Ecclefif,
ma&auerit, quam cum catnis origine traxic. Vbicunquc J riam» quæ.fibi magna vidé cur, iuxca fifud Ifàiæt Vaqui
tarnen in hoftijs Chcilti ty pus agitur,per mortem vi&imse) fàpientes eflis in oculis veftris: y t lq u x de eloquçnciæ nitore
non virij, fed catnis in eo mors demonftratur. $edadpro- gloriatur,. vtde quibufdâ^fcrijkum eft : Pofueruntinctx-
poficumredeamnsvfid e ouibmautcapriserit oblatio, fnlocau- llumosfuum. Sed ne cilia placet, quæficUt mcrgulusaqua,
!ßumanniculam&abfymaculaofferet.Siipetkistimcm mafeu- fic carnalibus Voluptaribus abforbecur : necillaquoque
ium, hie veroanniculumpraefeepic eile quod oiFerendum | accepta, quamiaccipitrisinftar maliriacomitatur; fedturieft.
Ergo forfitan&feeminam ouem filiecaptam tantum,fi
annum compleuerir,holöcadftitm fieri eSeedit.Non enim
virtus eadem quae ad labores exequcndosjad innocentiam
folamretinendam neceilariaeft^Quid eft ergo quqdiri an-
niculo fignari voluit fin annofolis citeuittfs expletur. T i-
Ynendum ergo firnplicioribus de incönftantia ruerat f ne
feilicet votiere prælfimerent,quod poftea cxplere non pof-
fent. Melius efi enim non vouere, quant poft votum non reddere.
Prius itaque mentis propofittimfblidä’ndum, ôc tumde-
mum opustartlum aggrediendum eft. Vt enim cuiufdam
fapienris verbis vtar ,dtudeliberandum eft, quodfemelftatuen-
j dumeft. Hocitaquein anniculofignifieatum eft. Quod ve-
lrödieitur^^«e»wf«/rf,iam'rupia expofuimus: quia oblatio
quæ Deo offèrcur,iniquitarisadmixtionemaculanda
non eft. Sieniiminnocentiam erga proximos cuftqdimus,
cauendum eft ne nofmetipfos per internperantiam cor-
ru mpamus. In no cens quippe minime iudicabitur, qui fibi
nocuiflè,iniquitatém diligens,çomprobabitur.
I Immalabitqueadlatus altar is, quod rejpicit ad aquilonem coram
Domino.
Bonorum fimplieitas,per prudentiamacuenda eft. Vn-
Matth io. de Dominus:Eftote,ïnqak,prudenresficutferpentes,&fimpitces
Sunpiices. ßcuteolumba. Siroplicesigiturfint, vt nemini ftriiant infi-
Ptudcntes dias,nulliuskefionemëxquirant. Prudentes vero,vtmar
lorum dolos Temper præuidean t : & ad euirandas hoftium
j inuifibilium fraudes,folicitireddancuratque fufpcób.Ho-
ftiaigitur haec qua: fimplicibusaflqcibitur, ex latere altaris
! quod ad aquilonem refpicitimmolatur coram Domino:
j, quia iufti, Dei quidem fauorem exquirunt : maligni vero,
infidias cum omni cautela profpiciut. Quis enira per aquilonem
figrietur ,incognitum non eft : ille feilicet qui dixit,
ponam federn meant ad aquilonem. Quod tarnen dicitur, coram
Domino tiuxtaliteram liçaduertendum eft:Introitus taber-
naculi,ad orientem erat; domus autemrnterior, id eft, fan-
d a fandorum^d occidentem. Altäre A quoque holocaufti
turcm amat Dominus, amat & columbam. Ergofeientia
cum pace fanttimôhia ajfociandaift. , fine quibusmemo videbit
Detrn. Mphemur quoque inauibus iftis illammagis fei-
enciamappeccndam^ quægemitum, non extollentiam
doceat, quar mifëriam noftram nobis aperiar. Hæc efte-
nim ilia vera feientia, de qua Salomon ait ; Out appoint ftci-
entiam,apponit&ftolorem.Verz eftilla, quaeintclligit vbiiit :
quae dicere cum Pfalmifta poreft mtribulationem & dolorent
inueni: quæ æternæ metu damnations Temper folicitaeft,
vnde iple ibidem præmittit, dicens : Periculainferni iriucne-
runtme. Si igitur deauibusholoçanfti oblatio fuerit D omino,
de turturibus 6c pullis columbae,offeret earn facer-?
