
6 2% _______ , , '■■ ■ -- /;/• vlrima iapuiflet 1 ta eft,veftrigue nominis tmta inuidia,vtfiiasmiTerias nul
vxoriacliberisfidemlaturiforen » hoefo- lis audeat vobisfignificarereferiptis,fedhæctyrannisfi
dies. Etquiatantus vir-deyopis-op.i.| | -^„*1 herir.Io eu fei ; ad vö$perfueiench,f --------- P irantus , “ ;llcy0^‘f y v„bis emteaevirtus, inualuerit,locüfq;advosperfiigicndi,fiibbiinnoonn&frduffttrraaddee
lumindicio eflè poteft , quah . & ammonct vt vobismeliorafenlerit, fpemeertamhabuerit,. qui vobis
quifeamant,quiquefiulunt., Ho hnKp.rir, ac fUiovcftiomquövaluitfufftagiummeditatuseft. ' '
Dominæfuæ’Theopbamï, fiUpque eins fidem haheant,
minime viribus homiim fine infra6ti,pullo ^
ftTadem lata dies qua; patrue proditores & hbc“ " f ?
vere fitppliciis &ptcnniis diftinguat. difgmg«- . Fldl®
mum vob.it Adalkronem Remotum Archtepfi-copt^
nullo modo hatum return confemm fectetts ,qut quanta
prematuxtyrannide,teftatut fipiftolæadArchiepitcopos
vefttos décrets,in quibus nihtleotum quçvoluetmt fen-
pfit, fed quæ ty tannus extorferitoicltantn
D
cepir. iytnuaracemcui.cjiii^^Ar**--“ . . .
o flL confilia tutbat. DominæTheophamæimpetama
Temper Augufce ac filio eins Temper Auguft. cum filtis
yetofidempuriffimäferuate,pa(äumcuFtancishoftib
nullumfàcite, Francomm reges auerfimuni, caftra o
mnia fictcnetc/ic de&ndite , vt nullam in his habe-
antpartem aduetfatUveftti, TciUcet neque pro Tpe Ube-
rarionismetiti, neque«pro tetrote peremptioms, etus
dut filii Fre4ertci. H w XI, Cal. Aptihs adfiumen Ma-
tronam meæ fidei commifit, quæ vobis plena fide xe-
tulSi
B i eepit
Mathildi Cßtmcip.. E p is t . 1 .
EponatDominamea Mathildisomnetnquerimo-
1 7 J a n , dariffimus veftet coniunx Godefadus intet
Pares præcipuus,ac ipûç viâotibus fotmtdabths hoc prç-
cepit. Riihilaiatementem , qtuafpitltusttiftts exficcai
i. m- * 1 T~\ _ .'nA> XltormnorilS* 11DDCflltnC
Sigefrido Comitisfilio,Gerbertus. E p i s t . E L
NImirü amorem circa parentes veftros,qui niincex-
nies Turn habentes, eos ad flumen Matronam X I
VODXb incuuidJ.ci»i.«.iti. j 1^111.1.1111111 j
ac filio veftro in quo vîtluit luffragium meditatus eft.
Cal.Aprilis allocuti fumus. Et quæ Dominam noftram
Theophaniam,de Tua fidelitate feire vohienmt,pere-
piftolam mandamus. EtquiacumbeneuqlentiaOttonis
&Heriberti, quorum cuftodia feruantiir, eos alloqm
valcmus, quæcunque&vos & Domina noftra eis man-
dare volet jlitteris nos habere facieris. Hoc inluper ve- (
ftræ fidei committimus, quia fi Hugonem vobis m a -
micitiam colHgaueritis ,omnes impetus Francomm ladle
deuitare valebitis.
