pfid.29.
Ephef.6.
Matth. 4.
D
Pfalm. )6.
Pfdm.%%.
ftos inquietant,&eötvimpacempertuiban't.Nondum igi-
tur plenààufcruntüfedôneciubtraK'àtur eis facultasimpu-
gnandfificüt&dominätiopoffidcndi. Glàdiüsyci'odiui-
naanimaduerfiointclligitur,quæpeccatorestrucidat,fiç-
ut per lob dicitur: Fugiiè àfacieglbdij, qaoniam vltor intquiia-
tuingl.ulmseft. Hicgladius nunc per iuftorüm fines trän fit,
qûiatemporâli&trarifitoriaiUosàfBiôfcio'necâftigat.Poft-
quam a'Ute'm mitigäüerirDo'minuS circa rios omnênxiratn
fit am-,&p ropit iu s n obis fadf us,peccat orum uoftrorumnÓ
recordabitur amplitfs ; timeceflabit gladius in finibus no-
àïris, quiareg|eti mifericÄrdiadiuina^jxultäbirnus &: defbabimûr
omnibus diebusttoftris. Àntëquàm tarnen ad
. f huius pacisgaudium pertingamus, nccefl^eft vt
pugi ntes&dehoftibastriumphantes,pacis m'eritumac-
quirai.ras.Quichimtribulafifnosinimidhaftri,Deonor
bifcùm pugnante, infirmaban^ur&cadent in confpéôtu
hoftfo. Hoceft'nempeqüodfüqditur:
Perfequeminïinimicqs i>eflros}&contient coram vobis.
^ Qnæinimicontminfirmitas manifëftiusë*ponitur,cum
fubinfertur:
Perfequentur quinquedeveßris, centum alienos : & centum eg
vobis,decent milita.
Iam fuperins fcrtiel& iterymdifcreuimüs,duo efle fide-
lium gehera. Vnurtieftrobuftius,quodperfedionisamo-
ie tempbraliapoftporiere : ôc vtDeum pleniùs'pqflïdeat,
eligitinhocmuödóüihilpoflidere. Âliud veromfirmius
eft, quod beet diuinas leges atténdat, & leéùndüm illas a-
gatiquantüm tarnen eifdeinlegibuS dôceturhoh efle con-
trarium , temboraliiucttftditatefruitur , coniugijsinhae-
rens, filios geheransv.&pôflèflionesterrénas norifblum fi?
bi,fed etiam fuæ fucceflîom procurant., .Qu* àutemhuiuf-
modi fiiiit,neceflè eft in fuo genere vitijs refiftant,&erimi-
numincentoresfpiritusdebellarecontcndaht.Iftiigiturp
quinariùiti humertim exprimün tur, eo quod féhfibus fub-
diti flnt,&vpluptatëfenfibilium teneantür. Per centena-
rium aurern qui periedus eft numerus,ÿirtüs contraria de-,
fignatur.Sedficut-deDeoiçriptüeft,q,a^injî/'»î«ejÎDd/ôr-
tius eß hominibus-.fic &deftruisilli9 eius munere dici poteft,
quoniam q infirm i fiintinfllis,fbrtiores fu ntDæmo nib us.
HocTeftergo q> dicitur iPerfequenturquintfcdtveflrisjentuma-
lienos. Qui verb robuftiores(ùnt,6tadecnt;enariamperfe-
Multiplicabïnuni,&frmakopacltim méümyobifcurpi.
Vbicunque’datucabündahtia charitatis,tanquam'tèrra
impinguatafruStus huber'tas fiiccèdiij & bonorum opera
muiti plicitas inde confurgir. Cumhisautem qui in frtiófcii
abundant, Dominüs paëfcum luüth confirmat, vt fidelitér
obtemp'ëïantibus fibi, guffipromifitexhibeat. Hocenigj
cum iilisqui inbond fterileis fijne,efficitur irritum: quönil
qui praeceptisdiuinis non obtëmperant, ipfi (ua cqntuma-
ciadininispromifiis fe priuant. Deinde fubiungitur.
