z.C*r.iy
m
D
Dan.9.11.
Trou.%.4.
BfiLvjpu
ira nquillitatedete aka fcn feras,inperturbationequoque
deterius cogitationum te caliginc confundas.Quod re&è
Heliit dicere t,fitarnen cui diceret,feiret. Nam hæcB.Iob
tan tômi nus congtuunr,quanto ab illoomniaaltius feiun-
tut.Scquitur.
Cane ne declines adiniquitatem,banc enim capiftifequi poßmi-
feriatn .H o c profedto arrogantes Eççlefiç miferiam vocant
quod defpeftam Deo eius mukitudinem fufpicantur, &
eoilJamalcioreclationecontemhunt, quo & defpe&am
Deofunditusfufpicantur. His igiturfigurataexpolitione
trah feurfisjiam nunc infer en da funt quçmoraliter fentiu-
tut, vtfigura Eçclefiæcognita, quam expreftam geiierali-
ter crcdimus, audiam us e tiam quod ex his verbis in fingu;
lis fpécialiter colligamus. M or al it er. Iniquitatem po ft
miferiam fequitur, qui poll mala quæ poll correélionem
fnftinetferuenti corde, impatiefttiæfaftibusinflammatur.
Quod B. lob pCtpetrafleHeliU credidit, quia eum inter
flagellapbfitum jiiberis etfari vocibus audiuir. Videlicet
nelciësqüia omne quod dixtp9 non hoc de iniquitate as#
pâtientiæ, fed de virtute veritatis pro tulit, quiabinterni
iudicis fententia,nec cum fe iuftifieare r, errauit. Quid eft
hoc quoa dum ad earn declinarilteta^de eäptotinus qua-
fi ad quam decliiiatum iam fuerit,damnatjnifi quod arrogantes
viri plus videri iudices quam confplatores voluntî
V nde,&nonnu n quam ca diftridriafententijs f eriun t,quæ
nata in corde fufpicantur,& prius quam certaflt culpa de-
linquentium,profertUr inuediio diftridta ver b ouum.
S.ODONIS ABBATIS
G LV NI ACENSI S II.
S MORALIVM IN IOB
t i BE R x x v ii.
Çce Deus exceifusinfortitudinefua,&nttllus eifi-
milis in legislatoribus. Hocin loco Heliu Re-
demptorisnoftriaduentum humilem, non
huniilisconfpicit,& eum prophetando prç-
dicat, qüem elatis moribusimpugnat. Acli
dicat. Qui humilis vide tur irt infir mitate, excellusmanct
4 in fottitudine,Paul|P etiam atteftante,qui zn. Quia etfi cru-
cifixus eflex infir mit ate,fed viuit ex virtute Dei. Sequu ar.Nullus
eifemili0 H legislatoribus. Legislator Moÿfes, Legislator Io-
fue, Legiilatoresetiam Pr&phetæ; Legislatorescùndtos
dicere poflumus, quos ex lege feimus admonuiflèreâa
populum. -Sedhuic mediatori in Legislatoribusfimilis nullus
e ft .Q^p'iftigratuitu vocati ex peccatis ad innocentiam
redeunt, &abhisquæinfemetipfis experti funt, prædi-
cando alibsreducunt^Redemptorautcm nçfter homo fine
peccato eft, filiusfineadoptione, rieeperpetrauit vn-
quam quodredarguit,& fic mundo ex humanitate loquitur,
vt tarnen eidem mundo apte fecula ex diuimtatedo-
minèfttrJeqüitur.
^Uûpoteritferutari vias eins, ant quiseidicere operatur iniqui-
tAte* he. fidicatur.Cuiusperfcrutariadtio non poteft, quo
pa&o reptehcndipotef|j Nemo enim bene iudicat,quod
ignorât. Tanto ergo débemus fiib eiu§ iudieijs filendo
quiefccre,quan t o Ccrationcm iudiciorum illius nos cerni-
mus non vidcfe.Vnde & beile fubditur.