DominaTbeophania imperatrici E p. i s t. L I I .
w Vpienti mihi vos adiré feçundum imperium veftru,
j non fruftrarenilà eft Diuinitas, nam XI. Cal. Apri-
liscaptos Comitésallocuras Godefridum, pàtruumque
eius Sigifridum, inter hoftiumeuneos folus repertus lum
veftramm partium cuifidenter de ftatuimperij veftri îuas
fententias concrederent. Scnpfiitaque eo cohortonas
Epiftolas lèçundumintelleâum eomm, comugibus , ü-
beris,amicis,vtinfideveftra perftent nullo hoftiumin-
curiiïterreantur ,eorumqne exemplo,fi fortunatulent,
exiliumpotiuseligantpro fide vobis feruanda,quam pa-
triæfolum cumperfidia. Hos ego viros(imprimis carjili-
moshabeo, quibus grauius eft qupd veftranegopa non
valent exequi, quam quod captiuitatihoftium videntur
addiâi. Sea quiaPrincipum diflèntioin,teritus regnprum
eftjPrincipum veftromm concordiaremedium tantorum
malorum nobis fore videtur : funiculus quippe triplex difficile
rumpitur. Noueritis eûam reges Francorum nos non
sequis oculisinmeri, eo quod de veftra' fidelitate eis contraria
fentiamus, fimileque quod multa ramiliantare 1m-
'amur Adalberonis Archiepucopi Remoram, quemfi-
Imili de caula infe<ftantes infideliffimum fibi putant. In
'hisoiünibus quid nosvelitisfacérè, etfiintef hoftes via
pamerit vlla, , quo .& quando yeftram pr$rentiam pofhimus
adiré certius figpificâte nobis, paratis per omma
Experfon* Adalberonis Lothario régi. E p i s t . ÉIÏÏ.
EPiftola veftri nominis imprelfione ignota, fignisin-
vobisobtémperare. Res prçceflit.vt ia k non deluâex-
/pulfione agatur,quod tolerabile eflèt,fedde vita&ian-
guinecertent. Hoc mihi recumcommune tfl^quah ie co-,
era conatus regiosi nchanti.Moles deniqynppreftiQnigm-.
cognitis, tantummodo per certum nuntium perlata,
nobis moerorempertuht.Iubetfenim ambituminonafte-
r ijlîn â i Pauli penims auelh, quafi hoftilis münitionis
caftmm,vndelàcerdoti iniûngendumnon eft, quod cu-
iuis etiamtyranno formidabile elfe poteft , maximeque
cumplurimi fint qui talibusgandeant, fibi idefficiendi
tanta ineft voluptas. Porto hune locum eflè apmrn hofti-
busearesprobat, quod naturacirca vrbem plurës febri-
cauit aptiôres ,atque fiitahoftibusplacueritadmùnien-
dumexpeditiores. Noueritis autem nos' veftræ ïalu'ti ac
fidelitati& Temper veile profpicere & Temper veile ob-
temperare, diuino reipeótu ante prælato.Sed quöd de vr-
bium cuftodia prolonganda imperaftis,milites àudire no
fiifFerunt, fiiique eos promilli poenicet, egeftate &c ino-
pia omn ia confiçiente.
Treuirenfi Epifcopo experfon a Adalberonis
E p i s t . L IV .
