
I ^
\feruipeccato, liberifuiftiiiufikia. Sine his ergo liberisreuetti
debet mullet ad pat reift iuum.-vtfi iatnad peCcandum pro-
jmöaffe&urion ducitur>moftuUs fiquidem ille eft maritUs
eins, fic & veterem confuctudinem vincat, & eorum inter
quosfbrfitan viuit, moribusperuerfis tefiftat: vt nulla öc-
cafione prima opera iam facere cogatur,qu* fine liberis ad
pattern rediteiubetur.SequItuir:
Omnis alienigitia comedendi eXeisnon habet potefidtem.
Repetitio'ifta corifirmatio eft. Sic enim in fcriptura n5-
nulla ijepmsdicüntur.äutpr^cipiuncui^vtirrefrägabilem
affertionis fuaeinfinucnt certitudinem, veläd fiii obferua-
tiam torpcntem excitent auditotem.Pdftremp/poftquam
oftenderafquibus fan&ificatorum interdicatur acceffus, fi
quisexeis coritra.pt<Eceptüfecferit,& qu£ fibi tangere nob
licet, vfurpauerit.-fiduraadhuc hie viuit ,intellexeritpe.c-
catuvn fiium & corrigere voluerit, quo pa«fto fatisfacjat, legislator
infinüät,cum filbiuneit: $
Quicomedentdefanäificatis per ignotantvam, d'ddet quint am
partem turn eoquodiomedk,&dabit Sacerdotiin fanttuariutttinec
tontamwabuntfanäificdtafiliorum lfrael,qudofferuntDomwo,ne
fortefufiinedntmquifatem deli fit fin, cum fanftificata comede-
tint. _ A . , . > ■ ft : * . -
Haecin tibro hilius operis tertio,vbi etiam de fan&ifi.ca-
tis tra&atur,expofita recordamut. Sed de his quae ibi di£ta
fun t,paucä repetimus,vt prafenti capit.GttisfaciamUs. Co-
meduntian&ificataperigaorantiam.qui quod nonhabßt
ft habere putanteS,contra fas, cum ipfi indigni fint, lan£ti-
ficationem fibi vfurpant.Ifti igitur reftitueredebentSacer-
do ti,quod illicite rapuerüt: vt opinionera fah&itatis falla-
cicervfurpatam,eis qui dignifunt»derelinquant.HäJcaute
IR e g .i.
loa». I}.
Pfalm. 7d>
turn.' Primttm igiturde holpcâuftis mandat* vtmafcülinà
eligâtür èc immaculata: fi aütem màculam habüerint,non
oftërarltur.Idipfum veto in priricipio voluriiipis hüiùsj'cü
de holôcaüftisageretUr,pr*cepic: hpfque»qüiâpræcepti
huius.rnyfterium,pröut nobis vifum éft, tunfc differuimus,
eadeftvrepetere fupetnuum iudicamus. De pàcificis quoq‘,
eadem decernit quæ fuperius >. rioû Vt mafeüliüafint» fed
immaculata.
HöhiOjihqüit,^«» obtulerk vittiMdntpdcificorum Domino, vel
vota foluep,velfionteojfcrens,tdmdebobü$quam deouibusfimma-
culatum offeretytaccèptdbilefii.Oninis macula non efit ineô,
! O quam lugenda e ft humana ignptàrStiai Vidèm’ enini
nonnullos, qüi cum in fecularicohuèrfatiortefe offerant
potnino,ftde facultatibus fuis pâiipéribustribùât,lri:hôc
le plaçituros exiftimàm i cum fint fortafiîs àÜültëtiis foed i,
trùdelés’in rapinis, in periurijs Dçiipfiflscontemptores i
hec àttendunt quod dicitur, Qmobtulefk victim amp acïfico-
tum Domino jmmdçuldtum offeretjt acceptabilefitiomnis macula
non eritineo. Sed quia nec hanc partëmirt traôtàtu pacifico*
rum praetetmifimus,niirtc tetigiflefitfficîab Notandü fane
quod fcripCum e ft,omnis macula non èrit in to, non tiifî dë ëa-
pitalibus màculis accipiêndum * quæ à regno Dei fepârànt
hoïTlinem, quas etiam lèxex parte fubtüS adiungit : hëföl'a
fum fit quod alibi dicitur, non iufiificàbitur in tonjpeftü tüo o-
mnis p»«e«î: &,qUoniarU in multis offendimüi omîtes. Sequitur :
Si cæcum fuerit, fijrattum3fîcicatrtcem habens, fipdpulasaut
feabiem, velimpetigmem,nondjferetiseaDomino, hequeadolebitii
ex eisfuperaltdrè Domini.
