>erij amittimus^proinde inglorij reddamus. Ethos quidc
vacedicimus,vtnonamoniaonecgentes,fedvt interho-
ftrampro vobisfollicitaminterpretemur qttOgfcnere,jn-
rerpretationis nupcrvfi lumus, vt controuerlia acerririn
hoftis,veftram maieftatcmcxacerbantis, Vbi Culpam infi-
di interpretis fubiflc veremur, dum motibus animorum
fcius orationem non xquauimus. At fi haec intentio placet
deincepselaborabimus, & amicorum atque inimicorum
afle&us diligentifis exprimemus, Vt qui4 fequi,quid vita-
re debeatis,per nos plena fide pertiolcatis. Quain re vobis
hicem,hoftitenebra$offudille gaudemus. Valete.
Vtttlligifo biagunttno Arch'teptfcopo. E p is t . XXXIV.
M in
Vita chartis non éredimus,quæ legatis committi-
____muSjVthuicAbbati Ayradofibiintimp Pater me9
Adalbero Remorum Archiepifcopus, vobis per omnia
fidus,multacommifit,de ftatu &pace regnorum vobifcu
habenda:infuper ea qilae per epiftolam vobis fignificauit
fiele habercDominum tefté inuocat, vt fîbificlegato crédité,
& quae vobis plateant linon eft aptum feriptis, ei viuis
rependiteVerbis.Sed 6 mi pater mcerens fimilide cau-
la moerentem quibusaffàborverbisîCælàre deftituti,prç-
da hofHum fiimus, Cælàrem in filio luperefle putauittius.
O quisperdidit! quis nobis alteram lucem eripuit l agnum
matri, non lupo committi oportuit. Me quidem doloris
immaniras mihi co n fu te nonpatitur,nunc fettur anim9
præceps inhoftesïtalo$,qui meafunditus dinpiunt : nunc
3uafimeliora délibérais,terrarum longinquapetit* Sed
urn redit Otto3dumquebirent infixipeäore vultus, dum So-
craticæ dilputationes ipfius frequentes occurrunt, refrin-
gitur impetus,&peregrinationis me« tædium apud Gal-
los vtcunque releuatur. Conliilepater, etfi erg^maieftatc
veftram nulla mealunt mérita, tarnen necdefuitnec defè-
Äus aberitjfifbrtuna vt quondam riferit,ciim tempusop-
portunum na«5ti eritis, & cum Imperatricibus, & ciun His
ad quos ref erre putabitis, me feruum fidelem Cælàris ab
exilio reuocabitis,qui nihil deliqui nifi quod Cælàris fide-
lis extiti. Vos ergo foli onus meum fertis, quod nec amicis
Prindpibuscommunicarecuraui, donee experirer quid
pereum quern porilfimum iudico fieri pofïèt.
Geraldo Abbati Auriliacenfi. E p i s t . X X X V .
Qî
V antis occupationibus Réipublicædctineatur no- :
_jf ftpr, vt ita di cam u s, fidudarius P.ater Adalbero ■
Remorum Archiepifcopus, & tarditas huius legati indicat,
&præfens ab vrbeRemenfi abfentia. Caufa negotium
continens flatus regnorum eft. NamdumàLothatié-
lisregniPrimatibusoblidesacdpit, dum filioImperato-
ris parère cogit fub regis Francôtum clientéla, dumque
Henri cum in Gallia regnare prohiber, veftro nomini co- j
uenientia, quæ mittetetnonhabuit. Atfi vobis gratum
fbrefenferit, veftem aurotextamquamverecunde Vete- ;
rem unfit, noua immutabit, quodbreuitas temporis no j
habuitftola infuperPhrygijoperis adiun&a eu cæteris e- !
iuldem generis. Stamm regni noftri, quidneagat&mo-
liaturille HugoRaimundipervosfcire cupit. In commune
hoefentimus, quod vobis ramm, nobis præftantifli-
Experfona AdalberonisVuidoni Abbati Anderuenfi Gerbertm.
E p is t . X X X V I .
F Ruftra fibi arcemReligionis attribuât, qui præcipuas
religionis partes euertunt. Qui charitâtem non ha-
bet , quifidem promiflam negligit, is ne religipnem tue-
(ur? fifratema colloquia nobis exhibuiftis, & quibuf-
cum que nuntiis lætari fedltis, tanto tempomm internal
lo , co nfeientia teftis eft, ardtius lua retinent quàm aliéna
concupilcunt.Exveftrisfratribus quedam adoptauimus,
fednofter qui redire debuit refehtus eft. Refcribiteergo
làltem quia ex his anittto fedeat, ôefi quinoftrofumpue-
rorumpenesnosinftituipolfint, & fie ft, quando ieffieri
cebeat. I
RobertoPalatino. E p i s t . .X X X V I I .
