/oanS Cypar. Decai VIIiT
io uc ,qu a ;c ftva a quidem fecyudum caufem; alteraycrq-
fecundu.m parti cipatibnem; aliafecundum exiftcntiam,
paitieipacione & exiftciuiain cresftura confiftentibus, id
; Léft>ijfca qu« partiGipan.tiir,&in patticipantia^articis.
' . \ ; V ' ' -ï C A P ,y.T 'VII. ', '
Qiioiommaparttctpant'ta, & qttaparticipantur, afola nature
quafetundum caufamparttcipatur ,prödu£ta,alia qutdem
fimpliciierabtpfaadparticipationein edtta funt,
du vero funt jccundum exijlentiam
partictparitium. +
\ / f Agnus DionyfiuS capitè quinto de diuinis nomini-
J V l bus :Primum, iftquit, donum per fe effe,ipfeperfc
bpnitas prödücenS * ab antiquiore, prima:inter cEteras
participatione laudatut, &:eftexipfa, 8dn ipia ipfumper
leeile, Scprincipiaeotum qute lunt; 6&'omnia r qua6 lunt,
SC quit quöcunque modó fifnt, idque incompteKinfe Si
coimlatc, acimgulanicr.Er njifusidem: Et ante aliaseiu?
.VMtiadaaóneseireprodtódmeft:&eft,ipfam.per.fie(6
anti-iiiius •u iin 'ftl« per È vitam, peifefapientiairlipèrTi,
fimiHcudinemdiuinainvöcalia, quorum t e haiienrpar-
tidpatiöjïëm, aDpe omnia iU ip a r a r ip an té lfe quin po-
* :nusipia per fe.onMia,qu*abidjispartidpanrar,ipfiim,per
ie ede patticipant:principia: igitur oirniia eommququmt,
• participado.cffe 6c func,& princi^a funt,8c prim urn funt,
deinde pHncipiaiiiut;,Sc livis d i c ^ ^ pM ^ Y i t a t t tp n n ^
Cipium viuentium tanqua.m viucntium;& per fe fimihru-
dinemprincipium fimiliuratanquamfiiqiliUm} Scpe*fe
■ ..ynionem principlum copulatorum tanquam cop plato-;
rum; & p e r fe ordinemórdiuatorümtanquaniördiilató-j
rum; 8c quaecunqué alia hoc, aut i llud, autvtrumque, ant.
< I Prim um
JDci,eftefle;;
■ fpoftea elfe .
• fpecieraali
qu»’m q“* '
■ priuSi parti-
I cipat efle; '
i- poftea efleindiuiduùm
qjiod Cuius Deu^ftharum parricipationumauétof Sctf
feapri fuie ^rbpoiîtæ fint fimpl^citêr ad participationem,
fincefiam ad exiftentiamparticipan tibus. ;
' Omnia i qux funt,’& q*x quocmnque modo funt; vtqu* flint in alio
a Jtfcmfinitej i n fe mult*,in Deo'vnufn'; înfe diùifa/in Deo eopulatadunt
itaque i ncompreljenfeJSff cöhiifefte,a.c y nitc tes^ownçsi
ïnDêó.qüiaTunWpla^inaefréntiamcöinptchenyBnispater.fi.liiis.ee
fpiiiius fanâus mltóum incpmpMhenfibi^er yni«.
ftkiti* eius Yvt cutn participatut ai, anima jjoua: e.ft pats iubttanr.a: Imnu-
nis"quia nonhabet m ft integranYoatuiamlpeciei, yt au S.Tho. i p q j t.
