lucci legunçur; In Qtimecd auteinpfalmortim adprinianij,
teidam,fextam,nonam,'vefperas,& cóplctam,cöcöMaht
lacis nationes:Sai‘Udjquod aliqiii in pnmâDominicali ex-
tratepus palchàie,çk*^uada deiidia ömimint'didös qiiiriquep'iàimos,
poftipfos,ododëcimfubfe(2uétes.Pfàlmuis
auccm Görtjïfm»«J,müEeAmbroöianOjOmniDominica,et-
iaâSfeftiuitas agatuc,& inftebdömada pafchali,cft addéri-
diis. Pfalmiqubqyvefpërtiniquöridieadpfàlterij cöple-
mentü continuari debenc: Saluojquod dë NatiuitateDo-
mini, de Apoftolisjde S.StepHario in Aritiphonariö Romano
pfalmi cum ahriphoniS proptiis habentur.Et quaii-
Sb dominicales in hebdomada Pafch« & Pentecoftes, 8c
in die âfcenfionis perfoïuunfur. In feftiiutaribus quoqyad
fecundas Vefperas, fratrum Miriórum vfiis ponit Pfkbnos
dominicales,vlrimo fcëünduin fefeiuitateiii mutato.Gal-
iici verb in maioribus feftiuitatibus per pfalmos Lauda te
foleiinizant: fed Alerüanrii,vbi pofTurit3fe tenentad feria-
les.Nunc de pfalmorümanriphóhiSfUiqüidin generè ad-
datur.S ciendüm quod tres Hor« prin dpales,fcilicet vigilie
nodis, & laudès,& vefper«, magis föleriniterfunt decantant!
«: quinq; verö paruæhoræ,hiimiliter fiinc facien-
dæ.Inde ëft quod feciiridum oi4 inemRomanurn,inPfal.
in didis höris quotfes laus S. Trinitatis,G/orw patri carita-
.‘tur,fempër fequi debet antiphoha. .Antiphon« enim per-
ytiiient ad pfelm os cantandos.Etita B. Gregöriusad flngu-
loSPfaimos didaruin horarum antiphonasordinajUit.Sed
,aliqui aliqnando in laudibus, aliquando in vefperis hunc
i dceorëih pcmertunt,de quó pofteaus dicetûr.Did« vëró
quinqyhdr« minores feruari &bent fub vna Pfalmorüm
Antiphona.Immo in Ambrofiario officio non habent aii-
tiphonas. Ec Benedidusin minöribuscongregationibus
concedit in illis Piàlmos dici diredàneë fine Antiphona.
ni, Ioaiinis, Ihnocentum y SC Sylueftri j Homiliæ deipfo-
riim.In Dominica pdft Natiuitatem Domini,vfqüe in Se-
ptuagçiîmam,ponuncurEpiftdlæ Pauli. Et B;Benèdidus
cap.18 .dicit:Codices legantiir in vigiliis tam vèteris quam
noui Tëftamenti diuinæauthoritatis, fëd&expofitidneS
eàrumiquæà nominatiiliniis dodoribus,otthodoxis Ga-
tholicisPatribus fadæfunt. ExyfuB. Bernardicap. 41.'
