M s
G reg PaU . A rch T k e ff. P rcJofo iK ei*.
8c inaniomomm inltmmentorum o b lcqu cn u flim ^ q a f
qa'è Ancciamadobeim^avirtutismui^ia, ïllis lqngem-
candiora, facilia, naturae .congracntia, incpmm öcaoue^
fnrium, & velutirepugnans, fcdinoftra.holfalitcr fum at-
fe ftam ! At id tibi dicentinon credctcntfgtcgi) ytftores
illftnartyrcs 8c hi iudices vilturam caltorcs, quicdrporamcerTaminibusjincotporeotutnnaturascxuperarunc.
Verum tempus eft * vteomtnquap&ximusfuiftmacapica
tecenfèamus,8c opportuidomcongruentioraquepercurramus.
Accufatrixmèa mqns couuidtacft, nihimn i vitio
ivettbte: fedfruftrainiuigetemihi, 8cqusmcuIpatMunt
aqcufandi ftudio 8e calumniofe,quaeque.mihi penurttunr
turanatum.culpate.Defcnfionqmeacoinptobaul.nullam
aut iniuriam aut contumeliam me D om ui® tamo-;
lum,imperatrici obièquens,mftri*rnentiim el q ua mo rnp
, ^atbittio vtatur, inferte potuiflè: M . ip f iw > o a u s fo ” '
cordiw.orpeXcentem,.8cimbedllitatemóllercentem,malum
euadere: 8c cumoppituiflêtintegere.hancetiampm-
nasexigere. Ocalamitofum8amfemmme/quisparcct;
quis nuferebituf i .quum etiam cognataprens8c mecum
coniuiaianon mifetemr ,neque,meis afThdtaciombus refertaSietm:
fedpta;tereaquSnuncpan.or,«cmpoftenim
patiat eius opera, infuper aliudieeentius excogrtat,mqm-
fitibnes, Utes 8c coi>tenripnés;tfibunalia ^ ito stor tore s:
quail n o n e aq u ® miferumpatior rpfapeccante fumciant.
Deirequalitatem faduofa coneupiuit, 8c ftatuU'ególuo^
talitatefumioterceptum, 8cad pulueremmatremieuer-
■ furum-ne qua; media; iqterticy.iuur calamirares & obiciy-
nitatcrtneraVem, nuditatem , flculnea velamenta , 8c
cqriacea indumenta, aculeatarum fpmarum 6c m biilotum
aaes. Inuidiamlfifc conflagrauit ,4c mrhitabe mpiefadusvultus
cbno d it: vb i yerofiatremexofahatremeit
. auia trucidare, ego ftatim trémulum 8c queribundum ac
impofito figno notatum 8c conuidum vambar. Impegtt
mens in legis lationem, Tèlprophetiam, yeI6cetdotij dignitatem,
8c mihi m alediceqti® fuppUcaa fitmiterinlub
en tn r.a c ftatim ieprbfunfefficiot. Ip f i angelo taufta
nunciand diffidit.Sc mea lingua filenuo compeditut.hic
aftufcetnime mäbedeceptaeft, Sf ego excmcoc, 8c in pn
ftinum détrudordn pauca multa conttahamrant Cam cum
mente colHgatum humili ac ilUbecali, 8c n o d e dieque
fqftineo cónanuoslabbtes,ad quoddianum c iljim eum-
qqe parcum 8c tenüem, adlienam, vel fubftridam quan-
dam8c bteuem tunicam, velcegendishqtnenspenuladi
compatan.dam: aut cumyitamyoluptuofamamplexante
, 8cmulto detetioribus malisaffligor, IBIMhBwM H ii
tismexpjebilitecin,vii)ttem intètcior, Jcimmódicisci-
b is, poribus, rebus venereu diftcndoi8crumpor ihmc-
que quot mqrbqrüm agqiiuibüs obluctor? autftfnimad
fed um decumbens, apt vt attonita q uid am tuina lan-^
guefco, aut fib re colliquefio, aiic'érticularibusnïotbis
pedqm8c mapuum tpiqucui: tutu8c cacnificibus medi-f
cis juercenatiis.cutandum inedicameptis 8c laniaqdum,
nonnunquarb"enSnaottotibus inbuiqanis d an o n ib u s ,'
exponor. Mecum hanc vitiotum tragoediam aga*illc vo-
caBiSmus Apoftolus, q u ® , mente omnes babenas,8c hx-
nalaaame, in me peccandoco,nfirunc icqtiatores lmman
e s . 8cquotquot contra natuialesvfospccfndüqrur, vt
me igno minia notenr infolenci: quoque moqo pellime
! eóii.ympenjdi, me templum Dei .corrumpurit, meamie
mernbcaquje funt Chrifti ,men\bra, fcorcorum membra
faciunt. Céeterum non hts mens nullorumnon malorum
memor concentaeft, fed vós fupplex roglc Sc obteftatur,
.vt fibi iicentiam detis vcendi me Cao arbitrio, torquendi,
i^enecaïidi, in exinumSatan®tradeqdi. N^itenim
fcpiens, fe'plane d'efipienteriyn ea incidqre q ü ® fu n u n
pïouerbio j Gapram ferre nön £»oÉfw, mihi boiu m ïm-
ponite. Nam n q u ® in nobis ex inordinata' m a te r ia ^ r icudinesadnarcuntur,
easvtdecetphilofophumnonf«t,
indignatur | & gcaufe fe pari cenfet, quidfponéfifet p a flj,
fi mecum ira diuina calamitates iflatas accepmet j in'raftu
inflata füperbit. Vertun h ® c ex veftro dependentarbimo,.
