i il cund i täte commi ffum eft. Licet ehifn confcientiadu-
dura fit polluta , lachrymistamen baptizata renouattir.
Hinc feriptum eft , Dominus iudicàbit fines terra , * quia
nimirum antcaëbam vitam Dominus non iudicat, quando
pofteriora peccatoris opera refpe&u fiipemæ pietatis
illuftrat. Hinc Moyfes , Primogemta afini mut obis oue i
id eft immundæ vitae primordiain mnoccntiæ fimplicita-
tem conuerte. Hincrurfos dicitur, Et lumen eius fuper terminas
tetra, quia videlicet peccatot> qui merito terra appellator,!*
poftpraua opéra ad iiiftà cöntitrtitur, ab aiftiöntim
fuarutn tenebris diuino lumine fepàratur. Hinc Dominus
adaffliäum lob, Nunqüid innouiffimisabjffi deambulaßis A-
byflus 8c humana mens fludli bus vitiorum tenebrofa,quç
dum femetjpfiitn comprehenderë non valet, fe fe velut ob
feura abyflus later. In nouiffimisabyffi deambulare, eftne-
quiflimorum hominum mentes mira mjfericordiA iuxta
terminum conuertere,preflbs fceleribus Vifitare, iam de*-
fperaros per mu tare. Ad hanc'nanrque Dauid atque Petrus
lapfi referuntur: vt quorum di<£tis peccare prohibetnut,eö
rum exe mplisfi peccaucrimus ad fpem veniæ relpiremus.
Namquis de venia iam fi peeniteat defperet, quando Petrus
ipfijtïiSiiîionem Magum ad poenitentiamhortatur?
Illud prætereanullatenus animo abcedat, quod fiue pa*
tiantur verbum inimici pacis & correptionis, fiue non pa-
tiaoturaudireyprbeis ad exemplum Saluatoris noftri vel
B. Pauli certatim öperandum eft. Idem namque Paulus
nouerat quodipfom eius cruprem fitiebanr, cum eis nulla
induftria falutem perfoaderë pöflet. Hoovnum 8c folum
quod poteratpræftare nitebâtur, nam lacry mabatur 8c o-
rationis opem adhibebat, Ftatres,lnquiens, voluntas cordis
met,&obfecratioad D t umfitproiüis ad falutem.Noniz&qj nos.
pr£tereat,quodinimicosexemplo cius diligere debeam9,
8c fi non fimus tales, vt iuxta Apoftolum rapinam bono-
rurnnoftrorum eum gaudio folcipiamus, vel fimüs tales,
qui perfequentibus nos benedicamus-Quod quidem durum
fuperbis videtur. Chriftus dicit, Paterdimitte illis, quia
nefeiunt quidfdciunt. Stephanus dick,Domine neftatuas illis hoc
peccatum. Paulus ait, opt ab am anathema ejfe ego ipfe a Cbrifto
pro fratribus mets, quifurit cognati metfecundum carnem. Moyfes
dicit, Si dimittis tUispeccatum,dimitte:fin autem, & me dele de
libro quemfcripftfii. Dauid enim ait, Vertatur marine tuafuper
me , &fuper domumpatris met. Samuel ait, Mihi abfitpec-
careintermittendo pro vobis Deum or are. ■ Quam igiturve-
niam mereri poterimus , fi t^ntotum feruorum de Veteri
atque nouo teftamentô, & præfertim ipfius Domininon
nabataliquàptulum progreflus fubito corruit, 8c coXanv
fibifregit. Vcrum illequiporcos minarc iuflerat,'vul-
pem viae con tiguam forte confpèxit j poft quam videlicet
equo dimiflb currere coepit. Cum fobitolapfusicäfub'-
tusequumdepreffuseft , Vt ilia pârsfellæquæprominet
caput eius penitustruncaret. Negotiàtores, quiflendo
fequebantur, receptis porcis fugerunt. Illi verb qui
raptor extiterat, non placcbat vecordia foa. Hbcego
ab ipfius confobrinodidici. Hcec de aôli&oribus pau-
perum dida font. Nun c in exifiente illo veftro qusepof*
lunnis proferemus , quafi videlicet pbliti quod multa
iâm iuperius ad eorum folatium dtkefiniüsi Quibushoc
primitus intimandum efi qübd hbn fortuitu'V feddiui-
na diipbfitione vel pfoiperavfcl aduerfii cun dis &
fingulis diiponuntur. Hinc enim feriptum eft, -vt fo-
pra diximus , Nihil in terris fine caulafit : hinc per Arabs
dicitur, Si er'tt malum in ciuitatequod Dominus non fecit. Etper
ifaiamv Suis déditJacob in direptionem? & Ifraël vaftàntibus,
Nonne Dominus ipfe cuipeccauimus ? Nam de bonis , quibus
vtilitatis caufa datür aduerfitas , prædidus Amos dicitj
■Tantummodo vos cognotii ex. omnibus cognationibus terra, iccirco
vifitabofuperomnestniquitates vefirdSi De prauis autem qui-
biis Ieremiascalicemfurorispropinati' dicetts, Hac dicit
Dominus,bibentesbibetis, quiaecceinciuitdte,inquainuocaturii
efl nomen meurn , ego incipiam affligere vos:, quafi ittnocentes
immunes eritis •? non eritis immunes. Hæc igitür confide*
rantes murmurationis exceflum inter quaslibet an-
guftias temperâbimus , ficut Rex Dauid cum diceret,
Obmutui , & non aperui os meum , fed quare ? quontamtu
fécifii.
