S. O donu K^ihb. Clun. TT.
enifli verbaprobat, &gutturefieasgufiudijudicat. AcfidiCeret. t maàuerfuséufti, Mäßigerem eitinfiißra*■ Contrariaqu i pp e
rSi eut née auris efeas, necguttur verba coghofcit, ita nee V yidëhthfyhifi fiflhflif óficleratione penfentur. Aliud nam-
ftultus qififquefententiam (apientis intelligit. Sapientès IqüeeftdamnAte,aUüdaftligere. Affligit.ergoiuxtaaliquid
ergo atqüe eroditi audite quod dico, qui potëftii caqu* 1 fruftra,(ed feuftrafton damnat. An non iuxtafiufira Iób af-
fuerint dióta cognófcere. Videamùs ïgitur quantü timeat, | flixerat, cumhón delebat vitijim, fed meritum augebat.
qui verba fua no n ni.fi à fapientibüs audite decenter exifti-
rrtat.Verusautem.prædicatdrfapientiædicit.&ïpiewfifrw & ■
infipientibus debitor fium. Sequitur*
% judiciumeligamus nobis, & inter nos videamùs quid Jit melius.
Sed vtrurp hoçjudicium ôc humile corde quaefietit, facile
cognofcimus fi fubfêquentiaCius verba penfemus. Sequitur.
Quiadixifiilob,iufitisfium,& Deusfiubuertit indicium meunt.
Inïudicandoenim memendacium eft,&violentiafiagitta mea abfigue
vÜopeccato.Hzc B.Iob dixifle qucritur,quætamfen quia
minime dixerit, tequifita faèrae hiftoriae verba teftah-
tur. Sed qui iudicium *que quæfierat, ex culpaquam
nnxif , protinus fententiam proraulgat ; nam fequi-
tur.''
I Qufseftvïrvteftlob, quibibitfiubfiannatknem quafi aquam,
quigraditunumoperationïbus iniquitatum ? Ecce iudicium
qùxrens iudiçiura pro tul it Sc poft allegationem fuâ nulla
Fruftra enim condemnarc non poteft, quia damnatio fieri
Aon ex,parte ad aliqujd poteft. Quae videlicet in extremo
punitomnequod hicquifquecommiferit. Nec omnipotens
quia & fi minus reôta videntur elfe quæ
pari mur , reôte tarnen in oeculto examine decernuntur.
Sequitur* *
' Quern confiituitalwn fiuper ten dm, aut quernpofinitfiuper or-
bem quem fabricate eft ? Vtvidel. fubaudias nullum» Per fe
qui ppe mundura regit,quem per fe codidit, nec eget alie-
nisadiutorijsadregendum, qui non eguit ad faciendum.
Sed h*c idcirco colligu n tur, vt liqtiido indice t, qui a omnipotens
Deus fi pcrlernetipfum regere non negligir, q>
creauit :quod bene cteauityvtiqj bene regit, quia quod pie
■ condidicyimpienqndift)onit.Sequitur*
Sidirexerit udeum corfiuum.jpiritum illitis & flat urn ddfie tra-
Üuf.Cüruum cor eft,cum imaappétit, dirigitur cum adfu-
pernafubleuatur. Si ergo Homo cor fuum adpominum
B.Iqbexpcfiätafententia,, eum damnatione dignumex jdirigit,fpiritum&flatumilliusPQminus adfe trahit,fpi-
teprofiorum focietate iudicauit.Ait enim: Quit elf pir vtefi ritupi videl. pro intend* cogitationibus, flatum veto quo
lobrVt vtiq; fubaudiamus.hullus; atqj fubiungit, Qui bibit ■ Corpus trahitur,pro externis a&ionibas ponit.Deum ergo
‘fiubfiannationemquafiaquant. Aquaautem cum bibitur,ita li- ,fpiritumhominis&flatum ad fe nähere eft3adconuerfio-
quide fumitur,vtad forbendum nulla, fui, pinguedine re- ;pem fui defiderij, §c interiora noftra Qcexteriora commu-
tardetur.SübfannatipnemverovtaquambibereeftyDeil tare,ytnihiliammentiexteriuslibeat, nihilcaroinferius
fine aiiquo obftaculd cogitationis irridere,vt eo qiiod fa- vel fi appetit,adipifci conetur. S^d omne quod homo eft,
perbitjingua yel confcientia, nqllatrepidatio cotradicar* [ ad eum videlicet a quo eft Sc interius defiderando ferueat,
Ha:cautem eius fentedtia fuper B.Iöb,quantum ab trami- & exterius ie edomando conftringat.Seq.
