
D e ftß o S . C n t c i s i ________ - l JH H 1 M i d i s g u a ira g tfim s .
Sum oinilro.-qirinam iftnPemis & Iacobtis & I<tariiK%ftt,
icrtiirtVnaaffuriiptifuemnt,viiaqu:carcendfettuitintrtorl'^
item mtramftguraiiorie D omini, qu'am etiam regfium
iDfcf'riblmnat; qtibd Deltas' ttifli clariffifne ehicetetr,vr-
I det^tartfrie gloria, in qtiaSc iWe vi'dendteeffet fenHud^
| tett»ilsVqu<3 iil«ct<cetiriorcallt)tMi: Veniet emm in glo-
r tam i, &'-Patfis, ridn inhiimilitate noftra. Ndqtie veto*
fdfcb'tantiirti regrtnm DeinorninatTtansfiguraaohem;
vfeniiri etialti^ubdfigttri JOtJfc;
qbehttts ,’qaiyifatnea diigtiam d&teriwer Vx ehutntt ttoc
gxifit lc£hsmirifice4: fie JjropottibtietUtti faff* niigebUHtij
NominVtamen e i d e d o fla Hdn exbtfcflit', K g * * “ -,
tc ’dftc'it: Stliit quidaftv: he qtiid httrtiaiiitrfr pkrerehtuY V£-
teVi ffifdritili; E tih im vehementet hihillilftilt etiartr vt^
lfqiii felqtri yexerajilat g lo r i® illius vifiiri ,' taiiijuath dtf ^
fpkti dbluifleritV’4' Etii eriim mbdri.qubdam^Orali
difcipuliSih thorite -bftfctidetettlt': rti'aghuhfi tirtle^ejea
deiideriitm habtiiffet. AtcUr tandem pt&sdidf? V t vefre-
mentrore irtterea defiderib inflammati, itanondiffipatb
ariimb intereiTent.;' Su nt igitu r, inquifc, qtiidam: Penas &
Iiicobus & loahries,‘ qui lion pritts mbrientur quam vtdean^
mciutthnodrglpriafuturifinf,qul irie cbnfitentul'J
idqae tempore TrRnsfiglitationts. lirVirtttte eamventu-
rahi ait, id-eft, ndniri aeriigmate,neqite'iii Vihbns
ris per Angelos autArcKangelos figrtifiearidanr, fed in'
nem fuam côhtënmlârimf. Spîêhdet deinde ‘éuaftï facies
ciûs'fîOTffôlifilüistocis'&'^^“^ v îd ë 1 | l 'b e t^ fK i^ C ^ ^ .
& viftTthVnt^eM^Ülî^qi^S in mohtôni"eicèérôfh d u ä t^
app'àënt àlbà'fîcùt bloqua: fu iitv ë r ik ,& qüâs^'dùit
angeliôiîimlîtêras $ &'vt?ôpihôï,“A f bftolctfüm quoque
fcnpta. " • * y ' " i v j. ^ ; £ ",. -.-p
CUm etgo videris quehipiam , qüidiwnàitt! Ioànms
idpÂnhâma'ccuratépettraClatj&'omnëtaEu^gêhotum
orationem m t^ t e à & ,h ( f v è rw m '’^ÔfeK%"Kttfc^âaefr.
|fe vèftiriientà D ö'nühiälbäficuttux.' 'Qmlèfiifö itavide-
rit', videbitMPÿlén', Legem fciliîêtV& Eliam, prôbfeet'i-
cum videlicet féradrièm,'Afiàgôgicp'qubdam fénfii col-
idqüerites cüm Tcfa. Ac dëliüiüfinödi homilie ditimüS
illud:Steterûht àpud Vérgum, qûi fîrmatiirtftt aniffiâîpe^
idibùs ; ^ùëihâdm'oduMTWbyfes âü'diëiiS'à D©P': TliaUtbk.
