laß t 6.3.4,
F J nS.164.
Apoc. 1.4.
4IO
Rede quoque hsc eorum fuperbia Jpfptem facrificijs cx-
piätur,quiahsretici ad Ecclefiam reüertentesper humilitarishpftiamdonafpiricäs
gratis reptiformisäccipi^ntjVt
qui elationisfus vctuftate tabuerunt, nouitate gratis ré-
formentunhoc enim incpcuija fide retinemus, quia quos
fpiritus gratisrepleuerit, perfccit eis q non folum Trini-
*tatisnotitiam,fed etiamvirtutum quatuor,id eft,prudentiSjtemperantiSjfortitudiniSjatqueiuftitiæoperationem
prsbet.In $ criptui;a facr a folet feptenafio nümçro aliquâ-
do feeura requies delignari: vtillud., Eirequieuit Deusdiefe-
pfiww. Aliquando vniuerfitas prsfentis temporis huius.
Hinc eft quod murosHiericotubisclangentibusArcaDei
feptem circuiuitdies. Hinc Äophetaait. Septies in dielau-
demdixitibi. Aliqdandoautemfands Ecclefis vniucrfitas
defignatur: vtilludin Apocalypfi. lounnesfeptemEcclefiis,
& reliqua. Veniant ergo hsretici qui extra funtpofiti, &
priüs fe vniuerfitati fandsEcclefis mifceant, & tune de-
mumveniamde reatu priftins elationis exquirant. Pro
culpa fua feptém facrificiaofïerunt, qui reams fuiabfolu-
tionem nfdn accipiunt, nifi gratisfeptiformis fpiritu, vni-
uerfalis potius qua excifi fuerant, aggregentur. Sequitur.
lobferttus meus orabitpro vobis, faciem eiusfufeipiam vt non vobis
imputeturfiultitia. Ac fi hsreticis redeuntibusapertedice-
retur. Vniuerfali vos Ecclefis per humilitatem pceniten-
tis iungite.arque per earn quam per vofmetipfos digni nd
-éftis, veuiameiusame precibus obtinete. Qui cum per
ha ne veracitèr fapere dilcitis, prioris apud meyeftrsfa*^
pientis ftultitiam deletis. Sequitur. Nefcenim locutt efiis coram
me,ficut ferüus meus lob. Hsc paulo ante Dominus prp-
tubtjSctathenhsciterandofubiunxit. Quid eft hoc nifi
... j quodfententiam quaminfemel iudicando dixerät, ite-
rumreplieando confirmât? Sequitur.
9. j Alter tint ergotres amici lob, Eliphaz-Themanitès, ér Baldah
*, Subites,&sÆShaamatbites,&feceruntfxcutlocutusfueratDo-
| minus ad eos^&fUfcepit Dominusfaciem Iofc.In tuedum vero eft
quod ita caute ficut prsdi&us fneratotdo accepts venis
cuftoditur, vt in facrificijs Dominus nonillorum, fedB.
G lob faciem fiifcepiflerefertur.Sequitur.
i ou Dominus quojg cornier fus eftadpoenitentiam lob,cum oraretpro
amtcisfuis. Iam enim( ficutfuperius memorat ) pro amicis
auditus fuerat. Hîc autem aperte oftenditur,quia etiapro
femetipfo poenitens,tan to citius exaudiri meruit, quanto
: denote pro alijsifitetceffit. Libentius quippe faerificium
orationis accipithr,quod in confpe&u mifèricordisjfcdi-
Matt cis proximi dile&ione conditur.Hinc Dominusait.Orrffc
idem'u.ij". properfequentibus & calumniantibusvos.Etrurfum. Cufiabitis
ad orandU, diminuefiquid h abêtis aduerfus aliquem,ôc reliqua.