P Riorem Epiftolam pro Toloimperio Domini mei, me
veftræ paternitati mifillè minime celarevolo , quio-|
nuiia debeoei,quoniamqiiam fidem Domino meopro-
mififtis,eamnepos meus promittere & iènïare paratus Tu-
it , earn à nobis obtinuit ficentiain, quam maiorum pro-
muigauit au<ftoritate.Sed quonam pa£to eius Torduerit fi-
delitas veftram intelligentiam latet.Hunc ^^o Adal.quo
modo aut vocabimusautexeommunicabimus:aut vt idc
p riant alios ombimus ?Ergo quia idlegibuS non valemus,
necipfi Tacimus,nec alioS vt iaciant,hortamur: ne aut nös
aut de. nobis bene merités in præcipitium trahere videa-
mur,&quiarex coeléftis dick,$.edditequ&funt CafarisCafari,
qua funt D«D«o,noftris legibus puram fidem, purü feriiim-
tis obTequium Temper intehdemus, in nullo deuiabim9,
Domini tameripartesprioresfaéiemüs.Sed quoniam quç
DominiTunthoctempore pauciprouiderunt, fiquando
legemDomini zelamus ,aut perfidia aut alio quplibet vi-
tio denotamur,eoq; fit vt ita dicam inter malleum&incu-
dempofiris fine iaâura anim^ & corporis Tpes euadendi
fitdimcilis^i qua ergo vobis funtvifeera pietàtis, fi Temp
vos vtfiatrem, aepotius vtpatrem colûimus, TuTcipite onusamici
confiUo &auxilio,vtqui inprofperisdeyébis
bene lperauimusïn aduerfis ne deTperemus. At ea quçtfi-
cimus,non homimièd fideimagni lâcerdotis celanda c6-
fitemur, dum teftem adhibemus, terribilem vltorémduplicité!
inclamantes hisproditis in noftri læfionem.
Idemeidem. E p is t . LV.
Vm litteris veftris multitudine curarum abfolua-
mur,aliisrurlus inuoluimur.Ecceenim deconftan-
tiàveftri amoris de fide&pietate circanos gratulamur.Sed
quis Veftrum intelligentiam eo detorfit, vt quæcumque
noftri affines fentiüt eademputares nos Tentireî Dominü
Henricum cur oderim neicio, cur diligam Tcio. S ed eius
dile âiônis quis nunc Trudtus exterior ? aliis. quippe rebus
Diuinitas neceffitatem imponit, aliis cæca Tortuna inter-
ftrepir.Denique tanta mole rerum preffi poetice, Ted Tapi-
enterdidumputamus, Ituitufitpatientia quidquià fertigere
nef as :&fi fieri quid vis, id faltem véîis quodpofiïs. In Votishoc
habemus,brachiapeccatorum conterantur, conTringat
eâ Dominus. Vnum eft eno^arionisindigens, qui v e t o
matris ac Reginæ olim eram fidiflimus iriterprés-, cür hoç
negotiopriuor, potiuTque peralios quam pér vos plurima
reiciico i & quoniam ,vtproTellus fiim ac profiteer, o-
mnia vobis debeo, vt male fit vobis timeo. Diuerio
quippe,modo in commune nobis dicitur, qui fiat videat
~ - ----- 1— : " ■ neca-
I m cadat. In commune itaqueconfiilendum quod .vt fieri
j poffit omnium me participent feciatis, qui veftr orum cô-
uentus adinueni * eius burech. Id quoquè quodregalis
poteftasDuce Beatrice ac veftris priinatibus exigit, fi
j veftram intelligentiam latet& rumor eft, diligenterin-
ueftigatumfigmficate, quidue animi vobis ineofit. Cæ-
terum de vobis vt cepimus optimé fentimus & ' qua fide
vobis noftra:cpmmittimus , eadem veftra fiiTcipimus.
idem eidetn. E p i s t . LV I.
GEreberdum Monachumficut nunquam contra veftrum
vclle , tenere tentauimus, fie ex noftra fen-
tentia prima die rpgarionum yique Mofomum reduce-
mus. Et quia tanto tempore eô vfifixmus, nonerimus
apudv°stanriimmemores benefieij. Srergo non placet
eùm diutius Tore nobiTcum,illic à veftris fiilcipiatur, quo -
niàm noftris longius progrediendi facultas non datur,
turn propter hoftium copiam, turn propter zelum calli-
de hobis adueriàntium.
Obieftio in Adalhèronem. E p i s t . L V 11.