PLurimumtemei meminilfe putöqüem dieshoétefq-
curis priuatis interfero. Itaque & Dominam meàm
Theophaniam meireeördari, quam feinper cupio bene
valere, & cum filio féliciter imperafe , cuius memoriam
vtæquumeft frequentem habeo, ad cuius auxilium me
quâplurimosDédamatores vt riofti exacuiflèGallia teftis
eft.Ergo tui officij érit réfdre & referiberean inFrâcia vel-
utmiles fuccerituriatus proCaftris Cælàris remanea, an
paratusomncpericulum lubire vosadeam, an potius a^
iter quodtu ex Dominamea bene nouifti, me præparem.
vt Papiæ in palatio pofitum eft,fimulque nontacebis,vbi,
& quando,&quidtu de hac re lèntias. Hoc quoque te nof
lèvelimquæcunque in eodem palatio ratis auribus com-
mifidefide ,pietate,ftabilitateillius famofi Adalberonis
Archiepilcopierga herilem noftri Cælàris filiumî& fiden-
terficle habere iuxtailludfcirceius& nolle.
leb er to Archttpifcopo Treuirenfi ex perform Adalberonis.
E ph t . X XX V III.
PEricuIolà tettipora non omnia committunt chartis
quæ fidiflimis credunt legatis. Ea quæ per no-
ftrum G. nobis iîgmficaftis.Iæritiæ &iucunditatis plena
fuerunt, de ftam Ecdefiarùm Domini atque regnorum,
& per quern virumhçcfieripolïènt.Quemfi vttyrannum
tenuimus, lèdnuncplenum fidei & lapientiæ miramur.
Quæ à nobis deeo curanobis Ipopondiftis efficite, quæ
à nobis deeo ac vobis expofeitis Habilitalunt,occumma-
ximofilentio veftrorum frcretorum,& cunj) maxima fide
noftrorumfadfcorum.
Notegatio Eptfcopo Leodienß. E p îs t .' X X X IX .
TlgilafiieP P. fàmofilfimæ quondam fidei pro caftrft
V Cælàris,an coeca premence fortuna, & temporis i-
gnorantia,diuina & humana iura pefliindari fimul non
cernis? Ecce palam deftituet, cui ob patema mérita fidem
dcuouiftijdeuotamferuare debuifti. Germanum Brilàca
Rhenani litt oris, Francorum reges clam nonadeunt. Hc-
ricus Reip.hoftis didtus Cal. Febr. occurrit. Confide mi
pater modis onmibusreliftendumne conuôniant aduer-
fus Dominum & aduerfus Chriftum mum.Turbaregnâs,
regnorum permrbatio.Si totam difficile eft excludere par
tem, delige priorem. Ego quidem cui ob bénéficia Otto-
nis eft muitafides,circa herilem filium fic protinus deli-
berp,nominis Henrid alta confilia, Fracorum impetum,
fed quern finemhabeatnonignoramus,ne conlortemre-
gni facias, quern femel admilfiimrepellere ncqueas.
Stephano Roman*EcclefiaDiacor.o. E p ist . XL.
D V'biaReip.tempora,mifrater,Gallias me repetere •
coegerunt, tota Italia Roma mihi vilà eft, Roma-
norum mores mundus perhorrefeit. In quo hunc ftatu
Roma eft,.qui Pontifices & Domini rerum lunt : quos
exitus habuit ille meus Ipecialiter inquam meus., cui te
commiii. Hæc & quæ circa te lint tibi læta obftantibus
fignificare non dubites. Mihi quidem aç noftrö Archiê-
pifeqpo Suetonios Tranquilles Qmntosque Aurelios eu
cæteris quos nofti per Guidonem Suellöflicum Comité
diferete ac fine lite quis cùius fit remittes, & quæ nomipi
tup conuenienriaparemus edifees.Ea quoque quæ deGrç
corum Imperio, Francorum regno, Iraorum moliminc
certa cognoueris, nostibiamicos celare nondebebis.
Quot nunc hæc * verbörum copia,continent
fenténriarum pondéra.
