Pfaïmus L X X IX .
1} V iAori
o ïiliis
tëftimoni-
nA f* [V
Canticum
Bom-'o.
Immuta-
tio bon?.
fPa fcis
i aufculta
t g tcgcm
B
Intchdc.
J Oftendcre.
fAnie.
£ Suftita
fortitudifanguiseffufuseß,
propit'ütionemtum*amptccatornnfcniatf- I
ßquamur.Perdonmumhoßrum.&c.
Argumentum Pial. L X X IX . \
C Vox propheta de aduentu chrißi : & de vine**
ideßecslefix dilatatione.
T T . £ In finem pro his qui commutabuntur
td liinonium Afaph pfalmus.
C FinislegisChrifeuseft.Afeph interpretatur eolligens,
&fignificat Chriftum & eccleham:a quo omnes in fidera
colleâà imiriutantur, fciliçet de, peioribus ad meliorate
vetuftate ad nouicatem vita.
[ Vi f régis lfracl f in tendf :
'^ Q u id e d u c i s velue f ouém ofeph.
C R ed e igiturdicitur,regemcoeliregerëlfrahekquia
ipfos propicius.regit, qui eu pfiro corde refpiciun tintende,
ac fi diceret:fuper nos luiden tuæ pietaris infunde. Io-
feph, fidëlempopulum dicit:qui ficin caülamDei dedu-
citur,qualï oues ad pàfcua congregentur.
z (^uifedesfuper C h c iub -n S manifeftarr >. " *
' f Coram E ffraim,Beniamin & Manafle-
C Chérubin plenitudo feientiæinterpretatur,inqua
Chriftum fédéré manifeflum èft: Rogat,dum dicir mani-
fèftare,vt bénéficie fàndæ incarnationis apparèàc : Effra-
im verojnterprecatur firucidficario:Beniamin,filius dexte-
ræ:Manaiîès, oblitas.Has vircuces confiât ineflè faltiatori:
frudificauit nobis, quando furrexit.fikus dextræ.i.omni-
potentispàtr{s:ôblitiisdicitur,quàndo iniuriârum fuarü
in cruce pofîtus objitus eftjpro perfèquentibus orans.
5 £ E x ç itap o ten t iam tu am & v en i:
V c faluos facias nos.
C Deprecatur tanto fludiofius, qnanto-nouic maxi-
mam vtilitatem, nobis domini incarnarione futüratn•, yt
exciter potentiam .i. vt veniat ad peccata humanigenerjs
abluenaa:quæ enfin. preces, velqùæ vota fufltcianc ill ud
expe tere,quod mundum po lïït,a lüa impietatc faluarc.
Oftende
faciem.
Mntth. 7,
fexercituim.
$ fumabis
adoratie
□ cm po«
poli tui.
tC ib a ft i
Dos pane
flebiliiSc
potafti
«os in la--
chrymis
triplicirer.
l a menfk-
ra.
». Car. 10.
liter iudcei Scinfideles omhes, qüi in cficuitu ecclefi* ob- j
ftrepunt, noftjueimpugnant. ■' '
8 Deusf vircutum conuérte nos & oftende fa« I
cietn cuam :
E t felui erimus.
C ^.eperit verfiim, quia defiderantismos eft, earepe-
tcre,quæ defiderat magfiopere aduenirè. Ipfa eftergo fades,
idëft,potentiaChrifti,pér quamlaqueos mortis cua-
fimus; ipfà deniquequæ dignis & confitentibus ccclorum
régna largitur. ,
9 v m eam de Æ g yp to $ tranftuhftfc
Eicciflbi genres & plantafh eam,
C Vinèam dicir hebræorumgefitem, qüam.pofitam
in typo confiât ecclefiæ. Vine'a autem à vitibus dida eft,
hancexÆgyptodeduxitmagnismiraculis , & (expuflis
gentibus , hoc eft Amorreis ■ cæterifque finitimfieorum)
tanquam mirabilis agricola eam plantauit. Per hanc autem
, ecclefia vt dixiinteliigitur: quæhic infandis opti-
mos frudusaffert,qui tribulationibus prefïî/aporem dul-
cem émanant : & paffiohum fàrculo lofli & piitati, ficut
viresmultiplîcantur. Solaenimhocpropiium habetec-
clefia,vtperfècutionibus crefcat.