PErfidiæ acinfidelitatis crimine inregiam Maieftatem
arguor detineri ,eo quod nepotem meum-Clericum
videlicet meæEcclefiælicentiâ donauerim, quia & pala-
riumadierit & dono alterius regisEpiTcopatum acceperit,.
eius regni quod Senior Lotharius rexinproprium iusre-
uocauerat, quodque gradusEcclefiafticos eipoftmodum
contujerim , abfque licentia & audpritate Senioris
mei..':
Eurgatio. E p it t . L V I I I .
GVmSeqior meus rex Lotjiarius lothàrienlè regnum
npnhaberetnec reuocaret fxatris mei filiam , vix
tandem fie obtinui fide interpofita, vt fi vfiis aliquan-
do expoTceret fibi fiiilque ablque pertinacia reddeirem.
At.cum ageretur y t Senior mqusfifio Imperatoris aduo-
catus foret, eaque de caula dati obfides eflènt ftatris
mei, crebris legatis filium repetiuit, me lègniter acci-
pientem, fidei violatprem increpitans rem luam à mul-
fis interturbari eum le ftatum prodere dicit terribilem
iudicem extremi iudicii vltorem Ipretæ fidei ac conlan-
guinitatis proclamât. Ergo quia Senior meus de reuo-
cationè regni mihi dixerit,lèd de fola aduocatione,nec
dandi hcentiam Çlerico interdixerat, fed infiiper be-
neuole confenferat, vt d legatis méis intellexi, fi ea Ta-
cere vellet quæ pater luis Ipoponderat, & proficifeen-
tem ablqlueret, & vtid pro quo obfides datierantfin-
ceriflimèconferuaret, fidem exegi, quam ‘&.ha«ftenus
obtulit y &adhüc.vt credimus^offert. GradumDiaco-
natus ae présbyteratus ei çontuli, ne ànobis.emancipates
in accipiendo alteri manciparietur, & ne Écclefia noftra
inuidis pateret, Subdiacono ex fe ad Epifeopalem
apicem alfiimpto, fimulque quod hi grâdus , nee pro-
uincias, nec Ciuitatés , nec villas quæ regnorumfiint
conferunt, fed quæ potius coeléftis lunt regni. Idem ad-
uerferiVitiis, con virtutes, in quo mihi crimen perfidiç
acinfidelitatis protendebatur. Oftendi, vt arbitror, pc
me fidem maxime habuilfe, &fidelitatem Seniori meo
imprimis cônferuafiè.
Domino MetenfiEpifcoppD'tederico. E p i s t ./ LIX.
9 Vi a<ftus&dilpofitio regia inpræfenrifit, dubitatio
legati Henrici Idibus'Maij patefecit cuius in reditu
curiofitas feifeitandi, & plurima petquirendi, aliud
Vktu prætendere, aliud mente gerere fîgnificauit. Dux
Hugo ad fexcéntos. milites collegilfe dicitur , ea: lama
Conuentum Françprum Compendiaco palatio habitü
y . Idus ^aias fiibito difloluit ac liquéfiait. ' Interfue-
runt de veftris quidem Dux Çaroluv Crimes Reinhari-
qs ,. de noftris Herbertus Trecaflinus , fed Otto acrio-
ri cura excluTus, adfuit etiam GibenuinusEpjTcopus Laudunenfis
Adalbero fiater Gocilo obfide pacis , filio
fiatris Bardæ dato eaconditione euafit,vt quodSjgifri-
dus ac Godelridus faduri fintfaciant, quod noefit Francis
Ipes mera, nobis res certa.Tântum lupereft quampa-
triam in mambus confilio& auxilio & vinbus teneris, ho-
ftibus confilio & auxilio deftitutis, tradere ne Velitis. Vrbem
Virdunenfiumàpaucisprædonibus qilietenieri,in-
quieto &iniquo animo fe ro , nifi fprte hoc maiori difi-
rertur coifiilio , vt vnde non gerant præcipiri excidio
tabefeant.
GerbermInnominato. E p i s t . L X .
