A
Accidenibcunreflüant;
li((J G u itm u n d i A rc h i/ f. A u trf.
litate vertenda eft:Quamuis de accidentibus fingufe^qu ç
{upëruëhientibus aliis céduht non appareatvercpoffe a-
liud di'ci quam qüödórnhino nihil fiiinr. Nam fi aliquid
ëflèftt in ivfàk&Q ëflèritiSed ebncrâriis füpëruehientibus,
; neciri fuó bôfluritremàriere fiibie&o ÿ, hee ad alià itranl-
re; Ömhinö igiturriihil fiüntihifiqüisrortë illàdicat
bus , - nullusrhutandimodus compecens deeflèt rebus?
Quoni^m igicuf fatisde propofislbne, vt arbitror, confti-
tit (fcilicët quoiiiam mntationem hanc Deus,fi volait, fecit)
pmbyftdâ,râtum. reftat aflump tio ,fcilice t quia voluit.
Sed qùohia Iriulta adhuc exhaurientia venena fuperfünt,
opominins id fuo ldco femamus. Nuncigiturprioribus
aduerfariorum calmnniis difcu flis, hic (1 placet;, aliquan-
tuluraquiefcamus: vt 8c quæ dicta funtdiligentiusreco-
las, & du m nano initio in ea quæ fequun tur aflurgimus,
animus cuus noua in tentione reparecur.
mça,qüi(ûp£m'emurttTiahfmùtati.C^âfiit4^ 't in u i
inera höbis.exempla occurtent eariim rcrû quæeflènciàutcr
itt eas,qüæ funiliter exifhint^ranfinutantiir* Age enifti
vérbi taufa, atramëto ni^etrimd membràha albimma in^
fi ciatur: âlbëdb nigredini ^ontinuo cedit.Si igitur albedo
in nigredinem verlaeft, in. d vtiqjveria eft qu od iam erat.
NeqUe enim did boteft tunbibi aitgeri nigrediné in quam
L I B E R . S E C V N D V S .
transferatur albedo, quahdoquidem nec aträmentum ni-
‘•Gv griuseftqüam priitS erat.neque aliquid membranç præçer
itm v n d v s ..
atlameritum occupaüithigredo; Idcni quoque in aliis fie- I
pehumeroinueniripoteflf.Vndefitytaccidentiareceden-:
I V M tuis obiedHonibusrelpondeo,prudenterad-
tia, ficuc diximus^ attr penitus nihil fiant: autfi permutan- ! I J uercatfi -quis , hæc lcgérit,» non me , . laborarenunc . . n
ad
tur inadiienieritia,quodnoftr3ecauEe nonparuip accede- H «pi,gnandnmnoitoargun.etispen.mShQftem;
tetjâneavtiquemuitotiespertnutêntur, quæ iamerdnt. j.iedadniu^endam interimconcrahoftiiia^argumentaca'
Teraam auteunmutarionem iolenniter cernimilSj qua vi- ^ tnoucamndem. Çcillud quidem Deo auxmante poilmodeUcetfnbftandæineaaquænonerantfqbiknriasvelna,
dumfiet Nnncverorenutad*ngaeKvolumus,vtpri
turalivfn , velpermiracnlatranfeuntiiifutnucleusinar- j mohofelemdiiputationemdebilemeffe, Änihdcontra
borem femenmherbam.efca&potusiniambmäcfan- ! fidemnofttamconficerepo(r?.n),qnikemus:vtcnmjnfuis
minemVvelficutvWainfemêntem.ferpensinvngam.Si: i >mm.cnsvbique defecenc , notasadvJtimumfDeo'fe-
C tera huiufinbdi * j uentejpleniusfubruatur. Exquareputoheri,ÿthæretiea
C*QuartavQmmutatioeft,quaidquodeft, ttanfitinid, ; faUaciacinnsfileat, SccathoUcavemasdatiuselucefcat.
quodnihilominuséÂdicurptnem &vinüm,virtute diui- | Sedhæcpïoptereosdtaafint, quifeftinanous quam res I incorpuaChriftiproprmmiingulanquadampoteu-1 poftulat&nsfienfibiSmninovolentes, qmanonomnu
crednnus commntariÆt h ic quîdem tribus aliis longe pnoftca hmeiipendimiisapud fqnos Forfitan de inefEcaci
melior ,‘ longeque vtilior a credqntibus facile iudicatur.
