Ephtf.l.
•i PUutaccnfis x
da funt.'* Et quædam terra Taçræ poffeffionis.quæfi f vt d«-*
gnum eft ) purgata fuerit & exçulta, pqfleirori Tub frudkus
huberés reddit, ficutad eius habitationem nos muitasfpi-
ritus fandkus,per Plalmiftam teftatui?;dicens:I«iwiiw terra,
&pafceru in diuitijs ews.W uius t ame n diuerfi Tunt fru<ftus,qa
8c diuerTa cultorum ftudia,ficuteuangelica nospdrabola
docetjvbi Temendicitur-in terrafh1 bonarn cecid iue, &;fe-
vci fie frudkiim :aliud centefimum, aliud fexagefimUpi, aliud auteni
tricefinturn.H§c texrz quæ fit,fi requiris,menstua eft homo:
à qua peregrinaris quandiu voluptat urn car nalium leruus,
in caj:ne,non in Tpiritu manfionem façis.Quandiu ergo tabs
i$ 6
admonentur : he forte deterriti pretij magnitudine, tam
necelï^rium réfugiant commcrçjum : & impottuni videa-
tuc h sreditatis, cum iubileus venerit, exaiSkores , cùius
ante iubile urn non fuerint pofte flores. Vnde & in hac prima
vendendorum agrorum velemendorum traditione,
venditor in iubileo noïidicitur id quodvendideratïVéce*-
pturus.-quanquam fi mbrem gentis interroges, ita fierifo-
lerenegari non poffit: generalis nanq-, poflèffionum qus
vendebantur,iftaprsCeptio!eft,prstërnpnnullas qua: infe
dus fequeftrantur. Sacra: tamé lqgis inldquendp tantaeft
dïligentia, nimi'rumqustota myfteriis incumbit,& fpiri-
tüm Temper refpicitjVt eorum quæ aut fadfca recolit,aut tra
dit facienda,ëa quidem proférons qüs myfticis legib. fermant,
his qua: ab hac fua deuiant irttentibne, fuperfedcat,
&Tuo etiam filentio multanos doceat.Hinc habes in Apo
ftolojCumde Melehilèdeclöqueretur,8c eius nobis éxcel-
lcntiam commendarer:Si#e/><tff*£, inquit.jïwe matrejieifo ini-
tium dieram,nequefinem vita b<*ie#i:affimilatus auré filioDei,
manet facerdosin perpetuum. Noneftctedenduro, quod
Mcïchifedec ifte fine patre & matrefuerit,quod dictum i-
riitium 8c vits finem non habuerit:quod tarnen in feriptu-
ra ficintrpducitur,y t nee patris nee matris eius fiat memo-
ria.neC vitç illnis initium aut terminus commemoreturmÓ
effebtiofum Apoftölusinteilexit,&inhocaflimilatum ilium
Dei filio füifle perhibuif. Sic 8c in hac fcriptura quap
prs mambushabemus j licetpoflefliones venditas, anno
rçmiffionis ad venditorem lex publicareuocaret : quia ta*
quod Tupra traófcatumèft, prima hsc vendendot
trum deicriptib'allegorice talisintelligitur, quae
vendicorrnihildetranatjemptori multum conferatcqusqs
cum iubileus veneritjConfirmanda fit potius quam caflan-
da: merito hic de^reftituéda pofleffione venditontacetur,
& hoe folum,nein pretio grauetur emptor,prscipitur.Deinde
propterferiasanni feptimiinterpofitaeftdiuina pro-
miflio, qua pollicctur anno fextofe daturum benedibkio-
^émfuaraj Vttribus annis fufficere poffit. Hadtenuslibro
prscedenti tradkatum eft. Nücigitur ad id reuertitur legis-
lator, quod devendendis pofleffionibus dicere cesper at:
8cad ancillas tranfit ,quas pauper taté cogente nonulli di-
ftrahebat, in quibus quiafic myfterio congruebat,reftitu-
tiónemillam exprirait, quae in iubileo fieri folebat. Quia
enim iuxta Apqftoltim naturafumusfilij tra, 8c ab hsreditä-
tefandkqrum extraneï,nifiperfideiadopkionéefficiamur
hsredesDei, coharedesaütem Chrifii: neceffe erat vt emptio
pofte ffionis prius pauperibus offerretur,qua comparata, fi.
