A
*Chrifti
tftdm.
C*w».i,
B
Matth. j.
c
Caro riua,
inebridbetis at que nuduberis. In Kune modum hiftoria ilia
myfterijsplena eft. Quant tamenquia non ex integro cx-
planandam fulcepimus, fatis nobis eft illam terigilTe:6c
quid ineanobifcumfaciat, quafi digito oftendifle. Hac
autem lepra martyres quoque noftrosoperuit, quotem-
pore confclfio nontims * Chriftiani ignominiofa fait.
Tunc enim in thcatris pontra eos publice clamabatur;
toHemagos, toHumaleficos. Vnde & in P falmo vox illorum
auditur, dicentium ; Tow die Verecundiamea conttd me eft*
& confufio faciei mea coop emit me, a voce exprobantts & #Wo*
quentis, afacieinimici &perfequentis. Qua tamen feedita's
iam effloHiir: Scquicquid lepra ilia decolorauerat , pa-
ciencia lausfublecuta, defidei conftantiamultis cribula-
tionibus examinata, ingloriam commutauit. Ecce enim
beatificamus eos qui fuftinuerunt. Sed & quo tempore ifta
patiebantur, fi quis diligentius attenderet» in fandtis vi*
ris lepra ifta difeurrens efflorefcebat: quia fab infaniia
offufeatione , incerius perfpicientibus innocentke puri;
tas£apparebat. Virde in Gantick martyrum mater de fe
ipfateftatur, dicens: EIigrdfum,fedfarmofa. Ac fi aperte dicat
: In cute quidam mea, aduerfariorum c® nuitijs lepra
deformitatem fuftineo.-in confcientia tamen fecreto, fan-
dtitatis pulchritudinem letup. Dicaturitaques Siefflorue-
titdifeurrenslepra in cute , infamia fcilicet fandfcos extrinfecus
afficiens, & reprohorutp malitia, quid reprehendere pof-
fitquaquauerfum perquirens : effloruerit>ideft, gloriandi
occjriionem cisquipropceriuftitiamhacpatiuntur, define
culpa (uainfamantur, prabuerk: & operueric omnem
camera a capiteVfque ad pedes , quicquid fub afpediuo-
culorumcadit:omnia quippe quaaiuftisetiam laudabili-
ter geruntur, maledicorum linguis fafeantur, & finiftra
interpretatione deprauantur: confiderabiteum Sacerdos. Ne-
que enim decetiudicem, popularibus opinionibus fidem
accoraodare: led propius a‘ccedcre,&rcm diligentius exa-
minare. Gumigitur lepram efflorefcentem deprehende-
rit, tenerihominem lepramundiflima iudicabit. Mun-
datur quippe potius homo > ac per patientiam mentis accredit
, cum fine criminis perpetratione, criminis laborat
fufpicione. Eoquod (inquit) omnisin candorem verfafit: &
idcirco homo munduserit. In candorem lepra verritur,quan-
d o per fona qua nigra vid ebatu r defor mitate infami^,candidate
formofa deprehendicur rei cognita veritate. Ouundo
veto caro viuens in eo apparuerit | tunc Sacerdotis iudiciopollue-
tur t & inter immundos reputabitur. Caro enim viuaf i lepra fpar-
gatur, immundaejl. Caro viua leprae contagio affedta, con-
(cientia eft ,vt fuperius diximus, prauis con cupifee n tijs Sc
pertinaci pe ccandi deliberatione corrupta. Hanc pollu-
tam efie-, & inter immundos reputandam, 8c reaper le eft
manifefta, & fuperioribus rationibus approbata. Quod
firurfum verfafuerit in alborem,&totum hominem ofaruerit-.con-
jiderabit eum Sacerdos,&mundum ejfe decernet, Humana com
fulitur ignorantia» Neque enim vel do&orum acumen
ad perferutan das mentis aliens tenebras iufficieits eft, vc
difficile non fit nun quam aberrai e : 8c ab ea qua qusritur>
Veritate aliquantulum deuiarc. Si igiturSacerdos vt homo
aliquando deceptus} aliquemdamnauit immeritumf
fi lepradamnati$rurfiumin alborem verfa fuerit, videlicet
fi calumnia qua homo infamatus eft j falfa fuerit depre^
henfa,fi innocentia comperta:iuBeturSacerdos hocipfum
confiderare, & fi verum efle cognouerit, habi ta iudicij fui
pcenitentia,hominem mundum pronun dare* Sed non eft
praetereundum quod dieitur Jiverfafuerit Upra in alborem,&
totum hominem operuerit. Quid enim fi non totum, fed par-
tern hominis operiaclepraeftlbrefcens,dcinalborem con-
uerfa?Nunquid qui cotus lepra coopertus* m u ndus fuerat
pronunciandus,codem lepr^genereparte corporisobfefi
fa , dicetur immundus i Nequaquam hoc lentiendum
txiftimo. Sed prjemifto lex quod incredibile videbatur,
^uod neceflario fequebatur, fubintelligendum reliquit.