Sequitur. AddidttDominus omniftquacumqjfueruntlob,dupli-
cwiCun da qus amifcrat, dnpliciarecepit, quia per pieta-
tem benigniiudicis, tentationis rroftrs.difpendium vin-
cuntfuffragia confolationum. Minus enim tentât proba-
percognationemiunda eft, vel quifortesfuturifuntve- I
lut fratresy velinfirmi velutfororcs ad eum per cognitio-
nis fidem débita gtatulatione concUrrunt. T une in donio
eius panem comedunt, cum poftpofitaobferuationefu-
periacentislitcrsinS.Ecclefia myfticieloquijquafifrugis
medulla pafcuntur.Bene autem dieittir.Oiw»«?«» nouerunt
eumprius. Prius quippe nouerant , quern in paftione fua
quaii incognitum contempferant. Namnâfciturü Chri-
ftum nullus qui plenc legem didicit,ignorauit<quorüm&
notitia prior&ignorantia pofteriorbene ac breuitet Ifyac
caligante fignàtur. Qui dutfilacob benediceret, & quid
eueniret in futuro p)rsuidebat,&quis illi prsfens afhfteret
nefeiebat. Sed ccce in fine mundi veniunt, & cum quern
prius nouerant, recognofcunt. Eccein domo eius panem
comeduBt,quiain S. Ecciefiafaçri eloquij fruge pafcütur.
In capitenamque principale mentis accipitur. Sicutper
Pfalmiftam dicituv.lmpinguajli in oleo caput meum.Hoc itaq,
loco caput mouere eft, & immobilitaté mentis excutere,
& ad cognitionem fidei erudelitatis greffibus propinqua-
re. Caput igiturmouetur, cum per rormidinem veritatis
taftaab infenfibilitate fua mens quatitur.Seqqitur.Et con-
folatifunteumfuper omne malum quod intulerat DOminus fuper
CKWi.Percuflienim mcerorem confolarieft,eipoft percuf-
fionem devenia congaudere.Nam quantum quifqvcerni-
tur,de reftituta proximifalute hilarefcere,tarito fe indicat
de ablata doluiflè.TYPicE.Confolantur Chriftûyconfolâ^
tutEcclefiam,qui ab infidelitatis priftinç errore refipifcût,
& prauitaté v its perqùam reâiadocentibus repugnant.
Magna quippe prsdicatorùm confolatio eftïfubfequens
profedus auditoru. Reuelatio natpq» diçentis, eft immu-
tatio proficientis. Qui ad confolandum poft flagella veniunt,
Ef* 54-7- iiojquam remuneratio confolatur.Hinc quoq; dicitur.^d
PJal.9} 19. punctum in modicumreliqùi te, in miferationibus magnis congregaboie.
Ezitem.Secundummultitudinem dolorum meorumin
cordemeo confolationestuaUtificauerunt animam meant. M r-
s t ic e . Sanda quippeÈcclefia ex fe multos nunc percuf-
fiorte teptationis amittit,in fine tame huius leculi, cà qus
fua funt dupliciarecipir,quando fufeeptisad plenum gen-
tibus,ad eius fide currere omnes,qus tunc inuentafuerit,
etiamludganijConfentit.Hincenimfcriptumeft.Dowecf/enitudogentium
intrant, é'ficomnislfraélfaluusfiet. Et veritas
ait .Helios veniep,& reftituetomnia.y ei certe S.Ecclefis in fine
fuoduplumreciperceft, in fingulis nobis, ôedebeati-
tudineanimæ, &decarnisincorruptionegaudere. Hinc.
Efa 6i.x. propheta didt.lnterrafuadupliciapoßidebunt Sequitur.
Veneruntadeum omnesfratresfui & vniuerftforores fua, &
cunäiqui noueront eumprm,& comederüntpanemeumeoin domo,&
moueruntfupereumCaput. Diuins pietatis munenbus
confolatus,etiam humanadebe t charitate refoueri,vt vn-
diqueeietiam confolationisgaudiarefpondeant, quem
vndique dolorum triftitia aduerfa lacerabat. In come-
-ftiohe enim panis, charitas, in motione verb capitis, ad-
miratiodefignatur. M y s t ic e . Tune autem fratres fili
aeforores adcorreptum veniunt,quando ex plebelud'ai-
ca quo t inuentiftierint ad fidem co nuertuntur, ipfa enim
quia nimirû paffionis tempore prsdicamenta fidei
contemnentes, quemhominemex morte probaucrunr,
Deum credere defpèxerunt.VndeDoroiriusdicit.Si^iwî f
quiftmul mècum contriftaretur, & non fuit, & reliqua. Infine
igitur mundi credeiitesHebrçi cpnueniant.&fiumani generis
redemptoriin potetiadiuimtatis quafi fano lob ob-
lationum fuaiu votaperfoluantur. Sequitur. Et dederunt ei
Vttufquiffc ouem vnam & inaurem vnam.Hsc iuxta hiftoriam
veracitcr d iâ a credimus. . Sed quid per ouem myfticepifi
in n o c e n t ia îq u id p e r in a u rem ,n ifi obedientiadefignaturî
Per ouem quippe fimplex animus,per inaurem vcraorna-
t us h u militât is gratia âuditus exprimitur. Notandûquod
cum inaure ouis, &c cum oue inauris offertur, quia nimirû
innocuismentibusornamentumfemperobedientisiungitur,
Domino atteftante qui ait. Oues meavocem meam au-
diunt,&ego cognofco eas,&fequuntur we.Aureaminauremqb-
tulilTe perhibetur, vt videl.inea qus exhibetur obedien-
tia,charitas fulgeat, qus virtùtes omnes auri more estera
metallatranfcehdit.Sed quia nulla eflé innocentia,nulla
efle veraobedientia in multiplicibus hsreticornm diui-
fionibus poteft, ad cognitionem fidei venicntes,offeranc
ouem,fed vnamjofferant inaurem, fed vnam, id eft, tales
veniànt qui in vnitateS. Ecclefisinnocuiobedientefquc
perfiftant.Sequitur.
