A.
fVahVih
vidirocu I
lusnofter. I
Eugejîu-
Jdpoge-
iis à me.
f Confur-
gc&vigi-
B
la iniudi-
ciummc- ,
urn.
Märtyrern
poena,fed.
caufa.
Jne inful
cent mihi.
e
fuo vah
animæ no
ftrar.
£ abfor-
buimus '
Dcuorarc.
Lætâtur
'“ affli'
Ö •
•fVerecu-
dia,qui
magnifi-
cantur fuper
me-
Matth, i j.
4 Laudec.
fVolt. i Sui.
addiditûn iracundia terræ, vt dolus eoruiri exitialis fuiffe
declarèturj ... . r - %-
2.4 Et dilatauerunt fuper me osiiium:
. XXXV* ___ ' - ___
lërhæ.Dicànt femper feilicet fan6ti,vtDbminus pater ma-
gnifi renir,ipfe eftpax faoftrà. C Qui autemdixit: feruie-
Sisjad humilitatis formâm tefpicir,qui in aflumptà carne:
fecundum humilitatem feruus patris dicitur. Quiergo
volunt pacem Chriftoîllli fcilicet qui à vitiis redduntura-
lieni.
32 Etlinguameameditabitur iuftitiamtuam:
D ix e r u n t f euge euge, viderunt oçuli noftri.
C Dilatauerunt os fuum,poftulântesapertavoce,cru-
cifige.Euge:àcfidicerct,fibiin cruce, benebenevidemus
de ce, quoddefiderauimus efficere, vtprædicator plebis,
in cruce cumlatronibuspenderes. H Veleugeeuge, id
eft,bene videmus nunc,quod virtutes quas priüs fecifti ni
hil erant.quia teipfum in cruce iuuare non potes. C Eu-
ge:Vox irriforià & ihfiiltoriaeft, Âc fi dicerent, iam viderunt
oculi noftri fada&mirabiliatua,cur non dépendis
de cruce?fed iam videmus’quodnon potes,
z j Vidifti Domine,nefiieas:
Dominé hc $ difeedas à me*
C Vidifti,ho c eft probafti : quam crudelis extitit mihi
populus.Ne fileas,ne différas dare fententiam, quodvti-
que tacendo non poteft fierhfed loqüendo.
z6 f Exurge & intende iudicium meum
Deus meus & Dominus meus in caufam
T ota die laudem.tuam »
H ‘Lingua mea,fàn£fci funt, illi meditabuntur mandata
Dei.Totadie:toto temporefeilicet laüdare Deum cer-
tent. C quia femper Deum laudant: qui in omni volun-
tate fiia diuina iufla confiderant.
Oratio ex Pfàlm. "X X X I V . ,
PRotettio falufque anima noftmoperi nosgaleafpei,érfcut<(ih-
expugnabilis mummentv.vt à te in caàfis noftrà neceftitatis ad-
iuti3mereamureum tediligentibns:httitui & exultatione perfun-
di.PerDominumnoftrumIefum3&c.
ArgumentumPfalm.XXXV.
H i
H Exurge Domine,id eft,difceme inter me & Iudæos.
Intende iudicium meum,qualiteriudicantes coqdemna-
ueruntmemorti.Deusmeusin caufam meam. C Ifta eft
caufà fua,fcilicetvt qui dare venerat falutem hiimârio ge-
neri:ab infanis probaret^r occidi.Intende iudieiüm. À Id
eft quomodo in laboribus & doloribus cruqàtus fum.
Sed quia & ifta mali patiuntur, addit: intende in caufam
meam pro quapatior. Poenaenimfhnilis eft fceleratis &.
bonis fed non caufaMartyrem itaque non fàcitpcena fed
caufà: 17 Iudica me fecundum iuftitiam tuam Domine
Deus meus: i Et non füpergaudeantmihi.