ad 3 lauft Kcoiporè fècundum aecidens, quu pei animam yitut : aut ab an-
■ ecXo’ i qui*enttpiplè cft integi* natura;, & non.tanqujte pats natut^, pet
ft'vitam accipit i D6o, & nou per accxdens'. pamcipano fimpf teuer diftcit
ï partfdpatione fec'undum éxiftentiani r*tiöqe tari tuin : vt pfct le vit^ non
dilhnguitiix^iviuentibus, iquibUS'patticipamt feepndumtein : telemm
tatitum diffetunt, qulaficut humanuas folùjii jH» compxehendifquse ho-
minenvdetiniunt, 8c noitqux matetianl rScmnt^indiutduapi j.nequehu-
manitas aÖu iiit pötentÏa doiuinet.ptincipia qu* indiuiduuin reddiuit,
|M p l c o n t i n e t potenf a j f,c per
mo fie yiuens net ft.vita eft vluens PatUcipatitt itcdlidumïxiftçntiaro.eu
vita’ ülafimuliditer, iamteöèjipfö»fubicfto yiu'enttf, licut humanitas lé-
c und urn exUlencain veftin hoohomine qu? exiftit : fola emm finguja«»
eSiftunt iuterumnaturafvnideifalu veto ^abütadafolum manentc.
C a p V J V 11L 1y ,
Quodmwwtfu»t*d(artkipan<lum,fi&propoßtlßMfauil-
dumpaniópattonim .fiui fecmdumtxifimtiam, qUUmnfunt
iimLfubkaamipmta,muitipUcittilmm&diffirentumparr
ticip^itmnfiibeum:fiiUautmrjaturaqmfaimiam
cjufani pArttcipatur,bitncdijfmnu<tm funditusnonadmittit.
\ M Agnus Dionyfius cap. ix. cæleftis hierarchiae : Hoc,
iV-i inquic, teftatur popul'us Hebræprum acci^iflè fibi:
inmiiffcrinrura.reDulifti,&cortuuni
ta fuiitieorumperfe participaMongs repenes prinium participate
ipfum per fe efle ; SCptlmum quide eas elfe, dein-
"fecutuS es: neegnim vitananeceflit^te coadam habernus, i
neq; propterlibertatem eorurn j quibus prouidetur,diui-
na lumiha prouidentiae fplendentis retunduhtur; quin
potius diflimiiitudo oculorum quos mentes habgnt,illu-
minàcionem pateiÿiæ bonicatis fuprà quam copiofàm aut
penitusnon p ^ tic ip a t, aut- lic it duntia lua nepenetret,
àut Varias rcdditparticipationes, f aruas vel magnas, db-
feuras v d çlaras vnius Sc fimplicis' 8c Temper fui fimilis;
atque fupra inodum exp editi&’explicati radij manantis
inttar fontis.Et rurftfs idem capitÿ fecundd de diuinis no-
mimbus. Atqui, dicer aliquis, noneflfigillum totum 8c i^-
dem in odinibus,in quibus ad exprimendameffigiem im-
primitur : nditeftaUtem in diukfigillftm; feenimitotum
\8B*idem Vnicijique impettit ;fed.ditfercfraa participan-
tiuffl dilfimi les tacit figuras ab fide vno 8c toto exempla-.
iexprefTas': vt'fi funtmdlliiSc faciliaadfigùfandüm , Sc
l^ ia iS c ’CÜ ^ ^ x ^ & n e q u e a fp e ra ^ e q u e d u ra fu n tin e -
qtfe mixa, 8ç ihcoiiftantia, puram 8c exprelfam SC perma-
nentem figummhabebunt'ifiquid verohuius habilitatis,
quæ d id a eft,defuerit,hæcerit caufa,cur effigies noftfigu-
rdur,nêcexprimamr,nèque âliafiant,quae non fiuntjCûm
ndnefthabiitas a * re^ipieftdamparticipacidnem^Sed &
IuftinUsmarty^philofophusin oratic>h& de re d a Confel-
fione aife'Qnomodpverbum infüd cemplq,&inrebus fi-
militerfecundum fubftarmam e ft, 8c quid amplius ternplum
d e huius, aut iIliusprtncipia efle; 'Sc pai-cicipando ipfum
efle ^iftere,Sc pardcipari. Q^ o d (rh®c,fcilicet per fe,par-w
ticipationès/principia^ijornm fuflt particip|ndo'ipfuro
e fle , niulto magisquae ilia ip fa prin.cipia participant, y t
iam ex His manifcftum euadat, Sc exiisqu^ latius inquin-
ta décade perfeiyiti fnmus, qûbd parriçipatidnei lunt, I
duas eàqusé f funt, pai^icipànt, quæcünque funt^fpecies,
,8c hatum participatiqries fiquidem Sc in vna fpecie funt .