Memento qttod ignofes opus eins, de quo Cecinerunt viri. In
feriprura facra aliquando viri Angeli, aliquando au tern
p.erfedtaevit&hominesmemoradtur* Nam quia aliquando
vir Angelus dicitur, Daniel Propheta teftatur, qui
ait.Eccevit Gabriel.KmCus quia virotum nomine£pcrfe6te
vitæ! homines exprimuntur, in Prouetbijs Sapientia loquitur
diçens. O viri ad vôsclamito. De Domino igitur viri
canunf, dum eius nobis potentiam vel fupernijpmtus,vel
perfcdti qui que dodtores innoftfeunt. Sed tarnen opus
eiwiignoratur, quianimirum iudicia illius ipfi ©tiam qui
hune prædicantimpehetrata venerantu$ Et feiunt ergo
quæprædicant', & tarnen eius opera ignorant,, quia co-
gnoftunteqSpergmtiamdqpofacfeifufit. HmcPlalmiita I
aft. (Qipofutttenebm latibulumfuurn. Et item. Iudicia tua
abyffusmulta. Acfi aperte diceren De qüo fortes quique
locuti fiipt, eius Operathÿ mentis ociilis abfeonduntur,
quiamenfuram tuænotitiæ eo quo humanitate Circum-
feriberiSjtranfeuntiSequituri
Ovines homines vident eum, vtiufquifque intuetur procui.
Omni$homoeo ipfo quorationaliseft conditus, débet
ex ratio nc colli gère eum qui fe condidit, Deum efle,
quern nimiruni iam videreeft, dominationem illius ra-
tiocinanda confpicere, procul quippe eum intueri eft,
non iam ilium per ipecietn cernere* fed adhuc ex fola
operum fuorum admirations penfare. . Procul ilium hîc
etiam eledti confpiciunt, quia necdum daritatem illius
-per acumen intitpsvifionis apprehenduht, cui & fi iam
pet amoremiuxtafunt 4 adhuc tamen ab illo terrenæ ha-
bitationis pondéré difiungunturjqucm nimirum reprobi
etiam cum in iudicium venientem videriht, procufin-
tuentUr, quia non eum indittinitatisforma, led in fola j
qua & comprehcndi potuit, humanitate confpiciunt.
Sequitur; ^
EcceDeus magnas iiinceris feientiani noftram. Superius diJ
xerat.EcfeDewexcrf/itf.Nunciterum dicit. EcceDeus magnai.
Quid eft ,quod de Deo loquets,Erre dicit, & Errerepctir,
niii quodeccedicimusde hacre quam in praefenti mpn-
ftramus, Sc quia Deus vbiquC præfens eft, cum d ici tur de
illo , Erre, etiam non videotibus adefle memoratur. Bene
autern Vincere eum noftram feiehtiam narrat, quem videri
ab höminibüs dixerat, quia etfi ex ratione confpici-
tur, magnitudoillius nulla noftri fenfus fubtilitate pénétrât
ur.Sequitur. Numerusannorum emimftimabilis. Dicere
vtcumqueteternitatem voluit, ÔC ipfamæternitatislon-
gitudinem annos vocaüit. Gum etfim breuitatem temporis
dilatare volumus, mömenta per horas,hotasper dies,
dies per menfes, menfes autem pér annos extendimus.
Quia ergo amplum quiddam dicere voluit,fed. quid dicc-
ret latius non inuenit, in Deo annoi^t^æftimatione nu-
meri multiplicauit,dicens. Numerus annorum eiusinaftima-
bilis, vt dum eaquae apud fe funt prolixa multiplicat; atCr-
nitatis longi tudinem fe mentiri non pofte, infirmitas hu-
manaeognofcat.Sequitiin ^
Qua aufertftellaspluuia,&effundit imbresad inftargurgitunt.
Sunt enim in ccelifacie aliæ ftellæ quas nulla pluuià fubr
feqviitur, & alia: prödeunt quæ aren tem terrain imbribus
infundunt; Igiturqüotieris in fanâa Ecclefia reâe quidam
vxüunt, fedtaménprædicareeandemredtitudinem
nefciuUt; Stellae quidem funt, fed in ficcitate aëns nats,
quia per exemplum beneyiuendilucerecaeteris noftimt,
fed per praédicationis Verbum pluere nequeuht.-Gum
vero in ea quidam ik reéfce viuunt,& alijs eandem redtitu-
dinemverbis prædicationis influunt, quafi ad proferen-
das pluuiasm coelum ftellæ producuntur ; quae fie vitæ
fuæ mentis luceant , vt etiam fêrmone prædicationis plu-
ant. An non in hoc coelo aftrum pluuiæ Moyfes extitit ?