C Petitfe iudicari Chtiftùs fecundum iuftitiam,id eft,
fecundum mifèricorôiam,qui pëccatanon fecit, vt nobis
oftenderet,deprecatiônis exemplum. Vt non fuper gàu-
deant,ideft,nondicerentIudæi,potuimus,fecimus, egi-
mus quodvoluimui.
z8 Nondicantinf cordibus fuis euge euge ani-
mænoftrx:
Necdicant i deuorabimus eum*
C Non dicant euge euge,id eft,benebene , ifta verba
funt lætantiumfcelerata mente. H Necdicant, deuorâ-'
bimuseum,ideft,nepatefiat vitra os_#rumad me deuo-
randum,ideft,mefimiiemillisdepittandum. Déuorat e-
nim homo quod in osmittit,itapeccatores nitütur iuftos
in fuas nequitias traiicerejvt eis fimîlesfiant,&vnum cum
eis corpus. 19 Erubcfcant & reuereanturfimul;
■ t Qui gratulanturmalis meis.
H Erubefcant,ideft,Iudæiperfecutores & hæreticiJA
quigratulabantuf:quando me perfequébantur, hoc eft,
mon folum pérfèqüentes meerubefeant, fed & illi’s con-
fentjentes qui gratulàntur,&c.Siç erubefcant,vt,proprios
aâus fponte damnent:vt fie conuertantur. Et quia poteft
aliquis erubefcere,&reuerentiàm non habere:addiait,te-
uereantiirfimul, vtconuerfioniseorum indiciadeclara-
ret.Reuerentiaeftenim: Domini timor cum amore per-
mixtus. , > jo Induanturconfufione&freuerentiaï
Qui malignaloquuntur fuper me.
H Induâtur confufîone.i.confufione æterna, vnde di- '
cit.EXifcedite à me malediéti.-vt qui mejquafi hominem iu-
dicauerunt:videantvtDeum iudicantem. 31 i Exultent & lætentur qui volunt iuftitiam
meam:
Et dicant femper,magnificetur Dominus, qui 1' f volunt pacerrhferùi # eius
H Exultent, id eft, fandti qyi volunt Dei iuftitiam im-
plere, ipfi exultent gdætentur de remuneratione(vitæ æ-
C Propheta contemf tores legis 'vehementer accnjity
& fib laude Domini collata beatorum dona dejeribit.
TT. i In finem feruo Domini Dauid.
C Nam & in finem D ominum fignificat,& feruo Domini
de ipfo dicitur,quiformamferqiaccipiens,fadus eft
obediens vfque ad mortem. Pfalmüs yero & Dauid fre-
quenti expofitióné iam noti fixnt.
j t p \ rXLt iniuftus vt delinquat in femetipfo; U Non i eft timor Dei ante oculos eius.
H Dixit iniuftus, id eft, decreuit peccatefedebere. C
Etita ideo cogitat,vtfibnp^ii%ntiatribuatBp-ccandi.N5
eÜ timor Dei. i. non putat curare Deum, vt no mines de-
beanteumformidare. A V|liniqftusquilibetdixit.i.de-
liberauit,nonin publico,fedfemetipfo.ibi propofuit,vbi
homo non videt,04licet Deus videanhoc non curat, quia
non eft timor Dei anteoculosèiüs.Homines timetnepu-
bliceprofiteaturiniquitatem. Deum veto non jimet, &
ideo in corde,vbiDeus videt,homonon videt, dëlibera-
uit vt delinquat, id eft,peccet.
z Q u o n iam d o lo f e e g i t f i n c o n fp e d u e iu s :
V t inueniatur iriiquitas èius ad odium.
- C Dofofe egit in confpe&u Dei, id e ft, in femetipfo
quianon eft timor,&c. H Diabolus videlicet &Iudæi do
Ibfe egeruntin confpeétuDei. Vel adIudam proditorem
pertinet,quoruminiquitasad odium inuenta efb A ^Similiter
omnium malorum inuenicuriniquitas ad pdium,
qüia odit Deus iniquitatem,dum earn pëfpetuo punit.