multæ pacticipationes nonrfoluui in çolpribus, fed frt v o - .
luncatibus ,8c fortunis; vtcum dicimus^Participanitvo-
, luntatem thoderataid, autreélâ ,àütfàeeçiis gaudenteyi,
^utaIiterc^eftam;aUte{refortunacUi.aut infort ufra turn.
Vt-igitur prolperitas , fiuè bona fortuna participatio eft
forcunatorUmv quatenus fprtuiiati ïuhe ^hon aétëimpiatenus,
homines fant;fic8daliceparticipatioucs gditæ funt,
vt participenturshon quia fuht,fed c^uia taies funt.Quan»
’•dp autem nadtæfilnt fubiéÆta rècipientiâ, tune ^euntur
■ éflecStx fecüridum exiftentiam eorurn fubieaprunv,quæ
ha4æfunt,Sceftquidemaliudparcicipatio,^aIiu(fqiiod
feeuudumexiftOTtiainparucipationemfecipitiyeidigratia,
Vita participatipqmedam eftfimplicitei^ q ux tuncfic
fecunduirt cxiftentiamparricipaxio cuiufdam i.euni x «ft
pats fubftanti^ ëius^ut eftiplum,autfecundum accidens, ■
Dionyfius igituraggreflus differére gèneratim^n firofton-
tia fimpheiter Sc in particrpatione fimpliciter,tEa£tauit;8c
oftendit, prius qUidem iOportere efle fubiedum, quod
quidem dixit ahtiqufiisëfle Dei dptiuiii; deinde patticir
pationerh , qua; in Ulqfubiedo fed a eft., Propofitaig^n^
eftad.pamdpationem parcicipantium, per- fe {ubftantia;
quodpefihdeeft, ytfidicatuffubftantia fadaadpa rtici-
paüonemrnifiënini|ubftanuam'participarerhi^,periitüs
in return liatura iidh eflemust deincep's, ipfi fiibffiantis fa-' i
daadcapiendampartrapatidncni^alix^ayticipa^tiones
'p ro f ofitaefunt: Sc ficut tempus genèraliü|ad participa-
cionem edrum quiE funt Id tempore,n.rqpofitqm
I ahoquiiionficfubftantih aliqUa, fed iimpheiter pattici-
pati^j; tuncverpfif&citiirnobis j qpi in; temppte fumus.
quam''fc^teraomniahabebit;auaiamustandeiri di-
^entem:Quifeftinfirupatris,feeundumfubftantiamo^
m n ib u s a d ^ imparjibiliter; Sc non fie eum in patte efle
dicimas,Jvtefeirtreliqui>,rtonqUkfubftantiacuminaliis
eft ,-cdntrahiù* ; fed ptdpter menffiram rctipientium; j
aux ndn pbftuUf'fieti receptaculum diuinttm : ad^iunc
’ modumtfleferites eiim in tetnpioTuo infeparabilenii, 8d
tanquamplenitudiucm diuinicatis habitare confitentesy
adefle omnibus . Sc non fimiliteif adeffêfdicimùs. E t dr»
nidus Gregorius Nyflèriüs in .prim^ libro cpnfutatio-
num%dnornij ait: Quiâ otnttisbonr fons^8cpriricipium
Sdar|itid in;nâtura increata cernitur, omnis vero créa*
tura in eutn.yergit per cdmmnnionern primi boni parti-
ceps iuWimisnaturæ, rieceffaridfecunduni propor-
Exi
Of"
I ^ f t ë n ^ J qua'nio p ió ^ e t ipfum fathiuEi témpöre; fic-! tionem participinai fubUmia, a t e phis, a t e mmuafea
I omnis d i iM m d p i n o l u ï f e f t fub fkn tia , eandeni cnndumUbetampotefatemvoIuntatttparoopann,pliu
.Ir-CttSy-/I'—. 4 —1—. ■ =? '—■— ' i S ! " . • ' Àr tn im ic
8c minus participacionis in creatura cemitiir ; cc conue-
nienter vniufcuiufqfconatui plus Ôc-minusineAellentia
virtutis,löcüm habet: natura verpincreatalonge aoeft ab
huiufinodi differentia. Ex quibus liquet* omnera différé-
ti^m participationum ex differentia p'articipantium exi-
ftere, Sc conflari, fierique magnas, S i paruas participa« 6-
nes propter fiabilitatemobfcûre, aut clare parti cipâtiumr
quare, vt confentaheum eft, huiufmodiparticipationes,
^uomodocunq; propôtmhtur.fiue fimpli citer fecimdum
participarionem,, fiue iqcimdum exiftentiam, ex paruo 8c
ipagnoconflatæinçreatufâ.cerr^intur: i f iis autem qyæ
in Deo feint, huiufmodi differentialdciim non habet.