10 i Duxidnerisfuiftiin conrpeduèius:
E t plantafti radices eius>& implcuit terrain.
C DuxeftChriflus fandæecclefiæDci. Radices eius
fimtprophetæ coeleflis regis operatione plantati : ex qui-
busilla ioelicespalmitestendens, vniuerfum mundum,
quafi amoenis fidei .vmbraculis ,0 ccupauit. ,H oc eft quod
tirai us dicitjde commutatis ludasis : .vt vineam iudaicam
commutatam intelligas in Chriftianam:& quæ de iudaica
hicdicuntûr, impletaintelligas invinea Chriftiana.
11 f O ocruit montes vriibracius:
E t ia rb u fta e iu sc ed io s Dei. ^
H Hos ecclefia protegit, quiinèius eflègremio com-
probantur,ideft*pawiârçhas & diuerfos dodorés & apo-
ftolosi C Iftos enim operir,quos nutrit : quoniam eiüs
vmbrafruélificat,Sc amplius facit crefcere, quos, raagis te-
gitivnde cedrosDei, id eft,.martyres, qiii in ecclefiainter
f'MtcitUS
Pixft-
rafti ai
I facit m
,eius,&(h-
biliftira.
Radices
fropbctx
funt.
f opetti
funt.
granit
dlius.
r- . B B K o , n . J C - e i t : v n a e c c a r o s i ^ ç a , î u c u . i u r t x c y i
4 D e ^ c o n u e r ten o s ,& o ften d e fa c iam tu am : J lriffimîlcâculTÜnac0nftiratifunt, ipfaquoqueprotegit
• Etfàluierimus. ; ecclefia.
CJoftulatenirnfemagnoperecomierti^uiafenoue- | lz -j-fixtènditpalmites fuos vfquead mare :
E t vfque ad fl innen rateflè diftorram., Oftendicfaciempater,manifeftatione S propagin es eius.
filiijCum ait:ipfumaudire:in quo &faluati fiimus,ideo di-
cit 8c fàlui erimus ,vel oftendit,cum incamauit. Nemini
vero oflendit Dens faciem,nifi conuerfio.
j Domine Deusfvircutum:
Quoufq; £ iraficeris fu pérora ci on em ferui i
tm?
C Iufte Deum virtutumvocauic,qui foluspræualet
de morteincredulitacisliberare.H Nonirafcitur Ueus,fî
iufticiampetamus : fèd purat confcientia delidi,ob ora-
tionem noftram Deum irafei.
C Et iratum propheta credebat , quoniam humano
generi fübuenire tardabat : ex quo innotefeit piecas &
magnum defideriürqprophetæ.
6 ' i* Cibabis nô? pane lachrymarum :
É.c potumdabis nobis in lachrymis in mentora*
G panis enim lachrymarum,vitaeft plena doloribus :
fèdtameninea,mifèratione Deicibamur: quando cladi-
bus 8cærumnis non excinguimur, fèdpotius erudimur.
Nulfumitaque tempusà lachryrnis oflendit pofle elle vacuum,
quibùs & ipfà tefedioeratploratio. Inmenfiira
vero: indiftributomodulo dicir; oftcnderevolensillud
apoftoli , quod D eus fiipra vires noftrastemptari nos&
vexari n on permittit.
7 Pofudti nos S in eontrad : d ion em vieinis no-
• ftris:
C Palmites fignificant difcipulosdomini, quibus ipfe
dixit: ego vitis,vos palm ices. Mare: omnium gentium fan-
diflimam c'redulitatem. Extendit verodicic: quoniam
ab Hierofoly mis hsec prsdicacip,iil cundas partes mundi
extenfaeft: propagines, filios regenerationis dicir.qui i
flumine Iordane manaiterunt, vbi dominus baptifari di-
gnatus eft,in exemplumnoftra: falutis.