Adal-
_________________ ;_____________ _____ # i> f
. .■ ‘ ' | feonim votumveftram expe.titpriefentiami Quipoeeiim1
AdalberomEptfcopo Verdunenfi. . E p i s t. X L I. inpropatulo fitnos curaru^iplenos,non ob alterius eaii- *
,. | , . r „ . T . ramftudijloco immoramros, his.curis fola Philofophk
-V T Vmerum epjftolihums tic fp e a «B ,In piuasmal- , viudlunrcpertumifttemecUuHi, caia/quidpm ex ftifdiij
raperpendite.Teaiporapenculofalibataa'mtale-; multape4pe comraodafufcepimus,veluthocturbulen
rune, dicendi quae veUs.duuclde, cuinque formna Fran- tDtemporcmotumfofm^refegimus,cumin alios nun
cireproficiataau&.30 ® . opere.x r ruptaoccafionS ♦ - .ter ; tempopefi- n p I | ,.mnosgrauiterfeuientis; - ErcnimeumisibcusReipiAte
«.uiiu»uacusKeipuuradelillimis
aaiiTunisconucnimuslegatis,conuemmus legaas, proparte pro parte virorum viro'rum Gode- j : Iiaeffit.lia effet,ynfubiugatyrannorumturpitereflereundum vtifubiugatÿrannorumturpiter effet eundum fi
fi
fridi.fridi, fcdusquodquondaminterfeacinterOttpncmno foedus quod quondaminter le ac inter Ottonemno I prbfitcremurinnoccntiam,&pröfiteremurinnocenriami-&fi fi niri niti viribus viribusittenraremiis
.tentaremiis,
ftrumC$laremconuenera,v(^veHeinnouare pro mill- 1 ” mus, adiundo in Foedere nlio quo vnico ga'udet.Hoc ipsu
Cadiu ein morientem expetifle perluafimus per dile’drilfi-
mumfibi filium Godfriai. Haze itaque res in communivi-
laeft fob's nobis & filio Cailaris, quani coeptamfi.proue-
herevultis vel deftituere, otiusreferibetis, anfimus in
hoc negorip quamuisaliciiipericulolo, &iri tuto otio,
qpce molnnina, quiue impetus hac ratione conquieue-
rint, non facile eft di£tu.
Ex per fort a Adalberonisitotegario Eptfcopo Leodienji.
- E p i s t . L X I I .
EXcondi&o fiquidem legatum, fed prafentis negotij'
cliéntelæ vndique forentprocurandæ, eaftra munienda,
rapinæ,incendia,' homieidia exerçbnda. Delegimus. cer-
tum otiujn ftudiorum, qüam incertum negotium belloru
&qU.oniam veftigiaPhilofophiæ dumfequimurnon coV
fequimur, impetùs tumultuantis animi no omnes repref-
fimus, modo recurrimiis adëaquæ reliquinlus, nuncHi-
Ipàniæprincipes adimus familiarisnoftriAbbatis.Guari-
ni adhbrtatione cbmmorijhunc lâcrisliterisDomihæ noftræTheophaniæ
Imperatricis femperAuguftæ,femper a-
mandæ, lèmper colendæprioribus diuellemur coeptis?, in
tanta rerumincôftahtia, dolöris metus, gaudii apperitus j
fidilfimi paçris Geraldi quem hæcnon tangunt fpeciahter
filius Gerbertus fequendorum depofeit fententiam. Va-
omni feientiavacuum,fratermeus vobis dirigit, ne _:l ■ 1 p orma4to^’ 1T|eiquefitmemor mfendispetitio-
autmendacio autinertiadenotetur, XV. Cal. Ianu. Tre- juad^uoti ^ * Archiepilcopi Remorum fibi per om-
uirenfem Archiepifeopum allocuturi, quodpleniuspernofcemus,
pleniusprudeti* veftrae auamproxirnefieni- , S s ^ *
ficarenurabimus. “ F 8 . - GnaUoAbtm. ErrsT. X L V I ,
. EidemexperfoliaGodefridi., E p is t . X L ! ! ! ;
S Eciindum promifia Treuerenfis Archiepifcopi, ordi-
nationem A. noftri, iij. Non. Ianuar. inlpebfcurivbiad
hue deq;eue*St Ducemitineris veftri, V. Cal.promitte-
mus ,& qua certioracognouerimus denuneiabimus, eo
fratremnoftrum venturum dubiumhabemus.
EcbertoAbbMiTuronenß. E p i s t » ■ X L IV .
