m i l l
V j I I
gloriaperuerfus quifqué ecigitur.&'iÛorum vitadcprimi- | noftra in nobis vici fli m videmuS. îniquiàutem,qiiiavi-
tut, qui dum fequentem gloriam fitiunt, quafîfatiariin tamjk^ntenrkadiligûnt jatq;h^cexilijtcmporacam-
vefpète exquirüht, Pràuus etenim quifqae in hoc muhdo pleâuntur, ac-fi iam in patria régnent * reéte dicitur. Sic in
digniratemtranfitoriæ poteftatisarripiens, tâcû fe ad per- tenebris,quafiïnluceatnbtdant Sequitur. j
genda mala acrius dilata:,quâto per charitatis vifeera nul- j Louis ènfuperfacieinaqua. A pliirali numéro ad fingulalum
amat. Totis enim cogitationibus contra bonos fæuk, I rem redit, quiaplerumdue vnus malainchoat, & imitan-
&innocenriæ vitam interimit. Per noftemveroerttquajïfur. do multi fupfequiihttiruedeins princiipalirercul^a eft,qui
In noàc quippctribulatipnis & deledtationis fuæetfi ex- peruerfis fequentibus exempla præbuit iniqiiitads. Vnde
ercère crudelitatismanum non valet,eis tamen quos præ- ad'tllutrt redit crebrô.fententia, qui àuéiôr extkk iti Culpa,
üalereconfpicit,confiliaperuerfitatispræbet,Kucilluçq; Aquæaufetn fuperficieshucillucque aura impellitur, &
difçurric,& quæque poterit, inbonorum læfionc fugge- nullaHabilitate folidata mouetnr.Irtiquiigituf jneüs plus
dt.Sequitur. V -x. ? «I $ ■ i ’ j qmnnaquæfuperficiès'leuis èft,quia quamlibethancaura
Ocuhadulteriobferuant caliginem, diïens, non me videbitocü- :\ teritatiotîis attigerit, fine tarditate aliqua retra&ationis
lus. Hoc etiam iuxta litetam nil obftar intelligi, vt qui ad- r trahit. Si enim cor fluxumcuiuslibetperuèrfi cogitamus,
I ulterium perpetrate defiderat, tenebras cxquirac. Sed j quidaliudquam in ventopofitam aqupfupernciem cer-
quiacontrahæreticos fente ntia profnitur ,dignum èft,vc I nimus.Sequitur Maledittafit pars eiusin terra,nec ambtüetper
hocqtioddicitur,M);fticefentiatur.b}amPaulusait.ïîc» VtamvineaŸüm. .Quifquisirtykapræfcttti-réâaagit,& ad-
j etnmfmmficutp[urmiadultérantesverbuDei. Adulterqùip- fc uerfafùftinet, laborarequidèlnaduerfitate cernitur,fed
p'ein'Cafnaiicoicunq^prolem,fcdvoluptatè’mquærit:& ;ad benediétidnem haereditaris perpetüæ conlÜmmatur.
! peruerfusquifqueac vanægloria;feraiens,ré6te adultéra- ; Qui(quis vero peruerfaagit,& tamêhpiofperarccipif, fe-
î teveibumDeidicituf, quianonper facrum eloquiumin | que à malis adfcib. nec donorura largitate compefcit, pro-
Deo filios gignere , i*ed luam feientiam defiderat oftenta- ' Iperari quidem compefcitur i fed ream perpétua maledi-
tC4 Quemlibidogloria adrloquendumtrahit, volpptati âionisligatur. Vianamq;vinearum,ré<5fcitudoeftEccle-
ma^uamgcncratiohi operam impendit. Vbi apte fub- ; fiarum. Qua in re fuie h^retici cum feu carnàlem quem-
ditür. Nonmeyidebitçculus, quia adulterium quod in men- j piam nilobftatintelligi, quiaviavinearüm, id eftrcditu-
te a gitur,valdè difficile eft, vt ab hu.niano vilu penetretiir. do Ecclefiarum amittitur, du m vel fides re£ta vel rebfcitu-
Quodperuedà mens tanto fecùrius perpétrât, quanto fe do iuftitiæ nontenetur.Ille namqueper viam vinearum am-
ab hominibusyideri non metuit, quoserubefeat. Sequi- ,bulat,qui(àndae ypiuerlalis Eceléfiæ prædicatipnem pen-
tur. Ltoperit yultÜmfuum. Idcirco operit adiilterfaciem | fans,neque à fidei,nequeà boboium adtuum redtitudine
fuam ne cognofcatur. Qmnis autem qui fentie Ado vel a-, déclinât. Sequitùr.