Dominus autem benedixit in nouif imis lob, magis quamprin-
cipio eius.Hxc in hiftoria fada credimus,hsc my ftiçèfaeié-
dafperamns.-Quantu enim adlfraëlitici populifufeeptio*
nem pertinetjVrgentë fihe in prsfentis feculidoloreS.Ec'
clefia animarum multiplici collcdione confplatur.Tan-
to quippe locupletius ditabitur,quanto &manifeftiusin-
notefc.it quodad finem prsfentis vits temporalitasvrge-
tur.Prsdicatores namqueS. Ecclcfisbencdidione primt
temporisPfalmifta ditari confpexerat,cum dicebat.^fo«f
multipiicabunturinfenetta vberi.Et beneplacettteserunt vt adnun-
fiewr.Sequitur.
Etf alla funt ei quatuor decim milliaouium,&fex miüia came-
lorumÿ&mille iüga bonum, & milleafma. Etfuerunt eifeptemfilij
& tresfilia. C um cundabeatolob duplicata funt, eut tilij
totidem funt redditi,quot amilfi î Sed & filios dupliciter
addidit, cum decem poftmpdum in carne reftituit. De-;
cem vero qui amiffi fuerànt ,• in occulta animarum vita
feruauit. Pofïumusautem in his animalibus aggregatam
fidelium v niuerfitatem * intelligi.Hinc feriptu eft. Omnia
fubiecifiifubpedibuseius, & rcliq. Et rurfum. Animalia, tua ha-
Pfol.il 11,
* intelli-
gere.
\pfol. *•*
gf.6j.ü
PfiLio+i
D
bit obtint in ea. Agnofcamus ergo in ouibus fideles atqj innocentes
ex Iudsa populos,legis düdum pafeuis fociatos.
In cameiis fimpliccs ex gentilitate venientes,qui prius fub
ritu facrilego quafi quadam deformitate membrorum
valde turpes oftenfi funt foeditate.vitioruro. PofTunt rurfum
in bobus Ifraëlits accipi, quafi iugû legis attriti : afini
verb Gentiles defighari. Qui dum fecolendislapidibus
inclinabant, fuppofito quibuslibetidolisbrucofenfufcr-
uiebant. Sanda ergo Ecclefia, qus in exotdijsfüis innu-
meris tentationibus preflà, vel Ifraeliticum pbpulum, vel
multos ex Gentibus amifit,^idel.qUos lucrari noü potuit,
duplicia in fine recipit, quia inea ex y traqi natiottum fideliûmultipliciterexcrefcitiPofÇunt
per iugatos houes,prsdicatores
intelligi : polïiintper afinas mentesfimplicium
defignari. Sanda vero Ecclefia duplidà recipityqiiia dum
prsdicatPtesfartdi j quipreffiformidine in èiüs dudum
tentatione tacuerunt, & mentes fimplicium qü s v id s
terroribus veritatem illius confiteri formidabânt, tantb
iam nunc tobuftius in confeflione veritatis fus voces fuas
exeruntj quanto debilius ante timuerunt.Millenàrius nu-
rnerusapüdfècülarem feientiam idcirco petfedus habe-
tur,quia denari) numeri quadrat um folidum reddit, dece
quippe decies dudafiunt centum, qusiam figura qüadra-
ta,fed plena eft. Vt autem in altitudinemfurgât, &fohdâ
fiat, rurfum centum decies muîtiplicantur, & mille fiunt.