Eafdem maculas qUasittiaèërdofib us fuptahotauérâtj
hotat&invi(ftiiUis:qük quodin pffererttibqs vitiofumeft
reftitutioinfanâ:uariofietiiubetur.Hoceft,inverafan«Sti-i l iahisquoq} aliæillorunimiUiftërioDorhinppræfentâturj
tatisintelligentiaidumhomo&fuamimmunditia,& aliotum
fanclitatem cognofeit. Qupdvero quinta pars infu-
per additur,quinque funt corporis fenfus:& quicquid ho-»
mohominiinnotefeit, perhosquinq; feniusabartimain
animam tranfir. Re die igitur per quinariutn occttltotum
manifeftatiointelligiturquia ( vtdiximus) bifi per hoS
quinqdenfus,nihil ab homine hominireuelatUr.Reftituat
igitur hotrto Sacerdoti quod ^llaciter vfurpaUit, vt 4pud
confcien tice fux examen dum fe ptfccatotem, ilium iuftutti
reprehenfibile eft.Qüpd enim variatum Videtur, cicatticis
fcilicet pàpularumq^ intérpofitioj àd fâcerdotûm réfpicit
lepram,de qua fuprà dixetat, vt fi qüis eX eis leprofiis eftetj
fanéUficatis Vefci nortpræfüineret.PapUlas natnqjlexhui^
ceranominauit:quod ôcin tradtatu lepræfupra oftcttdirh^i '
vbi in conclufione dicitiir:H<«cefi lexomnis lepradrpefcitjfurd,
iepravefliuiit & domotWm, dcatricis&erumpéntium papular Uni.
Gum igitur in Viôkimis iftis cicatrix reprehenditurjnöhilla
accipiéda eft,quæ perfiîdatn rfecipit faniratem; fed qüæ veagnofcitjfibifubtrahat
fandèitaté,illiveroconcedat.Addi- j terem repetens immunditiam, maculam aibam vélriifam
tur & quinta pars» ilia fcil. quai ad eXteriorum fenfuu petti- oftenderin quodifcprx tradtatum legentibus, manifeftius
het operarionemtfi Hpc non foltim fehtiat cof de,ièd etiam ( fiet.Èft ergo lepra hulcerisiètt papularum,& eft lepra cica-
fateaturfermone. Gutverofacetdotibusfolisfanftificata j triers*quarüm quslibetinpecörerëperiatur,immundüni
debeant aflignari,ab alienigciiisâutefonon debeantvfur;
parindonea &C cfmni acceptione dignaratio redditur»cum
iubinfertur.*
Ego Dominai quifanftifico eos.
Vere enimDomineDeus meus hoc dignum,Koc iufturri
eft,vr quos tu fandtificas,fandfcihabeantur.*qui veto fandti-
ficare leipfos volunt, fibi tribuentes quod tuum eft, oroni
fan dti täte priüen tur. N on enim tfifanctus vt eft Dominas,neife
efi alius extra te. Si laueris me» nlundus ero : nifi laue ris me,
partem tecunj habere non p otero. Domine,memoraboriufii*
tiatuafolius.
Vt immaculatafint qua Domino offetuntur.