teveritatis,exorbitet,illaetiam atteftatione cogno(cimns \ Deficietomniscdrofimnl,&homoincineremreuertetur.Sima\
cpuzdpiubo\virt\dicit.Numquidconfiderafiifieruummeulobj ] enim omniscarodeficit,quandoiam nullis fuis motibus
quod non fit eifimtlisfiuper terrdmt Ecce que veritas dicit abfqj * feruit, quia prjefidens fpiri tus cun <fta eius fluxa reftringit,
compara,iioneiuftum,euraHeliuaflcritabfqueCompara- Scquodam diftridionis fuae gladio omne q> in ilia male
tione peccatorem.Sed hsceflepropria arrogan|iutti prae- ;viuebat,intörficit.Hocniminim diiciplinae gladio femet-
dicajbrum folcnt, vtetiam affliftos auditoresfiios magis ipfum Hierem.interfecerat cum dicebat. Foflquam conuer-
| diftriäe corripere appetant, quam blande refouere. Pius tifii me,egspcenitentiam,&poflquam oßendißi mihipercußifmur
! enim ftudent vt malaobiurgandöincrepcnt, quam bona meu. Quid enim in femore, uifi voluptas carnis accipitut?
laudando-confirmenr. Vndeferiptum eft. Inorefiultivtrga i Etquid eft quod ait, Pofiqudmoßendtßimihi,percufiifemur
rfcw.Nonnumquamveroetiam prsedicatoresiuftirigi- meum,nifipoftquamfupernaipiritaliterviditjornne quod
deferiunt;: feti aliud eft dum iuftitia ftimulat,aliud cum inferiusin fecarnaliterviuebat,extinxit? Inpeccatoenim
fuperbia inflan iufti cum feuere eorrigum, internaedulce- auifq^pofitus, mprtalitatis fuse obliuifeitur, & terra fe effp
dinisgratiamnon amittunt, Namfacpeproinquietudine |nonmeminitdumädhucperfiuperbiaminflatur. Poftco-
refr£enadaprauorum,duritiamdiftridi vigorisaflumunr, Iuetfionis vero graciam,cumhumilitatisfpiritutangitur,
fed intus'charitatisigne liquefiunt, atque eorum amore quid fe eile aliud quam cinerem recordatur? In cinerem
ardent, in quos aipera correptione (xuiunt. Vndefcri- Abrahamreuerfusfueratdices.LoquaradDominummeumt
ptümeft. Verbafiapientium quafifimuli, &ficut clauiinalium \cumfimpuluis & cinis. Hinc Dauid ait. Auf eresfiintum eorum
defixi. Sequitur. * deficient,& reliqua. Sequitur.
Dixienim,nonplacebitvirDeOtetiamficucurreritcueo.Quod . S ihabesergomtelleäumaudiquoddicitur, & auficultavocem
, 'Eed. 8.14.
profedo qu ja mi ni me dixerit,quifquis bead lob verba legit,
agnofeit. Sed qui idcirco loquitur y vtfemetipfum o|_
llendendolupcrbiat, quid mirunifiinalterofingitquod
reprehendat?Sequituf. '•>'
' Video viri cordatiaudite me". Ecce iterum .falftu fiiperbiaeln^
flatus, eos tanrummodo qui quafi digne ineelLigendofe
aflequi valeant, qu astir.
Abfit a Deo itnpietas,&ab otmupotente mquitA>,opus enim ho-
minis reddetei, & f iu x ia viasfiingulorumrefijtuetei. Benedixit,
quiain omnipotenre Deo iniquitas velimpidtas non eft,
in hac vita nequaqu am hoc femper agitur quod fubiuxit,
quia iuxta opus fuum fingulis (r& redder.Nam &
multosillicitaacperuerlaperpettantesgratuitoprquenit,
atque ad operafandla conuertit. Et nonnullos redis adi-
bus deditos flagello in ter uenien te corripit, a c fi place.ntes
quafi difpliceant affligit, Salomone atteftantequi ait .Sunt
iufiiquibusmalaveniunt, qudfi opera egerint impiorum , & f iu n t
impij qui itafiecurifiunt,acfi iufiorumfatta habeant.Y e r iu s ergo
Heliu diceret fi dixiflet, quia in omnipotence impie tas atque
iniquitas non eft, etiam cum iuxta vias'prop.ri.as ho-
minibus f eddere nqd videtur, nam & quod dnqbiSnon
intelligitur,ex occulti iudicij non iniufta lance-profertur.