denuopérinbpiameius diftradkiofieret, iubilei remiffio
milèricorditer promirteretur. Cur veto reuocari debeant
in iubileo yendits pofleffiones, 8c pofleflbribus priftmis
reformarfcaufa prgmittitur,cum Deo loquente fubinfert;
Vt terra non vendatur in perpetuum.
C a p . I.
'T * Èrra quofy non vendetur inperpetuum, quia tneaefi: & vöt,
A aduena&colonimeießis. Vndecuäa regiopoßeßtonisveßra,
fub redemptions conditione vendetur.
Quod hie d Dno decernitur , tale eft äc^fi lo cu pies ali-
quismultorumfundorumDominus, agrorum-Tupru cul-
toribus conftituat,dices:Terram quidem poffefilonis meaej
colendam tradidi vobis, redi tus con ftitutos per annos fin-
gulos recepturus: Ted cum lab oris veftri frudkus in potefta-
te yeftra reliquerim, vt ad avbitrium veftrum illos difpen-
fetis, agros tamenmeos mihi retinui: illos diTtrahere non
poteftis.Pari modo&Dominus colotioS Tuosdicit filiosIT-
rael, terram vero polfeffionis eorum fuam eile teftatur: de
qua ranquam redi tus atiniios accipiat,decim as &p ri mitias:
quamq; mancipat fuo iuri,diftrahendiearn nulli confercs
poteftatem.Frudfcus igitur annuos cultoribus tradit, vtin
ipfis arbitrium Tuum exerceant: terra vero quia iuaeft, ne
omnino diftrahatur,interdicit.Benigniifimus tarnen con-
ditornó morchumano fibiprofpicit, cum tetraeprohibet
venditionem,Tedvenditoribus podus confulit, vt dum in
iubileo recipit vnufquiTq; quod vendiderat,nullusab ha:-
reditateiua poffit diuelli.Haecigiturallegoriceinterpreta-
es,in carne tuaJeminas^effurus iuxta Apoftoluin corrupüù-
nem.Quod fi ad te ipfum conuerfus fuerisj&reminaueris in
fpiri tu,de Temioe tuo colliges ad-praeTens fruges iuftitiae,&
poftea vitamaeter natn. Haéc eft terra excelfa, ad quam nos
introducit Dominus-, cü de ÆgyptOi videlicet de teneoris
vitiorum noftroru m, nos aTcéndere fecerit, ficut Tcriptum
eft : Confiituitçosfuperextelfam terrant, vt comderentfruiïm a-*
gforum. Inhaccolonidominici fiimus,-.opportunum feu-
dlum illiafferentesj vtaccipiamus ab eo benedidtionem.
Cum enim effèmus in carne, paffionqs peccatorum opera-
banturiu nobis ,ytfruâificarent morti. Poftquâm aütli-
berati fuerim® à lège mortis,in qua detinebamuniiambu*
lamus in nouitate (piritus ,iam frudkificamus.Deô|,Sed qd
eft quod frudkus terræhuius, arbitrib noftro relïîiquit Do-
minus,vt non Toluillis pafei., ffid&vendereillosacdiftrag
here poffimusrterram vero fibi retinet, ô^vendendi éâ no-
bis Tu btrahït poteftatem î O vtinam & frudkus fibitpneat.