\bicfia mecum: 8c qui dicunt : 'S fautes er dm pliestâjhi ta atyti
ftkhïeS eft d ife flhféii^ui
riielitis'ftaht ,"cüdmäm V èïtó iritèr'hmtüfteSpetéglrfhâtî
gTbriàmi& dignitatem ëîûs vidéBuliC:qui'hbn‘ thbÜP^noit
replebuntur morte, fedile prîrïiôîîbhs qiiidem labris gu-f
ftàbunt, paném yitæ comedètïtës, catiftmrDômifii ; in-i
^liatn, & fàhgüineméilis bi£cntes.nGi1Ääiitpörtb ipöt^f,
te'm, qui médiôcrîter péccâflt iîittpiewtûr 8 t ^ ü ^ ^ i s n » :
turVqui omriiàflà^tipmttt^eiietâ füfdpAfht jiit^dha irè ;
i ob càuflàm penit us dîuina eifeidùPPV^â, &rà‘d tóFerobïrh
WïtoHài
eft ? qùantum-virras •TOriim-caplß-'AW^bnfctin maxi-- *ém>qùam v i d ^
m i t pïbfë£to' etàt'virtatiS'i 'hfeninibüs eprpore & carne
; veftihs -, talérh dembnftiràrê gloriam 8 c fplepdotem t t à r
I circo dixit :'I» virtuit: Aut etiam'r^àiàfîtàvirtüte eam
! deniisnfliaturus erat'^ôn aliéna V çünipoteftate , «on'
! quatîperpârtidpationem quàndam": eam Pb tem ddip-
atr.invirtüie. - r '. . ■ n
► Vt igitiir confirmatet', fèrmonem tuüm hon inam ttre-
pitü veïborum-&'grandiloquêntià j fed veritate fîibhixùmjéofqüe
tilisgtonç fbdos fotejiJUemadlDodum'ptoinififièt
: tpèôtafotés eos iam indr.fïtScf Iam vero : Via
deiiiïV inqmt;n6n,'P!trriCipïdt:vt indicée hîc eamtaïja
dud «diriinoA pirfapariS’^atn'dtiSftiiitio irf alcero
ÈhdftKdüeritadabitdtr' «.eae criadl'diiSt toc hüpnti*
tm - ad Itfdàffl ailad iq fc .d ttto q u i^ en d à te titftn tm s :
ft«:omniurnverope(Tinium;deUoranani'ortc.
* Sin'MyiHtehicdireldfuiveliftiaSj vif4Chlitasreft^ '
mors,diaboliis:Sr vt mot tern gl! date licet, ita $z videre St
audire, & odorari & fangerdlitenim ii manus Apbfldloq i
nimattredauerufityitairi ntiatius ergoPieudoapoftolo- :
rtttn
Et'gduesChftW,iWdiinrvBe'emdnsfilbetaBftdu&aU-t
mr#.Deod8^amApoftdli'Cam^tnioKeraaiBibtts^C#rfe
j i l botitis o'dd'rfutiiuiTyeo'm'oifinttocei tti jir qui fsluafltur & i i s
quipercUM: M ' ^ i l l i iU o td fm rW ivm n em tU U mtnvdhr'vF
t s in yitam. Bonus enint odor Chrifti iimt in orttni Jo ed';
^ »m :a ie S iiim i« o ite i« ^ fta a itan im d :e d ld ia e ra 'p iç -
t é tii ific x r e ,f ir d d iim : ^ i)tm M f ir i iitr it ,is y aU l im fd cK t eam:
â S i fe h id o ia r ie n e ft^ it to tc e lom w ïig flifiia ffir .& G ç
hennam : regnutn quidem codomm vifiifaçdeclarauit;-
GMiedhàm VèM'fttjliitüïlï; Q«Wibb'iaiiI&ln?quoniam