gendonequiter viuit,operit vultumfuum, quia ad ho ep- . Adnïmiuth caloretn tran feat ab aquisniüium. Idcirco inij
uerfitatedogroatisveloperis tendit, vt ab omnipotente quitas frigoricompavatur, quia peccatoris mentem tor-
Deoiniüdicio reCognolci non poffit. Vnde infime qui-J pore conftring^it. Vnde feriptunieft. Sicutfrigidamfacitci-
;. biifdam didturus eft. mmquam nouivos. Difcedite à me qui o- j fterna aquamfuamfiejrigidamfacit mivnammalitiafua. Qvp
peramïnïintquitatem.Qüià autem vultus eprdis humani eft4 j contra charitas calor eit, quia videlicet mentem accendic,
nifi fimilitudo DeiîQuem videl.vultum peruerfus operit, | qüam repler.De quo feriprtim eft. Abundabitinie{uitaS,&n>
vt cognofci nefeiat cum vitam fuam, te l malis adtibus, vel frigefçetcbaritas multorum.Ei finitmonnulli qui düm iniquiperfidiæerroreconfundit.
Sequitur.
Perfoditintenebris domàîficutindie, condixerantfibiér igné- !
rdtieruntluçem. Qipdnamffioc locodomorum nomine,nifi
çonicientiæ defignântur ,in qui bus habitamus côtraétan -
do-quidagimus ? Yndecpidam fanâtôdicitur. F^eiw dotnum
tuam adtuos , &adnuntia illis quanta tibi Dominiisfecerit.
Iu.ftis itaque cum in præfenti feculo diei profpericatès cla-
retcunt ,eiserrorüm magiftri peruerfa fuaderc métuunt,
fed cpnfilia exquirunt, deicdkionem profperitatis eorum
fummopere præftolantur, vein aduerfitatistenebris, eo-
.rum mentes fuadendopcrfodiant.quibusprofpere viuen-
qbusperuerfa ld^ui minime audebant,quosmoxvt in ad-
üerfitateviderint,£xurgant : & non nifi ex peccati merito
taliaillosperpeti affermie, quia præfentis vitae folam gloria
mdiligenEes, flagellum damnationem putant. Inte-
nebris ergo domos perfodiunt , quia bonorum mentes
ex ipfa eorum corrumperè aduérfitate moliunturV Se-
quitur.. - -
Spfubito appartient aurora, arbitranturvmbram mortis. Aurora
quippernensiqllieft, quæ peccatifuitenebrasdefe-
rensiadlucéiam erumpit æternitatis,ficutdefan6taquo-
< queEcclefiadicitur. Qu&eiïiflaqu& progreditur quafiaurora
confurgenslQuoigitur iuftus quilque iuftitiae luce irradians
inpræfentivitahpnoribus fublimatur, eoanteperuerfo-
rum oculos tenebrç mortis fiunt,quia qui peruerfe fe egtf-
lè memi nerunt, corrigi pertimefeunt; Semper enim défi-
derantin fuis prauitatibus fe laxare, incorredtiviuere. Sè-
; quitus Pt foin tenebris quafi in lumine ambulant. Feruerfæct-
ejjimmentesgaudétin facinpribus ,per culpam fuatneo-
tidièadlupplicium trahuntur,& fecurifunt. Vndepe r
’ Salomonemdicicur. Suntmpijquittafecurifunt, quafiiufio-
wnfkcta babeant.D.e<\mb[is rurfum feriptum e f t ;^ i lit an
tur cum malefeeerint y:ér exultant in rebuspejiimis. Sic itaque in
tenebris quafitnluceambulant,.quia ira gaudentin no&e pec-**
cati,ac;fie.osluXiufticiæcircttmfandànt.Velcerce,quiate-
nebræ vitamprarfenteninoninconuenienter .Cxpriihunt,
in quaaiienae confcienriæ non videnturlux veto ncrftra
patriaæternaeft, in qua dam vultus prolpicimus, cordai
tacum fuarum feigora déclinants ad véram fidem vel ad
fanditatis habitum veniunt. Sed quia plufquamnecefle
eft de fuisffenfib us præfumunr,fépe in fide quam accipiut,
eaquaenoh capiunt,perfcrutarivolunt,”Vtratione magis
in Deo ,quamfidetenéantüi'i Quia veto humanamens
perferutarinpn valet diuina fecreta, omne quod ratione