Sic quippe EfaiasÔr Ieremias,& cæteri Prophetaeiuerunt,
quorum Videlicet ânimas abîhac corruptibili carne fufec-
ptas, quia ex pratfenti vita (up erna iudicia auferunt, quafi.
a cceli facie ftellæpluuii fubtrahuntur, & ad occultum
aftraredeunt, cumperââisfuis curfibusSanótorum àni-»
m s m thefauris difpofitionis intimæ reconduntur. Sed
cqm Prophetasabftulit ,eorum viceDominus Apoftolos
mifit,qui in ^militüdinem gurgituttî plüerent, id eft,vbe-
fipre pnedicationeemanarerit.Pofluntqudque per ftellas
pluuiæ , fanótiApoftolidefignari; De quibus Iudæære-
probat® per Iéremiam dicitui.PyohibitdfuntftellapluuiarUM
&ferotinus imber non fuit. Stellas pluuûeergo Dominusâb-
ftraxit,arque ad inftar gurgitum imbres fudit ; quia eu m
ludaea prædicaptes Apoftolos abftulit, dodtrifia nouæ
gratiæ mundum irrigauiti Sed ablatis fteliis pluuiæ in
mare gurgitum imbres dédit, qui etiam reduâis ad fü-
perna Apoftolis, per expofitorum fequéntium linguas,
fluenta-diuinæ fcientiæ diu kbfcpndita largiori effu-
fione «itefecit. Nam quod illi. fub breuitate loçuti
funt, hocexponendoiftimultipliciterauxerunt. Sequi-
cur.ra-i""'■ • ;s - " , ■ ■ i t .
Qui de nubibus fluunt. Hi quippe gurgites de nubibus
fluunt , quia fi ex fana is Apoftolis vis întelligentiæ non
- __________ inciperet,
p i |
iUch.}. I
m H
m
inciperetiUjequaqUam per oradodtorumlargior man are t.
In feriptura enim facra aliquando per nubes, mobiles
quique homines defignantur, vt illud Salomonis. Qui.
obferuat ventum nonfeminat, & qui confiderat nubes nunquam
metit. Ventum xmmundos Spiritus, nubes veto fubie-
£o s homines appellat. Aliquando Prophetæ, vt illud,
Tenebrofa aqua in nubibus aéris. Aliquando Apoftoli vt illud.
Mandabo nubibus meis, ne fuperéospluant imbrem. Sequitur.
Viprâtexuntcftntta defuper. Nubes Cum fuper ae-
rem prætèxunt, fiin cceiooculos attollimus, non coe-,
luro, fed ipfas intuemur; Q«ia efgo çarnales homines
furnus , cum fuperna appetere nitim lir , quaftincoelum
oculosleuamus,&yelutincoelum a.ciem tendimus,quia
prefli vfu eorum corporalium , doceri fpiritualia cona-
mur. Sed quia tiranfire intelleôtus ad diuina non finitur >
nifi prius pér fanâorum præcedentium exempla forme-
tur , quafi iam coelumnofter oculus fufpicit, fed nubes
videt, quia''comprehendere quæ Dei funt, appeti^;,
fed vix mirari ea quse hominibus collatâ funr,; poteft.
Vnde & alias dicitür. lüuminans tu mirabili^er à montibus
aternis. Moreenim nubium extenfà defuper nos patrum
vitategimur, vt ad fru&unffoecundi germinisinfunda-
mur 5 &quafiiituentes coelum prius nubes afpicimus,
quia ante bonorum fadta admitando cernimus, & poft
ilia quæ funt coeleftia experiendo penetramus. Sequitur.