à li)qm to tran th « fe iV d n è c e fra a am id e ta t.Q « a veto
pttobi b'dmqüfrer-ahtpidcirco enim«e itts taiirttpaiRlmv
;pflc,vecietctis perféâîbtes) benignitate ttfp prafcicr-
riim eos indude portos, qiiàm icueritate & timoré pàEN
n a u t e ’ fo qA e v e ro b a c 'V n ï d e c au flï regauntdematv-
fltabW VerUiti1 etiârn-; quia1 hoc ipfilffl quoqqe mï^is
^AAqSebaocqtddetnfimplidusrefehmttitadafanSim
tnüirfoîfdpüidtutniti montent enm 'Ie& fjlo , fex diebus
ipSfttoiifeelittiniiVifofenimlefutrabsfigmato.&Moyfe
atHiie Eiiddeti iàtellitibüfe qnibnfdaiii,vidernritGhtiftuln;
jitfiïgiid W p to » . 'Gerebahtautem typùm ; Moyfesqni“
'détiiliègb,Elias .veroProphetamm ,ttesdemuht difeipù-
jlÇEÛàdfèbcâfrpeidieiiti6iii^Bcitdeiih'Trinitatetn;Quod
ftqü rdcriamabmsdiccitdameft oecaiione Ttaflfignra-
Itfdaïipb'ftfet dies fa tut» ,‘ non ftnifiapoftfex dies petfeï'
ia b titirttéto-vtliqerfiâ itltittdtre ' fadUS tft. Qui-omnes
in i«n d îiïs filp é ta t/oh qn ë fta fe ild&* te tn a ;^a à t:ttim r
t d f t f a diès^ le ft afarn'ptumeaéi'8^tifidttttr: ‘Q u t é -
^îiin'iHVttânfeenditV'Vidèt iefem « ’^mémihieié infeüib'
ttbûSttaosftguratu^qfiaitsfigurattnn'âRteire. Videture»
niid'V^Atb'ëiudiEàvtftberëfigàïaîtpïodinriqitecaptti:'
-Atque aliis quidem informe apparer,*tns ipeéiofumpab'
cH titudrndï lîq a mtpii don d&en&jntperfublimia opéra,
&perhateàitütbtapK:ndïémontetnfoperant : ij Verbom’
ifir^iî!idéàitéiiîgurtti«i&i^«dtMb'cârnemfi^nolcunt.'
A tiWd-piéfia iti.iaiipfttminifeHn^'Bdpee fèognMaé1
fiisidtnei diiJVn“Cbrtte) fijnK D e vifionenrdrdJil-
1 ltd in teftimbhium proferitnUs , ' q iiod dixit JJontinns;
S i qUjs ferniomm iticum f tr u sb it , TtieTlem min videbit ih iro";
num. Dicirrius enim vitarn eile 0orftinum .noftrum te-
filmChriftumonimicam'vtrohbrltm , maltm & iitaam
mortem i de q A a 'fe ipm m e ft ;-N ^ ( / !(m d ^ > « ®H ^ ^ > ’;
men. " " ‘ ;..............^ b ' ■
Hdc^go fdetttesvebstMSmj-^degeriras-atnos nof-
nietipidspiopcei'Dominum ."ttihil eo porilrs ducamus,
noti diuinas^ tioii Jiixurn gldriatiqiiqit'eorpdraietii
voluptatefn, noitipiatn vitam : it’d ne ei'quidempttrca-
^nds prdpter ipfdin ifequa'muf 0oeAiAbArhoftAini ,rtru-
cent eilis in hqjftierisferente^,cdrpdraliSibotlls ienfuique
morafiantes:«tmtfrtieiusconfigureniHrrvtpbintfms&'
nos cum Ditto P iid d d ie d e : ViAimUiinomairtiidst vinit
verb in ridbis.Ch Aftus: & ; Nobisautemabfit^otiari!in.