perferutari non poflùnt, credere contemnUnt, & per in-
quifitionem nimiaminerrorern labuntur. Hiitaquecum
nçcdum crederent, vel adhuciniquitatis ppérl vacarent,
aquæniuium fuerunr,fedeu-mcarnalia fada delerenteSj
in fide ad quam perdudi (unt, plus appetunt perferutari
quamcapiunt, amplius prûfedo calent, quam calerede-
buertlnt. Bene èrgode hoc pèruerfoquolibet,prophetan-
tisduntaxatfententia,non optantis dicitur. Adnimiumca-
loremtranfeat ab aquis niuium. Sequitur.Er vfqueadinferospec-
catum iüiw.Peccatum quippc vfqj ad inferos ducitur,quod
ante finem vicæ praefentis pcr correptionem atque pceni-
tentiam non emendatuqDe qUP videlicet peccato per Io-
annem dicituq JLÏlpeccatum ad mortem, nonfraillo dico quisyt
roget. Peccatum namqueadmortemêft , peccatum vfque
ad mortem , quia içilicet peccatum quod- hic non cor-
rigitur , ^ei venia fruftra poftulatur. De quo adhuc fub-
ditur. •••',
-Obliuifcatur eins mifericordia.Omnipotctis Dei mifericor-
dia oblmifci eius dicitur, quiomnipotentis Dei iuftitiam
fuerit oblitus^quia quifquis eum nunc iuftum nontimet,
poft hæc inaenirÿnon valèr'mifeïicqrdem.Qüae nimirum
fententia non folum eiintenditur,qui verîe fidei praedica-
mentà deferit,{êd etiam qui in fideteda pofitus carnalitet
viuit, muiavltio aerernaeanimadueifionisnon euâditur, v-
trum in fide an in opéré peccetur. Sequitur. Dulcedo illiui
vemà.Quifquis in hoc muodo appétitprofperari,caereros
-excedere, rebus & hônorib^s tnmere,huic nimirum cura
fêcularjSin deledatiofie eftrquies in labore. Vàldë enim
fatigatur, fi défit cura feculi quaffati^atun Quia atitcm natura
eft vermium momentis fîngüits inceffantermoueri:
nönimmerito-fignacur vermium nomineinquietudo.çoicationum.
Peruerfe itaque mentis dulcedo vermis eft,
quia
jap. verra-
H*ccô-.:
Ituentiiw
kicaflisin
djöiäTndedelcdabiliterpafcitur,vndeperinquietudinem
inceffanter agitatur.Poteft quoq; äpertius vermis nomine
caro fignari. Vnde &fuperius * dicitur. Homoputredo & film
homnis vermis. Luxuriofus*igiturquilibet * , &carnis
voluptatibus deditus * »quanta fit csecitas, demonftratur
cum aicitur.Dulcedoittiusvermis. Quid namq; caro nifipu-
tredo äc vermis eft?&quifquis carnalibus dtfiderijs anhe-
lat, quid aliud quam vermem amat ? quid enim fit carnis
fubftäntia,teftäntur fcpulthra. Quisparentum, quisanii-
corumfidelium, quamlibetdiledi fui tangere featurien-
tem vermibus carnem potelb ? Caro itaque cum concü-
pifeitur, penfetur quid fit examinis * , &intelligitut quid
amatur.
S.ODONIS ABBATIS
CLVNI ACENSI S II.
MORALIVM IN IOB
‘■ L I B E R X F I l.
nis,quainfiatuscæterosdefplcit,atqueiricontemptu omnium
quafi fingulariter apud fe peri tus incumcfcit.Seqai-
tur.Et.cum fieterit non credityitafua. Star in hoemundoper-
uerfus quifqj prædicator,"quoufque terretio viuit incorpore,
fed vitae fuaccredere renuit,quia de Dcoyera cogno-
feere contemnit. Vitae enim fuaécrederet, fi conditoris fui
fubftantiam redefen tiret.Nam peruerfus quifqae etiamfi
redara fidem in finu^cclcfiætenere videatur, ftar,& vitae
hue non-crédit , quia réda quidém funt quae per fidem de
conditoreintelfigit: fed tamen fidei opéra contemnit, &
incredulitatis redarguitur, quia ab eo quod fe oftédit credere
viucdo réprobateur. Hincenimpérloannemdicitur.