Sequitur.
Vere enim Deus noncondemnabitjrufira, nec omnipotens fiub-
uertitiudicium. Ad Diabolum Dominus dicit. Commduifii
eloquij wd.Habét hoc proprium omnes arrogantes,vt cum
förcaflc acufum aliquid ientiunt, indé mox ad vitiumela-
tionis eru mpant, fenfusqj omnium in fui coparatione de-
fpiciant, feqj in fuo iudicio aliorum mentis anteponant.
Ecce Heliu quomodopaulifper in èlatiönem per verbo-
rumincrementaproficit. Saepius namqj dixerat.' Sthabes
quodloqtiaris, rejponde w fik &reliqua. Ac.fi diceret. Die aliquid,
fitainen dignuspotueris elfe quidicas. Hincautem
ait.Si babes intellectsaudiquoddicitur. Ac fi aperte dicat.Audi
me,fitamédignuspoterisefl'e quiaudias. Ifti funt quoti-
diani defetftus qui in cordibus re proborum fiunt, quibus
indéfinenter ad détériora defeendunt. Seq.
Numquidqui non am at iudicium fianari.potefi , quomodo tu
cum qui ittftus eft in tantum cóndemnas 1 Bonam quidem fente
ntiam prorulit,fed B. lob proferenda non fuit. In ömni
enim quod dicitur fummopere intuédumeftqddicatur,
cut dicatur, quomodo dicacur. Heliu aut adtenditquod
diceret,fed cui diceret non adtendit. Beatus qüippe lob
àmabatiudicium,qacaulasfuas fubtiliter cum Deopen-
fare nou.erat,nec condcmt^iuerat eum quiiuftuseft: fed
cur finepécca|oppuflusfuerat in dolore pofitus cum hu-
militate requirebar. Amat iudicium quifquis vias luas (ub-
tiliter difeutit, & lecretanü cordis ingeeflus, quid Domi- ;
n us ipfe tribuat, quid ipfe debeat Deopenfat. Arguens B.
lob quodiudi'eium non amarer,&quiaeutq quiiuftuseft, j
Gen. 18:
ffiioy.
condemnaflet-,ilicoeiufdem iufti idéftDominiiüftitiàm
fubdit. Sequituh , ?
Qui dicit Regi, Apofiata,qui vocat duces impios. Sæpe noui
nlus quod pletiq; qui præfiintinordihàtum fibi metum à
fuhditiseXigunt,&nontampropter Domina,qUampro
Domino vçnéiçati Voluht.ïntüs enim lé tùniore cordis ex-
tolluntjCiinótofq; fùbditos in fui comparatióne defpiciut.
Viide fcriptumèft.£)««i« téconfiituermt,noliexioUi,fied efibtri
Hits quafi vntts ex Misy bene conttieos dicitur. Qui dicit Régi,
Apofiata. Vnufquifqüe enim füpérbus reófcor to tiens ad
culpamapoftafice delabitUr, ^iotièns ptjeclfe hominibus
deleÄatur,honoris fuifitigülaritate lçtatur.Subqüo enim
fit hon confident, &quo)d æqtialibusquafi nonfiti^ua-
lis exultât. Ad viam hamqüe pietatisducererit, fi fubdito-
rum ocülis humilitatis ëxemplàmoiiftrârent*DuX quippe
eftimpiuS, qui à tramitc veritatis exorbitat, Sc dum ipfe in
prçceps ruit,ad abrupta fequëhceSinuitat. Düx éft impius,
quipërcUmotisexernplà viamoftéditerroris. Paulüsdux
impiüs efle roètuébat,cüm potëftatis fuæ celfitudinem re-*
pritnebat dicens* Non quarèiitêsdb hominibusgfioridm, nequed
vobis,nequeabdlijSi cumpojfemus oneriejfe vt Chrifti Apofioli,fied
fidft'tfiumuspdruulïtnmedio vefirum.