1 y 1 quid deftruxilti macenam eius:
E t £ vindemiant cam omnes q u i f practer-
grediunturviam?
C Nuncde vincaprima, ideft, iudxatgcntis,miratur
cur eam Dcus dereliquerit, &eius municio euerfafucrit,
id eft,Dei dcfenfiaJbkca. -H Tunc cnim munitioSy na-
gOg.'edepofita efl,cum ci caedtas contigfi, donecplenitu-
1 do^entiumfubintrarec. C Ymdemiafi|eam,ideft,diri-
ipiunttquipratergrediiintur, ideflj genres, qu^viam,id
eftjChriflum pertranfeuntes, in idolonim facrificiis iugi-
tejr per manebant. Qupdetianl'Efaias^pfiedixit dicens, de- •
flruafn maceriam eius,& eritin direptionem, &c.
14 F# Exrermirrauic eam.*pei defylua:
•Eri°fing.ilans fc ru sd t^ a ftis efleam.
-C Apram huncVefpafianum principem Romanorum
npnnulli intglligimt. Apcr didusefl ab ^p,quod in lpds
afpetiscommbretur. Singularem'afitem ferum, Tituin.
H C Spiritualker autem aprum fingularem die diabo-
Etinimici nofbifubfhnnauerunt nos. lumiqmdelfyiuagentiliumegPeiruSjpiebemiudaicamex-
C Contradidipillagenriliserat, quajaduerfumpra- tcrminauitpropterincrcdulitatem.
dicatpresChrifli,prauiscpncipnibifserigcbattir.H Sub-.1 J Deus £ virtucumconucrtere:
kimabantinimici(idefl,hxcfttid.)dpdpres^hrifli;fimi J R e fp ice de coelo & vide ,& vifita vi-ncartl-iftatn»
r : ■ ZmW’ : — ■ ' “ ” ” . ‘ .v . Petit
d^om;
Propsgtnes.
filii
regeoen-
;f Q usre
dillipifii- I
f Vipdemiauciuoc
j cranfcûc
rervian
H
Bfat- f-
fVaftaui tfOmne*
, belli* a-
gri depaftarfunc
Apcrdc
(yiua.
j « a c i -
iuum re- j
uertere oh
fecro. rclf-j
l
+ liiictvn
qua»-
( jfilium- :
•(• Succen*
fiunign»
: j faciei
tuzpcre-
Mamis/id
eft.operaf
Demine
tuo voca-
P/atmus L X XX.
C petit hic Afaph, vtffipplices iudæps fuösi bperis à-
gricola ferenus afpiceret ; &përifcli'tàhtibus ffibuçniret;
Vifitâ :aduentfim fân£be incalhAdöriis expoftulat,vt pr<*-
fente cultpre, vinea plätata prpficiat: H Didt igitfir Domine
Deus virtutum, conuertere ab ira tua, & conuer‘te
Synagoganj ad ecclefiam.
16 Etf perficeeam quamplantauitdexterà tua*.
Et £ fuper filium hominis quem eonfirma-
ftitibi.
H Etperfice eam/cilkét ecclefiam : qüamplàntàüit
dexteravelvirtus, hoceftfiliustuus in refurre&ionefua
fundauit. Et fuper filium hominis, id eft, filium vir^nis,
quem tibiconfirmafii, ac deuida morte in tüa dextera
collocafti. A Perfice ergo earn,in vera fide, fupér te 8c filium
raum dominum noftram IefumChriftum fundatam
vineam,quem corifirmaftitibi.
17 f Incenfa igni & lulfblTa :
Ab incueparione i.vultust-ui peribunt.
'C In cenditur igne aliquis cupiditatis, quando crimen
nefandum commiferfi. ÈfFoflà vero manu funt,
cuçn pet operatio ne m fceleratam aliis præparamus infidi-
às‘,& decipére volumus nefcieûtejS, dum nos rnagis in ipsä
fofieàni corruamus. Haec ergo peceataperibfint ab incre-
patione vultusDei, dumdicit, ite in ignem æternum. H
Vel incenfa &fufFofTa,Synagoga eftnon credens.