y Occiiltbigiflir iudicio fit, Vttahiapud bonos quam a-
pud malos & profpera & aduerla varie, ficut fopra didum
eft,alternent. Vfitatius tarnen hie Sc bonis male eft , &
malis bene. Quod videlicet iccirco forte occültoiudicio-
fit, quia & boni quae deliquerunt hie recipiunt, vt abae**
ternadamnatiotie pleniuSliberentur, & mali bona, quae
prohac vita faciunt, hie inuen'iunt, vtad fola in poftes-
rum tofmentapertrahantiir. Vnde&T ardendininferno
diuiti dicitur. Memento fili quia tecepifit bona in vita tua,
&Lazjtrus fimiliter mala. At cum malis hic.male eft , 8c
bonis bene, incertum valde eft vtrumböniiccirco bona
accipiant, vt prouocatiad aliquid melius crefoant : aniu-
ftojatenlique iudicio hie foorum operum remuneratio-
nem^percipiant, vtàpraemijs vitàe fequentis inanefcànt.
ôc-vtrùm malos iccirco aduérfa feriäh t , v t ab aeternis fopimitamuf
exemplum.Vt enim in prima Horrielia de Gruce I pliciis^corrigentiadefeddantcan hiceorum pttnaincipiar:
8c latr one Ioann es aiferic -, melius orarepro in imi cis eft,
quam pro amicis. V ndè Dominus, .Si dUigitis,ïnquh,eos qui
voHiliguntyquammercedemhabebitis î nonne &publicanibocfa-
ciuntîSietgo profolis amicis orauerimus, nondum publia
Cànos vincimus. Quando pro inimicis oramus , Deùm in
quantum poffibile eft iroitamur. Hinc B . Gregorius ait,
quia diuinis auribus ilia maxime otatio commendatur,
quæproinimicis quoque intercedere nititur. Hoc tarnen
qubd dicimus prælatis maxime gerendum'eft ÿ qui 8c diùi-
napraeceptaplenius 8c melius fciunt, 8c teneras ac indociles
fobditorum mentesporçare quafi-nutricij vel patres
idebent. In hoc eriim quod pro aliènis peccata interue-
l’niutjficut in yltima Ezèchielisparte ho melia n o naperhi-
Hetur, fua ante Deioculos plenins detegunt, quia eaipia
■ catitate iuftificant fe yquamira pietate prbalienainiquita-
Jte'fe in lamentis madant. Nec laboriofum debet eflè
dodonbus pro conu^rfis peccatoribus lacrymas fun-
dere , quando 8c ipfe omnia creauit homo fadus’ ,
Pro noftris i niqui tatibus in crucc fangui nem fud i t. §
. nupergeftum miraculum mente excideratj
quod ad prædones redarguendosinierere placet. ; Eft Ec-
clefiaS. Auen tin i in Aruerno fuper fluuium, q ui vocatur
Alerius. Cum iuxtahanc negotiatores cum porcis tratif-
euntësvidiflèntfibiéquités appropiarequofdam, timen-
teseosin curamEccle^fiaediüérterunt, vnusex equitibus
dixit ad eos , Educite porebs. Cumque illi nollent,
coëgit eos , promittens aliquem porcum fe "dàcurum.