Meiiór quidèffl,quoriiam in diuifiam carnem,qps rerum
eft omnium optimapdquod mutatur,tranftt. Vrilior autem,'
quoniam hanc propter alias fedtam, fingularem
bis medicinam Ghriftus conftltuit. De nihilo quippe pri->
mofaéfcafuntelementa,è quibps non,felicesfa<Sti lumus,
Sed 9t aliae duae mutariones nihil nobis profuerant, quin
ad (umtnas traduceremur mifèriasmiii quarta medicinali-
terfuperueniens, fubueniret. Cum iraqueaererisomnibus
h ïc honorabiliór fit atque vrilior, tumetiamilli quae
Witdtiffimaeft, mulco vicinior atqiie fimilior: ideb mul^>
credibilior,'qiiam duai reliquai, reperitur. Cumenim non
luce clariils'pateat, ei mutationi, quaevfitatiffiifie dealj-
quo in aliquid fir, earn qu2 etiamipfiidealiquo fit in aliquid,
licet aliquanto mirabilius, propinquiorem admd-
dum ac fimiliorem eflè: quam illam,quae de hihilo fit ina-
liquid, aiitilla quaede afjquo fit in nihil ? lllae enim duo
aliquahabent: iftaevnum tantum : Adebque a capacitate
intelligentie noftr* reAotae Hint, vt neque mutatio-
neS easqüis fortaffe vocauerit: difficillimeque verbum
reperiat,fi tarnen vej difficillime,quq eas aliquatenus pro-
prie exprimere pollit. Et caetera quideim mutariones return
fubiedtarum funt, hÉc Domini, illaedreatiirarum cae-
teraruin : hancfö'ópropriocorpori authbriplere,tinuit.
Et eeteras quidem femel in principio iuffit efle Deus , &
fedaefunt: hancautem &propheticis praeulis, &rebus
geftis , maximeque' Ecrificiis & miraculorurri nouitite
promittere &,prafigurareabirlitio notl cdCauit: cuniet-
iam mdgna ihluper precum folénnitate 8c ftüdio per
verba quae ad hoc ipfum propria Deiis ipfë ac Dbminus
nofter lefus Chriftils didbuiit quoridie repetifaprxbet ef-
fedtum; Quibusdmnibus, aliilquepermultis digne per-
IpedtiSjValde credibil.ibr haec, chariorqüé, qiiam ills düa:
poteft & debetiudicari. Si enim DeiiS idqupd difficiliUS,
&ab intelledfcu noftrorerttötius eft * qüiaVdlüit:', fecit:
quonlodo non id quöd videtUr aliquo mo'do facilius &
iritélligibilius,fivoluir,fe6it?Atqüi difficiliu^illüd Dêuni
fecifle netno dubitat: Iftiidigitur facilius Deumfacere, fi
vult,nemo dübirarè debet? Aiitquare hanc qtianam niu*
tatioriem ribii debereraddere#eus oB mèdelam Hdtnf-
num,qufquartam gehératióhcih (vt ofténdittiuS) addidif
ob repai'dtibneiii falutis ipforüm : vf ficut illé futnmëbö^
nus cundaböriain'Creatflris,qu£ fdréiiï eiiis diceb‘at,fihë
irtuidiaeflËvoluit: ita quoqüe niira variètatis pulchritu-
dinenuliifsgenerationis modus decens declïètliqniinioperê
reprehendant. Iam vero caetera prbfèquamur. R o -
g e r . Berehgarius dicir: caro Chriftiincorruptibilis eft,Sa-
cramenta vero al t a r i s fi diutius fêruentur, pofiimtcor-
rampi.Videjnturenimpurrefieri.G v i im v n d v s .O cafe
lunTrnolaIih;gua,ôlinguablalphemiisafiuetâ:pfomptior
ad extorquendapi fuperbede feripturis Dei iuam perdis
tionem, quàrnadpercipiendam cumfidelibus felubicm
refedtionem. Credidit feripturis fandtis dicentibus Chri-
ftum elle incorruptibilëm, & non crediditGhrifto dicen-
tf : Partis quern egodedero, caro mea eHpro fecuh pita, fed contra
hocopponic corruptionem. Videacurfiaque male fenis
corruprifejuehominibusjiuxtainfidelitatem fuam,corru-
p;cibilis&piirribili^panisdiuinus>&ficut.fçriptum'eft>tol-'
laturimpiushevnquàmvide.atgloriàm Dei rcfedfemper
Hgnominiofa de Dëo fbmniet/femperfcandala meditetur,
litque ei Chriftus femper lapis offenjionts , & petra fcandali.