Sc quiqqmd vifum Vobis foerit 4 inèo mnquamimdiüma
fententia, tum qmbfacienda, tum q u ® non faciendaunt
I defiqiente, nos quoque acquiefcemiis. ■
I V D I C V M S E N T E N T I A.
\ TEftras v tflu fq f viciflim cum oratidnes audiuerimus,
V tu am m en s rationis parti ceps , quodtibi (ubdituni
eft & iritemperatum vtinobediens accuiantis: tuam rur--
ïu s , pars animi rätione carens , defendentis te nihil delin-
quere vt animus in telligens temére calumniatur: nobis
autem de vtriulqüe oratiohibus arbitria facienda fin t, &
controller f j® iedand®,ne fiuftra noftram & contemplan-
di ftudio deditam vitam intettuperimus, hic fedentes,
iam dicimus quæ ex longis experimentis, Sc à diuinis fcri-
pturis accurate didicimus. Hanc itaque fententiamferi-
, mus; S i camis fenfum, q mens, accufes, v t rebus honeftis
j ac virtuti conièrjtanqis adueriarium,& tib^obediendi im-
j porem,imptudens in Maniché^orum opinionertj delabe-
ris, exiftimarunt eóim execrandiilli? intelligentem ani-
mum bpificium êfle boni, rationis expertem, mali:.&id-
I circo neque virtutem capeflère, autgrä ta&opific iobo-
i no conuenieritia fentire pofte. S jn ip fii hoc non a is , fed
effrenemóc obfequentem eius ihtemperantiam acculas,
-vtne teiplàm quâli non infipiehter modereris, feddiuino
tibirnunere c'otfteflùm adminiftrum perpetuo cfimina-
rérisjculpas quod merito ciilpandurn non èft.An non imperator,
doófcor, magifter cuiufcunq^e is fuerit, ipfi ratio-
nem reddunt, & poenas luunteörum q ü ® qui ab ipfis dù-
ciintur, magiftrorum incuriaatque negligentia peccant ?
ïd ne fapiences quidem exteros Intuit : liquidem philofo-
phorum apüd iflos quidam-y ad,olelcentem conlpic^tus
jafciuientem&flagitiofum, nullum in eummaledidum
contulit, fed pædagogum perculfit,jnquiéi^ Qu id enim
taliaidocès ? Sin aptem dicas, magnum filumPaulum, in
epiftola quàm ad R omanos lefipüt, earnem acculare,au-
i q u i d v e lit,& ad quid hçc Apoftolus loquatÿr.Naman-
te'Dojnini ädiieritufti & mors oerribilis erat, terribilis, &
moftiiuhperiumhabens: pr©ptereà& apud Elàiam aie-
bantj Edamus& bibamus, c^às enim môriemur.
.. ' ' S s e R M o
I O A N N I S C A L E C Æ P AT
R I A R C H Æ C O N S T A N T I N O P O L 1-
tani dominicaanteexaltationem
S.Grucïs.
Omini pronunciatnm efcltfettiodfcendttin coelutn,
wifi qüi defeendit de coclo ,filius honiitiüiquieft in ccelo.