alid,A ifi m :C ftfee Ddiidni. N e eiabefeamas-fermoHes
eilis,6c itflftiid p ra fen ti vita: dmnil dustnamiatiiptohr-
prepernciaittus. Habemus & nospcriectttotent'acemmurtt,
iriarpcdabilemiriimicLtntStnortemvquirros qbotiditia'SchtiftittegaUoAemptoilotatvSteaqtiK'ab'ipffi
feparant,vt fadamus,viget.Ne ergo effinminemur.netjtlt:
cdJamu4eitf/ddllAdKati6iribbtqidl^eriet6fe6evirilitium
atfArto d reiidatnus, atqttt iidiigarrmr: m ■S c eterranf
gloria« cdofejiainttr; in'ehriftdltfitDoiniriondiftrd,'
cuigloriaitrfecql'a, Ameft. "
b e a t i s a m o n A R c m K
P 15 C Q.VV&AAchmed
S a r^ e jio ? fupe^ve.rit^tc Corppi^s S^San^j, ^
': ggipis, Q i jif t j. in, Sacrinibntq r$u -
" . t 1 - j cha^M^^'i ^ a lX j
CEqueban^ur quodam tempo^P^hb'ulante'SVi8iff
1 dii ci t Emt: fam ,vna aim niplti^aln§ f 8C ebnfuetiiiliites
ris cPrtfabul^laiie^qu&cbhfbl^tiPhi eft cifc^tesvMiaS-f
diuer~
NARRAt
io n is
RATIO.
Panis 8c Vi-
inChri-
fti corpus
icfanguinC
commutS-
*1.
quo-
o ex
dmido il-
o.quodid- °vtexeo
«imacon-
«natur,
ciicitur, .
diuerfifq-, argumencorumgenenbus vtences, vitra quam
oportebat,in f coetuprocefleramus. Eratautem in co-
mitatu Vir quidam fapiens & eloquens Saracenus gene-
re , qui cohuerfùsad natrationem quae eft de Sacramen-
tis,interrogauitmc,ficdicens: Quamobrem vos Sacer-
dotes,o Epifcope,Chriftianos deluditis,dicentes panem,
qui e^ farina coufectus cemirur, in fnrfta diuidendo,
Corpus Chrifli efle, eumque peccatorum remiflioncm
praeberefumentibus, & vt qui hocipfum praeftare pofllt,
-tiam affirmatis l Igitur vel vos ipfos deluaitis, vel tfos, in
quos habetis imperiui'ft. S a m o n A s. Qui'dnam dicis,
panem Corpus Chrifti non fieri ? A c hM e d. Indigeo,
vt in vtramqùe contradiârionis partem refpondcatur.
S a mon AS. Numquid mater tuagenuit te tam magnum?
A c h m e D.Nequaquam.S a m o n a s.Sed quantum
i A c h m e d . Paruulum.Sa m o n a s . Quisrein
hanc magnitudinem euexit ? A chm ed . Per volunca-
tem Dei,alimentum. S a m o n a s . Ergo panis tibicon-
uerfus eftin corpus ? A chm ed. Ita plane exiftimo. S amo
n a s. At quo paéfco panis tibi tranfmutatus eft in
corpus? A c h me d. Ignoromodum. S a m o n a s . Ci-
bus, & potus pergutturin ftomachumdefcendit, cam-
quam in ollam aliquam : ftomacho autem hepar natura
calidum adiacet, quæ caufà eft, vt cibus inibi coqua-
tur, & cliquètun ^uo fa<fto, illud quod craftlorum eft
partium inferius aefeendit \ at quoa tenuiorum, fiipe-
rius emergit ac fluitat : hepar vero quia calidum'èft, molle
äc laxum , idipfum ad fè attrahit, & in fanguinem
conucrticjebque poftea per venus * veluti per fiftulas atque
canules tbtum corpus irrigatdiuidens alimentum,
quod in ventriculp Uc ftomacho liquatûm eft , & in
eodem languis effeitum, finguliu membris fècundum
membrorUm nacuram, commutatum: hoc eft, bffibus
os faéfcuÿi, medullis medullam , neruis neruum', jeu- ,
lisoculum', capillis capillum,pellipellem,vnguibus vn-
giiem ,'atque itainfantis in virum augmentum fit, pane
ei in corpus mutato , 6 c potu in fanguinem conuerfo.