C A P. V. '
T Oqiiuius efiDominusadMojfen,dicens:LoqucreadAaron &fi-
A-jlioseius,&adomnesfilios ifracl, dicefyad eos : Homo dedotno
lfrael,&de aduenis qUi habitant apildvos,quivbtaleritoblatiortem
fuam, velvota(bluetts, Velfionte offerens: quicquidiüudobtulerit in
holocauftumDominivt offeraturper vos, mafculus immaculatus
etitex bobus,ex ouibus,&ex capris.Si maculam babuerit, non offe-
retis,nequeent acceptable.
Diftinxerat fuperius eos qui de fiirpe étant Aârbn,qüoS
ad öfteren das admit teret höftias»quofVe âb eodem officio
macularUm fuarum caufa repclleret : dixerat, quis fandtifi-
eâtà comedere,qnUve ab eisabftincre deberet»nuncad ho
ftiarumdêfcénditurdiftitlâ:ionem,&qucÈcrffcrendaé)quaÊ
refpu endte fint, de ter minatur. Quæ difere tio t am fiiccrd o-
tibus quam populoinfinuarilubetUEtquia& populo câué-
dum eft,vein öbiätionemDelfiii nihil offerant quod non
ficidoneum: & iacerdotum eft, vt reijeiant, fi fuerit obla-1
eftirton poteft offerrijttëc inter vidtimas connümerarfiScä-
bies autem quae in hoc löco pofita eft, iugis feabies intelli-
gitüt, quöd patiloante mànîfeftiüs Cxpreflilm eft. ScabiêS
nam que volatilis quæ cito recedic, nôti tànti ponderiS eft j
vt imrnunditi^deputetur.Hmcenim in tràâatulëprç fcri=
ptum eft:Si obfeuriorfuerit leprd, &hon creuèrkin cütt.mtinäa-
bithornirtem Sacer dos,quidf:abies eftdauabit^ vefiiiHentäfud, &
m un dus erit. Haec omnia lâboriofam ëXigunt difputatio-
hem: fedquoniamdiuerfisin locis traflktatoètoittimüs,
tépetere nolumus,quæ repetcrefinelabora hoftpoflùmus»
Seqiiitür;
Bauern &ouem,duré & cauda amputât is, volunt arte offerrepö*
tefi: votum autem ex hüfolui nonpötefi.
• ■ Miräri finis noö va'leo, quoties fti ftylo Spiritüsfäfläi
tantam fermonis humilitatem perpendo* Qüid ëtiim Do-
mineDeuSjfi de baue aut bue caudaâmputâtàfüeritjmin’
ne accéptabilis erioTantaigkur lupethuiüfitiödi vidfcimis
tibi fölicitudoeftiVt in pecoribus tibi immblândis attëtiüS
difcutiasjcaudas an habeant,an fine candis adaeniantîSed
cüriftaloquimurJNotumëft eruditisindodtrinatua»non
effe tibi de bobus curamimiramur tarnen mifeticors pater,
imo ( Vt didfcüMëftj fâtis mirâtifaônpolfurrtus, qüod fa-
pientiatua vt noftræ infipientiæconformetur» adeo ft de-
ponat» vt cUminfantibus iftis quodammodo balbutiât:
miramur»ift vafis tam vilibus tantas feruari diuitiàs : mira-
mdr»quod fermo tüüs cüm cäpaciöres ad ccelum leuet, co-
tam minus capacibus ab infimis ft nön leuet. Videamus
itaq; quid fit quod dicitur, bouemveloücm, fiauremvel
eaudamjpèrdiderint,fpô|tepoffebfferri, votumvero exeis
non poflepfolui. Adhuc fiquide vitfttmarü difeuffiö agitur.
In aure itaq; obedientiam, in cauda Vero quiafinis éft eprteuil.
i,
Ë
iZeuit.y
F
Èfalm. 14.,
Iacob. j.
Leüii. i4i
G
! Lernt,iy.
H
I .Corint.9'
Autii.
Cauda.
ppjçisitntelligë perftüerantiam r.Si ehim homoinpfopdfi-
to fup vfque ad finem non permanet, caftdam non habet.