‘ Ec prius quidem in veteri Teftamento,Deüs di-
uerfas oh^aufläs delcqndifle Sc äfeendifle dici-
tur; V t , DefcendatWb' videba, vtrumdamorem, quivenitad
me, opere compleuerintj an non dl it a, vt fetant. Afcendit autem
Deus,;poftquam ceflauit loqui cum Abraham: &plura
huius generis. Nunc in Euangel^p ait Dominus: Nemo afcendit
in ccelum,nißqui defeendit de ceelo.G uius h ® c eft lenten-
tia: Nullum A ngelum, nullumquehominem äfeendifle
^ i f t u d c a lu m , qiiodeftfixpracceIos, nifi ilium folurn,
quiimfe Aefeendit per ineffabilem difpenfationem,& im-
j m e i^ u rn a ife r ic o rd iam , ^ t genushuinanumexferuittite
p ia b o li, ex maled)i<ftipne, & a peccati iugo e^ folueret.
" Quamuis autemAh|eli quoque per jcalatn IacobäCceur
dere & defeendere vifi mnt j attamenvifiöilla nonperti-
netadhocluhlimeccelum,ledadalmdinferius. Namin
iilüd cffilum lupra ccelo^nemo afeendit, nifi folus Dei fi-
lius, qüaiedo quidemillefplusjnde defeendit, ftlius hominis
per difpmfationern fkötus % appellatus. Inquit e-
nimj ccelum.cceli Domino. Q u od vero Elias, P aulus,& fi qui
alijjin qcelumfublati feruntur, non refettmonenira adil-
lud coelutn, de quo Domihus loquitu^, p roüed i luntj &
quo afeenderuhtjvojuntate &nutu D ei afeenderunt,non
virtute pr opria.S o lummo do Doiftinus propria poteftate
afeenditin ccelum, & defeendit in tehram, infitä fibi y i Sc
potentia: nullius alterius opera ad alcenfum egeris.
Porro ftlius hominis lecundum naturam hu^ianam
appellatur : 8c cum Dominus f®pe a natura d^uina, fiepe
ab humariafibi nömen indere foleätjnonabs re d ix itr j^ i
r ‘ . ' :. ■ ' ' ; . ; ' • ' efli/r
eil in ccelis, hoc-eft, qui fecunduiudiumitatemeltmcce- eit Dominus; fedà peccati veneno liber: infimilitudinecar~
lo , ex c ® lo defeendens Saluator nofter, ccelum non de-
reiinquebatj & in ccelo degens a terra non aberat, vb i-
que enim erat; cumiucircumferipta fit diuiniras. Delcen-
dit igitur ex cceiis, * non qui ex ferpine Dauid, fed temporis
expers Dei verbum, quod iam ante fieculaerat: & propter
vnionem cum genere humano ,filuu hominis appellari
voluit : & cum filium hominis audimus , ne arbitremur,
carnemeiiiséx ccelo d'efeendifle. Sed cum Chriftus fitv-
nahyppftafis feuperfona duabus naturis conftans ,f it ,v t
nominahominisetiam deVerboenuncientur,&vice-veria
; attributa Verbihominiquoque tribuantur. Appellatur
ergo &hoclocQfiliiishqminis; quiavtridlq; natur®,
human® fe ilic e t& d iu in ® , vna eademque eftnypoftalis
feuperfona, n o n quod filius hominis de ccelo defeende-
rit,(-nempe fecundüm humanam naturam) fed qupd qui
defeendit filius Dei,ipfe afcendit filius hóminisfadfcus:ca-
ro enim poftjrefunreftionemimpatibilis Sc immortalis ef-
f e d a , propter communionem & ynionem cum verbo,
in quo ablque diuulfione Sc diuifione inert; eandem federn
accepit.