18 FiatmanUs tuä fuper virum dexteræ tuæ:
Et fuper filium hominis qtiem confirmafti tibi.
C Fiat manus töa,id eft, operatio fan&aad effe<ftum
promiflaperducat. Filiushominis, ipfe Chriftus eft, qui
etiam dexterapatris eft,& confirmàtus apud homines,ficut
dicit in euangelio : hic eftfilius meus diledfcus. Opera-
tionem itaque landac incarnationis expofeit.
19 Et non difeedimus à te :
Viufficabis nos & ■}■ nomen tuum inuocabi-mus.
H Nondifcedimus,ideft,fitibifideadhæferimus,tunc
pane illo, quem de coelo mififti,refidmur. C Etipfiim
nomen inuocabimus in oratione dominica. H Iqeft, e,- !
.•jjmcuidediftinomen fuper omnenomen. G Vel fi mi- I
feris filium cuum incarnandum, nondifeedimus a te, -qui
tanco defiderio eum petiuimus : & dum non difeedimus,
viuificabis nos 8cc.
z© Domine Deus i virtutum conuertçnos:
-rEt i:. oftende faciem tuam, & falui erimus.
I C In ifto verfu regulam totius religioni|exponit : vbi
primumeft, vtnos doiTiinus conuertat.'deinde, vtoftendat
faciem fuam : teytiOiVt faluos efficiat. Periflum quo-
qüe verfiim fub breuitate petimus quicquid nobis expedite
monftratur.
Oratio exPfàlm. L X X IX .
T 7 lfita dominé vineamtuam, quant de Aegypto tribulationum V potemi dextera über aßt: pï refpeäu vultustuiviuificata,bo-
norurn vit&frucluum vbertate Utetur. Per dominum nofirumle-
fum, & c .
Argumentum Pfaim. L X X X .
î^C Prophet a fide les admonet : v t multimodü voct*
bus,T)eum magnificent ; à 1 ne quistjmm ukUfedfelum
Deum ador et.
TT. t In finem pJo torcularibus Allph :
quinta fabbati :• S
G Intentiotitulieft, vt in finem, Chriftum defigneti,
prôitorcularibus, ecclefiam : Afaph, congrègatioqem fi-.
deïmm: quigfà fabbati, biptifaros : nam qfifiicadieex
aquis Deus ariimantia fecit, & in baptifmo nouusjiomo
generatur. , . n
i -{- T7 Xultate Deo âdiiitôri noftro :
-*->lubilate Deo lacob. ■
C Afâph ifte, quem fàepe dixirtius Synagogam, popu-
loscommonetfideles j ytnondefinafitcumfummalaeti-
tia Deo laudes diccre : qùieos à fæuispcriculisdignatus
cftéripéréiDeoaqiûtbrifibflrb : cbntra fidicios Deos
geiitifîüm dicit, qui ifiüare nec fe poflfint. Iubilare à iu-
uanddi jdéftjd'eledàridb'di'dumefli Iacbbpbptilümfi-
gnificàt Çhnmâhfiifii
z £ Sumitèpfâlitoüm & date tympanum:
f Pfàlteifiuniiotuhdum cum cithafa.
. C Pfehnüs èhimàddiuihàverbàpértihetiritimàndà:
Et date tympanum,id,eft,opérationesibbnâs. Additî pfâl-
tériumibefindum daté,id eft, prædicàtronem feridam eu
cith‘àra,id efi,cârnis mortificatibne vel operationè. Nam
piàltérium idem qüôd pfàlmus fignificatj & cithara idem
qfiod tympanurii:
l £ Buccmace iri nëbmenia f tuba j
Ininfigni diefolenniracts veftræ.