Time cuidam yii o ex fois
dauit, 8c tradim abire ccepir. IsVer<ÿqui porcos iüi-
I vt quandoque complehdaeos ad vltima gehennætorme-
taperduèat; Sandiergoÿirimagis inhoemundo profpe-
raquam aduerfa forràidant. Sciunt enim, quod aduer-
fa dumprémuni, ad coeleftia concupifcenda, quo plena
requies eft, menteeosimpellunt. Si verb profpera foppe-
tunt, pauidafufpicione turbantur,-timentes neexterrori-
bus rémunéra« ab intimis repelkntnn Et iccirco eadem.
profpera tanto maiori afpernatione refugiunt, quanto
plenius fciunt quod eorum dulcedoJn defpedum fopeinât
dulcedinis blandiatur, 8c quod fie fua folcant occu-
patione mentemad cxceriora diminuere, vt quomodo
permutetur ignorënc. At contra font nonnullî, qiii vî-
tamfuam negligunc , tranfitoria appetunt, «Cerna non
intelligunt, vel intelleda coïitemnunt , nec dolorem
prohis.'* quoeadmiierunt<i fentiunt, hec habere çonfi-
lihm recuperahdi'cûi‘ânt4%Cumque foperna'non xonfi-
detent ,< nequaquamad veritads lumen, ;cui conditifue-
rant, mentis oculos erigunt, nequaquam adcontempla-
tionem teternæ patriæ defiderij aciem tendunt ', ièd fe-
mëtipfosin his , adquæ proiedi funt, deferentes , vicç
patriæ diligunt 'exilium , quod' patiuntur. E t i nde eft
quod - miieràm huiusvitæ foel i c i tatem-i nta nt iim: affe-
dent , vt cum qualibet Deioffcnfione velproximorum
læfione hafic adipifei maliù| qüanv âbiediëfleindbmo
Dei. Si- vero propter bori“ nehicin continua-pto'lperi*-:
tacepofitiremunerentur,fîuepropter-malosvthicëmen-
dentui;., : feu certe qualibet alia fecreti iudieij. caufa nobis
aduerfitasveniat, vnumfopereft, ytiüxtaquod Iacobus
hortatur , omne gaudiumexiftimemus , cum veritas in
tentabcxxvii'
E^XXVII.
tencationès ih cidërimus. Sed enim, vt Paulus dicit y Omnis
difeiplina inpr&fiitiquidemnonv'idetürejfegaudij, fed mçero-
ris. Eticcirco fiequenter ita res in cbntrarium yertitur,
vtimperiti quilibetpro aftlidionè, qua melioçàri debue-;
runt, peiores fiant. Nam 8cindeiperationem càdunti
pütantesie à Deo derelidos, aut.murmuratiqnem dum
non recogi tant, qiiia iuftoiudiciottibulantnr.
Nçigitur in hæc duo, delpêfationëm videlicet,aut mur
ftiurationem iticurrâht, exonéra duo maxime affl dis
confidetanda fo n t, videlicet rhifericordia 8c iudicium.
Vn^e Pfàlmirta , Mifertcordiam & iudicium cantabo ttbi Domine.
E f item, yrituerfa bia Doniini mifericordiq & veritas.
Quæ duc^pondicor8c iudex nofter miro. modo tam
erga rcproBos quam erga'eledos éxercetV Elcdis ha’m-
que mifcricordiam in pofterum exhiber, hic tarnen eos
periudicium duris.afflrdibriiBus premit. Reprobos au-
tem hic per mifericordiam tolérât , 8c plerumque bonis
temporahbus, quædefiderant, ad votum quidem fùlciri
permittit:%fed eos abæternisbénis, quæ libero arbitriq |
contemnunt, periudicium exciii'dit. Et profperis quidem
•auc aduerfisîCbmmuniter, vt fopra didurn eft ,.tam ma-;
h quam boni plêrunque fruunrur, fed aliter illi, aliter i-,
fti.’Nam illi profperis extolluntur,aduerfis franguntur. I-
fti profperis foftentantur > aduerfiserudiuntur. Quod
quidam (apiens oftendens ait.;,' Necejfaria vita hominum a-
qua, ignis,&ferrum, lai&partis',& we/, 8cc.Qu.edam pro-J
ter aduerfa , quædam ponens propter prolpçça. De qui-
msedamfobi^ngit, Hac omniafMäis inbona, ïmpiis &pe c-
catoribusin mala conuertuntur. Ad hanc difpènlaçionëm iri ;
telligendam} quadiuinitus auc mifericordiam, aut îudi-
cium Deus exercet, Iacobus Apoftolus fapientiâ^i cfle
necëfiàriam docet.qui cum deiaftorum afflidione l.bqueretur,,
fijbiunxit dicëns , Si quis vefirum ïndtgetfâpïentia, po-
fiuletàDeô. Ergo magnafapientiaëft hanc dilpeniàtiohem
intelligem; ôccpntrapericiilofa ftultitianefçire- Vnde 8i
Vxor bead lob qüæëi excéifum, murmuratipni? foadebat,
quafivnade ftultis mulieribus locutaefle redarguitur j &
Ifraël, qui. fob td^bu'ationibus in deferto querclabantur.