Confequens qtiippc crat, cum perhibeac lex Kac lepra ho-
minem-totumcoopertumjmundum remanere:multp ma-
gis cum quiinfoli corporis parte eadehirelpcrfus fiierit,
contaminari non poffe. Siue enim ilium atcendamus^ui
facrilegus 8c a pietatc prorfus extraneus iudicatur,vt Apo-
ftolia contribulib ■ *'* ^
Cuius religiomanifefta,alicuius tamen criminis fiifpiciohö E
fine re laborat, vr in fan ifta rpulierc Sufanna legimus i neuter
eorum, qualiberum fe confcientia cognofcit, crimina- t
done polluitur. Omnis ergo lepra, qus folam eurem afti-
ciens effl orefeit, & in alborem vertitur, feu totum hominem,
feu partem illius operiat: poftquam i Sacerd ote con-
fideratafuerit,mundareputabitur. Notandüm fane locis
iftis alborem in diuerfas referre fignificatiohes. Cum enim
audis de vera lepra dici, fi color albus in cute fuerit, Sc ca-
pillotum mutauerit afpedtum, ipfa quoq*, caro viua apparuerit,
lepra vetuftifiima iudicabitur: albedohsc quam
morbus inuexir,quac naturalem corrumpit dccorem, non
nifi vitiofaintelligitur. Vbi vero candor fiue albor in cute
difeurrens,lepram efflorefcerefacit, 8c mundiflimam red-
dit: innocentia typusagnofeitur, quamanifeftata, falls
criminationis maculam detergit.
De lepra cicatricis qua in hulcere apparuit.
C a 1», III.
DE le pralapfus primi,hucvfqile tra<ftatu m fit.H in c ad
earn tranleundum eft, qua po ft recuperatam fanita-
tem, iteratammiferisaffertperniciem. Dequaineorum
perfona qui tanti mali fibi funt confcij, loquehs Pfalmifta:
Futruerunt)m<\\iit,&c$rrttptii funt cicatrices mei a-facie ihfipieH- \
tia ww.Nam & lex lepram cicatricis han c no minat.In mo-
rum vero compofitione aliud eft quod fibi debet horno,a-
liud quod proximo.Sibi quippe fobrictatem,proximo de- •
bet iuftitiara.Vnde & Apoftolusßbrie & iuße Visiere nos ad-
monec in hocfaculo, expeäantesbeatamfipem & aduentumgloria
magni Dei. Nam de pietate qus erga D eum feruatur, quam
idem Apoftolus tertiam ponit,nunc tacendum eft. Ipfa eft ibidim,
enim, cuius coutrariaimpietas, in lepra capitis & barbs
traiftabitur. Sobnetati vero at que iuftitia,in vidorum parte
oppofitafühtflagitiaacfacinora» NamflagitiUmeft,cft
per intemperanriam feipfum homo cDtrumpit:facinils au-
tern,cum pet iniuriam proximum ladit.Hanc igitur vitio-1
rum patddoncm in lepra cicatricisreperies: qus &inpri-
mo lepragenere fieri potuiflet, nifi quod feriptura breui-
tati ftudens,& hie ponit quod ibi rofundendum fir: corra- Q
que illic aliquid difeer nit,quo d hie quafi re ticendo fubin-
telligendum reliquit.Sequitur:' iM
Caro & cutis,in quahulcusnatumeft&fdiiaturtti &inlocohul~
certs cicatrix apparuit alba fiuefubrufa, adducetur homo ad Sdeer-
dotem. Qui cum viderit locum lepra hiimiliorem came reliqua,&
pilosverfas in candorem,contaminabit eum*. Plaga enim lepra otta
eft in hulcere.Quodfipilw coleriseftpriftini,&cicatrix fubobfeura,
& vicina caro non eft bumilior,recludet eum faptem diebus.Etftqui-
dem creuerit,adiudicabit eum lepra. Sin autemftetent in loco fait
hulceriteft cicatrix, & homo munduserit.