3 Verba oris eiu's iniquitas & dolus: i Noluit intelligere vt bene ageret.
C Verba eorum funt iniquitas ôf doIns,iniquitas per-
jtinetad blafchemiam, dolus in proximmn decipiendum.
«Noluit intenigéreiillös fîghificat,qui ex aliqua pirtè,igni-
!culum fapientiæpercepérunt,&à verb ihtellëétu declnä-
tes:fù6 vicioperùerfis erróribus fe polluerunt.
4 Iniquitatem fi meditatüs eft in cubili fuo:
S Aftitit-^-omni :• viænon bonæ: malitiam
- TT-aurem non odiuit.
C Iniquitatem meditatus eft,fcilicet hæretiçns, & erro
rem longa meditatione tradauit,libros faeiendo peruer-:
fos. f l In cubili,in corde fecreto,vbianimusbonumyel
malum mÂitatur. Aftitit omnfeviæ non bonæ : ideo ad
iProûl
P
ffc cDluixsieim - poiiioin mcocrd.i s eius. ; $ Sffen.
G
adoer-
■fum emn
in oculis
ifuisrvt in-'
“uenirct ji
iiniquia-
, tern tins
adodicn-
dum.
ccfliniti
icoaitlK.
[benc&-I
CCK. I
H
frogiatv
'iftibitin! bvoian an>o mn t-:| -luniDôn jabiicict-ÿ’
meditamf
Hniquia-.l
A
briftus
4t»SiA-.
Molina
jmiferi-
dia run
•braalamaru
-dmc.
-liciaiû
Pfalm. XXXVI.
jÇVel quólibet fanbtó ëft niifericordia Dei caufàqüod 1 femper inducèntes: H Fxp»lfi fTinrj idpft, 3 rpgnn Dei;
ccelumeft,& noneftiniiiftus,Ucut illejde quo didiutt eft.
' Ec veritastua vfque adnubes. C Id eft, Ghriftusinapo-
ftolis Sc in prophecis habitat,qui dbârina euangelieàirri-
| âant corda arentia, vtfruftum dent fidei : quæ fterilis fue-
; rancariditarepeccati,Chriftus enim veritas eft, apoftoli11
nubes. jSj - ' " -f-' ■
^ 1 uftitia tua ficut montes i D e i:
I udicia t uaaby ftusmu 1 ta.
C Beatos apoftolosmcaitibus comparauit: qui capà-
ces Domini iuftitiæ deuotis ferifibus extiterunt. Abyflus,
hicin bonum ppfiiit. Eft enim-profunditas aquarum a-
byflus,quamnec metiri,nec intrinfecüs ex toto viderè Va-
leamusdic diuinam iuftitiam,nec mente compledti , nec
ratione aliqua diffinire pofliinuis.
7 , f Homines & iumenta faluabis Domine.*
i Quemadmod um multipUcafti mifericor-
diam tuam Deus. ! ,
H Homines Sc iumenta faluabit Dominus. i. rationales
&irrationalesperfbnasrégit Sc fàluat. C Malos & ir-
rationabiles/alutemtemporalemficutmmentis ,Bonos
& rationales' : temporalem&æternam tribüendo feluàt
Deus.Vel bonosmalofq; faluas, cumproomnibus Chri-
ftumpati volueris. H Tunc multiplicata eft mifericorjdia
Domini,éumnos proprio auoreredemit .* ab initio quip-
pepr6fluafuitmifeticotidatua,fedtuhcmult iplicatà
8 f Filiiautemhominum:
In regmitie alarum tuarum fperabunt.
G Filii autemhominumfunt qui non funt iumenta,
fedrationaliterviuunt,quigratiam baptifmatis confecu-
ti,innouamprogeniemrenafcuntur. H C AhevGroDo-
minifuntpræceptanoui&veteris teftamenti. ,C ïnqua-
rum prote£ti<ÿie omnis iuftus fperâre cognofcitur ; dum
eis obedire oftenditur.