nobiiq^apud le eohfcrueqquos fi nobis reliqùerit, aut negligentia
deperiencraut per impru.dentiam noftram maxi-
mo noftro damnp,yili pretio diftrahentur.. Sajtis enim iam
expert! Turnus, quoliberum arbitriü noftrum perduxerit
nos,poftq homöDeö contempto,Te voluit elle contehtüs,
Ôc Tui iuris elïè cpncu piui t. S ed quo n ia iùftum eft, vt etfara
ipfi qui faluantiKypTua/alute loliciti finr,& fiuo.arbitrio a-
liquid agant,vnde merced ein fiiturb recipiât:poftqihcer-
ra hac optima per Deigratiam conftituti fumus ,& ad hoc
collocati, vt voluptàtibus carnisTpretis, frudlib us Tpiricus
operam demusi mpnemur quidem diuinisvocibus,vt foe-
cundielïc ftudeamüs, dicemeApefcoloiQuiparceJeminat,
parce & metet:& quifeminat in benedictionibus,de benedictionibus
jQuantum tn perdamus noftra defidia>dum Temi^
nandilaboremrefugimus ,teftiseftvnicuiqi (uaeonreienrr
tia:quantïim etiS modico pretio diftrahatpus, dum aut ep-
iugij carnalisillecebris deledkati, çontinéti* frudkus atjfit-
timus,virginitatis abïjcimus flores : iileâi gulï&voluptâtei.
ieiuniorüvtilitatemrefugimus : poflèffiones etiam terre-
nas amantes, illud no implemus perfedkionis praeceptum:
Vade,vende omnia quahabesi& dapauperibus^ kabebistkefauru
in coelo,& vent,fequere me. HinC'quoque fit, v t çuris fèculati-
busimplicati>nec vâcerims otationijhec qu^DeifiïnpTpli-
citc eogitemus. Eççe quo pretio diftrahimus frudkus no-
ftroSjdum temporalem iucunditatemacçipimus t 8c circa
vittutum fertilitatèm minus ftudipfijfterna remuneràtio-
nis difpendium fuftinemus. Hoc igitur dolendo commer-
ciôfruges noftras abijcimuspotius^nobis,quaaltcri tra-
dimus poffidendas. Inimicusm. qui emitillas, non de Tua
polfeffione,fed denpftradiminutione Içtatur.De terra aut
quid fie t ?No» vendetur in perpetuum,dicïx. Domi nus,quta mea.
e/î.Difcernendum itàq; quid à nobis exp,edket?quïdve gratis
TuS innobis attribuât. Exigit ipfe a nobis, vt iä in agro
eiuscônftitutijâdlaborandum pigri nonfimüs rTedTuutn
eft, quod ad hoc opus cligimur: mum> quodinhacgràtia
côferuamur, ne o mnin o ab ilia decidamus : Tuum etiam j q>
licethic perfe^ioni minus ftudeamus,in çternatamêvita,
gratuitaipfiusgratiaperficiendiTumur. Ibi eninireftitue-
tur nobis terra noftra, vt mehtisintentio iam à vanitatè H-
berata,folum diuinis laüdibus occupe tur : 8c tùncvere noftra
fitjCüm à varijs curis^mancipata, & circa diuinu amo-
rem colledta, Tpiritali Taginareplebitur.. Licet igitur ffur
dkuumnoftrorum difpendium nosfuftinere permittat, vt
ibi experiamui^qus fint noftriyires arbituij aduertâmufqj
vçrum eftèçb per Prophetam nos ipfe commoner, dicenS:
■ p er ditto tua eßlfrkel, tantum in meauxilium tuum: hand en le-
gemin populofuoconftituit, vtterrs fundus hon veada-
*aft.
Pfàlfo.fr
Matth, n
Heb. 6.
I v f
G
i. Got.9%
tn LcHiticti7n,Lib. X IX .
I- coi j. a
! Mstth.nA
lïfo l, 3û,1
I ' pfalm. 15. J
t 'l'pJm 58.1
* Ttique
:enffcv ~
D
ÜcclZzyß
Luc. I®.