Quando rèrioiiâtur hiftoria, Liber illè, qui tune inchoa-
tur, cumfua præfatione incipieridus eft in Ecclefia, ôde-
gendus inrefedorio. Item eodem cap; Cum libri Mâcha-
bæorum perfedi füerint, legimus/quatuor libros euange-
liorum in refedorio tantum vfque ad Pafcha, &dimiffis
paffioriibus,quod reliquurn effifiniatur. H æc ibi.Sicitaq-,
mprimisDeo offerendiltota fcripchra partim ad vigilias
noddrnas ; partim ad refedorium perfoluatur; Praterea
indido capitülo. SandaRomana,B. Gelafius tradit h«c
opiifculai in Ecclefia ÇatHbliqarecipiendà, èx quibusin
diûino officio legipoteift, feilicet Beati Cypriani Martyris
C^rthaginenfis Epifeopi,beati IoannjLsChryfoftomi,bea-
I tiHilariijBëati Ambrofi)ibeatiAuguffini,beadHierony-
mi,beati lfidori, beati Leonis Pàpæ. Item opufculaatquè
Tra&atus omnium Patrum ôrtliQddxorùm:, qui in nuîlo
àFatidæ Romanæ Ecclefiæ deîliàüerunt eönFottid jfieç ab
eius fidëi prsedicatione,{edviq; àd finem*in illius cdmmu-
nione,Dei gratia perftitérunt. Item Origênis nonnulla o-
pufcula ; quæ vir B. Hieronymus non^epüdiat. Praîterea
vitas Patrum, Àntonij, Hilarionis, Pauli &ommum ere-
mitarum,quostàmenB. Hieronymüs fcfcibit* E tadüsß.
Sylueftri, & feripta de inueritioneS. CrucisDominica.
Apocrypha äutem quæ in diuino dffitio-omnind.repu-
diàri debent $ tradit in d ido cap. videlicet itinerarium B«
Petri ApoftoU, qüod appellaturS. Clementis. A dus, nomine
Andreæ,PhilippiA)etri,&Et debent Antiphonæ imponi antë inëhoationem Pfel- —------^ . Thomæ Apoftolorum,,&
i. Ethocobferuetur, etiamfiquispriuatimdîcat I hberdeinfe^tjaSaluatprisideNatiuitateB.Manaî,&ae
horas,vtferuantRomani-&Ambrofiani. Qintantu.rau-
te PfalmiAmbrofiano & Rorfiano more in fine verfiiutn
per tonos.In medio vero Ambrofiartum Pfelmbs ihomni
tono pfellit plane. Romanum autemofficiumhabetdi-
iierJasmediationes. In quibusfunt diuerfi mores fecuri-
dum diuerfasEcclefias &nationes: tamenRomfein anti-
quis libris vidi mediariones iatis noftrovfiii Aleniannicd
concordantes.
«
P R O P O S I T I O X I .
Nec ad vigi lias nottis,nec alias in officio diuino legatur tiifi
. facrafcnpturai&aliaferiptura ab vUiuerfali '
; Ecciefu approbate '?
DEauthorirate {andtefcripturse dicirAuguftinuS dev-
nico baptifino, lib. &p6niturnona diftindione:
(^uisnerciac fandamferiptmamCanonicam tamvefbris,
qiiamnouiTeftamenti certis terminis C'bntineri, eamque
pofterioribus omnium Epifcoporum -literis ita praeponi,
vtde ilia omnino dubitari ac difefcptari non poflft, vtrurtl
verum., vel vrram.redum fit, quicquid itiea cdtlftirerit?
Qualitet anteni fecra, feriptiira per afihi circuluin fit leg£-
daxtraditB.GelafiusPapa>iy.dift:.e4p.San(^(tRdmana,di-
Cens : QuwdPentateuchuspdnenaus eft itneptbagbfima
tranfitu B.Màrite.Iftæ ënim fcripturæleginô del^nt. Et B;
Aqguftinus lib.z.cotra Fauftum,cap.z.legendamB. Tho-
mæÂpdftoliapocryphamdicit. Vide dé hpp'inSumma
Lombardicad e .Thoma. Veneràbilem autemBedam
AnglorumDddorem, necRomani, necCarthufienfes
legunt^ed Gallici & Tëutdmd cnmÀriglicis,exëius ho-
milus quinqüâginta turn commerib'sfiiisfiiper Marcum
& Lucam fepius'habent ledioneSi' VitamB. Agnetis feri-
pfitAmbrofiiis, & vitamB. BenedidiferipfitGregorius:
ideb illäs dûas vitas duntâxatlegüt Carthufienfes.Paffio-
nes Scvitx fandorü Andres Apoftöli,taurenaj, ôçSeba-
ftiàni,Clemens,Ieannis&PaulijMauritij,Martini,&Ni-
colai*Cæciliæ, Agàthæ, & Liiciæ, æqualem authoritatem
cum cat»u ipfbrum habere videnmr, cum eorum cantus
quos Romani continent Antiphonarij, exillorüm vita &
paffionibus fint recepti.yitæetiam eorundém Nicolâi,&
MartifiijAugüftini, Ambrofij äpprobatos aitthores viden-
tur habùffie.Paffib veroB.Georgijitam à B.Gelafio quam
inMartyrologio , apocrypha reputatur. Èt.paffionemB.