Moylès dicrt, Popüle ftulte & irifipteris. Confilium quippe
Deieft, elëidos tuoSper tempoialcs .‘ifflidiones adæter-
numiefrigerium introduCere. De quo Apoftolus dicii,
Nö« entmjubterfugi quinanriunciarem confilium Dekyob's. Tro I
qito, Videlicet conlilio manifeftando, caput noftrûtn'O-
portuitpati, 8c îtàintrare in gloriam foam, vtoftendë-
retqupd bmnia niènibra eiufdem capitiV oporteret , vt
fcriptumêft, per multas tnbulatiohes intrare in reginim. j
Ad hoc confilium idéft , ad h inc difpenfadonem inii-
-nuandam > qua neçeflè éft'à tempore baptifmatis vîquè ad
finéirÉhangiiftijs viüamus, filij Iiraëldilatifont, vtnon
Âatûp trânüto mari robro terrain r^ptomifllonis intrap
rent^' fod pet quadraginta aiinps in hcrèmo démorad,
nonnullis'foht'àfflidiohibüs afflidi. Qui tainen f per
manna, quödadmeniuram gomofper Moyfen accrpe
re iuffi funt , näu{eantes'tnuimurabant ,. 8c de hac di-
fpënfàdpne nihil intelligentes aut curantes , ollas car-
niumdefiderabant. QuàprbptèrvtMëeisdicitur,nönin-
tellëkerunt mirabiliaDei, fed cito’dCfëcérunt, 8c pön fo-
ftinuerurttconfiliumeius. Quia vero priedidi exempli fe-
feoccafio praébüit', quod in animo;ferpit in vpeem fut-
fosertimpit j videlicetdle nobis miferis nionachis, vel p'ótipsSaràbaids,
quiinfrænesadpmhe^egulacîsdifei'pHnæ
iugûm fëcalcitrattius. Nos-, inquatïi, dehuius mundi Æ
g^pto pèr proféfla m rel igionc m e ducti, per ftâdiürn præ-
fentis vitæ ,quafi per hëremum fob moftificatione Çru-
cisekeurreritès , ad fopërnæ ptomiffibnisrequiem fèfti-
iiare debüimus. Sed,'pfoh dolor !ddicüldm & Ange lis
fichominibus fpëdacuium præbentës, in arrepti ptô'po-
firi ftadio latëfcimds , 8c ficut-ilti dçfpicièntes gonfor &
manna, 8c ollas cärnium defiderantes corde reuerfi funt
a’d Ægyprum.’, fie & nos ,■ *& menforam, & qnalitatërn
vidés à Deo pei'beatum Benédidum p'ræfixamfaftidien- ;
tes, Scfanguineas dapes velütbarbari defiderantes,„ad a-
poftafiamhuius mundi relabimur confilium nonfuftinen-
tcs.
At veronequé iud i c i pru m , n éque miferiëprdiarum
mbltotb.Vet.Pat.Torn.iQ.
prpfunditasadliquidant penetrari poreftT ludicidtfkqiM,
Domini abjffus multa. Et i\cm4'SMshtiel^iim^erfcqt;iids Do-
minïî Accamen i nt e 1 li ge renece UV eft , quiaiaftumeft
quodpadihur,,.yt,inter quaslibet anguftias non murrnii-
renius,, fed dicamus. Iufiûs es Dominé ^ rectum iudicium
tuum. Et item quod alius fyopheta d icit, Increpatiouem
Dominifufimebo quiapeccaui. Intelligamus qupqùe quia,
iuxta illud ,Ibb , quiaffliciusfuerit, erit in gloria. .Et dicamus
, bottum mihi quia hunitliafitme. ; Nam fi æqùïtasiu?,
dicij confideretpr., mùrmurado ceiEtbit, quia vâldé iniu-
ftumeft, ytreus iudicemincufet, cumdigha fadis æquè
receppru.1 No&enim, vt bëatolob imprpbatur, mulcupi
minima exigimuçquammerëtôriniquités noftra. Quod
,8p ipfe quamuis ore iudicis incomparabditer laudatus
uc, defefatetur dicens i Cum expleuitin me voluntatemfuam,
adbucmultaaliaproefiofunPei. Acfi diceret ,cum fublatiso-
mnibus tamrebu^quamfilijs, cum 8Î corifompta vecmi- ;
bus carne, me v-fqiie ad fterqUilinitim humiliaucrit, ad-
hucmultainme cprngendavifuseius deprehéndit ; pro ,
quibus fi parcere nolleRiùfte tornfentum exaggerate pdf- j
;fec. Qui etiampoftquam tanta actalia patienter pertulit, '
quæ pmnia fæçula ftupëfcunt, nequaquam de vidoria i
gloriatur, ieddicit, ipfemerepr.ebendo & ago pixriitentfam. Si :
autem mifericordià qyoque perpendatur ,.qua bcmgiius
iudexper temporales anguftias reosfuos ab æterno verbe- :
ré abféondit,non putabimus nos-derelidos^yt quidam J
facërè folent, în.profpeiis quidem Deum benèdiçentcs,.,
iu\ta.ï\\ud,ConfitebiturtibictipPbenefecefis ei;fedin aduerfis !