Prim o,per hulcus quod in corpore oritür, 8c ipfius cot2
pods decorem fmditatefuacorrumpitjflagitiorumfaities
primitur,per quam honeftads humanç fpeciCs violatur«
De flagitious nanque per Prophetam dicitürf Ctiputmtmnt
iumenta infttnorefuo. Quod tamen hulcus fi ianatum fuerit
ôcadcicatricemperduélum, metuendumeftne raorbüs
redeat.&radix peftifera rediuiua rcfurgat.S un t quippe n 6-
nulli,qui debili corde vidorum fuorum tenebras deferen-
tes, 8c quafi de Ægypto exeuntes, earn ali poftmodum vo-
luptate deuiâi,in id quodfuerant telabuntut: & pöft mo-
dici temporis pceniten tiam, fubito détériorés efficiuntuti
Melius enim erat eisnotpgnofaereviam veritatis, quampvftagni -
tionemretrorfum comerti. Contingit nanqueillisillud veti-
prouerbi j : Cants reuerfus ad vomitumfiium,&fas lota in voluta-
bro luti.8ed.8c perleremiamProphetamhuiufmodianima
Dominus inctepar,dicens: Qua vilüfaäa es minis Mer ans vins
tuas ? Dicat ur ergo : Caro & cutis in qua hulcus natumeft &fâ-
natum, & in loco hulcer is cicatrix apparuit alba fiue fubrufa, ad-
ducetur homo ad Sacerdotem. Ec caro 8c cutis hulcere ladi-
tu r , cum 8c intus hominis confcienda flagitij perpecra-
tione corrumpitur, &famaexterius dehoneftatur. Hoc
vero hulcus fi per poenitenciam fanatum fuerit, poceft fieri
vtincicatricemaculaappareacalbafittcfubriifa. Inalbe-
dine q>dam vifionis lene blandtraétum afpicitur : inrubeo !
iôé. I.
Hulcer«
Uedi.
veto
A I Matth. i8.
Matth, ij.
Vero colore,fangüiheafimilitudo &iracündiæ bdijqüe fi-
guramoiiftrarurt Teftis eft angélus,- qui vacuüiamChrifti
fepülchrum obferuans,&candore fuârum véftium mulie-
tuiii éordâ démulcënS, feartim rëfoüebat formiditiem :8c
ignëafacie adüerfafiis terrorëm incutiensjëdrum côfriti-
gebataudaciam. Nosergo iuxta loei præfèncis coilgrtien-
dàmiàibédinemfèurûborem ititëfprëtantës i inàlbedinc
cicatricisjvoluptatum blândam fupërficicmûn rûbore Veto
, màlitiofâ^meritis & aduërfus prOxitiium irtfaniends,
formam in telligimus. Fieri^atitëmlolet, vt ex vnotnalo v-
ttumqv nafcàcur.Cüenim quis ad>immuhdidân/ciii renü-
ciàuërat,fuerit rëuerfus, iam poft cohcupifcehdas fuas ef-
frenis effe<ftus,& in cdrfiifüO vehemeridusmeitatus : om-
nes qui fibiobfiftüt,qui redarguunt, inimicosattendit 8c
perfequitur : & fi facultas fuppecat, morti tradere cutf&a- /
tur.Rccole Dauid propter aliéna vxoris amorem,in fidelis
militis niortem defauiflè:recole Herodeni propter Hero--
diâdem ftâtris fui vxqrem,prçcu rforem Chrifti capite trür
caflè.Si igitur in loco hulceris cicatrix apparuerit alba fiue
fubrufa, vt vidèlicetille qui àd vomitum fuü reuerlus eft,
8c immunditia fuæforis iam indicia præbeat,&cbntra re-
darguentes Occultas iriimicitiaS exérceat, adducetur homo
ad facerdotem. Vt enini iâ fùprà diximus, morbus hü-
iufmodi {acerdotisexâmine difeutiendus eft,& omnisle-
profus facerdorali iudiciorëferu an d us. Qui cum viderit lotü
lepra bumiliorerh carne r cliqua, érpilosvetfas in càndorem,conta-
■minabit eum. Plaga enim lepra ortd eft in vlcere. N o tanda locu-
fiomam cætera inpracedentibusiam expolitafunt :conta-
minabit éum,id eftjcontaminaf um pronUntiabit-.ficut &Iu
piiymundabït eum, id eft,mundum iudicabit .Sed &quæ fe-
qiiuntur,fi fiiperiorâ recolàmus, ëxpofitione nô'iridigent.