Nobis enim pa^is ille Dei cceleftis, ilia Euchariftia, diui-
num illud manna.quod immaculati agni carnemimpaffi-
bilemfadlam,de facris altaribusfumimus, per qiiod & vi-
uimus,&a corrupcione:i^iamur,nunquam cprmmpittir,
nunqüam putrefeit: quia cum de die in diem npsrenpuet,
ipfum vèceralcere nunquamnouit-» Çui fefttentiae beatus
Ambrofittsadftipulatuf inlibro de Saofâmêfi^ hisverbis:
C onfidera nunc vtrum præftantior fit panis Arigelorum,
an caro Ghrifti, qUæ vrique corpus eft vitæ. Manna illud è-
coelojhoéf upraccelum.Illiid cceli.hoc Domini ccelorum.
Illud corruptioni obnoxium fi itl diem alterum feruare-
)tur,hbc alfenum ab omni corruprfbne. Quod quicurique
tcligiofeguftauenr, corruptiori’dm fentire non poterit/Si
ergo forte Ciiipiam vetuftate cortqptum &putridiun ali-
quando yide2tur,fi is. it on crédit hoc quod vidët,eflè cor-
qmsDomini, iiixtacorfuiim, cumeocredimiisagi: (yt
quemadmodumde Ghriftoperegntio, & düobus difci-
ipulis cüm eo inyid loquentibus beatus aitGregorius ) ta -
le illiforisapparéàf $ quale intus in ço'rde videlicet créditer.
Si autem fredit, hoc quod vid^efle corpus D eftiiini:
idêiittteç fieri credirtuis, vrautaliquàciusnegligetiàcbf-
dgërida, vel puniendadeclaretur ,prd eo' videlicet^ quod
: Domini fui corpus,quantum in fe eft,indigné tradfcaùërit,
vel contraËcclefiafticas régulas diutius retineiïdoinobe-
ctiëtftér ëgêrit:aùt certe fidéi éius füfiditastbpiofius rèmu-
riérandaconiprofeetur, quicohtrâ idetiarp quod oculns
cérriit de reb'iïs ac potéritia Domini fui ,■ &"NeommüriiEc-
celefiæ fidé rtondttbitarit.Àd hæc quæ dicimus,ex diüiriis
lihçns exëmplanobis in promptu funt.Marianamqüé Màgdalene
jriaoitt
'Chtifti '
1 C I
fpcnûjod
itrhùnfr,
siodi,-
e.vide^
dpecici
Sweats
Htt-
De ‘oentate Eue h anft. Ltb. 11. 3S7
gdalénc ftbndumrefurrexifte Dominum credens , iuxta
inctedulitatem fuam quafi hortulanum vidit. . Difcipulis.
quoquff dubitantibus,ipfarefiirre£bionis die tanquam pere-.
arinus apparuit.Wbieti&m quomodo credenxium negligentia
puniatur, velcorrigaturvideripqtëft. Namquomam
Propheuas de Chrifto minus negligenter attënderant, de
negligentiaprimum. quidem puniri, dum flulti voçantur:
deindeçorrigi, dum[cnpturaeisaperiuntur , meruerunt.
Quomodo autem ad. comprobandos remunerandofque
fidèles incorruptibilis Chriftus quafi corrupribilisvidejri
onàtus fit, beàtus Gregodüs déclarât 4e quodam Marty-
riomqnachonarrans, qui Dominum Iemm in Ipeciele-
profi fibi appärentem prppriis meruit humeris baiulare.
Cumqueis, inquit, qüi quafi leprofusvidebatur, de col-
lo eius euanuiflef, ab ipto mox lententiam remuneratip-
nisaccenit: Qupniam, inquit, nonerubuiftimeinterra
ô Martyri, he c ego eî ubefeam te in cælo. Sicut igitur-ad
compröbandam & remunerandamMartyrij humuitatem
fîue dikââonem , in terra dëforrhi hbrrendaque Specie
Dominus nofter Iefüs Chriftus apparoir : ita ad compro-
baridam & remunerandam feruorum fuorum fidem ,i,fi’
nulla incredülitas eft, vel negligentia ppnienda vel com-
gendà, in fpedé corrupti illius panis, fi quand© hoc con-
tingât, çredenduseftvideri. Etficutnonaliumlepröfum
ilium defor miflimum fioiftènifi feipfum de collo Martyrij
euanéfeens Chriftus oftenditî ita non aliud quam Chtifti
carnem&.fànguinemindiuinisSacramenris, eriam fifub
fpécie quail putrefadti panis & vini aliquando viaearitur,
orrhodbxorumprudentia credere nöuit. Quod fi obiieias
(Vtdiciaflblet) quia Berengarius.yitas fandtorum pro au- ,
thoritate non rècepit, fcias , quia tametfi quafdam fàn-
étorum viras non recipit:beati Gregorij ramen libres nun-
qüam.eum refpuiflè pfoutrecordor, açcepi., Quapropter
&diaIogumbeari Gregorij pro authoritate afTumpfimus,
in quo de A-fcrtyrio memorantur ifta quæ dixirhus. Tfan-
tus enim authornon ëa feriberet, nifi & ipfe vera efle cre-
derèt digna credi à pofteris iudigarec. Poftremo, to-
tamipfàm diipenfationem humanitatis Dominicæ animo
percurramus.Tota quippe cal is exritit, de qua&inimico-
ruminçredulitas magis excæcanda, propcereaque dam-'
nanda,fcand^lizaretur : & cre denrium fide s magis aug-
mentanda,& propterea coronandaprobaretur. Qùid e-
nim hocipfum,miod de V kgine defponfata lofephnzlci voluit
?N ©fine 8c immicis ad augmentum mortiferæ impie-
taris fcandali caufà fiiit,vt appëllarent cttmfiliunifabrt : 8c
crèdfuti Petro ad augmenrum remunerandæ fidei pro->
fuit,qui in nüllo per hoc impeditus dixlt,T« « Chrißus Filius
Dei vi«»?Quid denique cotacarnis eius infirmitasîNon-
ne & ipfum diabolum vfque adèo excæcauit, vt nec mira- ’
cülainauditaprius attendens,v(quê ad oeçidendutn eum.