Et comèdetisvetufiifimd vetermh, '& vetera noüisfuperuenien-
tibusproijcietis: »
N otaquod dicitur. Veterd,\nqmt,proijcietis, fed vetuftifi-
maveterHtófcomedetis. Quaèigitürfimt Vetera, que ptaediqu^
turpröijciebdaïNós vetera intcjljgimus.legis facramentap
dcqüibusApoftolusait ; Omnequoddntiquatur &fédefcii,
propeinteritum eft. Haec igitdr Veterahbuis fuperuenienri-S
bus proijciuntur: quia dumfcoui teftameriti^ufcipim^ls;
inftituta,.legis ceremonias fcruare contemnimiis. Suis ta-
me figurisveritas abtiquior eft:&iu(tïtia qu^ perlegem ad-
umbrataeft, anteqüam lex daretur, "apatribus obietuata
eft. Ad h^ticitaque, cum fub.mortïs’vr«bris & Vclo tenipli
fciflbjper Qhrifti fanguinem reducitnur,Vetuftifiimavete-
rum comedimustquiaiam non iüfliti^ figuris fiibtemporé
datis oneramurj,fed ipfins iullitisquae apud Deum sterna
eft , pane reficimur. Alioqui dicat Iudxus , qui carna-
lem tantum in his ampleftiturïbürtdantiitWiqü® fit ratio
vt-vetera,proijciiintqr>& vetuftiflitha comëdaütur: cum.q
vetuftiflimum eft magis proijci, vetera vero comedi debe-
rent. Quodfihsecnonfoiüminfcriptütis, verümetiam in
hcftrisiifFe&Lbus velimus aduertere : vetus eftcüpiditas
qüx veterem facit böminem,antiquiffimayero Dei chari-
tas.-qnaturalishominicibusi priuiqüam in hascarnisde-
uóluereturillecebras , inipfa fua conditione propo.fitus
eft; Vetera ergo proijcimus, cum per Chrifti gratia noxias
voluptates relpuimus: cum autem diuina charitaterefici-
mur,cibonoftroyetuftifllmorehouamur.Sequitur:
Ponam tabernacülum metim in medié vefiri, &nonabijcietvoi
anima mea.
Si hoedefcabêrnàculo qüodfecit Moyfes \ Îudæusin-
telligatjiam conftrmStum erat & interillos conftitutum.Iti
_ principioquippehuiusvoluminisdicitur,quoddctaber-
(ftionempetueniunt : niultoampHorem hoftium fterpurtt i naculocum MoÿièlôcütusfitE)eùs;Quapropter & vèriuk
hümérum, qüodïcriptürà confeqfienterexprimit,dicens: ) & lçtius illudDeitabernaciilum in hoclocoaccipimus,de
Ft centum ex vobis,decern milita. Mifencors enim Deus nonpinittii
nostentartfüpraquam fufferrepojfumusded iux ta vires militmn
fuorum,temperatinfellationesinimicorum.Ipiëvincî^p
màrtyribus, ipfe parcitin confefloribus : vt&infirmiores
nimio certaminis pondéré nonfrahgantur,Scquoruhdam
fideliumfortitudoagone multipliciiis coronetui^Quibus
autarmis virtusinimicafixccübat, declaratur cüfubditur:
. Cadent inimici vefin in conjpectu vcßrogladto.