Quapropter Paulus a it; Qui defeendit ipfeell, qui & afnispeccati
venit ; hoc eff: in Ipecie carnis peccato fiibiacen-
tis : fednon,erat caro peccati: Sc tüc quidem à corporafi Sc
temporali morte intuentes liberabantur, atnoslpiritua-
lem & ®ternam an im ® mortem effugimus : tune morfi-
bus ferpentinis medebatur fufpenfus ferpens : at iam_ab|
intelligibili Dracone mortiferas nobis inflidas plagascu-i
rat Chriftusin Grace exaltants. Ibi lànabatur, qui cor-
poreis oculis ferpentern alpiciebat. A r hic ab omnibus
peccatis eripitur : qui oculis fub intelligentiam cadenti-
bus vritur. lb i ® s in figurant ferpentis effigiatum erat: hic
corpusDpminicumàSpiritufiindoformatum. Ibimor-
debat ferpens, Sc ferpens medebatur. Ita 8c in pr®fenti
mors péraidit, Scmors feruauit. A t niordensScilieper-
dens anguis venenum habebat. Aereus autem, 8c qui fer-
uabat, veneni punis erat. Hic iterum eandem fimilitudi-
nem ob fer ua. Nam mqrs, q u ® Adamum perdidit, pecca-
iium habebat; quemadmodum ferpens venenum. Ar
I morsDominiab omni peccato libera fuit,ficuri ®reus ferpens
à venenp immunis erat. Propteréa per fimilitudi-
nem dixit: QuemadmodumMoyfesexaltauit ferpentern : 8c rc-
_____ _ _ fiqua^fiputenimillèexalrauitfefpentem,'ycquiiniplùm
tenditfuper omnes ceelos,vt impleret omnia ; nam diuinitate e t; I intendCrent, vitam haberent: ita. 8c Chriftusexaltatiis éftÿ
iam antea cunda complebat ; vtpote tanquam vbique | vtqûiiniplùmintèndcrent,nimirumcredentes, vitamæ-
præfens 8c omnia penetrans. Poftea vero propter làlu- I ternâm obtinerent. Ibiquidemferpensvifebatur.obfer-
tem noftram, cunnnccelis verfiiretur, in terraindefeen- pentinos morlus. At hic homo e ft , ob hommçs lætali
ditycarnem aftiimpturus ; qui Iponte exaltatus eft in Cru- ; mprlù (auciatos.Ibi plaga per ferpentern illata:pfcr ferpen-
ce:8c môrtuus çajne^defeendit ad inferos, Screlurgens af- ! tem quoque curataeft. vero,, quoniam mors perho-
fumptus eft in glo ria, Sc afcendit fiiper omnesjccelôs, vt j minemintrauitmmundumi,perhominem etiamvitanp-
impùret ommay &itt'qame domina(tionis lu ® , 8c virtutis ! bis dataeft: nam peccatum non fecit Dominus: TSecinuenfeu
pptenriæ ipfe vnus eft ex làndaTrinitate, çonlubftah-
tialis filnisScVerbumD,ei,çquahsPatriôc Spiritui làndo,
homofed u s ,induab.usperfedis nàturis ac operationi-
bus , qui etiam corpore patrialïldet , 8c iterum venturus
eftcumgfo ria, (qup padoetéamafeendit)iudicare^ii-
uerîàm terram., Scredderevnicuique fecundum opera fua, &
regni dus noneritfinis.
tus^ dolus in ore eius.
Exaltafi oportet filium hominis. Cum exaltationem au-
dimus, fiilpenfionem jn Crace animo coödpiamus.Nam
in alto pependit Saluator nofter,vt 8c aerem'fen dificaret;
qui>terram fikidificauerat, in ilia 8c per illamambulan-
do. Quin 8cverbamglorificari perpendere oportet. Crux
enim vere ’Chrifti exaltatio 8cgloria fuit: nam in qua Do*
bje ve ro , quando audimus eum defeendiffe; in earn per- minus videbatur damnatus; in ea huius mundi princi-
rtiafionem veniamus, quafi iam non fit amplius in ccelo, pcmdamnauit.Et hoc eft, quod Paulusdocet: exfpolians
vtpote qui defeenderit; illico adiecit: Qui eft in ccelo: ne,in- principdtus &poteflates, traduxit confidenter tnumphansillos in
quit, cummedefeendifleaudiris,arbitreminimenonefle i femetipfo. Nimirum, quod dico eiufmpdi eft. Adamus
amplius in coeloj q uia& hicpr ®fens fum corpote, ibi meritP rridi'tuus eft,peccauerat enim. ErgoviqUead.Do-
cumpatreinepdemtbronpfecfeo diuipitate. Nam cum "*
i-fit Dominus omnium,fuperna non deferuit, Sc ad nos ad-
uenit, vt omnia vndequaque Sc vbique feluaret.