Quidicitfe noffe Deum',&mandata eius non eufiodit, mendaxejl.
Sequitur.
bediteiDetulocumpoenitentia, & iüe abutïtureoinfuperbia.
Quifquis delinquit & viuitiddcirco hune diuina diipenfa-
tioininiquitatetolérât, vtabiniquitatecompefcat. Sed
qui diutiustoleratur,nec tamen ab iniqnitate côpefcitur,
munusquippe fupernæ patientiæ percipit, fed rcatus fui
vinculis ex ipfo fe munere ardius aftringir. Hinc per Pau-
lum dicitur.il» ignoras qùiapaticntia Deiadpoenitentiam te adm
duciti Tuautem fecundum duritiam tuam, & cor impcenitens,tbe-
Erbis itaque pr^cedcntibus fan du s vir per j faurifas tibi iram indie iraf& reuelationis tufti iudicij Dci.Sequi-
diferetasprudential areasfententiasiniqui I tut.Oculieiusinviis/mfunt. Viasenimfuasintueturpecca-
cuiuslibet culpas pertulit, & quam fit da- tor,quiafola cpgirare,folacernerenititur, qu£efibiadc6-
mnandaeius adioexpreffit, deeuiuspee- ! riiodum Temporale fuffragentur. Hincenim Paulusdicit.
na fubijcit dicens. Nonfit in recordatione,fed ! Omnesqua fua funt quäruntjion qua Cantjefu GbrifliNiz nam-
conteraturquafi lignum infiußuofum. In recordatione enim que elätifuperbia,viaraptoris auaritia, viaeftlubricicon-
conditoris no reducitur, quifquis.vfq; äd finem vitae vieijs cupifcentia carnalis.In vijsergo fuis iniquus quifque ocu-
fubiugatur. Namfihuncfüperni refpedus memoriatan- dosdeprimit, quiafolisvitijs vtperhsecanimofatisfaciat,
geret, proeuldubioabiniqüitatereuocaret. Eiusquippe intendit. Vnde & per Salomonemdicicur. Oculißultorum
F
mérita exigunt , vt fiinditus ab audoris recordatione deleatur.
Sciendum vero eftq> recordari Deus nequaquam
proprie dicitur.Qui enim obliuifei non poteft, quo pàdo
recordari poteft 3 Sed quia eos nos »quorum recordamur,
ampledimur; ab his autem quorum obliuifeimur, elon-
gamùr.humano yfa& recordari Deus dicitur, cum dona
trihuit, & obliuifei cum in culpa derelinquit. De hoc infra
duofo ligno per Ioannem diciturJ^w enim fecurisadra-
dteem arborispojtta eft.Omnis arbor,quanonfacitjruâumbonum
excidetur,&in ignem mittetur. Hoc aücloco, vtæterna fup-
plicia reprobis defignentur, nequaquam dicitur abfcidi,
led conteri, quia videl. reprobosmors quidem carnis ab-
feidit, fed poena fubfequens conteret. Quafi enim hic in-
ciditur,cumà plènti viça lèparatur.Sed in gehenna conte-.
ritur,cumperpetuadamnationecruciatur.Seq.
Paint enim jlerilem, & qua nonparit, & vidua bene non fecit.
Quæ hocloco fterilis, nifi caro nominatur î quæ dum fola
præfencia appétit,bonas gignere cogitatione? nefck.Quæ
autem vidua,nifi anima nuncupatur ? q quia conditor fibi
iungere voluit, ad thalamum vteri catnalis venir, Plâlmi-
fta atteftan te,qu i ait. Etipfetamquam jponfus procèdent de tha-
lamo fuo.Qnx rede vidua dicitur,quia eius vir pro ea mortem
pertulit, & nunc in coeli penetralibus, abeiusoculis
occultus,quafi;in partealterius regionis viuit. Iniquuser-
go fterilé pafeit, éc viduæ benefacerc negligir, quia carnis
defiderijsferuiens, curam animæ vitamq; côcemnit. Caro
quippe non folum fterilis,fed etiamiq non parkdicitur,qa
fuo fenfu bonas cogitationes gignere nec in vltimis valet.