Gladiusln feripturis varias fignificationes habet. Sed
quoniam feftinamus,illàs tantum ponimus, quas materiei
quæin manibuseft,cottgrüerevidemus.Nampaul,ôante p
gladium vindiàatii diuinam intelleximusintmc auté alius
nobis qu çrehduS e ft glàdius, quo côtralioftesvtamur,gla-
dius fcilicet fpiritüsjquodeft verbîl mDëi.HocglÂid vfus
eft Dominus ieius,ciim Diabolum praua fuadentem j feri-
pturarum autoritäre confutauit,dicens: Scriptum eß, nonte-
tabis Dominum Ûeum tuum. Et,Dominum Deum tuum adorabis,
& illifoliferùies.HocigitarÔcnôs vti oportet.Si quando ini-
micüs ad corn o ftrum irrepere tentas, verffenum n ob is ini-
quæ perftiafiohis pröpinare.Vpliieric, legis facræ prægeptis
i nftrudiieiiis fuggeftionibus obuiemus :ficut de iufto feri-
p tum éftjLex Dei eius in corde tpfius, fynon fuppl/tntabunturgref-
fus eius. Qucymntra de populo qui legem ipfàm in ore ha-
buir, & non jHbrde : quia diuiniseloquijs ornari maluit,
qliam arm^ri^TOthino dicitur. Auertifliadiutoriumgladijeius,
& non êsauxiliatus ei 'tn bello.Quia vero poll: expugnationem
vitiorum tanquam fentibus extirpatis, fequiturgermina-
tio viptutum,apte fubiungitur:
Rejpiciamvos,&crefcerefaciam. .
, O firefpiciat fuper nos mifericordia tuaDomine.vt cre-
feere nosfacias:&tua charitasaügeatur in nobis,vt deuoti
feruiamus tib i. S equi t ur :
quo per ßfaliüiftam dicitu&Ynfolepofiiit tabernaculum fumn.
Perfpictium nahque fecit fipbis filius D ei täbernaciilum
corporis füi, quod etiam ipfe templum nominat, dicens:
Soluitetemplum boc,&pofl triduum excitabo illud.Et w^bijcieti
inquiriesanimd mea. Poftquani verbtim carofaäu W, data eß
bomimbus poteßasfilioiDeifienjw quicredut in nomine eus. Por-
ro filios filosabijcere non poteft patetnus-affeftus; Cedfic-
utmater, inquit, confoldturfilios(iiosi ttd&egoconßtfäboriros.
Itemque, Nuhquid öbliuifiipotefi materitifantemfuum, vinon
mifereaturfilio vteri fuiiEtfiilla oblitafuerit, ego tarnen non obli-
uifcartui. Deindefubditur: - • ' V
Et ambuldbo inter vos,~&ero veflerbetiSyVofqßriltspopulus mens.
HoceftquodetiamperProphetamdeillodicitur: Poß
hoc in terra vifus eß,& cum ho,minibus eonuerfatus eß. Qme illius
conuerfatio licet p.ijs i mpijs confpicua fuerit, non nifi
tarnen pijs vrilis fuit. Ulis ergo folis prpmittitmypraecepta
fcilicet diuinaferuantibus > quibus ad lalutem conferrur.
Hi funt beati illi quibus dicitur, ero vejkr Deus, vofque eritis
populus meus. Quis enim fimilis tui popule quifaluaris ? Gens fan*
ä a , genus elettum ,funes cejciderunt tibi inpr&claris, & harediras
pracipua collataeßtibi. Paciant igitur partesfilij homiifum?
pro magno «ftimentplena proptuaria, feetofas oues, craf-
las boues,nu merum filiorum, filiarumornatum, beatus no
eüpopulus, nifi cuius Dominus Deus eius. Gomplet autem Dominus
promiflionesfuas, italubiungens:
Et ego Dominus Deus veflcr,quieduxivo$ de terra Aegyptiorüm,
ne feruiretiseis: & qui confregi catenas ceruicum veßrarum, Vf in-
cederetisereäi. * -
Reducit nobis ad memoriam fua beneficia,vtnos ada- ,
morem fuum accendat.VcdideramusenimnosPharaonii
principi videlicet huius mundi, quid Deo diuilus eft, cui
feruiebam9 in luto& latere in operib.terrenis: fedredemit
ffalm. t8.
Jjai, 66.
lfai-49-
Bartsch.).
H
Pet.i.