Lfulm. 40.
Matth.
Lfalm. 43.
turinperpetuumffedfibia-eferUams,pcffièffionbuspnftinis
remiffionis anno mftituatur. In hoc .n. manifeftenos do-
cet ^quanta fit grakia & mifericordia i n fàndbos eiuis: qui li-
cet.vr dighuineft, iffi plaeefe non ftudeant, neeproialute
{uafoliciti tint ; ne omnino tameu ab eo diuellàntur, & in
àlterius tranfeant poteftaté,mïfetic©rditer retinëttr..Hoc
q^ppé ihnuit, cum vetfditioné térraèprohibità, chr vçn-
dendano nfi t,caufamrcdd irsdi cens WMe/^Td-eft,per
me vobis confèruata. Nam pcffidereïe diciti quod poffi-
derè nos facit,tropo illo quo efficienti effedkusfuus tribüi-
turt velut cum dicitur DeuS feire , . eo quodFcientésfaCiat.1
poftulare fpifituS'fendkusiqUod àd poftülandumnos accc
I at.-escà fonea, qu s cscos reddit: Scmulcain hutic modu.
Alipqui quæ eftterra qüæ Dni no fît,vt tèrraChanàan fpe-
cialiter illius efïè dicatur, in cuius vôhintàte vniilerfà finit
pofica.-quiqj o.mniafecit, cælum & terram & vniuerfa qus
e sli ambitu continentur ? Sua ergô dibfca eft,’tanqüam pet
eumabeispbffcfla:nonenimingladiofiiop(Mïedéruntea»;
& brachium eoruifononfaluauit eos: leddextra Dei & brâchiü
ipfiuSTÎuftüm rgitpr erat, vt in terra quam illis dedeiàt, lex
ipfîtts confefuaretun&iuxta vohi ntatem éius quæcüiique
diftrabfca fuiflet,anno conftitutb fùo Domino redderetur.
Q ë ic^ uee%oagrumâfcvenditum rècipiebât, none-
rac q, aferibere poffét fiiæinduft'ri^.fed cofiftitutiorii diui-
ns.Sic&Égrum (pirinialem ipfe rtobis cÔferuat,qüi&præ-
j'éruens-nos de poteftàtetenëbrarum > &fubmiti fuo
îugojanimarumnoftiarum poflèflores nosfaciens.Idcireo
ego !>i te jpjratü Domine Dais meus, h: iiiau/bits mis forées mea : tu
cohferuabis easmhiiqaonïdm Jhsraui in te: Cohturbaturad me uni- J
ma medtyropterea memomo tui:tu es % reftitueïlmeditatem mea I
?w/n.£t inipfis queque frudibus terri mes ne fterilis fini,
rortiradinem meàm ad te euftodiartntu ptsbebis vires,-vt
11 nMb o re non défi ciam : quia & Vt adlaborandum furgeié,
! mifcncordiii tuapraumit nie DomineDeus meus. Quia igitur, q,
i agfijfilïomm Iliaélin perpetuüm non vendantür, audiui-
mus:quomodo fub redempcionisconditioneinrcrim dif-
trahântur, vtlcihcet redimipôffint quandocunqüé Ven-1
ditotvolueric-, &redimereporueric:aur firedempcinon
fuerint, in iubileo Venditori reftitaantur, fequentia doce-
buntnos.
I Hlli ÏÏtfioritbusvehditisredimeridis, velin iubU
leo recïpiendis. ’
I m t C a p . IL '
SI uttenudtusfratertuus,vendideritpoffefiunculamfuam , &
_ iÜevèn'didêrat.
Iamdiximùs quæfitpolleilio (piritalis, cualiquai. vir
tusmentepoffidetur.Hancigicurfiàctéhüatüsquis'vendiderit,&
temporali aliquâ voluptate m U taueric, lient lupra
traikatum eftjVriqüepoteritrcdimi.Redempno poffiémo-
niSjieparatio eftamillæviitutis. Sednotandnm quodatteUrfatusdiciturliaterjquipoffieffionëmfnàmdiftrahit.