dos ad altare. Quis fit iacerdos qui hoftiam noftram of-
ferre debeat, iuperius in bouis hplocaufto expoiicum
eft. Hie vero notandum eft, quod auium holocâuftum,
non ad oftiumtabernaculificut bouis , non ad latus altaris
vt ouis, fed ad ipfum al tare offertur. Alrare enim,
cor noftrumintelligiiupra oftendimus. Soli igitur funt,
quiperfede ad corda redeunt: qui per feientiae ftudium
6c fan dam m ediratio ne m , apud fê in arcano mentis ha-
bitare nouer tint. Offert itaque facerdos hoftiam ad alta-
re, flue dodortuus quite ad hoc informât, flue tuipfe,
dumde profedu tuolatagis: &mentemtuam per exte-
riora prius euagantern,ad ieipfam redire compellis. Vnde
apte fubfequenter praecipitur :
Et retom ad collum capiiefacrupto vulnerisloco, decurrerefa-
ciet[angutnem fuper crepidinem altaris.
Ad collum quippe caput rededitur, v-t quafi cprpus
fuum refpicere videatur. Cum enim màndataDei addiici- ,
mus, dilcutere fe vnufqùifqüe deber, vtrum hæcetiam
opere cxpleamUs .Saentinamquc bonum& nonfacienti, pec-
cat umeftillt. AcruptOyinquit, vulnerisloco. Sic caputàcor-
porepcrillud vulnusfeparabatur, vt non tamen prorfus
abrumperetur. Innuiturergo , quod ja cura caruis mens
Pfdinii 71
Jiccltf. I,
Pfidm. 1:
Quidcygnus.'
Qgid mer
golus.
Quid ac-
cipucr. •
abftrahenda fit, non omnino ; fed ficut ait Agpftolus,
extra tabernaculumerat, in actio ante oftium. Intusyero ; carniscuramnefeceritisindefideriis. In neceffitatibus itaque Ronf. ij.
iniandisquafi fèdesDéierat:propteratcamScCherubim | catniprouidendumeft, nonlibidinibuseiusferuiendura.
qui earn tegebant, ficut feriptum eft; Congregauit Dauid 0- Ruptoigitur vulneris loco, decurrere faciet fanguinem |
nines elect os ex lfrael, Vt udducetent or cam Dei exercituum Jeden- ; fuper crepidinem alcaris. Sanguis appeticum fignificat. .
tis in Cherubimfuper earn. Cum igitur ad Oftium tabernaculi. Sicut enim ex fanguine fqo caro viuit, fiq anima ex ap-
vidimæ roadàbântur,fiueetiam cùm ad latus altaris: per petitu. Si appecitusillius carnal is e f t ,& ipia obtempe- P
idem taraeaoftiumvfqî ad velum fanduarij,madantium ratei,vitam£ü’oqüe eius carhalem, elfe neceffe eft. Si vero i
’■*' .......... ' " " “ * " ’ ” ' H appetituagiturlpiri'tuali,fpiritualiteretiamyiuit. Qualls'
ergo appetitus eius, talis Ôc vita illius. Âppetitus enim,
vitæ origo eft. Vnde & hic dcrnultis ali^, in ioç is, appetitus
formant fan guis obtinet. Altäre vero eot noftrum
intelligi, iamfupra oftendimus. Crepido quoque alta-
ris * bafis illius dicebacur. Nam pro crepidine, funda- ; rc^' °*
mentum alibi ponitur. Sed & bafim pro crepidine,, fe-
ptuagintainterpretatifunt. Fundamentum itaque cordis
noftri quid aliud eft,nifi de quo dicitur: Vundamentumaltud V *
nemopoteflponere,prater idquodpofitum efi,quießchrißuslefus}. î',Cor,P ,
Sanguiscrgoquiruptovulneredefluità corpore, adfun-; j ’
damentumdecurrat;vt appetitus &amor nofter,quid car- jq
nalibus voluptatibus recedit,in Chriftum tranfeat, que m
auis ifta ftudio ledionis affiduæin feripturis difeit. Hocer J
SI autem deauibus hotocaufiioblatiofueritDominOy déturturi-
nim voxillapromittit, ybi,dicimus : Defeçitinfalutaretuum , Pfrlm. 118.
bus & pullis columba,offereteamfacerdos ad altare.
animamea. Dcfecitavanitatisappetiti^vcardenteriamfi-
Aduertendum attendus, quodDominUS cum auesfibi tiât veritatem. Decurrat itaque languis nofter in bafim, vt !
in holocâuftum qfferriiubeat : non cygnum expetit, qui -t. ex affedu Domino noftro czniem\is;Diligam teDomine vir-- 1
magnitudine corporis præftat, qui plumarum candore lii- ' tus mea. Quem enim virtùtem noftram diçimus, quafi bà-;
tidus, collietiamprotenfionecaput in altum leuat : liée iimnoftramappellamus.Sequitur :. ,
mergulo deledatur, quifrequentius aquis immergitur : j V eficulam verogutturis &plumasproijcietpr ope altare ad orien-
■ - - - • - . talemplagamjn loco inquoeineresejfundifêlent.