A ch m ed . Ita fane videtur. S am o n a s . Eodem etfer^
eos qui ibi tantaiii Deipotentiam confitentur , exi-
ftimare hic ipfam diuinitacem ad implendam völunta-
tem fuam, impotentem efle acque deheere. Achmed.
Sed quid commune habet panis cum carne ? Samo-
n a s. Die 6 c tu mihi, quid commune habet humidum
illud aunimagineDei? Verum quemadmodumibj{' ad-
mirabile ac prater opiniofiem non eft, vt,volente Deo
humidum in honorariffimum animal tranfear : ita etiam
hic fimile quiddam credendum , nihil fcilicer eßb
admirabile, fi-pratfentia diuinae porentix, panis ad im-
mortalitatem ftenxaTeetm , id e ft, tranfmutatur, &
in corpus Chrifti conuerritur. A c h m e d . A t vero Chri-
ftus , quando hoc difeipulis füis tradidic , neque ipfe
preces multas j* efiudit,neque vt vos ita dicereris, ad-
monuit .- curfgitur vos noneomodo facitis, fed maids
precibus indigetis^? S a m o n a s. Chriftus quatenus
Deus »Dominus erat tam fui ipfius corporis, quam ani-
m ® , quemadmodum ipfe ait: Quoniam poreftarem ha-
beo dandi anima,m meam.&iterum fumendi eam. Cum
igitur ipfe natura eilet Deus,diuina fua potentia & gratia
ftatim tunefähtftificauicpanem, dicens: Hoc eft corpus
meum, habens Pattern , & Spiritum fän<äum in fe-
ipfo j fieque panem effecit proprium corpus: non enim
aliquo qui praftantior eilet, & panem fandfcificaret, in-
digebac; quippe cum quod ».inferius eflet, i fuperiore
benedicatur: quamobrem cum minor Patre, & Spiri-
tu fandfco Chriftus non f i t : propria poteftate qu®cum-
que volebat, faciebar. JQui vero penjs nos eft Sacer-
dos,quamuis figuram Chnfti gerat,homotamenefto-
mnimodo peccaris fubditus, &obrioxius ( nemo enim
fiifc peccato eft», vt ait diuinum oraculiim , etiamfi v-
nius hör® eilet yita ipfius, pr®ter folumDeum) quapro-
ptermultis indiget precibus , primum pro ignorantiis
propriis , deinde populi, vt dicit Paulus Apoftolus.
Quam ob cauläm omnispopulus extra adytum manens,
vria cum Sacerdote laborat , 6c orat. Indiget f igitur
Sacerdos Deo (veluti medius inter Deum & hominem
aftans Legatus) ne quid irfipedimento aduentui fän<äiff
a / nouant
a c h m e d itaianeviaetur.o noaemet- aicansLegacus) nequiaimpedimentoaduentuilânétil-
iammbdofcias Sacramentum hoc noftrum peragi : po- | fimi Spiritus fit : fed vt rurfiis demittat vbique præfèn-
hit enim Sacerdos fupra fanftam rnenfam , panem pa- | tem diuinum Sacroriim iniriatorem ac pnncipem, at-
liter & vinum, 8 c inuoeatione fänfta orat : Spiritus que fandtificum Spiritum (per quem omnia tam qu®
fandtus defeendit j & in iisf qu® propofita fimc, fiiper- incoelq, quam qu® in terra, Sandta dicuntur, &parti-
uenit; & igne fu® diuiniratis, panem & virium in cor- j cipatione fànâific® eius grari® fandHficantur ) vt per-
pus & fknguinem Chrifti jwéTwê*^«, id eft, commutât, ficiat in facrificium propofitum panem, & vinum : 6c
non minus' quam hepar tönuertit alimentum in corpus
alieuius hominisl An' non concedes, id fàndliffi-
mum Dei Spiritumpofiè efficere,quod à tuo^epateef-
ficitur ? A ch m ed . Cqncedo. S amon a s. De hoc
igitur corpore & fànguine nos participâmus , ad com-
parandam remiflîonem peccatorum , 8 c vitam «ter-