Alioquiqiiod
tapi vtiriter poffidèbat ,h oh diftrahëretni'fil
' Paupcr effit,pauper*itaqueffinfu,l&:'ihopsprudéntis. De
^hippepaupéitâte feriptum eft, quia propter ino\n1i >nnl-
ti rfc/^2 . N o ta n du m e tia m, q u o d n ô p o lTè (fi o, fc d ppf-
| fèffiSculadi£taeft,-qusab hocimprudentevedita mémo-.
ratur.Gonliât enim quia non magnipenditur virtus ab eo,
cum càrnalf mdmentahæque vcffiiptati ppftponitur. Séd
qüoniam deredemptioneilliusagere ccdpimusVà quo re-
dimi poffir,côfiderandum eH.Sivôluerit, inquit ,propinquus
8ccu^r\ge\icisvt^mm^évbis3propïnquusejihomim i quifacit
mïfericôrdiam ïhillumtSi quis igitur verepro^5nquus eft, in~
telli^fuperégènum^aùperem)1impcndzteimï(cn(^vàia.m,
vt 8c ipfe mileri6prdiamConfequàturiprando pro ëo,mo-
I ttbndoillümdonë efuàlpliçi tudincftudioq; i mpbnfo, rë-
ftituarfrateem ingr^dumpriûinùm.Hçccniméftiiiftratftç
poueffïonisrèdemptio.Gonferuetiüum ltius,&beafumfaciat |
^euminecmanibùdimmicorüm tradatillüm> qtii^quis erfpribus
hofti'isCôcu^eritjlabentibiisp^orfexeritmanurn. Quiat-a-
mèn etiamffipropinquus iftedçfuerit, ne celle eft v tVn uf-
qiiifi^;fui curani gërac,aptefubmngiturtr
Biblioifl.yét.Patr.Tom.io. .
................ , 1 § $ !
sm autem non habuèHi'pPôximim, &ipfefrèctiim à à m ï
m e n d u m p o m m u e m r e : c o m p u ta b u n t u r f n ù h i s e x eu tem n o P
CW°Vl
. :€ u id cfeftprdpinquusqui c«tam ilïiöiTffiföipÏÏtrfi pi-erediméndttm^
otttei^èuenffèifdb-ft, ^èëfèfaria
Dei virtus ei fuppe tit, vt quæ diftraxerat, poffit rénara. e.
quo pabtorua rccipiat.docecur,cum dicitur : COm&tbitn -
mpt^ft^mredpteffo^phmfuim: % titdùs pofleïïïbnis
v.mutis vuluaselt, quam vei in præfenti confequiniur,dô
anima noftra^nófcfficatulrryel maXimeih.futuro,dum virquoque
illuis quosmeenm ager ianctus exhibere pollcfa
b il ! o , 1 ugge fti o n e fci 11 ce t il 1 i us, p rb re ta n ra jie rce pim us,
luperms declaratum eft, Voluptas âliqua temporalis;Qui
igiriirperfpiritusgrah'amcömpunëlusj&damniluiniido-
renuîonferenSjadpnftinasfaculiatê^füaS redire volucriti
rrudus quidem præteriti tcmpoiis relinquetcmptoriucci^
pere enim illos non poterit. Sed vc agn fui fruges venturas
adfereuocer,hilahudreftat3 nifi vt pecuhiam inimicià fe
abij cJat:& voluptati quàprius fiieràt'çaptu,s, exindè renu-
Cians, mpolTeffionem diftriëkam fc recipiat. Seq uicur-
Quodfinon muenerit mantis em vtréddatprëumjMit êm-
ptorqufdemeratvfqüeadarmum Ïubtïèum^ " iépCdenm dninis
vendtUoredttadDominum,& adpojfejfomnpriftînum. U W \
Hic tempus eft vt fenoucturnneriorhomonofter , &
vimicea aut nouas acquirat.aut çertstefotract. qüas habfantLe
PÇ^itle'tat.QUQd
fiemptops pecqmaieleaatus.reuQcarequoiI fuu, Gbirté-
Ppffeflîo tautîn boninuftriapnaipiun, niglaliud e K t î
noitrafTaudatio.Gaudiiimnannucfiimncdmpurat&'cti-
P mms, apfttùm 4 «m jcnm n : Pptfp jniubileo reftituemr]
nobisageraiffraôns.^uoniamjiumaiidnatutatiincatlifitcgiumreparabitui,
nhoaÿjturûguiîcm vt oemiLuuuentm
l“t " « B enim «edcnduiHEft, tjifauTftîio càtti.ali1
cpuumentiæfrudlum pptepfuiÇïüam.ilÉféàdem tèncàlcur
voluDtatexumfcriptumfftdebca0sinis>?»Mw»»«i&W.