’ Recolendum,quod ftudibforü oblatio ne m tradamus.
Quid vero ftudio iis, his videlicet qui fcientiæopëra dant,
quid inquam eis tam ti mendum,quamtumor elationis eft?
Scienda eniminflat. Huiqs igitur auis noftræ ycficulagut-
turis proi j cicnda eft,tumor feil, qui de eloquentiæ pompa
admittebaturintuitus. Et hoceft quod dicitur, coram De-
mino,id eft,in conipedu fando rum.Sequitur :
S angutnem vero illiusfundentfuper ahare filij Aaron per circui-
turn. Diuidentfa membra, caput & omnia qua adherent tecori, &
imponentfupetlignay quiburfubijetendus efi ignis, lnteftinavero &
pedes lauabunt aqua-.&oblataomnia adolebitfacerdosfuper altare,
in bolocaufium & odoremfuauifiirnum Domino.
Hxc omnia cum iam fupra expolita iint,repetere fuper-
fluum puto.
.Debolocaufio auium.
C a p . l i t ,
^ I de ambus bolocaufii oblatio fuerit Domino, de turturi -) pullis ojferet earnfacerdos quod Deminus aues fibi
non accipitreni, qui mortibus pafeitur alienis : fed turtu-
xem petit & columbam,quorum columba S ocietads,turf
tut vero caftitatis amator eft. Vtrâque tamen hæc auis
gemerc, non canere, folet. Per auium ergo holocâuftum,
lèientiæ ftudium iuperi us figni fi cari oftendimus. Mani-
feftum eft igitür, à Domino non illam approbari feien-
A
Pluma.-'
Oricns.
lob, 41.
B
lue. i.
Ciacrcs.
ç
Gene. 18.
D
jAfceilse.
H
Ji.Ccr. 3. j
\pfalm. Sî]
W din.Y?.
jAfccllas.
Jfiangere.
briri folet, excludendus. Plumævero quëfuhthifipere- i
grînorum ftudiorüm leuitas,Vt vèrfificandi peritia i aialè-
,dicorum gàrrùlitas ? qua: omnia bonài menti dönfiiiiim
me'tuenti, & cifcalamenia poriüs ccpupa|æ, nihil rémedij j
mhil vtilitatis potérùnt cônferrè^Plumç çrgo & ipfeproij-
ciantur, vtaferuis Dcihuiufrnodiftudiâ contemnantur.
Non enim leuibiis & fuperflüis mens, quæPeüm qurerit,
occupanda eft. Vbi autcmhæcprbijcidebeai^t,lexfignarr-
terexpreflit. Tropeàltdre, iriquit, ad orientaientplagam, inlo- !
co inquo 'cinereseffundifolent. Per oriëntem, vnde mundo lux j
hnmitdtur, diuinæcognidonisillümihauohemihtellige.
Ad orieqfëm èrgoinHaribnem nôftrâni abijclmus • cum
pei.magnitüdinem aliquatenus contemplantes >9 deno-
bis humilia fendre i n cipi mus. Quantb éhim qüifque mi-
iius yidet 3 tanto minus fibi difplicet. Et quSHto rriaioris
gratiæ lumen percipit , tanto amplius ïjuod defeplahge-
re debeatagnpfeit. Vnde beatuslob cum præmififleti I Âùdituàurtsâudiuiie, nuncautem oculus meus videt te ; ftatim
fubiunxit: Idcirco tpfemereprehendo -, érâgbpoemtenïtdm. Ex
cognitibne igiturdiuina ôc ludtum concepic, de eleuatio-
nemdepofuit.ïfaiâsquoquepoftquam dominum iedeh-
tèrnluper folium excelfum vidit,àdfeipfum rediens ait:F«e
mihi quia tacui ,quià pollutus labijs égofum. Sedôc Ieiechiel
de quatuor .animalibus loquetis aicit :, Cumfieret vox füper
firmamentum, fiabant, & fübmittebant alasfuàs. Àd vocetn
quippe defuper venientem alas deponere i eft; cognità fu-
pernäpötenda, virtdtes proprias humiliarei & confide-
tadone creatoris i nihil de fealiüd quam abieëta fendre.