Qjto.dfetinqait,pilus coloris eftpriftini, & cicatrixfubobfeura, &
vicina edrononeft humilior.Vicinam veto çarnem lie accipe,
non qua morbi locum fana circun ftat, fed quaintra cicatricis
ambitum continetur,dcpertiner ad plscga.m,recludet
eumfeptem diebus. Saperius bis hoc fieri pracipic,Hic autem
fèmel.Tantundem tamen hacfingularis, quantum ibige-
minatalignâtreclufiô. Nam quodibi difeerniturfàbbato
tepetito,hic fubinteiltgendum fuerat, nbn repetenduni.
Poftquam etënim expreflum fuerat lupèr ipiritualfvaca-
tiûne,non lolam vifîbifem hominis conuerlàtionem, fed
etiamafteiftiones ipfius difcütiendàs eflè : facile erat,vt vbi
cunqueiam reclulionem leprofi fèptenariam audiftès, an-
teriora recôleres 8c fabbatum hoc dttp licitér celebran-
dum animaduerteres.Deinde fubinngitur Etfiquidcmcte- .
uerit,adiudicabit eumtepra. Sinautefteteritin loco fuo, hulceriseH
cicatrix & homo mundus erit.'Hulceris, inquit, cicatrix eft,
non vera lepra.Fieri enim folct, vt hi quorum crimina pu-
blicata lunt, fainftitatis fidem non nifi catdius recipiant,
etiam correâ:i:in reàtüs vero fulpicionemeidusrelaban-
cur,etiam non admifli. Sequitur ae cicatrice combuftüra,
qua adfacinora iuxta pramillam d iuifi onem referéda eft.
De lepra cicatricis quaincombufturaapparuit:
C a p. IV.
a Aro&cutis quam ignis exufferit, &ftnata albam fiueru-
fam habuerit cicatricem,confiderabit earn facer dos : & ecce
verfa eft in alborem,& locuseius reliqua cutehumilwr,contamina-
bit eum ,quiaplaga lepra in cicatrice orta eft. \
Ignemefleiracundiam,ihEuàngeliolegimus?vbiluna-
tici pater pro filio rogans : Domine, inquir, mifererefilijmei,
quialunaticits eft&malepatitur, nam fapecaditinignem &cre-
bro in tiquant. Hæc quippe in cordibus humanis fie alternant,
vtnunc per iracundiaminflammentur, nunc perlu-
xuriam refoluahtur. Eft&flammainuidia,dequa in lob
legitur:Ig«« Dei cecidit decoeloy&taftasouespuerosfyconfumpfit.
Omnesenim qui pradicarionis officium in lynagogace-
nueruntjccelum re<fte vocadfunt,quia nimirum laperefu
perna eredebantur. Sèd quia fummoperein redemptoris
• noltri ad uer fi tare commor i lùnt, quafi ignis de coelotjeci-f
dic,dum ad deçipicndum imperitum populum, ah hisçt-
ïam qui vëra docere putabant ur,flâma inuidiæ exarfit.Cà-
noigitur & Cutis quæ huiufmodi igné fuerit exufta, videli- ;
Biblioth.Vtt.Pat.Tom.io.
cet hietis & aiftio hönjinis ,q üäddiotum in ü id isqife fà fii
bus fuëritinflaihmatâ:fi lànafâjid eft,fi äd pacem dile£Iiô^
hemquepröxiniörutn redüiäa, albam fiue füfarn dènüo
fuàm réddideiit fcicatricéfti, Confiderabit ëam faeérdôs;
Quid per alb änifiuehifaifl màcülam intelligendum fit; ii
fuprà traiftaüittidsyvôluptàtu fciiicët blaridimentâ,&crucntafpécfes
difcofdiariiih; Difficile âüteiti hiimaniis âni-
mus ab omnibus vitiis feiriatuir. Àuç etiim poft accëptam
poeniterttiani illüc relâbitur vhde eriierfit;äut ab aliis in a-
lia tranfitum facit. V nde moreshumanos deferibens Rro-
Ÿ^tz:Èefîduum,\acqmt:,eracacomeditlocuftâ,&refiduurn locu-
ftacomedit bruchus,&refiduum bruchicomeditrubigo. In eruca !