SiarbitriofuoVëlitviuerejnecalicuifubdit’ éflejeÉiamriec
aurëmhabct.Si tarnen huiufmodihoftiamfpontefuaoffe-
rat-,placere poterit: fi votü foluat.fufficere n ó yalebit. Ver-
bi gratia:Vpuifti cpntinehriä ne carnes comedas,ne mulic-
rem cognoftaSiiam ad continentem vitam voti tui necefli-
rate conftringeris,vtiam aliud faeere nonpoflis^fi$)eü irritiere
non vis.Si igitur vis ipluërë votum tuum, caudam ne-
ceffteft habcat pecus tuum,Si non perftueraueris» vidtima
fine cauda obttälifti;ideoq; votu m non perfoluiftiddem de
aure intelligendum eft,Si vouiftiDepöbedientiä,vtaUeno
imperio fubditus viuaSi &alieno arb^trio quod agendü eft
agas:neceflèeftvtquodvouifti,cuftodias.Sialiquandocó-
tra prælatum muni contumax ex titeris, & concepto ipfius
imperio,tuquod tibi redlutp videtur, agere^Volueris,;vi£tic
mam quidé offers: fed quia fine aureeft,votoperfoluédo.
fufficiens non eft.In votisitaq*, ficut maior eft corona fi c6-
p le an tur, fi ctnaiprëft re a tus nificonfumme ntur.V ndiqù e
cö ftringim ur ad profeâum, dumillinc gloria promittitur,
vtperfeueremus hiqcreatus intentatur,ne voto npftroqc-
quam fubtrahere præfumamusi Si-vero fine vpto aliquid
bonriopcrisarripcierisjcorporisaftliótionemipalipcrumfo-l
licitudinem vel aliquid huiufmodi:in arbitrio tuo pofitum ;
eft, quand o facias, quatidó quiefcas,nec perftuerare .coge-
tis, quia non vouifti, nec alij iubenti fubditus efle. Offers j
•ergo viófcimam fine aure, fine cauda: nec tarnen refpuitur:
quia non fecifti votum, cui confummando integritasilla
q.eceftariaiudicetur.Aliud iterum in yi&imarum examina-
tionë confidèratur.
' Omne,inqmt,dnimal,quod velcontritis vel tonfisvelfeüis ab-
iatis(fetefitculisefl,nonofferetisDomino:&ittterraVefirahocomni-
notiefaciatis.
Mirpr fi Iudæi hoc præceptum etiam in vitulis fuis ftr-
uaueririt, anforte tauri non feófci aratrum potuerin t pati :qa
diiftum eft,in terra veftra hoc omnino n-e faciatis.Sed quo-
mpdocunqi pppuliilliusft habuerit confuetudp,quid nor
bisDeuspraeceperit,non quid homo fecerit,confiderandü
eft. Primumitaque qugftio occurrit, cur Spiritus fan dtus
per legem in pecoribus abominetur,quod per Ifaiam Pro-
phetam in hominibus apptobare videtur. Sic enim ftriptü
eft: Non dicat eunuch us,ecce ego lignum aridum, quia hac dick Do-
ttiinus eunuchis : Qui cuftodierintfabbata m e a ér elegerintqua
volui, dabo eis in àomopmea & in mûris mets locum, & nomen melius
àfilijs éffiiiabùsSic&t in libro Sapientiæ:Fè/jx,inquitJîe-
rilis& incomquinata, quanefàuit thorumindeliäo-.habebitfiu-
ftum in rejpeäione anïmarum fanäarum : & ßtado qui non opérait#
efiper manui filas Iniquität ein , nec cogitauerit aduerfusDeum
nequißima: dabiturenim iüifidei donum eleäum, & for sin tem-
plo Dominiacc'eptißima. Moyftsautem iNonintrabitjnqfiiz,
eunuchus attritisvel amputatis teftiçulis ecclepam Domini. Vhde
& in hoc loco ipfa quoque animalia, quæ feâa/uerint yel
attrita,dicitnon débere offerri.Fcecunditatcm quoq} qua-
fi pro magno bono reprpmittens : Si cufto dier is, ait ,pracepta
Domini Dei tui, benediäus erts inter omnespopulos : non erit apud te
fterilisvtriufquefexus, tam in hominibus quam in gregibus tuis.