déficientes iüxca iilud, In miferiisnonfitfiirient. Et Va bis qui
perdideruntfufiinentiam. fed magis àmabimus iudicém, ■
qùiiccirco ceos foos tranfitoria poenaqmiû virgis fligcl- |
lac, vteôs.àgehenna vel afofpendiofurearumabloiu.it.
Vtenim fopradidum e ft, tanto patiemius æger ferramentum
.medici tolérât,-quantopuBTidum efleconfpicit
quod fecat, 8c quantum pet ipfam fedionem (aiu’is
f\fiedelam fperiat. Deus quippe interhuseft medicus, ÔC
peccarprum à nobis çontagia fecat, quæ inefle medullir
cusreprobat. Abfcidit vires putredinis fërro tnbulationis,
8c quo vocesægriaudire difiî nulat, eo ægritüd.inisfincm
procurât.. QuoH autem creaturi'crcacoris indicium di-
icutere nec .febeat née poflic, Apoftdlus oftendic , qui
cum de profundi irate di ui n o rum iud i cior u m diceret, Oal-
titudodiuitiarumfapientia:&fçientiaDei, Sec.addidit,o homo
tu quisesquire/pondeds ôeb î Homo quippe ab hump vopa
tur. RëfponderéergoDeo non pofle conüincitür qui'homo
nominatur, quia per hoc quod de h umoJ.fumptus eft,
fupernà iudiciâ dücutetë iaoneus non eft. Quiaigîtur hæe
inuëftigare non fii^crmus, reftat vt fob ciu» ddppfitior,
nibus hùmiliter taceamws,;nè forte fi câufadiftradionis
eius difeutiatut , amplius■ difeufla prouôçetur. Vita.«
namqueVis fopernfcOiifilij nequaquam^poréft, fed eius
pondéra fibi magna virtute leuigat, qui lè fob eius : nuti-
bùs frænac, 8ç hæc fubieÖto cordis humero volens portât.
y ' i
Murmûrationis rnàîtim fiuedefperationisperhpçinfi- jXXXVIIÏ.
diante diabolo' maximefobVèpit, quod mali pro.fperan- ,
tür , 8c boni comprimuncur. Ex hoc .enim ht, vt yel
Défi noticnrarede bene geftisibfi^qiiw animus iu(pice|pr,
fiçut vxor Beàti Tobiæ affl i ôli quæei dicit manif'1 Hèy Vana
fafta eftjpestiia, 8cc.; Et Gedcon , s i Dominiis nobifçum , tur
apprehenderunt nos tmnia bac , vel iudicium eius non effeiufittm?
Neque enim ifta med.ipçriÿquæftio eft eut mahs bepç
eft, 8cbonismale: qù^ndoquidem fanéli Prophcræque-
^mpniàmdehocexperfohainfirmprumfacerevideritür.
Djei^lerernias, Quare via impiorum profferatur ? prope estu orï
eorum, & longe arenibüseorum. Et Dàniçl , Md autem pene
motifuhtpedes, qui zoelauiiïi peccatoribus pacempeccatorum v/-u
dens. Ec MalachiastàUbusrefiftens : Làborare, inqmx,fecifiis
Domïnum ihfermonibus vefiris| Etdixifits,Inquol in eo cun‘ dicer
etis, Omnts qui facit malum bonus efi'in conjpeüu Domini, &
tales.ei pif cent. Et lob, Curimpij viuuntl ôc milita qu* fe-
quuntur huiufmodi. -Quod Se Salorhbn inlinuanS , .Hoé
efi, ait ipefjimum inter omnia quafub ccelo finît, quia eadem cun-
ÛûeuiritUntiufio&impio fStc. Vnde 8ccorda fiuocumfio-
minùmreplencur màlitia8c contemptu. - Sçittenim diabolus