Vno itaque éonfe nfuT heôlogi participationes illas,quas
abfolufë S i abftcadc per fe fubftantiam, 8cpec fe vitam,
8c per fefapientiam, 8c fimiliterinaliis, vocabam, inter
creaturas feferebant 8c niimerabant; quianéqùc mbftan-
tiaediuina;, nee angelicas erant-", necvlliusrei effedrices: '
Idlum enim q u o d eft fupra fubftantiam , principium 8c
fubftantia8c caufà horum eft. S i autem Défis8c norum,
6c eqfum quæfubtei ipfa fiint, exa*quo au d o r^ft (efte-
nim, inquit, cx-participancibus, Sc ex participatis infinite
Scimmenfe cxcmptus)quomodo non in his magis omnis
differentia reperiatur, 8c plus 8c minus lociïm haheat?
quaefuntnotae creaturæ, 8c varietas ciyca emanationem,
& multiplicatio fiatmarum.Merito igitur quia non fumys
àpti Sc ido'nëi, fed potius infifmi ad recipiendum Deum,
partiçipationeinëius à nobis alienauimus: in caufàautem,
eft poteftasliberi arbitrij, 8cillud, procliues no's eflè ab
adolefeèntianoftra ad maliim; *
C A P- V T IX.
Quoifola naturadiuina fecundam ratïo^m caufit eft purticipa-
bilis-, cfe quodproprium Dei eïtvocare omniaad eommuni^-
. . nem-, & qttaplura Dei doua participant,pro- s '
pihquioraDeojunt.
« R.egorius Theologus in fecunda oratione de pace:
Non eflim,inquit,quidquam ex a e a tis ,& feruis,atq;
participantibus, Sc circumfcriptis naturam increatam, 8c
dominam,âtq;pardcipatam,8c infini&m attingit.Etrur^
fu? idem in oratione in Pentecoften : Erat igitur femper
fpiritus fendus participatus, non parcicipans ; perficiens,
non perfedus. E t magnus Bafiliù^ in libro, quinto ad
Atnphiibgiurti : Natura inacceflùs, capaxpropter boni?