Quæ eft ifta inter legem Prophetalq; contentio? Hinc fte-
rilicas felix aiferitur, laudatur continentia: illin c fcecundi-
tas prædicatur. Nonnevnusfpiritusper vcrofquelocutus
eft? Y cire vnijs. V bi enim non incelligentibus magna vide-
tpr difeordia, incelligentibus magnaapparet concordia.
Moyfes namqj cum carnalcm laudat propagationèm, fpi-
ricùs adumbrat fcecunditatem:quæ nec liaise difplicuit,vbi
ait : Laudafterilis qua non paris,erumpe& clama qua nonparturis:
quia multifilqdeferta ,magis quam eius qua habet virum. Item-
que:Domine,à timpre tuo concepimtu, * &parturtuimus &pepe-
rimusfiirituin falutis. Mofaica tame traditio in generis mul-
tiplicatione fuis temporib9 etiam carnaliter o b feruata eft :
quoniam antiqnus ille populus terrenis adhuc occUpatio-
nibus irretitus, venturæ generationis iuftitiam non loi um
in parabolis audiebat,fed etiam viuendo vmbram illius fi-
gurali ter obferuabat. Hqn igitur latebat Moy fen quæ effet
dignitas virgihitatisicum fummoPontifici non viduammó
repudiatam,ftd tantum virginemnubere concedebat. Nó
latebatètim quæeifet inthoroetiam maritali contamina-
tie, quâm non experta ftcrilïsilla & iric(iinquinata> per fa-1 E
pientem felix effeperhibetpr: cljtm pofttoitutn ,poftpar-
tumiraulierpurificariiUbfebatur. N d n e r g q ftg i s la tQ r iUuit.i
trariafenfitlfaia's-, cüm^üriuchoSi quifcificetpropterre-
güum ctrlorurn fe taftraffenfe beatosaffermt: fed clàriratÊ V*
vulmseius.nonihtuëntibusreuclàüit.Tàqquâmdiçeret:
Yidetur qûidemVôbis filij Krael ; cum audi.nçîn ïege , Noti
Detu. ij.
mtrabiteunücbus eçclefidm Domittï:ci\mz^ qUt
nonfiifckauerkfemênithfrael: vidêturînquam vdbis, quod
Matth.xf,
Ecclef 10,
G
fcà nolitefic
exiftima|:^olite fie credere, në/citis quci ainimo le- ^
gislâtotnâÈc proï%utüs;fit, quiahæc dicit Dominuseunu-
chis} quicuflodieHntfabbatq mea, i&ab opéré corruptions cefiaueritit:
hdçfunt namquemeafib1?dtd,hmeÛ:,mihi accepta:^* eU*'
g^yntquay,olûifi\\iva videlicet optiniaffi partem,quam ra_| r
ximeineisampleiftor, vtfint&cdrpore fan<fti & ISpiritu“:'
dabo eisindomomed &in mrisbheis locum, &nàwett melius qfik
iqs&filutbtu'.pjti hi jfçilicet, qui i ijter eleûos fdrte.m acce^-
runt, & hunctamengradumhonoris àfcenderç.nonpo-
'fuerunt.tamigitnradhoc quodpropqiueramusreuerten-,
dumeft,ËtqpiadiximùslegislàtdrerhTuomtirehgurâIiter
loqUi,debemus pr^ceptihuius myfterium pcrfcrucari. Oquetefticulis
efi,nonojferetis Domino.bloc etiam de hominibü^
præccpit,ficut paulo ante commemorauihjus:Vt eunuçh^
attritisvel amputatis t^i?fticiiHs,nohititret ecclefiâDomini.