Sue^ p ntaf.ftderurttfl^iUtAngelisI),tî, Quihicduaitiatum
pecultatitate deleftatus eft. BOfteftotiffiinandum qupd
euaminYUJillarale?,fibithcrauib^ollp.cei,cumpmnia
" ^ ° f “ Wfntura. qtfiÇhritti etunt : nEciahitorqueatÙf
tollfitudinempdicàèpp([èa;ônis..cuiuscrîtpoflèffioKe
nerahs.^cmhiciftua;jsfpmÉ3ia)usauïttit,adaKribuL«
hæred'tatem reupeabitùr.-.cumimplebitutinouînibüi q.
feriptum eft, Vicm&ittdm qmtu,Sfofmn DiPiMM J
q«i hthunmdoitio tut Domine, mfscuU fcttiowmlMidmt
te. Notandum tamçn: quod de his intérim a g ira i, qpim
bunn qupdarripiunt,pcrïeuerat)tiÇ fu{ votum noniWüt,
de votis nanq; poftaliquantain huius volumjnis fiiic ira.
^ ° m t.A\ioqàiK&eSsXomoae,menmeÊmnvimere,qÛMi
m m
tmtnmjacmm .nonmptetites'ijUod vouerdtu, imiutiommfiti
^‘/ " “ ^ S K ^ ’ffîïWWn'pniebtitudinédeleaatus.fie
ad w v O f a t , v t vtrum pcrfeuetjtçutus fit. fuo telin-
^uitarbitno.fnueutiditatetempoSlireduàusVadinfc-
tiotaie cpuuettetit, agrumquidemfüuminfiuerecipieti
quiaputgatis vitijs omnibusjintegra mentis ïuæ (alute do-
nabitut.ftuau tarnen priuabitut qu.mîm i,|m r& e§ n |
^tJtocUBii BÆ n .t ,a s e d ,r .
nibusdomtmcæviueÆçultoribus cpnfetendus. Inillata.
^ e^ P ^ tusf^rftate,iti c°tpprisqmifiQrtaiitare, dU e i;
tu/imIolit.nluland.alüfltUntàiit-.ciaidte&eApoBiolo: ta'ü'
Ÿaeàbunt, ÿùadfiKnq mHnetebpcipfuinpeteipieut i fed’
tarnen alia erit eorum gloria, qui etiam corpore cotrupti-
v 1 11 poftpqfiris Guris'temppralibus, htiicfauao
np|°ci9 (eittancipauetunt.Yi.cptdisoculum pureatent;&
inter tenebr.asvitæhuius/veritatiskmcoinquitGreQt.-alia
mordm.qtdièmpérquandmfaicvifiutitifèrt^iscuri^ad-
....... ■ I ' t A ‘‘ î ' lioeten^
ÿ llm m
s Ecctë. ji
‘Matth, ic
(it Cor. ij.