quippequç töto Corpore repir,luxUria1ntelligitur:in locu-
fta quæbreues dat faitus,vana gloria. Bruchus gaftrimar-
giam i eoquod in ventre totus fit:rubigo âutém figriificat
iracundiam,quiarubiginis moré mentemeui inhæferit,
confumit. Hac igitur fibi inuicem in humanis cordibus
mccéduht: quia fi quis libidinis viiftorextiterit, protinus
pro caftitatis adeptione laudad defiderat, & vana gloria
mentem fubdit.Si&hanceualèrit,tanto circa guloconcù
pilcentiam effrenatiôrfit,quo humana verecundiæ ftena
proiecit.Gaftrimargia quoque fupefata,propter abftinen-
tiaaufteritatem iracundior nonnunquam mensredditur,
& t ran qu illitas ani mi perturbatur. In cicatrice itaquecô-
buftura, fiaut alba aut rufa macula apparuerit, videlicet fi
illequi inimreitiarum & odiorum exuftioném ad tempus
euaferaföiterum aut eandem receperit,aut flagitionim le-
nocinijs fe corrumpendum rradiderit sftofiderabit earn facer-
dos.Et ecce,inqnityVerfa eH in alborem. N orme vtramq; maculam,
albam fcilicet & rufam,commemorauerat?Çur de ru
fa nunc racuit ? Si enim rufa macula apparuit, nènpoteft
d ici quod verfa fit cicatrix inalboré; Sed nota quia^uod
dealbadixit,de rufa quoqi fubinteliigendû reliquir.Qûà
lèquuntur,iam manifeftafunt.Fcrjrf inquir,
botem,&locus eius reliqua cute humilior, contaminait eum, quia
pldga lepra in cicatrice or ta eft.
Quodfipilorum color nonfuerit immutatus,nec humilier plaga
cdrneteliqud,&tpfalepraffectes fueritfubobfcuraxecludet eum festem
diebus,& diefeptimo contemplabttur. Sicreumttn cute lepra
contaminabiteum. Sin autem in loco fuo càndorfteteriti non fatis
clams,plaga combuftionis eft%& idcirco mundabttur, quia cicatrix
eftcombuftuta. , .
H a c omnia in pracedentibus latius e xp lan atafunt.il-
luc letftorem mittimus', nos enim eadem tepius replicate
vitatnus,vt ad ea q u a expolîtionem adhue defideranr,ex-
pedirius accedamus. Huculq; autem de moruin corrupd-
one,quæàVidispriraam trahitoriginem,tra«âatum ciblé- 1
quitur lepra capitis & barb«,qua fide i nobis deprauatiö-
neminfinuat.
De lepra capitis & barba.
C A P. V.
T 7 Irfiue mlier incuius capite vel barba geminauerit lepra, V vtdebit eumfacérdos.
Notandum quod in omni traéfcatu lepra pracedenti,
nulIahaôtenus virimentiofaâaeft.Habes quippe in prin
cipio : Ho mo in cuius carne & cute or tus fuerit diuerfas color. Sed
& de eociniemundâtatyknptumdi-.Lauabithomoveftime-
tafua>& mundus erit. Idefti & in lepra viua carnis, reperies.
■ Cum vero ad lepram cicatricis fertrio pertrâfit, ne« ipfum
hominem lex no minât,fed tantum carnesn 8C eurem. Crf-
r<i,inquit,é' cutis in qua hulcus natum eft, feu caro & cutis quant
i^ i f extt/mr.Nuncaütpoftquam ad leprä capitis & barba
yëpum eft: Virait,fiue muiter,in cuius capite vel barba gemma-
uerit lepra. Et reuera quandiu de morü diflblütione fermo
habitus eft,dignü non fuit, vrille que luxuria eneruat, aut
iracundiafùperat, viri nomine cenléretur. Quia vero fuhr
q plures hæretici,qui de maieftate diuitiitatis,vel de Chri-
.ftiDominihumanitatenon rcéle fentiunt, óctnieligiofi
videri appetuntmam & abftinèntiâ multam pferiincvcafti-
tatc profitentur, paçis concordiaq; interfuos fe amatores
efléteftantur.omnéeisfimulatareligionislexfiduciâfubtrohit,
pp fenfus fui peruerfitatem, dû tarn virumq muhe- i
lui. i. .
Eruca.
Locufta.
Bruchus.
Rubigo.