ta tem ; implenstomni^poteftate , ab iis tantum qui di-
gni fu n t, participabilis. Et magnus Athanafius in epi-
ftô k adSerapionerti : Rurfus,-;inqiuc, aliquftvelèxhis
perfpiciat, participa« fpiritum fand um, Sc non partira
pare : éadera enim dicere non piger : impoffibile ehini eft,
eos qui femeliliuminati funt, 8c guftauerùnt donum ca^
lefte ;.8c participes fa d i funt fpiritus fen d i, 8c gûftaue-
runtbönum Dei Verbum. S ie nimangeli, 8caliæ creaturæ
ipfùm fpiritum participant ; ob nancenim càufàmexci-
derp poflunt qui non participant ; fpiritus veto fendus
femper id em eft , & participabilis eft. Et fendus Maxi-
mus cap. i x , centuriæ quart® de c ^ r iÄ te ai^: Dcus qui-
demfoiumparticipatur; creatura veroparticitÄt 8c com-
municat;8c participât quidein eflè, & bene elle j cémrnù-
nicat vero fbhim bene eflè :.vemm aliter quideqj i fub-
ftantia çorpotea, aliter yero incorporea. Etfând us A.na*
ftafius Ântiôchenus in primo lib ra d e rjoftris dogmati-^
busveritatis : Quoino d o , inquit, oratione laudari po-
teft, qui orationeiri vincit? aut quid digne loqui poflit vl-
lu s, v t cogitatione demonftret'eumqiÂmlior eft quam
cogitari queat? HiAeft fifniamentumtorÄnium^ fundâ-
mentum omnium, principium omnium, ex quo manant
om nia , 8cin quod vergunt omnia; principium6c finis,
cù8cu, vtpulchm dixjt qui Theplogiam tradens, Theo -
logum docuit Æaufe vt fint ea quælunt ; qui iß qu^non-
dumconftitutaerarft, fiibftàntia’m dédit ; qui fubftantiis,
quasex nihilo fecit, ordinem'adhibuit, 8cvtdutartnt8c
confcrujreiitur,fecit:naturacreatrix,poteftasvim, faciendi,
infpiciendi , 8c prouidendi habens ; vita* 8c viuens ; 8C
fubftaptia vitam ptazbens ; naturà fola participabilis ^qu®
, omnia capit, 6ci t y llo .capitur: 8c quid poteft qitifpiàm
cum in fin ita ten tau e r it,*d e e o d ic e ie , q u i n o n p o t e fte x -
p fom i? Q u p d en im fèm e ld ic i n o n p c t e f t ,n o n e x p lic a b it ;
tü r : 8cq u o d e ft v it ra om n ia , n u lkm e n s c om p r e n e n d e t ,
e t fi om n ium fit fu b tiliffim a a d p en e tran d um . Im m o 8c
m a gn u s D io y fiü s c à p ite 1 q u a r to cæleftis* hierarchiæ : P ri-
rhum v é ro 'om n ium ill iid v e r e d ic e n d um e ft , q u o d $ iu i -
n ita sq uæ fiip ra fu b fta r iriam e ft, b oniçate fua fubftantias
eo ru tn quæ fu n t , p ro d u x it , 8 c fe c it v ife x ifte re n t: h o c e -
n im p ro p r ium e ft b o n i ta r is , q u ® c aù fe om n ium e f t , ÔC
fp p r a om n ia e ft , v ô c a r e v n iu e r fe a d fu i c om m u n io n em ,
v t vn icu iq u e eo rtim quæ fu n t , à p ro p r ia cdn u enien tia
de fin itum eft.* C u n é ta ig itu r quæ fu n t * p a r tic ip an t p ro -
u id e n t iy n e x diu inicate fu p ra fu b ftan tiam , ÔC om n ium
effeiftrice^manantem : n o n en im e flè n t * n ifi fu b ftan tiam
8c p rin cip ium om n ium p a rr ic ip aflèh t . Om 'nia ig itu r in a -
n im ata e o ijpfo q u d d fu n t , ip fum p rin c ip ium p articip an t:
effe en im o mriium e ft d iû in it a s , quæ e ft fup ra ipfum e flè :
v iu en tia àu tem p articip ant c an d em p o të fta tem v iu ific am
fiip ra om n em v itam : rario ne prædita Ôcïntelligentia e an -
d em fàpientiam p e r fe p erfeétam,8c priu sp erfeéb am, quæ
om n em ra t io n em a c m èntém v in c it , p a r tic ip an t: m an i-
fe ftum a u tem ë ft eflè c ircum ipfum p rin c ip ium fu b ftan -
tias i lla s , quæ cun q; m u lt ip lic ite r ip fiim p a r tid ^ a ru n t. A c
ru r fu s id em in q u in t^ d ë d iu in isn o if iin ib u s .- E f e f t , v t a f-
b it ro r ,v e rum ,q ù ô d e a quæ ma gis D e um ,q u i vn u s e ft ,8c à
quoinfinitadona proficlfcuntur,pàrticipan t,magis ei ap-
propinquânt,8c diuiniorafùnt, quam quæ minuspartici-
pant.Exjhisliquet,qucfefbk'naturaiècuiidü caufem par-1
ticipabilis, Deuseft:quodque fècundum eandem caufem
vo,eat om nia ad fiii c'ommunio né : 8c ilia fiunt eidem vo-
•lOTiti propinqiSorà,quçcunque multis ra id is participant
non folujnfimpliciter fubftantiam eius oC vitam * fed et-'
iam rationem, 8c fepientiam, 8c alia eius çharifmata fpiri-
tualîafècuâdumproportionem fiipremarüm etiam men-
tium , illæ enim quæ magis cognitionem 8c fepientiam
participarunt,mà^s Deo appropinquant.