Margaret« vidi Romæapud Lateranum in dido Cahone
B. Gelafi), ApoCryphisanfaùmerâÈàih. PaffidnemB. Vin-
cenrijdidt MiUeloquiumà BiAüguftincjdercnpfâirJiPaifiô
Matthæi Apoftolij hærefim habet CÖntradecläratiönc
Benedidi XH.de vifi.ohë Faciali.PàffiôB.Barbarçiqua ym;
tur noj;râteS,omhihovideturapÔcry|)ha& co.ntëinnédà:
vlqj addecimlimquinhim diem ante Pafcha', a'qtto vfque quianiulta habet incredibilia,vt quod Fonte fecerit,& fci- ;
iti C oenâln Domini ponitUt Hieremiàs.In tridüoantc Pa-j pfambaptizauerit, &deôuibuis inlqcüftas, & (fccuduà-
fdha,tresprimæ|ledionés de Lameiitàtibnibus H ieremiç: I lids),in lapides couêifis,&. de^ôratiorië mâin extr«nis.Np.
tresmëdÜdëfcràdàttiSiAugüftinilhpfalthüiiij^^^ffi émfficreffidëbet,qu0dSâdimextreffiistaIèsijræmmpfi'F'
Deus4 feprecationëm.Ttes vltimä? He Apofiolö PählöiVi- ferit öFätiönes, ficus quidam fabulätür de B .Cathariria. Et |
de eas ibi antiotat^Mn päfcha& infrä hebdomadämyHd-1- 1 de decem lÂlhbusmar^rümiqiiæ Fâbu^fe(ffidànidbnëb ;
hïiliæ,pertinentes ; In ödäiia Pafchæ^ Äpocalypfis, Adus aliud vîdërô) f^gütdr bmni gener^päffibnis Chrifttpër-,
Âpoftolorüm Epiftbl^Carifaniëæ, Vfque adddauam 1 peffiftiilTé iti motS Ararat ptope Alëxadriàm, riec ëqrtim
PëtîtëëdfteSiÈc abinde vfq;ad Galeiidas Âugufti,pôiliih-,' 1 paffîdiô aliqiio'Märcyrölbgio authdicö àfihÔtâCür,tiêci-.