Pfalm. tp
PJalm-H)
m
\p[*ïm.)9’
Igfalm.ioz
ifai.su
- Ëcilt. 7.,
Exo.iö.V
Matth. P
Laut.19. :
hbis Döminuspfétiö fiii fahguihis ■ & edüxith'dSdelacü
mifefije&dclutö fecïs.BenedicdnmdmeaDomitiö j & nefis
ingrata beheficiisilKusiVeniant 8C audiant omnCs timen*-
■ ieseüm quanta fëcerlttibfiiquidirïipitvincuïatua,qui cór
fregitiugum tuum,vtincederescreóta-, 8dleuaresad eum j
öculos tuosfhe feriiires vltradBgyptiis tehebrarUm redfco^ i
ribus,quidicebahttibi ilncumare vt tranfcanmïhidiryc ad
Cömmihatibnesdöfilinicas ttitifeundum eft.^üibüs ofte-
ditut qüte ttahlgrefloribus fupplicia debeantur;
RADVLPHI FLAVIA-
CENS1S, IN LEV1TIC
V M M O Y SI,
t l B E R XX;.
gtuvinditta iontemptorïbus inferatur,
-:":Y C A i•. is
H Vodfinon audieritis ihé ?necfaceritis omnia mandata
éeatjijprêueritis leges measf&indicia mea cv*
■ fempféritis , y t non faciatis ea quiame conjlituta
funt , & dd irntutoperdücdtispdftunimeum rego
HHóqüehxcfaciamvffbisi *
omnid mandata mea.
Qüis eft qui omnia quze Dotninus pïaecepit} faciac? ‘Non
èiusbeatitudihisfuthüSi rièceius'mcriti, vt vniuérfisillis
bfetémpet.efbu§i‘ Notiejt^eni m^homofitpèr terrdm quifacidt bo*
I Hum & noiipèccet, nee iüftificabitur in conjpettu eius onwis viuensr
Quid eft ergo quod tam fórtitcr aftrinxit dicens,Éifipeeri
tisomnia mandata meal Sant igitur qiixdanj mandata quas
neceflitateniaffèrunt exëquendij neefinë lalutis periculo
pöflüntviólad. Suritenim qüxdamfublimiöra,qutéfiia-
deti (blent potiiis quam iüberi,ficüt de virgmibusdiéitA^
^oftölusprtèceptumDöminife honhabere,cotifiliunita-
men darè. In Dis igitur qu*Cbflfifi.um &: prjecèptüm non
Habent,relinquïtur homo fuóarbitribjVtrum faciafcsan »6
' faciat;. in qnipus adtem (alushomiftispériclitatur, fi non
fiant,necefle;eft vt qmtiia ftant.Dicitur cnivnjioh otcides'dio
furdheris,nonfdlfumieftimoniuirtdicesj&. fimilia: qusfqóifquüi
i pfinhiaholuéritöblèrüare ,jrafti diuinam non jpotèritéui-
tdré •Lêges vefö de quibus ihbditur, fijfreuëritis legeskièós:,
I illas in hoelocöaccipirtiüSj qtfièée figuratiuis óbfei'uqtib-
! riibüs traditJefiihtificutfupra l?Qimus:HeceJlenim léxlepra,
h u eïi lex Hiutieruparkhtu,haicejliex mundorumfiue immundo-
rumanimaliujn,éc mültahuiiiftnodi.Iftieitaqüe legés licet I
hortiuftitiaïvëtitatehi,(edfpïamiuftitisêförmanj habeSt,.