9 In eb riab u n tu rf ab vbertate domus tu x :
E t torrente i voluptaristuæpotabiseo s.
H Inébriabuntur. i. ipfi filii Deià pinguedinëigratia
fpiritus fanéti, vt habeant intelleélum dogmatum eccle-
fiafticorum, vtoblitis flàgitiisrvirtutibusimpleantur. G
Torréntem dicimus efle feiiulum velocem .* cui bene Com-
paraturfàpientiaChrifti,qUia&fubitaéft,&itarapida vt
ad fidem quern vulc fine vlla tar dicate detrahat.
to Quonram f apu d te e ftfo n s vitae?
-i-Et •• inlumin e tuovid cb imuslumen.
H Quoniam apud ce fons vicæ,id eft tues, & apud te
eftorigo omnium bonorum.Fons vitæ,do6trina Deirquæ
animæ vkaeft.Lumen patris G hriftus eft, in quo videbi-,
mus lumen,ideft,fpiritus fan&i illuminationem.
h f P rx ten d e mifeiicordiam tuam feieritibus
: tej '
E t iuftitiam tuam * h is qui re& o funt corde.
G ‘ Prætende dixit, i. longe lateque diffundetuammi-"
fericprdiam,vt poflint feietes te in ifto fæculo firmiüs am-
bularë.Rogathisiuftitiam,idëft,iuftamyitampermanen-
tctn,vel præcepta fùa,vt ea viu êdp teneaht, qui rerftofunt
corde,id eft,qui hic re£tà mente præftan te Domino viué-
re memenlnt,hoc eft,qui cor fuum in omnibus ad voliui'*-
tatem Deidirigunt.
la N on vcm a tm ih ip es fùperbix:
Etmanus i peccatoris nonm oue atm e .
G Oratvt grefl’u mentis àiufto tramite nonfecedat,
nëin fuperbiàeredtus cadat,Pesaütem pro afteftu mentis
eftpofitus. Manus veijp peccatoris,eft opefatio rnale
fùadehtis.quæ tune nos à firmitatè fidei moitec, eum ini-
quafuafionenosfbllicitat.IdeoyerotimeopeÛem.fùper-;
biæ,quiaibi&C. ' 1 ’ ■ . • ; ' y- ■ '
13, lb i cecidèr unt qui operantur i niquitatem:
1 Expulfi funtn e c potuerunt f ftare.
C Ibijvbi fuperius dixitiimpede fcilicet fuperbiæ & ne
quitià prauæ fuaûonis ceciderunt:ac fi diçete t, iii profup-
damfoueamcorruerunit dæmones, qui adhuc bperantut,
C Nec pOtuerimt ftare,quia non eis licebat Domini iufe
fedifferre,fedftatimillie præcipitantur, ybiparata eftèîs
flàmmapoehalis. H lbi quoniam Adam cecidit 8c expul-
fiiseft àpâradilb:qui dicitur etiam adhuc opetari iniqüita
tem,dunl in pcccato fiio omnes nàfeimur. Nee diabolus^
nec Adam potuerunt ftare;ÿi fùa.
Oratio ex Plâlm. X X X V . ,
Larifica nos coelefti miferïcordia fons &\ ovigo ïuminisfern-
p b piterni'.vtvbertate domus tua replets, omnem iniquitatem &
àolumcumprocacitatefcrocisfuperbUrenuamtis. Per Dominum
noftrum îefum Chriftum.
Argumentum Piàlni. X X X V I .
C Voxecclejiamonentisy non imitandos malignan-
tesidfdepoenis malorum aepramiis beatorum.
TT.rt-Pfàlmus :* Dauid.
H Pfalmus ifte:perfqnamiuftiglôrificat,iniuftinotat,
mores inftruit,bonitaEemDèidocet, prauitatem auellit.