turÜbriRëgum & Paralipomerion; In mëfife Adgüftô,’ ^forum diem Romæ iti aliqiid Gâlëdjtid antiquo potui
SàlomdhdnSeptembrijIobjTobisis^efter^ldraSîinÔ-1-j teperire. VndedicicB^Cyprianüsdëlabfis ^ &poriitur
dobri,iibriMachabæônuTi;IhNouëmbri,E2!ecHiel,Daj jôrdiftitid. Siquispr^oftëra: C^o4 fifan6HMârtyrës
nîelj&mifiorësPropheræjlnâdiientUiEfeiàsVvlq^ihNa^ mâdctâÜqüâfiëri,quæhôfiint(crîmàifilëgeDômmiian-
tiuitatemDomirihlnNatalißtinEpiphaiiiaÖomiSijtres tefeiediiniëft,illosaDèoitnpedafieiq.uæpôftülat,&tûc
prima; ledioneSde Efeia : deinde fermones vëlHoriiiiiæ facere quærpâdac.iSJ.ëq; eüim ftâtifn videripotefti diuina
ad ipfum dipm pertinentes; Iti Natahfàndôriim S tepHa- Maiëftate cbnceflum^qüdd faerit hümana pqllicitatione
T 1 ; • - ; , . . i .. • . _ ...i-, .■ ■ , ; promifium^
próniiffum. Nam Móyfes Exödi 31: cap. pro peccatis po-
puli petiit, liec tartien véniam, quam petiit, accepit. Similiter
paffióries fan dor um Bartholomaïi, Simonis & lud«,
Petri & Pauli,vitteqi&paffiöries aliorum fenddrum mul-
torttm i quas hirie inde fub quadam deuotione inqifcreta
coliiguntfacerdotes, periculofe in öfficiodiuinolegun-
tur.Et apud vösj& in ordine yëftrö fimpheiter etiam in v-
nalediuncula legi non debet, niii id,de quo eonftiterit e-
uidenter,quoa ab Ecclefia fuerit approbätum.Nain vt di-
cit B'. Auguftinusad Hierpny muni, & ponitur 9. diftind.
Si ad feripturas fandas admilla fuerint vel offici ofa. meu-
dacia,quid in eis remanebit authoritatis? Qu« tandism de
fcriptutisillis fententiaproferetür? Cuius pondere coten-
tibfce falfitatis obteretur improbicas ?„quait dicat, nullius.-
Officiola äutem fecundum Glofläm diciintur, qu« conti-
nentpiëtatem, qu« nulli obfunt, de alicui pröfunt. Sicut
inofficiofitm dicituf teftamentu,quodeft contrapfficium
pietatis. Et ideo fepius miratus fum, quomodo;adeo reprobas
feu incercas feripturas affedetrex quo Ecclefia Ca-
thplica fufficiences habet pro falute noftra in officio per-
legendas. Vt autem legenda fianc fionefte & fecüdum ot-
dinem,feqüuturverba memorati B.Gëlalij Pap«,qu«po-
nit in dido Canone, Sanda Romana, vbi fic dicicGefta
fandorumMartyrum,qui muitiplicibus tormentorü cm-,
ciartbiis, Sc mirabilibus cófeffionum triumphis irradiant,
quis.itaefle Catholkforum dubirec, maioraeosinagone
Fuifie perpeflbs, nec fuis viribus, fed Dëi gratia Sc ädiutö-
rio vniueifa tolëraflèïSed ideo fecundum anti qua autho-
litacem Vel c5fuerudinem,finguiari cautela,in fanda Romana
Ecclefia non leguncur:quia Sc eorum qui fcripferür,
nomina peniruS ignorantur,&ab infidelibus aut didis fu-
perflua,aitt minus apta» qua rei ordo fuerit,fcripra effe pu-
cancur.Sicur cuiufdamQyrici Sc Iulitt«,ficutGeorgij ,alio-
mmqj paflioneshuiufinodi,qu?ab h^reticis perhibentur
confcriptaüpropter qu« (vt didum eft) ne vel leuius fub-
fanandioriremroccafio, ia fanda Romana Ecclefia non
leguntur. Nqs tarnen cum pnedida Ecclefia omnes mar-
tyres,eorumq; gloriofbsagones qui Deo magis quam ho-
minibus noti funt,cum omni deuotione veneramur.H«c
ibi.Etvideturnotandum,quodidemB>Papaquamaisin
vno loqo didi fecri Canonis vitäm B.Sylueftri, Canonicis
fcrxpcuris annumeraueric,fub his verbis: Item adusB.Syl-
ueftri Apoftolic« fedispr«fulis,beet eius, qui fcripfit, np-
mën ignoremus,a muleis urnen in vrbe Roma Catholicis
legi cognofcimus, &rproantiquo vfu, muit« hocimitan-
tur Ecclefi«: tarnen in fequenti parte dicit. In dieipfius B.