tatnenDeöpraécipiente fiiotcmpótè (pernehd^énpn fue-
runbquiaePntemptüsqualiümcuflqueprÊéceptoriimire-
pütatürferüisin contumaciarhicum aliqUoturn tfanlgrèf-'
Cö,fi per oblïuiörièm vel quamcunqüè diffiéuitatem cón-
fingatjplerunqiiëvèfiialisfit. Dicat ergo: Sijpreueritis leges
Hieas,&iüdicia meacorittyferitis, vtiionfaciatis Ü qtita me cohfli
tuta funtt Iudiciadicit, quxfuper trah(grel||rèsmandatö^
rum aut legu më^èrCeri mandauit, videlicet fuper fiirqsj
adultèrosjhornicidaSj fabbativiplitorès: quos aut oecidi
iullit,aut pro menfura cfimihisflagellari. Et ad ïffitunl, in- j
iYaitspefducdfispdólüm mèuHi. Paéiupei nobifcuni eft.* qtftid
fi feceritnus eiquae pricepitj coniequemur qujC promifit;
HocRaëtum ad irrituth perdüc(.für,.cum praecëptis póftpó’
fitis,diuinis nösfraudamuspfömiflis. Siergodnquit.^rf-
Üeiitis legesmeds,&iudicid mèaconteTApfefttis,égbqüoquéhufd*
ciamvobis. Audiamus qusetohtemptoriBüS(Commin:etur:
vefros,&confuhiat'animas vefiras.
Supra obfemperantibus fibi (aturitateni ^>ïöriiific j &
pluuiam temporiuaihlnec^coiitra praïuaricatóribus ege-'
ftatem mïriatutatquëarda re m, Primo veroriótadiimeft,
quod diuindvifitatio non (blum adrnilpricordiariiDeire-
feïenda' eft, vélde vbi dicitur 1 1 vifitauitnos órièti&jidttb, ftd'
etiam ad vindiÖlam. Guiuis^ifititionis multaexempla po- I
nipoflenc,faifi quódhicmanifeftüm e ft, Sc prblixitatcm I
.i0 5
Bibiioth.Vet.Pdt.Tom.iQ.
^ é lvm çep rap b iu um h oB isfe ft . DiaHradiie - v iü u h E
e g p a u - e f t itom u iim i^
moremft.i'ærecedensinàturafcmrLiamiiicunditttémàmHtiBScvndeWuhritermmspafcamr.
Spifito&naobri-
UataBon muend. Hahc egeftatem paffiis eft ISSlétcinlif-
“ * W jy ra te ite ip a ù p d ifc é d eM ^ & in lohginquarn . lm. it.
proheftens rrttqnèm,i:ontihuo coepif egeteiQuadi Ülius
. jt^.-^rdorïùbftéutuseft : quia paterna: döiniis óeiditisdelieus/
fameïigenre.adfih'quaspbrcorumciam
c“ ° “ .tusc^ -H^c ftaiPP'famniahipiædu*Debmdere:
ntdqletcontingei'eipdftqüam non ha berin mindribifuis
vndepaiearar.quèritforasinrébuiirenfibilibnsvndecólolerar.
Subit ergo illara concnpifcentiæafflôr: qui pun-
qu^mpomtcxttnguï : quia perditp naturalicibo. filiquis
volqptaïuincamalium amqmmpoKÜtCiimari.Meiéïe- i£ . i
^ eru^ 'tDqmw.us fmumiqusnuî,(^fideruml!b ïd à r .' ' '
fqgitiuis
videlicetvblaptatestoéurauerunrfibi. qu* ft.« ita tis- .