nam t quoniam DominuS nofter dixit : Qui manducaf
méamcarnem, & bibit mënm fanguinem »habet Vitam
ætemam. Eis autem , quibus difficile eft ètiam ea quæ
elara funt » perfuaderi, eo quod non videant hic quod
congruat cum iis quaé corporaliter in operibus fuis fa-
cere natura profitetur ( panis enim & vinum apparent )
item eis , qui' dicunt', quomodô fieri potefi*, y oratio,
8 c diuinæ potentiæ inuocatio , q u ® fupra paner^fit, i-
pfum in carnem viuam conuertat ; fimplex ratio fiiffi-
cit. No s auteni è contrario illos interrogabimus 3e modo
generatioriis fècundlim 'carncm , veluti quæ omnibus
manifeftafit î quomodo t;iUudhumidumquodin-
fundituradprocreacionemanimalis, in hominem con-
uertanfr ? A c nùüa in hoc ratio e ft , quæ aliqiio argumen-
tôperfuafibile quipgjam inuehiat. Qu^d enim commune
hab e t,fi mutuoconferatur^ hominis definitio,cum |
ilia qualitàte q u ® ccmfpicitür ? Homo ënim res quæ- i
dâm ra tionabilii& intelligibiliseft : atilludinquadam j
humidaqùalitateduntaxateffè fpedlatur ; & præter hoc,
nihilaliud fècùhduaifiaës fènfuum cogitario apprefrenea
commutet m illud ipfixtn Dominicum corpus &fan-
guinem Chrifti. Bene enim Patri complacuit, vtaiunt
qu® penes nos fimt oracula , & filius habitaculum fu-
feepit, 8 c V irgo Deum hominem faiftum genuit, & Spiritus
lJhdtus hoc coopcratus eft: ipfe enim ex Virgineo
fanguine partem fumens, corporeum Chrifti templum
extftixit: nine autem often'derc ac declarare poflumus
Sandlam Trinitatem infeparabilem efle , ®quipoten-
tem, concordem , & omnipotentem., quamuistribus
diftingt»atur perfonis: 8 c quod vbi vnia ex tribus perfo-
nis e ft, ali® quöque d u ® , vt qu® natura indiuifibifes
finit , pariter adfint, veluti cooperaÄices, f fuaque
prouidentia pmnem creaturam moderantCs. A c h med.
Reéte ea qu® explicari nequeunt, explicafti: fed
quamobrem Chriftus credentibus in ipfum , corpus
fuum' comedendum tradidic ? S amonas : Ineffa-
bili profe&o erga homines benignitate,atque humanitäre
, & admirabili difpenfatione hoc fa&um eft: partim
fcilicet j ad effugandas aduerfarias poceftaces; partim
ad confèruatronem anim® noftr® fimul & corporis.
Poftquam enim impoflibile erat nobis adhuc
in corpore & in terra degentibus, vfque ad confum-
matiönem mundi cum Chrifto verfari atque conuiuc-
re j vt cunéfce infirmitates noftr®infingu!ashorasfäna-
rentur: propterea omnipotens ipfe cum f i t , ac mult®
miferationis, magn®que erga homines beneuolenti®,
voluit nos ab ipfo non feparati, fèd tam quam filioscum
ipfo eile per participationem, & communionem huius
panis, &vini, ac aqux, veluti rerum ( qu® noftr® na-*
dit : verum vt id ipfuni humidum fiat homo, diuina potentia
eft ;, quæ li non adefïèt,nec moueretur , nec et-
: iam aliquid operaretur. S i igitur non quod f deiieitur
facit;hominem ^ fed diuina potentiaremillamquæcer-
_______ ____ w____ l q u®c e r- cur® magis conflict® & femiliares fint1, ac minime e x o f ® )
nitur, in natiiram fiominisvertit j exfrem® imperiti® ef- in corpus eius 8 c fänguinem diuina potentia fècundum
H«A.7.
f Sacerdos )
niumrerum
prouiden-
H
ÛUS
faum eden-
dum tradideriteredê
tibusia
iuffionem