Sylueftri,Sermonqs vel homilias in officio diuino legédas
ëlfe: Per hoe innuens.vt legenda Sc cantäda in Ecclffia Dei
vltra omnia dëbean t eflèpura, clara,& facilia, abfq; h«fi-
tatione quacunqj.Et addendum eftpraaniffis,quod deco-
rëm lèdiontim,que idem B.Papa ftatuirin Natali Domini
• P R O F O S I T I Ö X I I .
Similiter in eodem officio cantus debet effe authenticus
&dpprobatus.
VErbuhiChrifti dbuhdet in vöbis abundanteren omnf
läpientia, docentes Sc comrfionentes vofinetipfoÄn
pfalmis, Sc hyjmnis Sc Can ticis fpiritualibusin gratia, can-
tantesin cordibus veftris Domino; AdColloflenfes j.cap.
.Quamuis prius h«c tria, Pfalmi, Hymni,& Cantica differenter
intelledafine: tarnen hic hymnós Sc canticaintel-
ligamus, ea qu«vo.eefonprainlaudibus fiuntdiuiiiis. Et
nunc fpecialiter de iis cantandis in ÈcclefiaDei fietfermo.
Pró quo fciendum, quod ab initio diuinü officium omni-
, modo conftitutum erat in ipfis pfalmis,abfqj hoc,quoda-
liquacantarencui:,fedcuilibecpfalmorum alfeluiacum b- '
ratione acüungebatur.Echuiufmodi orationesin antiquis
pfalteriis repenuuairelegantes.Bina autem vice fandi pa-1
tres cönuëniebanc ^dpfallëdum: videlicet in node ad vigilias,
Sc hora lucernarij ad vefperas. Perfoluds autem fuo
numero pfiilmis.lediones ex veteri öënouo teftaméto ad-
debantur,fed inSabbatp Si. Dominica tä^um de nouo.Ad
Tertiam auré, SextÜ, & Nona, iheorücellis fimilicer pfalmos
fedpauciores-,perfbluebant. Miß« autem in Ecclefia
DeiprimicusfiebantculedionibusvciiufqjTeftamendiSt
Euangeliojäbfq; patinAd qiias Coeleffinus Papapfalmds,
ficut ad aliaofficia,decantari xnftituit.Legitur autem in hi-
ftórxa tripartita lib.j.cap.S. beacum virum Ignatium vidife
fe angelos in c«lo antipho/Atim cantantes, & andphona-
ru vfumin Ecclefia Andochèna infticuiflè, & exinde vfum
Antiphonarum ad Ecclefias c«teras tranfiuifle. Vnde Ifij
doxÄs lib. 3. Etymologiamm, Andphpnäcx Gr«co inter-
prerarur ypxreciproca, duobus fcilicet Chotis alternarim
pfallétibus,ordine comutaco,fiue de vno ad vnum.Qupd
genuspfalléc3^Gt?ci inueniffe tradütur.Tamé ex hoc vni-
uerfalicerin Ecclefiam Dei cantus no fuit introdudus: fed
poftmodum tempore Theodofij iunioris, ficutin vita B.
Ambrofij legitur in Ecclefia Mediolanenfi, cantus Sc'hy-
mni cceperunt firequenrari. Et ternpore fucceflxixo ä beato
Ambrofioapud Latin os,& adMiflam,& ad alias boras di-
uinas,cantus publicus cü hymnis metricis eft introdudus.