Septenarius autem éarâtioneperfedus habetur, quod ex
primoparî, & ex primo impari confummatür. Prius enim
impar,ternarius eft, primufq; par quâternarius, ex quibus
duobus fèptenarius confiât, quia ex eifdem partibusfuis
multiplicatusiûduodenariumfurgit. Senarius veroideo
perfeduseft, quia primus innumeriscompleturpattibus
fuis,id eft,fèxta fiii parte, Sctertia Ôcdimidiaqus funt,vnü>
duo,tria,& fiunt in fumma fex.Sedin fàcra feriptura fena-
riushumerusideoperfedus eft, quia in mundi origine
Dominus ea que coepit,fexto die opereimpleuit.Septena-
rius in eaperfed9 eft, quia omne bonum opus feptem vir-
tutibus agitur,vt & fide fimul &opere conlumetur.Dena-
riusquoquein ea perfedus eft,quialexin decemprsccpta
con cluditur,omnifq;culpa non amplius quam per decem
verba cohibecur,atq-, narrante veritate,-operatores vines
denario remunerantur. In denario quippe triaiunguntur
& feptem, homo autem qui ex anima confiât & corpore,
in feptem qualitàtibus continetur. Nam tribus fpeciali-
ter, & quatuor corporaliter viget. Sed homo denario remunerate,
quia in ilia perfedionefu perns patris feptem
noftra ad tria iunguntur sterna, vt homo contemplatio-
nemTrinitatisaccipiâtjVel certe feptem virtùtes funt,quibus
inhacvitalaboratur, dumqueeis in remuneratione
contemplatioTrinitat is redditar,vitalaborantium denario
remunerate. Sed perfedus quifque in hacetiamvita
denarium accipit, dum eifdem feptem virceibus, fidem,
fi>em,charitatemque coniungit.Millenarius namque perfedus
eft, quiaappellatione eius vniuerfitas defignatur.
Vnde feriptum eft. Verbi quodmandauitin millegenerationes.
B.igitur lob,quatuordecim milita onium recepit, quia dum in
S. Ecclefia virtutum perfedio ad’vtrumquefexumduci-
tur, fèptenarius in ea numerus duplicatur. Etfex milliacawe/
or«»i,quia plenitudinem in ilia operis accipiuntjquiab
ilia dudum vitiorum fuorû feeditate përierunt. Mille quo-
qu ciugaboum, ac mille afinas recepit, quia ifiaëlitas atque
Gentiles, dodosacfimplicespoft tentationum cafiisin
culmineperfedionisaflumit.iSepfewi qaoquefilios&tresfi-
liastècipit, quiaeorum mentibus quos feptem virtutibus
générât,ad perfedionem fummam,fidem,fpem, charita-
temq; coniungit,vt tan to verius proie fua gaudeat, quanto
fuisfidelibus nil deeflè virtutis penfat. Sequitur.
Et vocauit nomen vnius Diem,&nomenfecundaCapam,&no-
men tertio Cornuftibij.Vet filios lob vniuerfum genus huma-
num accipimus. Homo namque quafi dies ex cpnditione
claruit, quia hune audor fuuyngenitsinnocentisfplen-
dore uefperfitjfed fponte fua ad peccati tenebras lapfus eft.
Vnde alias diekuv.SecutuseJlvmbram. Sed eumaudorpie-
tatis,quem priu^potenter ad iuftitiam condidit,potcntius
tedimendo poftmodum ab errore reuocauit.Ét quia mul-
ta nunc exhibehda funt qus in paradifo necefïàtia nô fue-
Jiibliotb.Vet.Pat.Tom.iQ.
runt,vt eft virtus patientiæ,laboriss eruditio dodrinat,ca* !
ftigatio corporis,afliduitas precum, cohfeffio delidorùm
inundatio lachry marum, quia falutis bonum ex ipfa con-
ditus homo conditione, percépit, noWen fecundsfiliæ
velüt Caffia ex meritoredolet, Vt quia prima filia quafi
dies èxtitit per dignitatem cônditionis, fecunda Caffia fit '
perfragrantiamfortitudinisëXgratia redempdonis. Vnde
& idem Vénienti redemptori per Prophetam dicitur.