C Vin mei menioriam frequentem habeatis,inter no^
nefta v ti plurimis accepi legatis, inagriamq; affinita-
tis iure amiciriamefferatis, exifhmatione veftra Ipeatum
me foreputp , fi fum is qiii iudieio tanti viriinueniar di-
,gnus äniäri. Sed qtda non is lum qui cum Panetio inter-
dumab ytilifeiungamhoneftiim ,fed potius cumTullib
omnivtiliädmifceam, hashoneftiffimas atquelan<ftilfi-
mas ämieitias nulla eXparte fuo cuique vtili vacate voio,
cumque ratio mbrum dicendique ratio a Philolpphia
ftonleparentur,cum ftudio bene viuendi femperconiun-
xiftudium bené’di.cendi,quamuis non'Iblumbene.vir-
üerepraftantius fiteo quod eftbenedicere, curaque re-
gimiftis abloluta., alterum lätis fitnneaitero, ac nbbis in
Rep. öccupatis Vtraque necefläria. Nam&appofite dice-
re ad perfuadendum,& animos fiirehtiuin luaui o ratione •
ab impetu retinere fumima vtilitas. C ui rei>]pr ^parand^Bi-
bliothecamafliduè comparo, & ficut Rom« dudum,äc
ift alijs pärtibus Itali«, in Germania quoqj ac Belgicalcri-
ptores, authorumque exemplaria multitudine nummo-
rum redemi, adiutus beneuolentia ac ftudio amicorum
Comprouincialium, fic ideritidem apud vos per vbs fieri
finite, y texoremj quos feribi velimus in fine Epiftol« de-
fignabimiisi feribenti membranamlumptulque necefla-*
üqs ad Veftrüm imperium dirigemus,veftri inluper b^ne*
ficijnonimmemprès. Deniquene pluralbcuti legibiis E*-
piftol« abutamür, caulä; tanti laboris contemptus male fi
das forttin«, quem contemptum nobis non parit lolana-
tura vtmultis, fed elaborara-doófcrina, dèindein orio,in
negotioedocemus quid lcimus^& addilcimus quodnec
fcimiis.. •. • ' , ..%
RaitHundoMonachoAuriläcertfi. E p i s t . X L V. ■
Q
Vantoamore veftri terièamür, nouëruntLatihi,ae
barbari, qui lunt participés fruéhis • noftri laboris:
A N quicquam melius amicis Diuipitas inortalibus.
^ concelferit nefeio,fi modo ij lunt qui dignè expeti-
, tidign'equevideantuThpbiti. Fcelix dies,fcelix.hprafqua'
licuit nbuilfe virum, cuius nominis rècordatio omnes a
nobismbleftias detorfarit: eius fi prafentia vélihterdum
fruerer, beatiorem me.nonfruftra putarem, quod vt fielet,
fedes mihi non ignobiles in Italia coilocaueram-j fed
inuoluit mundum c«cafortuna, quspremit caligine, an !
pr«cipitet,an dirigatme modo tendentem hac, modo i l - 1
lac. Adharrentvultus amiciinfixipeétore-, eum dicoqui
eftDominus & pater meus. Geraldus > cuius delibératio
noftra fietèxecutio.
Adalberoni vocato Eptfcopo Verdunenfi & Hermann«
fratribus.
E p i s t . X L V II.
FOèlices quibus paterna virtus exemplar fit imitabile,
raeftergenitorhocpetit,repentinus cafus ne vo'sdex-
terreat, filio C«laris fidem quampromififtis ihuiolatani
feruate,omniacaftra ab hoftibus tüemini, denique nee
Scarponnamnec Haidonis caftellum nec quidlibeteom
quae vobis rcliquit,Francis rëlinquetis,illedi aut vana-fpé
luae liberationis aut terrore fui cruciatus, aut filii Frideri-
ci. H^cpracepta magnanimus pater gencrofis filijs de-
dit. Sentiant in vobis holies non fetotum cepilfe Gode
fridum,auxilia|Vndique comparatc, liberatores, 17 . Ga-r
lend.Aprilis me Interpretern fierivoluit.: fibi fuique fidifi
fimum.
Innominate* E p is t . X t V I I I .
OBlcuramEpiftolam& fine no mine paucis abfolüi-
mus I Lotharius Rex Franci«pr«latus. eft folono^
mine, Hugo rero nonriotnine; fed ad u & opere. Eiusa-
micitiam,iiin cox^muneexpetilfetis filiiumque ipfius cü
filio Ofe ris colhgalfe tis, iam dudum reges Francorum
holies npnfentireris. ; '
Hotegario Eptfcopo Leodienß* E p i s t -. X L I X . :
SPeélabile feidijnt nomemveftrum praefenria tempora
quibus paucorumlaudacurprobitas ,• multorumpr«-
dicaturimprobitas.Speculaturnuneamicus veftetGode-
fridus, qui amicorum fe potius quam lua amauerint,qui