
ta«to gtauiorairruere tribulationum volumina videmus.
Ad extremum vëro comniotis elcmentis omnibus mper-,
nusiüdex veniens , ' finem omnium apportât, quia videlicet
tone tempeftas ftudus in lucem leuat. Vnde &
dicitur. Adhuc modicum, & ego mouebo non folum terramtfed
etiamcoelum. Quam fcilicet cenjpeftacem quia faridiViri
vigilantes afpiciunt, quafi tumentes fuper fe quotidie
ftudus expauefeune, atque ex bis tribulatiorubiîs qus
mundum feriunt, prsuident qus fequantur. Sequi-
tur. *
laudatus & flagellatus. Si igjturad meritoramprofedum
,ita percuflustftquifictimuit, quomodo feriendus eft,
9pntemmt ?;|^uqfno|4o depreijlira funt Dei iudicia |
eosqui fe eleuant, fi & illos ad tempus deprimunt qui
hsefemperin humihtitffformidan^ Quomodopondus
Dei poteritferre, qui defpicit, fi hoc^; rile in verbere per-
tulit, quipertimoremprsuidit? Vrld/fumrnopcrcfor-
midandum nobis eft illud tants diftridionis exanien.
Cpnftat autem 'quia in hac vita cuni percuti t, fi petcuflio-
^.et^.corre<^:*0 ^'e<lul,:ur*difciplinaTpartis eft, non iraiudi-
cis;amor corrigentiseft, non diftridio pimientis. Ex ipfo
ergo prsfenti verbere iudidastcrnapehfandafu nr. Hinc
eniin pcrpendcr^fummoperc debemus, quomodo fera-
fthrill^qus'fcprobatV fiferrirnodovjxvaleteiusiraqus
purgar.
S-.ODONIS ABB ATI S
CLVNI A C K N S IS II.
M O R A I . i y M I N I O B
' I . JBES XX It.
I putavi aurumrobur meum, &obrizum dixifi-
ducrammeam. Obrizum dicimus, obrude au-
rum. Sandnsergo vpnec aurum roburfibi
e%e>id eft »rudemauri mèlem fiduciam credidit;
quiafpema^que deledarionemfuam
in folius gratia eonditoris figenSaueque de quantitateau-
ri.nëque de fpecie peccàuit.De ci-earorc quippe defperafts
fiierat,fi.fpem in crearàrapofuiiTçt.. A llêgohice. Quid
hocin locoaurum accipimus, riifi|>rsclari intellcdusui.
geniuraî Quid obrizum, nifi mentera ? qus dum igné
anioris excoquitur,fémper in fe (eruat cladtatem pulchi
tqdinis, quotidianainnouationëïeruoris. Nefcit en|m
.menspertorporenfyetcrafcere5, qus ftudet per defîlë-
fium lemperinclioarc.Hinc namque perPauluin dicitur.
Renouaminijpïntu mentis feftrs, Srcuteriim in ornamentum
aurum fupponiçur^vt gemmarum defuper ordo àifponà-
tur » data Sandtorum ingénia diuinis muneribus humiliter
fufifterriuntur, & diftinéla fuper 11 gratiarum dona
percipiunt,dc nifi quid fimiîe auru|p cum faplcnti^ ha-
béret,quidam fapiens minimedixilTçc:^/«CH«rf abfconfaé
thefaurus inuifus, qua vtilitasïn vtfifque ? Ac fi apêrte'Iateatur
dicens. Necqusveraciterintellêxi, meoingenio tribui
mec menti propriæ fi qua egifle me bona conri<»;>,- nec
principalem deputaui. Qpi adhucfubuîiushumilifatem
nobisTui Cordisinfinuat',àJiungit diçe.ns.Sequiçur^
Si Utatusfumfupeg rtiultis diuitijsmeisfy quiapiurïina reperit ~£j.~
mantis mea. Sariifti quippe virijn huius peregrinationis s -
rumhâ^omnia qus appetunt, ad hue creatorù fji fpeciem
contemplàri minime finuntür, omnemprsfèntisvits co-
piam, inopiam députant-, qu ia yidelicetuihilextra Deum
fuffieirmenti qus veraciter Deurn qusrit, 8c plerumq ue
■ |js ipfafuadxmda^iafit vehementer pneroia, quia hoc
ipft,*R-gcau“ *t toîerfnt quod feftinanms adfpatrianff in
itine’rë multa portaiit.Quid multas diuirias appellhtas^er
figni||Atipnemcredimus, nifiabundantiahumanacohfîlioipm
? Quasquærentis manusinuenit,cum hæccogi-
tatio,tra«Slantis gignit. Has^ëtenim Salomon Sàpientiæ
diuitias contemplacus ait1. Corona Sapientiunidiuitia eorum. Prou.14.14
Qui quia diuitias nottmetalla ten;ena, fed pradentiam5
nomina.tjilico per contrarietacèm Cùbdit.FatuitasJlultorum \Idtm ibid-
irnprudentia. HincPaulusaic. Habmmttefaurumïjfàm in HCor- ^
vafisfiMibus. Multas itaque apud nos diuitias reperimus,
cumdona abundantis intelligentis eloquia inueftigando
percipimus, atque in hisplura nectamehfîbimétdiuerfa
fentinius. HsCe'ftauten^fecara lætitia in diuinispaginis
yelfortiavclmulta çogiïbfcère fed^cognira euftodirë.
Ac fi ergo aperte diceretnr. Nequaquam in eo me lOCn-
plctem ex iuftitia crcdidi , quo reéte qus agere debuî
Etpondus eius ferre nonpotui. Quia cüm fiiperbs nuiefta-
tisvim ad iudicium Venientis terroremque tàhti exami-
nis confiderando animus conatur exquirere, mojtad
jcmetip&m^%iens,fefccipaùrfdtinnenïffc.Sèdïnoet. q B a g e re
næc penfandum eft | quia beatus lob iftadefe loquitur, etiam multf co'gnoui^necintelligentia cbrextulir
B iblioth. Vet. Pat. Tom. io . • y' H h
quiàï
•illud