Quod tamen intelligi de hæretieis etiam prædicantibus
poteft. V nulquifq-, namque prædicator erroris dum plebé
extra vnitàtem Ecclefiæpofitam docet,profcdo fterilcm,
& eam quæ parère non valet,pafçit} quia ei vfum fui labo-
ris impendit,quæfpiritales frudus nequaquam reddic.Bf-
neautem viduanonfacit,quia. viàclicet fandæ vniuerfali Ec-
clefiæ,cuius vir aduerfa mortis pertulit, viuereac deferui-
re côtemnic. Viduæ enim bencfacere eft, in eius quæ mor-,
te virifuiatteritur, confolatione laborare. Sæpe autem
prædicator erroris huiusmundi diuitibusiungitur. Vnde
ï'ubditur,
Detraxit fortes in fortitudinefua. Infortitudine quippe fuç1
prauitatis fortes quofq-, de trahit, cum per fui errorrs.aftu-
tiam mundi huius potences rapic.quos contra per Paulum
dicitur. Infirma mundi elegit Deus,vt confundatfortta.Fouita-
do autem peruerfi prædicatoriseft, elatafcientiâ locutioinfinibus
terra. Sequitur.
Eleuati funt ad modicum ,&nonfubfifient. Iniquoram gloria
cum plerumquein annorum multitudinem tenditur,
ab infirmorum mentibus. effe longa, & quafi ftabilis sfti-
matur. Sed cum repentinus hanc finisintercipit,breuem
fuiffe.fine dubio redarguit, quomodo detei^ninansinno-
tfcfcit,quia quod prjeterire potuit,modicurri ffiit. Eleuan-
turergo ad modicum & non fubfiftunt,quiaeo ipfo quod
viderialti appetunt, i veraDeieflentia longe perelatio-
nemfiunt. Subfiftere etenim nequeunt, quiaabxternx
eflentiaefoliditate diuiduntur, atq; hanc primam ruiham
tolerant,quia per priuatam gloriam inlemetipfis cadunt.
Hinc enim per Pfalmiftam dicitur. Deiecifii eos dumalleua- \
rmwr.Viritaqjfandus cumprauoram gloriam defedum-
quedifcucerec, adcundaprotinusmentis oculumteten-
dit dicens. Humiliabunturficut omnia &auferentur. Omnia,
profedo terrena, aefiapertedicat. Stare vllo mpdo nequeunt,
qiiia iplaquoq';fugiuntquibusinnitunrur,dum-
que temporaliadiligunt, cum his ex temporis volubilita-
te percurruht. Sed qujeri poteft, cum pcrSalomonem di-
citm.Generatio pratent, &generatioaduenit,tcrraveroinater-
nuflat, cur B.lob omnia humiliariaflerat & auferri. Quod
tame facile dilcutimus,fi terra & cceluvel qualker tralear,
velqualiter maneant diltinguamus. Vtraq; namque haec
peream quam nunc habentimaginem tranleunt,fed tame
per effentiam fine fine fubfiftunt.Hinc namq; per Pauhim
^dicitur. Praterit enim figura mundi bum. Scqu. Etficutfum-
m it at esß> tear um conterentur. S pica r u m quippe fummitates,
arifts lunt. Ariftse autem coniundx in fpica prodeunt,(ed
crefcendo paulifper a fe hkfutae & rigid» diftinguütur.
Quid ergo prauos huiusmudidiuitesdixerim,nifiariftas
quafdam humani generis?Quidum contra fe fuperbiunt,
fed bonorum vitam vnanimiter affligut, aduerfum fe quidem
diuifi funt, fed tarnen concordker grana deorium
premunt. Sed triturx tempusadueniet, quod &ariftaruin
rigidiiatem frangat,& folidagrana no conterar. Cumque
anftsefranguntur, candor granorumöftenditur, quia ini-
quis in lupplicia sterna cadentibus, lanjdorüiuftitia'quä-
ta veritate clarear, demonftratur. Sequitur.
Quodfiita noneft,quisme poterit arguere effe mentitunri Gur
ergo dicitutjittanon ef?,mentirum me arguere quis poteft,
d,um fcilicet nouerimus q> fallacem reprehendere euilibet
licet.? Sed filoquenris fenlum fubtili interrogationcdif-
cutimus, quam fintrebta qua protulit citiusmucuimus.
Ibftus
trou. 17.1+
14.
H
..Co/, 7.)i.