Ad orientem ergo vcficülä tumoris abijd'tür>cu'm £>eo cb-
. gnitohomonumiliatur. Ad ptienfem quoquepiumæca-
punt, quiafideidiuinæ lumiheBercepto j melitemquam
pénétrât timor Deij quam falutis fuæ curafolicitàt, raini-
, me fiiperfluis ftudijs Operâm dare delcârat. Sed quid èft
tum ad odentalèm plagamipaproiici^ubèantür j quod
lociis cinerishuicofficio deputatur î Etquîdem locus ifte
prope àltare érat, in quarricpncfematorum hoiocaufto-
i’iim ciherés déponebantuf. Sed quid coticrcmatà holo-
tàiift^, niflluftpriim éft vitäcönfummata î Cinëres veto,
reliqui^fçiliçef illiuis concférnacionis, ab altàri depoUun-
tur;qüia quodiuftispöft hanë vitam reftat a præféntiëxer-
cidp, &fpiritiis in re q u iem ôc carö in fejftilturàm recipi-
piuntur. Se.d fîhoc folicitus perpendas, fi anxius fiiftineas
quod protinus futqrus fispoftmbrtehi vermisj poft vër-
iïiém abieétiffimus pu luis, qdis nie fuperbiæ, quis leuitad
relinquiturlocus ? Inlocô èrgôfinërisi id eft , ifi mords
îneditatiohë, yeficiilam buniplumis ptoijçe f ir t dum iu-
giter finem tpiim çonaitionçmque môrt^litàris cogitas, i-
hanem iàbtàntiâm cilm fuperfluis omnibus dëppnàs.Hihc
èft enim j quoft Â^r^âm.Dëi Collocutiohe illuminâtus, cü
'feipfurn re^icèrët, ôc quid prpdnus Futufüs eftet attend
derct j ijüafi in loco cineris ad orientem veficbl^m prpie-
,citj cuin hümiliatiis .protinus intulit : Loquàr ad Dotninüm
\ mMm,cumfimpuiuis &cinis. Vides itaque prope altare lo-
eufnefle,inquoauiculæ noftræ yeficülaçum plumispro-
ijciendafit:quia.ftudiöfcjeuiq;iuxta eft, Vtfèilicet ex propria
conditione cogniriohem^oncipiat,qu3eexpuifà fu-
perbia eum etiam a fuperuacuis ad confilij grauicatçm
, compëllat.Sed iam procedamus.
Gonfringetque afcellas eius, &nonfecabit, necferro diuidet
eam.
— QiLldinafcelliSjaiarumfcriicetradicibus qqæ yolandi
orhciüm poflident, nifi virtus contçmplationis accipitür?
Rationis enim lu mine quafi alàruni^gilit'atc,, ad fupërna
téndimus. Iftæjgitur afcellæfrangendæ fiint, fd eft ,in co-
gnitionis diuinæprofedtu omnis præ'fumptio tepfimetida,
vtyirtutem contcmplandinemo fifii trib.uati Vt tlemo, ad
îpiritualemi mcditadoneîh vires fuas fafficere præfumât.
âff ellasfrangere riôluërunt, de quibus feriptum ,
eft’.Quïacum cogùouiJfentDeum, nonficut Dtumgtorificauerunt,
autgratias egerunt : feddicentes feéffefapientes,fiuU}fan£lifunt.
Has autes fregerat, quidicçbat i^onqiiS^ugàmesfimus
cogttare qliquid a nobis y quafiex noHti'fedfi^tèn^arn i^ a ex
Deoeft. Et alias:Dominusilluminatio mea. Et, Tuilîuminanslti-
cernam titeamDomine.Âfcéiis^et^o frangerc,eft aefinien in-
j non ftbi fribuere, fedfub dlufiio munerp humiliter
p»o»leubu,mfernimuUtù)tt. Ptopriitra quippe fuper-
boçurn e# , te de fe ptifumentium ; diüifionesin Ëccie-
»?hcere,&cpmmuhjfi4iiconttafiadogmatäpi:idicate;
Non eft igitur auis noftra ïçcanda* necïérrodiuidenda-
*Juiàquicun«pië c4te r ii'W lia J i!li(ju3dm{aénàq^tbifc'
cerunt, càueaot bmuiraqdis Hecefle eft, ne corpus Chrifti
dniidantine fuâéerudiçionïs præfumptione ,d doiärina patmmirecederepræfumanrSicenin’.&
ipfidiuidüntur.Ëurfi
ftdeiperdunt inregritatèm :• & quod afij pfer cos patiuntur,
îplisimpuc^ndum eft,tefte Salomone ; Qüiaqui fcindithti-
$m, vateo-.tiràratar.Siquidemfciflionis eyrHem vltio ab
e ° exipetur.'&quüdalijsinrulir yulnusjnfe quoque patietur;
Notandum yero iuxtalitéram, qùbdtüptioillayulnensde
auap^diximus,nbhfettpifedtpttiotie,Velquotjuo
alto modo fieri (olebat i Ferri quippe feaio', omnino
non admittebatur, Sequitur. ' *
Et adolebiifuper kit are, ligtfisignefuppofito.