•Notum eft autem,eunuchosgçnerare nô poift^Gen d ratio
vero D eoac cep tiftlma i lia eft, de qua dicit Âpbftolus: In
Chrifi 0 lefiuperEuangelium ego vosgenui.ln hac itaq,gëneratio-
ne,ftmen eft verbum Dei.'Cuiusftniinis rnioiftri; tiifî trâ
hantur prolis défidèrio, nifi ipiiicali ampre fuccen(i,lucrS-
disanimabusinfudent: ipadpnesvtiq; iuht, fterilitatisfuæ
ratidnem JDominorcdditurhaudituriqjquodaudiuit ma-
lus ilie ftruus pigép,Auferte ab eo talenfü)n,&proîjcke cum tiï
tenebras exterioresiibi erkfietus&firidor dentium.De hui u i m odiipadtmibusloquitui^'
iiKSirach:Co»c«ptyfe«fi4,inquics,
Jpadonis deuirginauitiuuenmam.ita & quifacttper vint iuduium
tniufium. Spado namq; virginem opprimens, non ptpijëm
quærit,quamfcit ft gignere np poffe»fed filælibidinifejtuit:
& yirgineni qùarrffoecundare non poteft, poteft tamé
lare.Ita &doâ:priracüâus,qui nullo ducitür filiorûaffeéfcu
cum ergaaliquemfuiorefpccenditur,immoderatcyindi-
cât, quicquid effèllud vnde offenditur. Non igitürtrudu
quæritjftd fuæ iracfidiæj&tisfacitmeecorf igereftudetj fed
punire : vnde & innoçentium mentes corrumpit, quia ad
iuum odium illasaccendit,$padoncsergo.ifti,pei nonintrant
ecclefiam: quiadiuihoiudiciointrafidelfumnume-
rumuon cürrunt, * quibus cum pr<|defft poffunt,prpdefa
fecontemnunt..Notandum autem quod dicitur, eunuchus
attritisvel amputatis tefiieulis.In tefticulis namque gehërândi
affedUodefignatur.Hçcnonnunquam,licet aflit,atteritur,
cumdoétorad prædicandum ipirituali defidçrio traifituf;,
ied ne prædicarepræfumat »alicuius potentis terrorecom-f^H
primitur. Voce autem veritatis nô paftor, ftdmercehariui *^ *
nominatur,qui videt lupum venieutenü,& fügitr vidèlicèc | - w
human o timoré pertèrritus,cum loqui debeat,iub filentid ’
ft abfcondit.Nonnullis vero omnemalieni profeôtus coh
cupifcentiamnegligentiafuhtrahit,dumfinecHaritàtefti-| '
gidijde aliéna vtihtàte non'cpgitàntrautetiamiüuidiaab- '
cidit,dum human çlaudis cupidiffoli fapientes veirèligiofî j
videriappetûtj&aliosimitatoreshabcterefugiüc.tdiigkür
amputacoSjilli Yerp,attrkos tefticulos habét.Sedqanohdë
ho minibus,-fed de ânimalib9 loqui iüfçepijjius, ‘qcÔtritifcf
tqnfis velfedistefticulisofferriDno prohibentur; nüçad
fimplicioresftylüsvertéduseft,quidocendigtatiâhonp-
cepyrütifed per do(ftoresimbuti,hofti^ ifornitiftçfieri mef
rncrüt. Hisitaqj.fiçut&spodoribus, cauendü eft,nefteri-
les inuëniantur: quia licet dotftoribus infruôÈù lion valelt
æquarijfuitngenerisnondebetfoecunditatepriuari.Eft.n.
etiâin vno homine qutidSmddo codiugalis cppixlà, du rÔ
mari ti perfo nâtenec,yolütasVerp vices vxoris eXer cet^Mà-
ritus auc ifte quàfifbnce feminis?gèftaç, fimemor diuihorû
eibquiprü, feruat apùd ft vnde voluntaté grâuidâ feddat,
&defideri,u illi bonjt pperatidnisinfündactHjeceft tiamaj
fcecunditasfiliprùm^litoluntasadbene qpéiandum in-:i