infurge'ret,nec damnaarieftaurabilia fibi exinde ptouen-
tûra præuideret$ . Exeadem tarnen ‘infirmitate tanrifper
illuminanturper fidem hodiequefideles , vtnonfblum
valeant ipfius adiutorio fidei in fuis infirmitatibus non
deficere : fedeiufdeminfuper Domini fui auxiiium cre-
dentescharitaciqua pro îplis infirmatuseft, vfqdèquaq;
fiducialius audeàaitimplorare.De morte autem eius quid
dicamîNonne dicif A pbftolus,quia per ipfam Chrißus lu-
lUisesfcaudalum, gentibus aùtemfiultitiâ: Çhriftiams vero
Chrißus Dei virtus &Deo fapientta : Sicut igitur tune cum in-
terhominesmortalisadhucChriftus yiueret, circa eius
carnem agebâtur : ita eriam quamdiu Ecclellàeius vfque
ad confummationem fieculi mortalis erit, pro eadem vri-
litate Ecclefiæ, qua ilia tune fiëbant area ipfam eandefti
carnem, faiua incorruptione eius, tale quid fpeae tentts
âpparefë poteft vnde f^ndalizentur, 8c coatenebfëntur^
femperihcrcduli,exérceantur autem&illuminenturma-
gisele&i. Quapropter definant homines,mente corrupti ’
&putridi, corruptelam’ &puprcdihem opponereSacrâ-
menris Dei: quia ficut aflümpta peregtinivelhortulani
vel leprofî fpécies, fid&ium negligentiam vel increpuit,
velcorripuit, vel fidem dile«ftionemqueprobauit,verita-
tem tarnen .effentiæ Chrifti non eùacuauit ? ita fi quan do
püttedojvel aliud fimile indecéhs quid in EcclefiæSaeça-
mentis appareat, ad negligëntiam miuiftrorum punient
dam v(É corrigendam, vel cerre ad fidem dile&ionemve
probandam,vtdiximus,valet : veritatem tarnen eflentiæ
Dominicæ carnis 8 c fànguinis cuacuare non poteft. Pro-
inde ergo neeiftas Ecclelïa Dei hçreticorum Yerfurias me1
tuât;quæipfàmeriamtotamçamalern interris difpenfa-
tionem Domirii fififibi quidem falutem, fcaûdalum autem
femper fuiflè reprobis non ignorai R o g e r . A
muribus quoque, vel huiufcenaodi quibuslibet animait
bus corrodi vel cqhfiimihæcSaeramenrapoflèobiiei-
unt. G y itm v m d . MihicquidemSacramencahæc
nequâquam à muribus, vel aliquibus brurisanimalibus
yidentùrpoflècorrodi. Quod fi aliquando velue eor-
tofavideantur, quodnuncde hortulano » deperegrino,
vel leprofo diximus,refpondcri poteft,ideft,non efle eor-
to%; fedvél ad puniendam feu corrigendam miniftro-
ram neglienriam, vel adprobandameorum qui ho evi-
derint,fidem,in tali fpeçie poflè faderi.Ad hoc vero quod
àbrutis anlmabbus confumipoflè dicuntur, refpondcre
poflumus pb prædi&as caufas, id eft , probandæ fidei,^ur'
damîiandæ feii cprrigendæ euftodum negligentiæ, bruca
animaliaeatëqiis ad corpus Chrifti poflè accedere j quo-
ùlque poteft humanus vifùsafpicerc; Deinde autmox in-
uifîbibter Angelorum fibi femper afliftentium minifte-
rio, vel fuapte virtuteraptum iri, in eoelifque conftitui.