R Es celanda multiscommitti non vult. Quod diuer-
To ftilo nobis Tcribitut aduerfis tradari noniniuria
putatur. Silentium amici veftri Adadberohis, proprium
ftatum fimulque Eeclefiarum Dpmiiii, ac palatij Fran-
corum indicat, quod vt potero breuiteraccingam.. Ego
fidèlium Cælàrisnon immemor, coniuratio in filiumCç-
làris ac in vos & aéta eft & agitux non lolum à principibus,
inter quos Carolus Dux iam non in oriculto éft,fedetiam
àmilitibûs,quoslpe aut inetu allicieftpoffibile. Dux
Hugo X IV . Calendas-Iunij Regem ac Reginam ofeu-
latus eft, tandem aftutia quorumdàm, vt in coniuratio-,
ne tanri viri non minus fore putarètur , quod mini-
me eft, neefore putamus hactempeftate. SigiTridus Cor
mes ad Tua rediit, Godeftidus Cornes, fi Caftri-Lucium
cum Haïnao Reinero redderet * feque filiumque ûium
comitatu ac Epifeopatu priuaret Verdünenfi : De reli-
quo integrâm fidem Francorum Regibus exhiberet, da-
tis obfidibus fortaffisadluaremeare valeret. FinisThe-
oderici ducis Hugonem ducem relpicit -, Ottrinem He-
ribertus. Fidum vobis Adalberonem Archiepifeopüm
pax fequeftra nunc tandem conciliât, ex pa«äo, vt interim
inftituaturperpetua, qua in re veftrum bonorunique
, pro quorum nomine antefertur, nec fieri poteftyt
quicquam inftituatur, quod veftræ lùorumque làlufi ob-
fiftere poffit. Lötens ac fùrtiua expeditio.neTcio quibus
veftrorumfiibito intenditur. Quidtrans RhenumgeT;
feritis nos de veftra làlute lætantes non cela bitis.
Adalberoni Arçbieptfcopo Gerber tus. E p i s t . LXI. .
V T voluiftis confultumeftmoraveftravfque ad de-
terminatum colloquium in comqiune laudata : A-
micitia Hugonis non fegniter çxpetenda, fed omnino
conandftm nebene coepta male abutamur. . Nam qui-
dé intelligenriahæc eft, led neTcio quonapadto fraterver
fter Godefridus atque Rainherius, Gobthero meo,que
Turonium miferam dixerunr, vos præfto adfore ,v t f i
quemnuncium Odo vobis mitteret, & allpquipoftètis,
& quæ fignificaret opéré adimplereris. Caererum dux
Hugo nafta occafione ex dilfentione Epifeopi Parifien-
fis & A b bâtis Gual. Abbatem noftram Ayarcum inter
cæterosadfe venire orat, id vtperagat perlualum ifi pol-
fe confidimus.Colloquio Toluto moras omnesToluite,vr-
bique ac viris vosreftituite.
Beat! ici Duci experfima Adalberonis E p i s t . L X 11.
Q Vper his quæ certius vobis fignificari quaxitis, nil am-
i3 plius nouimus quam autpræfentes diximus,autlega-
tione noftra accèpiftis. Cæterum vobis liberis amiçis ad
votum pro^jerari làluo honore regio & optamus, & fît
congratulamur. Noftra riegotia vetraputate. Apud ducem
Hugonem deveftramente pura,ndé conftanti abfe
que hæfitatione prælumite.Denique quod à vobis exigi-
mus.lùo tempore veftro ôbfequio impendemus. Imprimis
quoque gratias habemus , quod ae plurimis à vobis
, certiores eximmus. Mêing. Mrinachum ex pètitione Ab-
barisRai. diu perquilîtum Corbeiam liquilfe , Rotho-,
| magumadiffèaudiuimusjinquofidâbiturfkcultas
noftrum 0ivt ih omnibus exequi co- ,
nabimur.
Eiden»,