Aliter 1 fubftantia corporea) Corporea quidem natuta commun ica t
bene e(fe fermoue, opéré, & co n temp ht ion e; incorporea vero
^A«»';ideH>folacontemphtioneIllcS Maximus iaeodem cap. 1
: A ■ .C.APVT , X.
Quod fotm Deus participabilis eft,, & totus non participabilis',
&non aliquid in eoparticipabtle,&aliquid
t nonparticipabile.
jn u s Dionyfius in fècundo cap. de diuinis nomi-
nibus : E t h o c , inquit, commune , i 8c copulatum.
$ v/ÿj m eft toti diuinitati,, participari fcilicet toram i-
pfem ab vnoquoque parti cipantium,8cà nulle,nullapar-
te plient punctum centri in medio çircüli ,abomnibus li-
neisjeclis, quæ funt in circulo circumpofîtæ, parti cipa-
«yir; ô cfijut multæfiguræ figilli exprefiue, archetypum fi-
^illiim participant,,8ci;ivnaqUaque figura figilliexpreflà
totum^cidem figillurq eft, 8c in nulla figura fecundqjn
n u ll'ÿ i partem : vincit autem hæc, fcilicet exempla, illud
non polfe diuinitatem,quæ omnium rtrum caufa eft,par-
tiçipari; vinfitinquam hqcipfo, quoddiuinitatis i nulla
^ft taéfcio, nccaliaeïusaiiTi participantibus mixtionis cô -
' munio. Hune loçum ediflèrensknétusMaximus, T r i-
ni:as,§aqiMt, vniuerli regina, ab iis quæ pamcipare eam
poffunt,^mcipaturnbn«omprehcnf§nefePparticipa-
te:tdem enitn ytrumque declarat:partic{paturenim Deus
ridnxomprehenfè, neq;reftriiftus,fed potius totus in cu-
iufq; participatione exiftens,8c ab omnibus exemptus:fic-
urmàgnam vocem emiflam omnes qiii adfunt, participant,
vnufquifque prb fiiis yiribus 8c viri,8c pueri.ôC brutç
animantes : vëtumalij quidem vàlentius, ali j.veto dbtu-
fîus fècu«dum vim 8cfacultatém audiendi, 8c eft quidem
v o x participabilis,8cin feipferibnparticipabilis.Etrurius
,idem in centuriis Theologicis Centura 1 1 1 . capitc v u .
Deus, inquit, qui fècundum fubftantiam non eftpattici- ;
pabilis.cumvultaliterab iis quipoflunt* participari,à na-1
tura 8c fubftantia fiia occulta non recedit: quando etiam .
modus-ip.lè, quo volenspartieipatur, manet fèmpe »omnibus
opercus. Adhuc idem in iis quæ iri dogmaticapai-
t noplia*
Diûinitas ,
efteffe omniùm,
8c I
(iibfianti* i
ideftjcaû- I
(alitor. i
M ±