lu*«mtudraemjiuilamamato.ibüsfuiipotRnr.Sxbïbb;: ' >
te Huneegeftatiaàrdorem fponfa Cbrifti fub gnik-ii!i,/s
obunibrationefeeuaffrelnCanttósgStiatur.dici^s«- c»u i f |
utwaltu :§ t S S M Ê k 1
braillmquim defidÓMifim fe lir &friMlisim duhis htiiiri i
mee.Hunc atdojïm in fabaa beclelia fe teioperatdrubrpei
BaiaDqmmuspolIiéetiir.dieensiP/ejâ/iHdfia/ieWéidliici.^-iî. -
W f« ^ r *« .H * c e n im y in a ia a p tK * o r ib u s to im 're -
fticuitur,ànte ïllam mahrféfta'ylrionÇm ignisièrefhi : quö-
niam iniquitàs fuümrtormentum féeiin5.habér;ficut & iu-
ftitia præmium.Vnde &inDeuteron^mi:o:Dew,inqufi forX - '
tis&fdelis, cujbdiem pactum & mifemordtam ihligcnubus Detf*‘7' <
ieddeusodientibusfejhitim Md.vtpUfbHo»di^dttpi;ôtinûtiouŸèX
^ « » «M ^ dw eV ^ r .D ë a ç ad re v e rpA quiddixerit-éln-
{.vffias. Cônfeâriôquafiquidam cômmixti^ folet inteHi-
gi,vbi:diüerfæ fpÆsparicer cômmifcéiîtur. Goüficiün-
i turêrgomentis pçuli Cârn^lis àrdore cphcupifc^ntiæ^ciSlTi
aliudràrionobislèquendumoftëndiciâliudnMiqsappè- G
titus ekpôftît.Indequàfi lippitudine qüadam & (ùpetflüi
fi^H^^ris^bundantia, pùpillatenèbratürinterior:no.nnû-
quam yero: & cæeàtür, cüm puritâtem intelligentie perturbât
ardotcoJicùpjfcentia:. Sïcnanqûe de quibufdahi
feriptum cYc.Supcreosccaditignis,& non videruntfolcm.Àrdor pm ,7
igttüriftè&preuavicatorumocülosconficit j'&animas ■ 5 '
Confumiti quia fi quid meis hone àfteaiohisfu'pèrerat^
S contrariis m'ôtihjisëxpiignatùr,&: quafi flamlnis appofitis
î fenfimadnihilatur.Vnde ôcfubditur.- v
, ^ f i rdff^fii»m^qHaubhopbusdiùortèitur. "
Hôs filios Ifiaerhiftoiialiter pàflosj in Iudicum fiçicgir
&Amalech,&tateà\uliiCi | |
oHéntdlium natibnum: & apud eos figeâtes t cm or ni, f eut étant in
herbisciinffd vdfidbdntt S'ed-maxiitiein moribus nOftrisKoC
confiderandum èft.Semen quippe vèrbi Deiipóftqüam 'di*
uina Cuftodia deftituri fuérimus, hoftibüs nobis infidian-
riBus,diüërfis modis^deperit api^dnosa Aüteniiti priiifquâ ■Math 13.
gçrminetjde membria tollitur: aut Cumgerminare ccépe- |
ritiantequarn radicesiri altiim mittàf, âliqüatum tribula- Luc^ ‘
rionum æftu fiipérieéèo fiecatur i norinmiquam veto ré- W
rumquæinmundôdÜiguntur^fôlicitudinibusinfertistan
qüâm feii tibus èm ërgeô ti biis,fu ffbdattin H ic^ft eni m hu-
mànus defedus.CumfemeUabi cteperithomo,& ad pec-
canduro deflekerit intentionem fuam, non ftatim prorfils
afteéÜtti pèrdidit iuftitiàeifè'd primos lapfuifüosârgtiens,
di(pliêehs ipfe fibi,àdmoijitionis aliCuiüs' verbo ftirpu-
latiislrargere tentât: iànvtamen hoftibüs fiiolnerito tradi-
tuSjrtifidiuinitüs adiuùét uf,d û (urge re nititur,itéra preci-
pitâfür. Cû au te peceandi con (u etudinéfe cer i c, pa ul ati m
incipitriègligeré (êîpfiïfti : & tanquâmùlti^confoflus yul--;
nêribüS,àtq;ëxahgtxis eflSsâius'jfenfum etiam doloris amit
tit.Hinc ehîm feriptum eft : Itnpius cum yenerit ikprofUiiduni proUi fâ
; malotuniyContemnitScà hic (ecüdiis gradus eft^de quo pau- *
lópofttraAabitur*Nù,nc deillo agitur,quiadhucirian'çi- *
pifci nubtuarione conflitu tus,qùan’qua Vitiis (c captiuû tradïderif,
primetn h'bertaris fiiç de proximo reminifeens,eu
exhortatioriis (cméfufceperic,meliora quidem prbponirr.