. Et quemadmodum Mofes exalt an itferpentern in defertoficexaltarioportetfilum
hominis, vr omnis qui credit in eum nonper-
eatjfed habeat vitam atejrnam- Hi? verbis pr®fignificauit
Dominus ScSduator npfterfiiam Crucifixionem, ortende
n s ,feh u iu s præfcium efte : feque volentem ac luben-
ten) propter humanam felutem ad paffipnem tenderc*
No n dfeit autem aperte Sc diferte, fe crud affixum ir i, fed
ferpentis : prifcæillius hifto ri® , rneminit : fimulnos eru-
diens vetera nauis efte cognara Sc ponlona : vnumquc'
Veteris ac noui. teftamenu leg^sl^torem agnofei debere.
lllud infuperftocct : filud®iimaginem®ream ferpentis
intuentes corporalem hanc Sc temporalemjportcm de-
.uitarunt, quanto magis nos noftros oculaÉâ^l; crucifi-
Xum Öominum g lo r i® verteiltes, Sc in ipfinwMj ftnte s,
®ternam anim® mortem, dëcftnabimùs î t r fc rp en t is
quidem Hiftoriain libro Numerorum percenfetur : Sc eft
taUs. - L Murmurauerant Iud ® i in deferço, quod nec panis,
nec aquaifuppeteret. N au feat anima noftra ajeban ti:ftipér
bocciboleutßimo, nernpe fiiper manna. ErmmtDominus
inpopulum fe rp ent^, quieis mortem Afcrebant, mor-
debantquqpopulumjquo malo plurimi ex Iftaelitis inter
riej^e qui ad Moyfen accurrentes çlamabant : peecaüirnus
: öblocurionibu&Äoftris contra Dominum Sc te : fiipplica
pro nobis Dëo,8caqjferatàpobis ierpentes. OrauitMoy-
fes: ad quem Dominus. Fac tibi ferpentern & pone iliumftibli-
mem in figno t quern, qui i«ftusdferpente alp enr it îy iu e t.
Attendite diligenter fratres mei, Sc cumveritatetypnm
comparate. Ib i ferpentis fimiHradd e^at: na A b e ftj® imagihem
habebat : veneno W em carebat. Ita Sc, hie homo
Biblióih.Vet.Patr.Tom.is.
mini cAc ifixio iiem, mors dominatioriem in homines
exerçait. Poftquam verö Dominus ab omni culpa liber
fuit ; nil in eum iuris Dfebol o relidum eft ; v t eum ned
dafët. Quo circa cum iniufteperemptus fuerit v mortem
à qua morti datus fuerat,deuidt; Sc hac ratio ne A damum
à mpne, q u ® ei, tanquam peccatori, iufte illata fuerat, li-
beraui% '
E tvtre s clarior euadat,exemplo declarabitur. Sitvio-
lentus quilpiam tyrannus, qui omnes fiiasin manus delà-
pfbs.innumeris malis aificiati hiefi comprehenfiim R e gem,
aut Regis filium iniufte interficiat; fieri poteft, vt
mors illius etiam aliisoppreffisopemacfiibficuumferat.
Iterum,Tjt f®nerator quifpiam, feenusrepofeens, debito-
resveftieretac in vincula decradat: Ddnde eadem ani-
mijnipotentiaeum, qui nihil debet, indem poenismul-
6tetac incardSrém compingat: hic cercepoenasdabiteo-
rum » q u ® in alios admifit. Interfidet. enim ilium, tan-
quaminiuftepuriicus,inquecarceremconiedus. H o c8c
in Chrifto euenit.Nam eoramnialorum,quibus nos Dia-
bolus puniuit, poenas lu it, quando Chriftum aggredi
non formidauit.Proftratusenim,deiedtus Sc Crace Chrifti
eapf us eft.
Duo étant, quibus genüs humanum tenebatur, volu-
ptasactriftitia. His duabus Dominum aggreffiis, immo-
t.um inuidfcumque reperit. E t primum quidem inmonte
: vplupratis illecebra eum tentauiqfed cum incaftum hanc
machinaln adhiberi cerneret, ad triftitiam longe validio-
rem baliftam, fe conuertit:vtvelhacrâtionë ae Chrifto
I yidtpriam refeiret. Eum in finem omnes à Diabolo con-
tra Chriftum condtati finit jdifeipuli, vtnegarent: M ilites
vtjlluderènçpr®tereunreS,vcDlafphemarent.ïuci®of-
queyniuerfimimpulit, vtcalumniiseuni inceflerent, 8c
tanquä maleficum cöhdemnärent,mortiq; adiudicarent,
R r l Verum
%