M irrita &gutta & cafîia,8c reliqua. Quia Vero tertio ordine
hUmanum genus etiam carnis refurredionereuocatoin
illo co nue ntu sterns laudis affumitur, tertia filia Cornu-
ftibij vocatur. Quid per Cornuftibij, nifi lstantium can-
fus exprimitur? Ibi enim Veràciter adimpletur quod feri*
ptüm eft.C antate Domino cdrttïcum noutlmfiC reliqua.Sequh W -9^ .
No« funt autem inuenta mulieresjpeciofeficut filia lob in vni-
uerfa terra .Ele dorum quippe anims omne humanum ge*
nus, quod in terra fecundum hominem conuerfatur, fus
pulchritüdinis decore tranfeendunt. Quanto exterius
affligendo fè defpiciunt, tantointüsverius componuh-
t ur.Hin c enim feriptum cfc.Concupiuitrex decor em tuum.Eu ^ • + 4« u»
Omnisgloriaeiusfiiiaregisab i»r«f,&reliqua.Scquitur.DeÆr^ ■
eis paterfuus hareditatem inter fratres earum.VsLtcx enim nofter
inter mafculosëtiâ feeminis iura fucceffionis tribuit, quia
inter fortes atque perfedos, infirmos &hümiles adlor-
temfupérnshsreditâtisadmittit. Hinc Dominus ait. Itl
domo patris meimanfiones multafunt.Quza bene Paulus man-
fiones iuxta mérita diftributasinfinuat cum ait. Aliaclari-
tas Solis,alia claritas lima,alia claritasftellatumijlella enim àftel-
la differ t m clarttate.Seqakm.
Vtxit autem pofr hac lob centumquadraginta annis,&viditfiliosfuos,&
filiosfiliorumfuorum, vfifead quartamgenerationem,
&mortuusefifenexér plenusdierum. InScriptura facra non
facileplenus dierumponitur,nifi is cuius per eandcmScri-
pturam vita laudatur.Vacuus quippe dierum eft,qui quâ-
libet multum vixerit, statis fustemporain vanitate con-
fumit. At cùntnplenus dierum dicitur, cui nequaquam dies
fui pereundo tranfèunt, fed ex qtrotidiana mercede boni
operis apud iuftum iudicem,&poftquam tranfàdifuerint
referuantur. M yst ice. Si quâtuordecim per denarium
ducimus, adcentefimumôc quadragefimum numerum
peruenimus. Etrede vita S. Ecclefis per mulciplicata dc-
ccm & quatuor computatur, quia vtcumq; teftamentum
cuftodiëns, & tam fecundum legis Dccalogum, quam fe-
cundum quatuor Euangelij libros viuens,vfque ad perfe-
dionis culmen extend itur.Bcne autemB.Iob poft flagella
viu.ere dicitur, quia& S. Ecclefiaprius difeiplins flagello
perçu titur,&poftmodum vitsperfedione roboratur.F/-
quead quartamgenerationem filios confpicit , quiahac state
qus anni quatuor temporibus yoluitur, vfque ad fi n e m
mundi per oraprsdicantium nafeentes fibi quotidie fo-
b oies con templar ur. Quod fi pertrespropagines Iofeph
pincernæ fomnum ediflèrens fpatium trium dierum intellexit,
cur non etiam per quatuor generationes annua quatuor
tempora figurentur} Sanda quippe Ecclefia Vidit filios
fuos, cum primum fidelium fobolem confpexit, vidit
film filiorum, cum ab eifdem fidelibus ad fidem gigni &
alios agnofeit. Qjue etiam Çenex & plena dierum moritur,
quia fubfequente luce ex mercede quotidianorum ope-
rum depofito corruptionis pondéré ,ad incorruptionem
fpiritalis patris mutât ur. Per hsc enim tranfèuntia tem-
pora, id quod non tranfic operatur. Vnde Apoftolis dicitur.
Operamininoncibumquiperit, fedquipermanet invitam j
aternam.yioû autem dicitur,quia cumilla çternitatis con-
cemplatio abforbuerit, ab hac mùtabilitatis fusfünditus
extinguic, vt inea iam quod acumen vifionisineimsim-
pediatjvllo modo nihil iuuat.Hancitaque mortem, hanc
dierumplenitudinem,&inB.Iob, ideft, vnomembro
Ecclefis credamus fadam,& in tota fimul Ecclefia fpere-
raus elle faciendano.Quatenus ita teneatuç ici gefts
veritas , vt non ëuacuetur reigerends
Prophetia.
F I N I S .