■
Si voluerit extendere nubes quafi tentorium. Extendit nu-
bes ,Dominus, dum miniftris fuis viam prædicationis
aperiens, eosinmundilatitudine circumquaque diftu-
dit. Bene àutem diôtum eft. Quafitentoriumfuum. Tentorium
quippe in itinere poni foict^&cum prædicatores
fanéti in mundum mittuntur, iter Domino feciunt. Vn-
deferiptum eft. Ecce mitto Angelum meum ante faciem tuam,
quipraparabit viam tuam. Et vndexurfum per Plalmiftam
dicitur. Iterfaciteii qui afcendit fuper occafum. Iter qiïip-
pe. per eos agit , dum humanis cordibus eorum elo-
quio infundic, at que in hoc itinere tentorium D e i
funt. Hæc eadcm corda Sandtorum , quibus quafi in
yiaquiefeendo tegituq» dum per hæc ad mentes homi-
niim veniens, agit quæ aifpofuit, & non videtur. Sequitur
.E
f fulgurarelumenfuum defuper. Quid enim fentireful-
gura, nifi miracula debçmus î De quibus per Pfàlmi-
ftam dicitur. Fulguramultiplicabis, &conturbabiseos. Per
has ergo nubes luminc fuo fulgurat defuper, quia per
prædicatores fuos infenfibilitatis noftræ tenebras etiam,
miracuusilluftrat. Sequitur. Cardinesquoque maris operiet.
Omnipotensenim Deus chorufcantibus nubibus cardi-
nes maris operuit: quia cmicanti|busprædicaïorum mira-
cülis ad fidem etiam terminosmundi perduxit.Ecce enim
poene cunôtorum iam gentiumeorda penetrauit. Ecce in
yna fide Orientis limitem Occidéntifque coniunxit. Sequitur.
per bac enim iudicat populos, ér dat efeas multis mortalibus. ;
Per hæc nimirum verba prædicatorum, id eft, guttasni-
üium , per hæc fulgüra miraculorum Deus populos-iudi-
cat, qua eorum territa ad pcenitentiam vocat. Nam dum
fuperna audiunt -, dum mira opera attehdunc, mox àd
corda fua redeunt, & fefe de antca&is prauitatibus af-
fligentes, æterna tormenta pertimefeunt. S|d per eaf-
dem nubes per quas terror aftligitur, etiam efca datur,
quæ magna prædicacorum difpenfatio eft, vt fie feiant
fUperbientium mentes aftligere ,*vt etiam affli&as nouc-
rint confolationis eloquio nutrire, quatenus & peccantes
de æternis fupplicijs terteant, & pcenitentes de fu-
pernisregnigaudijs pafeant. De hoc quippe iudicio dicitur.
Auipite Spiritumfanclutn ; quorum remiferitis peccata,
remittuntUr eis , & quorum retinueritis, retenta erunt. De
hisquoque dicitur. Dateiüisvosmanducare. Ac fi diceret.
Si fanâos fuos in minifterio prædicationis extendit, eo-
rumque verba miraculis adiuïiat, totius mundi limites
aduocat, per quæ & priusfuperbientés iudicat, 8c peft
verbum confolationis niitriens in fpe humiles roborat.
Notandum quod non ait, omnibus , (ed multis, quiavi-
~ iptumeft. Non omnium j delicet feriptt eft fides. Et quibufdam
dicitur. P roptereavos non audit is, quia exDeù non eftis. Sùequi-
tùr.
,v Immanibusabfcondit lucem. Immanes quippe funt, qui
fe elatis cogitationibüs abfeondun t. Qups contra Efàias
ait. Va quifapîentes eftis in oculis veftris, & coramvobïfthetipfis
prudentes. Quos contra etiam Paulus ait. Nolite prudentes
effe apud vofmetipfos. Sedhis immanibus lux abfcondi-
tur, quianimirum fuperbientibus veritatis cognitio de-
negatur. Vnde per femetipfam Veritas dicit. Confiteor
tibi Pater Domine cceli & terra, quia abfcondifti bac à fapien-
tibus & prudentibus , & reüelafti ea paruulis. Sequi tur. Er
pracepit ei, vt rurfus adueniat. Quia veritatis lumen quod
elatis occupatifque^mentibus abfcondicur, affliétis hu-
miliatifquereuelatur. Lux quippeaduenit, cum affftdta
mens ipfas quas dé perituris rebus tribulatiônum tenebras