Vnde in Cbronicis legitur, quod Ambrofius rxcurn Anti-
phonarijjn,in Ecclefia canendarum,primus ä Gr«cis traf-
tulicadLarinos.HicedamppftHilarxum,hymnoscanen-
dos, primus compofuit.Orficium enim Ambrofianum ad
Npdurx\os,& Marudnas,atqj Vefperas, Laudës, neenon
ad Mi flam, habet fblennem Sc fórtexn cantum,omninb a-
liumäRomano,quemhodiernadie,fonora&forti vocè
feruant clerici ciuicads&dicecefisMediolanenfis.Et exin
de apudRomanos B. Gregorius Sc Viralianus Pap« can-
tum Romanum receperunt, qui per eos feu per alios fub
&in Epiphania,vrpote,qüód in primo Nodumo legatur j teno^ Sc cono,qüi kpdie can tatur,vbiq j extiticmagispla-
de veteriteftamento,in fecWJdofermones,intertioEuan- ne dulcoratus & ordinatus. Romanusifteantiphonarius
gelij expofitio. Romani extendùnt ad Dominicas magis J deinde in Franciam texnpore Pipini per StephanuPapam
præcipuas fcilicet inAduemUj&Sëptuagefimavfq; ad Pa-1 delatus f»ic,vtdicit Vualefridus. Et tempore CarplxMa-
fcha.Iti odaua Pafch«, indieafcenfionis,in quinq; feftis | gnx in Alemanniapublicatus.VndeSigibertusinChroni-
Petri & Pauli, in Nariuitate Mari«, in tribus diebus poft ■ A — -
Natiuicatem Domini : vt in iis diebus in primo Nodurno
legatur deveteri teftamento velnqüo. In fecundo%mo-
ncs.In tertio HomiliarEuangelij. Sxmilem decorem Faciüt
deS.Laurctio Martyre magno Romano, vt in primo No-
durno de eius paffione legatur.In fecundo Serxno. In terri^
Homilia. Et ad reuerétiam dominicalis feftiuitatis ob-
feruantjVtin ipfaDominica Lediones refponforiis cöeor-
dentjvbi caderepoflunt. Quamuis per hebdoi^adam,Bi-
b lia in alia parte cont^uetur: vtfîcfeftiuiqjs Domini, ficut
feftxuitas fandorum con tinuarionem Bibli æ intçrrum-
pat.Sciendum etiam quod Rornani more fratrum Mino-
rum non legunc de^fàndis Roxnanis Ledianes ebronica-
les,fumptas ex Porificab Chronico Damafi & cæterorum,
fed eorum Ecclefi« hâbent libros,fermonibus & homiliis
multis,&fandorurn paffionibus plenos, prout videmus a-
pud alias nationes,libros Ecclefiafticôs coftitutos,nee di-
dorum fratrum fenfus eft or.dinatus ad Romg^i« Ecclefiæ
1 antjquasconfiletudines, vt infra dicetflr propofitionë n .
s, Anno feptingentefimo feptuagefimo quarto, Carolus
Rex ofFenfus dÜlbnantia ecclefiaftiei cancuS inter Roma«
nos & GaUoSj&iudicans inftius efle,de puro fonte,quam
de tiubato riuo, bibere: duosclericosRomammifit, vt
authencicunl cantum ä Romanis difeerenc, 8c Gallos do-
cerenc.Er per bosprimum Metenfis Ecclefia,& per illam j
omnis Gallia ad auchoricare Romani cantus rbuoeataeft.
Item anno feptingentefimo nonagefimo Carolus, hone-
ftariecclefiaftic« omnino intencus , legendi&pfälleridi
difeiplinamdiligenter correxit. Perpendens enim iterum
Gallos ä Romanis in cantando difeteparr,Metenfis vero,
fofa natur« leuitate paululum quid diflonare, per Canto-
resrurfijxmfibiabAarianoPapa, äRoxnaaxredosdiflb-
nantiam cantus correxit. H«cibi. OmnisautemGantus
ecclefiafticusconfifticinantipbonis , fixper quas pfalmi
pfalluntur, qu« ä Beato Ignario inirium nabuerunt: aut
in Refponforiis ad Lediones ordinatis , qu« Itali feri-
buntur reperifle. Vnde Ifidonxs bbrö fexto Etymologia-
rum:refponforia Itali tradiderunt. Quidinderefpoforios