H Canebant fudæi tuba in Pafeha, Pehtecofte, & fcæ-
nophegia: nos præcipne in inchoàtione euangelicæ prae-
dicatiouis atque initio fidéii cum refurgimusin Cbrifto^
cumremiffionemaccipimus,&; indedicatione donius pe-
doris noftri,cum innouata fuerit poll ruinam.
4 ,NQuiai præceptuminlfraeleft:
Et indicium Deo lacôbi'
C Ifrael:populuseledtisfidevidensDéum. Idem 8c
Iacob propter vtranqueplebeni, ex çircumcifîone veni-
enrem 8c præputio. Chriftus ènim vtrunque fecit, & le-
gemdedit,&: iüdicium futurum fùæ poteftaris innp cuit;
y '1 cftimonium in lofephpofuic f cum
exiret de terra Ægypti :
iMffiLinguam quamnonnoüërat auaiuit.
C| Iofeph interpretaraç afigmentatio : cuius nominis ;
intefpretaçio,teftimoniüm efthebrafi populi, qui de terra
1
J^ipti,multiplicarasexiuit. Erficutille per maris rubri
vridas èiedus eft, fie nos à tetra Ægypti, id eft,à vicüs car-
nalibus abfbluti,regenerante fanda.ynda,renafcimur. Ec
ficut illud mare fuit rubrum : ita aqtu baptifmi (quæ cum
« fànguine de latere Chrifti profluxit.) rubra poteftnuhcu-
pan. Audiuiclinguam. H Ç'^ Id eft,præceptaeuàngeli-
ca,quæ prius non nouit. -
6 f DiuAtit ab oneribus dorfum eius :
Manus eius in cophino fetuierunt.
C Eucrtit Deüs à dprfo Çhriflianbrum onera peçca-
torum:quàndo foeiicihumilitate profternunrar. Cophi;
nos dicimus , per quos fordium purgametfià abiicimus.
Manus in éis tenent, qüipeccatbrürn immûhdiçfis occu-
paritfir. Ab ha'c feruitüte liberamur,quando fcéleram no-
ftrorum fordibus expiamur.
7 Intribulationèinuocafti-^me :• &Iiberaui
te,exaüdiui te in abfcondito £ tempeftati? :
Probàui te f apud aquam contradidionis.
£ Diapfalm.
H C Nunc introducitur perform Dei loquçns ad po-
pulum. C Ipfeenimnbsde tribulatione libérât: ipfe in
abfcondito anguftiamy noftræ tempeftatis exaudic : fed
probat nos in contradidionibus hæreticorum , quireh-
ftenteà, &volüntatem elèdorummutarè conantes, velut
venti Hantes mëritèm concitantî4
8 Aüdipopülus meus Sic conteftabor te,.Iftael
fimeaùdierisj non fentinteDeus £ recens
:
Neque adorabis Deum f alienum.
C Ipfeëftpopuiüs Dei,quinëfcit Cum malisaliqüa mixtionemotum
cpnfiindi.TeftificaturaUtemDeus,quandb
in futuro fudicio vnicüique dederit pro fadofum fiiorum,
qualitatè fentèntiâin. Dixit qüôque : iionéritin te Deus
recéns : ne verbum patris qüilqttâm pùtàrèteue mb t^m-
pore.Qupniam ipfe eft qui ante omnë principiüm ge
depatris fubftàntïàl^quali cûm ëo c.oæterriitke confiftit.
Née adorabis:oftehdit vt peneparfit fcelüs,recentemDe-
mn putare,&-nèfahdis idolis feruire. ,
$ AfTumi-
cccarncm.
fCithap
fait cri o.
ijCIangitc ;
■j- buccjna,
& in mc-
F
diomenfe
dicfol.
ÎL tg itS
mum II-
racl.
i Labium
quodne-
lacbam
audiui. .
G
f Amoui ‘
aboncrc
humerum
ciusr'ma- I
nùs eius: j
à cophino
reccileiüt.J
4 conitrui.
t fuper.
.^femper.
H
Côntradiclioncs
ha-rctico»
tût
£ alienus.
■ f peregri."1-
nuui,
Àiatth. i61