i corporalibus exerçiti|s fupra oftedimus, idem
mfpintualib^is ftudijs obfefua'ndum eft: vt fcilicér cumlc_
aiopioperàm.damusj ijt cogitatiooiBusnofttis non adiptlcendæglortæ
appetitus,Tedædificàtiohispropriiviuàt
lntuiFUS,Ardeatfer|bfi.petiltatehoftfumiignisimmiffiis
^ms.nonalienus.leddömeftieu^vtitraudijshojlrisnon
oeftto diabohco agitemUt, ftd diuin o fpiritu irtcitemùt
Hçltuujlumma<i
bt mpériora quæ dé fiacaue didta fiint j récolas : videbis
ptorectq, quam accèptabilisDeb eius oblatio fit Auis
quippeiftaqtiç ad altare ofFertürjicientia videlicet per quâ
iibi mens redditur ; cuius caput corpus ftium refpicit quia
in omnibus q u i légit, vitam fuira û b riliter difcuHt, cuius
tumpitutviiinus,dum cito mortificàtur,cuius fanguisad
crepidinemaltarisdecuttit,quiaaffeSits illius, vifibilibus
çontemptis, Chriftutn fitit, vëfitulaqiroqiie cum plumis
ptpijcttur.dumelatio omnis &iupéifluitas ab càrelpuituf,
IdfficttlSynhbidedpeoaflctibituripofttemdtcuhipefpicisScfideiintegræobferuântiam,
ferrirefpuit feaioném, fcièutia eam
quæ toc virtutibusillufttàtur , mitatisfiboni odoris cota
Domino elïè perhibetür ï Complcto autem holocaufto-
tumnuméro.lexàdfimilælicrificiumtranfit dequoet-
iamquidfanciantj audiâmus. ^
pefacrificwfimtU. ^
C a p. VI. _v
A Nim a cum obtulerit oblqtionemfaçrifictj Domine,fimila eût
eius oblatio,fundetquè fuper eam àleuin. -
In præcedenti librô legimus j quià poftquam cun6tà
compléta pint,.qiupad conftruâaoné tâbernaéuli pertine-
\>zni?ôpeiuit nubès täbefnäeutum, & gloria domini impleuit illud. ■
ociyôeföö quodpmniaMoyfi&verbaßcfaaa,intus quidc
^ P ^ ^ I P ^ i i a^cxteriüs veto hübe adoperta funt.De qua
S“ : • em Cutwûgitür j quia Nonpoterat Moyfesingrediieâumfcedef
is,nube operienté oniniày& maiefiate Domini certifiante,
îpdæi quippe, quorum tÿpum Mayfèshicgeflirà legis
intelligenria exclfiduntur. Tanta eft enim in fpiriiu excel-
léntia & fulgor,tan ta in liteta Vilitas & caligo »vtiippiétes
eoruih ocüli néciftam péfietrare, necillu valeanttolerare.
‘Nos igitur quorum oculis verfi lumen effulfit, vt reuelata
faciegloriaDeifpecularipoflîmus, in legislitera fpirïtua-
lçmfenfum inüeftigemus. Et vt ad propofitum redeamus
càpitulüm,in primis quam rationabili ordine legislator v-
tatur,perfpiciamus. Tria nanque holocaufta defcripfcrat,
bouisjouis&auiü.ln quibus, bûisquidem holocâuftum
rioniuxtagradusprpfe&um, fèdadfolam infirmorumfu-
feeptionem infertum eftrvtlcilicet quiad labores non füf-
fiçerentjfalteminnpcehtiam cuftodirët. A bouis vèïolio-
locaufto,ad auiü oblationem copotensafcenfuseft. Quif-
quis enfin àd fapientiæ ftudium anhelat,nece(fariù m priés
habetlaboris exerçitium ; per quodvidelicetmorib.cafti-
gatis,ad perpipienda/ententiam fiat idoneus, ficut feriptû
eft:Fi/i, concupifiifapientiam P conferua iufittiamy&dominuspra-
bebit illam tibi. Poft auevero fimilafequitur : quia quifquis'
Lcaitici
cap. il.
■ Ecclefi i.
S iHwfl1.ret.r1u.Tm.10. p e f
%