CuiusfententiæMartyrgloriofiis Tarfitius nobis idoiie-
üs tèftisoccurrit. Qui cumveneranda Dominici corporis
Sacramenta portare,t, à Paganis forte fuperuenienti1
bus, & quidnamfèrret exquitenribuseomprehenfuseft.
A t ille mori potius quam fanctum dare canibus eligens, pal-
fnam preciofæ mortis emeruit. Illi vero curiofiflime om-
niafcrutantes,raptô ccebtus Dominico corpore,nihil pe-
nftus j nifi folo linteamina repereruitt. P orro vero fi quis
fe vidifle dicat : (nam ifti contra quos agimus non curant
quid proférant, " dum tarnen aliquid ne reéte credant
femperobiipiant) hæç à brutis animalibus deuorari, &
intra eorundem corpora inueniri, ,Ucet taie teftimoni-,
urh non facilerecipiendi|m, dignumve relponfîbne vi-
deatur : tarnen ne .quid neglexiflè veleüitaflè putemur,
refponderi poteft, quoniam fi placet Chrifto, vel pro-
pter eas quas modo diximus, vel propter alias quaslibe t,
quasipfenouerit caufas, vthæc Sacramenta abfque fui
corruprione i beftiis fiue auibus comedi pofllnt : quid
ho.cadveäcatem', quamcredimus,|Dominici corporis
obftat} Certe enim non magis beftiarü vel auium,quam
'noftro læditurguftü. Sed nec pro vtilitate beftiarum ora
vel auiüm rofttarefugit,quiinlapideièpulcbriiacuic,qui
poftrefurreélionis eriam gloriam,terram calcauit. Mani-
feftiflfmum quippe eft ex ordine D e i, atiimata corpora-
•Shanimatis , feniibilia infenfibilibus nieliora eflè : Ne-
, que huic fèntentiæ yllum vel tenuiter feiolum refraga-
curum credo. Quæ autemmeliorafun;t , apud optimum
Dominumchäripra, ideoque honorabiliora finit: quo
fit vt corpus-cuidslibet viuianimalisnonfitapudDeum
viiius quam terra & lapis. Sca ipfum Chrifti corpus,ficut
iam diximus, in lapide iacuit, & terrain-calcauit: non
igitur propter aliquam vüitacem cuiufcunq; animalis corpus
horrefeit. Quapropter, eriam fi aliqua diuino iudi-
.,tio bruta quælibfy animalia non fblum làcrofanâa my-
fteria tangere, fed etiam valeant deuorarc nulla tarnen ex
hoc nobiSirario obùiatquç veritatem Dominicæ carnis &
fenguinis,quâ.tencmus in facris myfteriis, nos negare cô -
pellat.0uo circa fufficiéter excu fla & hae blafphcmia,cæ-
cerâ videamus.De.igne grandis quoqj quæftio oritur : pro
eo quod in qùibufi|am, vt aiunt,canonib'us igni tanquam
abfiimenda,fàcramyfteriatradiiubencur. Veruntamen
nonvt combuftione confùmantur,idpræcipitur,fed tan-
qùam-omnium elementorû purgatiflinio,ac mundiflimo
digniflîmoq;,quod omnia reliquaelemcta purgatripfùm j
vero,ex reliquis nec inquinari valet, nec indiget expurga- j
ri,venerabüitercômittiiubétur.Saristamé mibiplacerèt, I vt quando aliqua negligently vel certe miraculünouü de
tantis myfteriis accidit,idindè fieret, q> mihi magifter me-
usyirexiinius fine dubitatione crédendüs, D.Lanfran.fe
p.uero in Italia fa&unieflè narrauit : Nam cum Presbyter
quidamMiflàm celebrans,inuentâ luper al tare veramearribus
polie
corrodi,
autab aliis
aaioiann-
busdeuorari,
fed
hæc tant û
fccundum
apparcariâ
fi’èrij □
lacis cüm
placiris
lînceræ
Thëolo-
F
giæ con-
fonàcqua
ilhs alre-
rari cor-
cumpi ab
animaaci-
bulque
quampriiilainiime
ro Ipeoics
cllcdcfi-
nunc, defi-
nercquo-
queeUe
lub fpecic-
bns corpus
m m
tanfran-
cus. Mira
ae Sacramento
al
taris hi-
ftoiia.