1 K K J Ôli f æmulari in malignancibus:
■•“^Nequczclaucrisfaeientcs iniquitatem.
H Multas habet æmulacio inltrprétatiohes,tamen hic
do ce t,n oli particeps efle malignis,nequé ad zelum, quia
zèliis:ira èft,neque ad inuidiam:inuidia ënim liüor eft.Ne-’
que ZekueriSjid eftjimitèris eqs, qui faciunt iniquitatem,
qui periniquasfraudes:diuitias congregant, honorefque
réqiiirünt. t
t Quoniam tanqua ^ fænumvelociterârèfcent:
Et quemadmodum plera herbarum cito de-
cident.
C Foenum,pulchraeftres dum flore t, fed cum aruerit
mutatoproiinus colore marCefcit.Sicfùntimpü,quiqua-
fifloridalætiuarêluceiifespræmaturo fine ficcantur. O-
leta autèm ab oiiadiétafunt vbi colleâa decoquuntur.
Oftenfum eft enim hic,atoimpios cadere,per fimilitùdi-
nem fæni & cJlerum.
3 iaSperain Domino & fac i bonitatem 4- &
; inhàbitaterram:
Et pafeeris in diuitiiseius.
C AdmOnèthic prophefa, Vt fpèremus in Dominüm:
boeëftintróitus fidei, hocinirium fàlutis. C H Faç bonitatem,
id eft, adimple mandata. H inhabita terrain,'
ihoceftdôminârecarni ^ honcarotibi. G Etpafceris, ad
:fiiauitâcem pèteriuem Jn diuitiis. i. conteinplatione Do-
rtiini Ghriftii H À Velinfcripturisfanftis.
4 Deleftare in' Domino: |
Et dabif tibipetitiones cordis tui.
Ç Deieftarëcum dicitin Domino,fuauemvult eflè tibi
eius feçordâtionëm,Vt âmes quem times: Dabit tibi pe-
titionem cordi^fton Carnis.Petitio cordis eft,fides,chantas,
intèlleétus Dei,& operatio bonorum aduum.
5 j^f RèuélaDomino viam tuam & fperain eu:
1 Etipfe faciet.
(2 Veluni quöddameft denfîtas peccatprum,vnde via,
idefLvfeà noftraitenèbrofo âmiâii cirçumüèftita eft-han t
reuëlamus squando deliiâa noftra promptiilirtie confitc-
mur. - H Speira in eum,vt pôffit dimittere delinquenci.Êt
ipfe faciet,idqupd fequitur. 6 Et éd ucet quafi lumen iuftitiam tuam, & iudicium
tuunitanquam meridiem:
^ S Subditus efto D om in o 4- & :* praeum:
G E,ducereenim,eftaliquidde tenebrisàd lume pro-
ferre,hôfeft,dëcahgine h u ius fieculi, adillam claritatém -
futuri iudicii perducerç,ybi qmnia palam fiarit:& Çûnqiu-,,
ftitia noftra, humanis afpedibus apparebit. H Étiudi- 1
dumtuutn,qudeaquæ bonafiihtelegifti,tanqUauyïiëriiüiqiutatem.
malefuadendoinhominibus Stad fùperbiar I diem,in plepq fplendore gratia^fùæ reuëlabit coram an-
Bibliotb. Vet.Pat.Tom.il. gefis;
,■ E
Expulû
fuiumali
aogeli:
*F
tcoûtcndc
rc eum ma
lighis tpér
que zmu-
lcris.
Aemula-
tio.
$ herba
Velocitcr
coûterco-
itur:& fit?
utolus vi-
riiernar-
ccfccnt:
G
Fenum.
Olcra. v
iè bonum :
petegriiia-
rcinccr-
ra& pafcc-
rcfidc.
'Petftió
Cö'rdis:
JH ''J
Vpluêfu
perDoml-
ùum viam
'tuam: iéoa
fidcinco- '
^Tacé';-
Domino:
e rp é âa eu
Educcie.