tolérât, agnofeit, quia nifi aliquid. ex lumine interno
perciperet, ne hocipfum , quia lutnén perdiderat,
videret. Quodfpecialiterintelligietiam de Iudæispoteft,
qui idcirco Redemptori noftro in carne venienticontra-
dicere aufifunt, quia apud femetipfos immanes cxrite-
runc. Sedhis immanibuslux abfeonfa eft ^quia-fiiper*
bi lumen veritatis dum perfequuntur,amiferunt.Sed quia
in finem mundi ad fidem fecipiertdi funt, reéte fubiun-
gitur. Et pracepit eivt rurfus adueniat. Vnde & per Efaiam
dicitur. Si fuerit numéros filiorum lfraél quafi arena maris,
reliquiafaluafient. Tune quippe lux ad eos teuerticur, cum'
ipû ad confitendam redemptoris noftri potentiam con-
uertentur. S i autem in manibus, nequaquam per datiuum
cafum vnuna nomen, fed duas partes orationis accipi-
mus. Poteft 8c aliter inteiligi, quia in manibus Itix ab-
feonditur, cum apudredtumiudiceminiqui quique in
fuisoperibus cæcantur. Gui tamen præcipitur vt rurfurri
adueniat,qm^ data peccatores fe è fuis viribus faluati non
poftè cognouerint, gratiæ lumen accipiunt, 8c protéâio-
nis intimæ radijs illuftrantuf, vt maiori ardore poftmo-
dum coeleftempatriamdiligant, quam prius in terrena
dele datio ne flagrabant.Sed hæc cum,de ccelefti patria lo-
quimur, cum ineftè mira claricate proditaAngelorum a-
gminaaudimus, adnofmetipfosmeneemreducimùs, 8c
quod ceirenageftamus, membra cogitamui. Qüa confi-,
deratione permotum cor,ac male fibiconfciumcrepidar,
ôctantæilhus quam audit patriæciuem fe fieri poftè de-
fperat.Sequitur.
Adnuntiat de ea amico fuo, quodpoffeßo eius fit. Amicus
veritatis eft, reâæ amator a&ionis. Vnde & ipfà Veritas
difeipulis dicit. Vos amici met eftis, fi feceritis qua ego pracipio
vobis. Amicus quippe, animi euftos dicitur. De hacigitur
luce æcernæ patriæ amico fuo Deus annunciatquodppjfeßio
eins fit, vt nequaquam feinfirmitatis dcfperet, nequaquam
hoc quod creatus, fed quod recreatus eft, penfet; fed
tanto certiusfefgt, quia illius lucis claritatem poffideat,
quanto nunc vitiorum pulfantium tenebras verius calcat. ■
Sequitur. Et ad earn po f it afeendere. Quid enim difficilius
quam homini in terra èdito terrena 8c fragilia membra
geftanti, coelorum alta confcendere, fupernorumfpiri-
tuum arcana penetrate ? Sedeorundemfpirituumad nos
conditor venit, feque hominem etiam fii.b ipfis exhibuit.
Sicut de illo Patri per Prophetam didtat.Minuiftieumpau-
lominus ab Angelis. Etquiainter nos & eofdem ipiritusdife ;
cordantesfcandalutnreperic, mirapotenria, mirabilio-
rieriam pietatefumm’a creans, ima fiifcipiens:, vna cum
fummis iunxit. Hinc eft enim quod eodem rege nato,
Angelorum choriin ciusannuntiationcptodeunf^ hy-
mnumdicunt, & deviétaprauæ vitæ difeordiahos quos
dudum defpexerant, eines aguofeunt, confono orepræ-
dicantes. Gloria in excelfis Deo, &. in terrapax bominibus bona
voluntatis. Isergo qui proptet nos minorangelis extitit,
æqualesnosangelis virtute fuæminorationis fecit. Vnde
8c moriendo docuit mortem non metui, refurgendo de
vitaconfidi,afcèndendode cceleftispatriçhçt^itateglo- 3
riarijVt quo caput præij flè confpiciunt,illuc le fubfeqiii 8c
mambragtatuletur. Vnde bene 8c ab eodem noftfo capi-
te didmt.vbfcumquefuerit corpus, iüuccongtegabuntur aquila.
Sequitur. £
Super bocexpauitcormèum. Acfi dicàt. In admiratiouis
exceflum
Ë
tjtin. 8.47.
g >
Èfayit-.
Romai-iè.
était, il.#
F
Efa. làilu
G
loan, ij.14.
H
B fal.2 .6 ,
Lut. i . 14.
Lue.t7i J7.
G a p .
XXXVII.