S* O DO NIS ABBATIS
CLV NI ACE NS IS II.
MORALIVM IN IOB
L I B E R XXV.
P s A human* conditionis qualitas indicat.
quamlonge rebus cæterisprxftat. Namcol-
latahomini ratio âflèrit quantum omnia,q
vei vita,vel fenfu, Vel ratione carent, natur;
ratio nalis antecedit* Et tarnen quia ab intern
nis atqi inuifibilibus oculos claudimus, atqueVifibilibus
pafcimur,plerumqi hominem noh eX eo quod ipfe eft,(ed
ex his quæ circa ïpfüm funt,veneramur* Cümq; nó infue-
mur quod ip(è fit,fed quid poflîtitn acceptione perlonarû
non ex perfonis.led ex rebus âdiaCentibu 8 ducimur,ficq |
fitvtisquoq; apud rtos intus in difeeptâtione VcUiat, qui I
foris honoratUr,qüiàdum pto hisquæergaillumfunt ho-
norabilis habetur, rebus luisin examine noftro poftponi
tur.At contrâ de Deo dicitur*
Qui noti dccipitperfionam principum, nec cognouit Tyrannuni,
itiih dificeptäret contra pailperem. Poteft autem per Principem
vel Tyrannum,quilqj fuperb us intelligi, per paupetes vero
humiles de fign ari. T yrannum ergo difeeptantem contra
pauperem noncognolcit omnipotens Deus, quia fu|
perbos omnesvitam nunc humilium deptimentes, in iu-
Luc iyij diciofe nefeire pçrhibet.dicens. Neficio vos,vnde fit is. Et quia
' fiqpotcnter cum vUlt deftruit, ficut cum voluit potenter
creauit,apte ratiocinando fubiungitur. Opus enim manuum
eius fiunt vniuerfi. Atq; moxfubditur.
Subito morientur,& in medianotte curuabuntur populi&per-
trdnfibuiit. Quamlibet lero de hac vita tollantur iniqui.
fubito SC repente tolluntur,quiafinem fuumcögitando
prxuidere nefciunt.S ubi to eft q? ante cogitare non potuit.
Subito diues ille ftultus eft,qui horrea quç præparaui t,de-
feruit ; Sc inferni locum, quem non præuidebat, inuenit 1
Vnde ef dicitur. Hdcnofte repetent animam tuam à te, at cotra
ThtT de iuftis dicitur. Vos autemfrdtres non eftisihtenebr is, vtvos dies
■ Ma tamquamfur comprehendat. In media enim noéte curuati
'humilia. pertranfibunt,quiih obfeuritatis fuæ negligentia * humi-
i. litatirapiuntur.Tunccuruabunturperlententiamiudicis,
qui nunc curuati negligunt per humilitatem cordis.Ele£ti
j autemneinuiti curuentur in morte,' Ipontecuruanturin
, ' humilitate. Vnde lànÂæ Ecclefiæde conuetlàproleper-
/». 69.14 ^ cucorurn dicitur. Ventent ad te curui filij eorum quijiunnlia-
ueruntte. Et bené demorierftibus populisnonait,tranfi-
bunt, led pertranfibunt, qui etiam Viuendo tenipofaliter
quoudiead-hnemtendimus , ôc prælentem vitam quafi
qtiandam viam fubigendo tranfimus j hoc ipfum moritu-
jiS viuere,quafi ad mortem ire eft,"dies vit* peragt-
BibUoth.Vet.Pat.Tom.io.
müs -, qùafiinitinere àdloçum propofitum tôt palhous
propinquamus. SeduitUr. Et à'uferentviolenium àbficfo manu.
Subàùdis diùiria iüdicia. Àbfqj manu Véroauferënt cum,
qui tùanii violehtus Fuitjàbfq; manu auferent ■, qUia vide-.
licet fubito exitu vrgehbëinuifibilitér fapitur, qui vifibili-:
cecrâpiebat. Sequitur.
Oçtfiliènim eiusfiuper vias bominum, & ontitèsgreffus eorum co-
fiderat. Tiihc enim nequaquam confiderare credebaturj
'quan do violentus ifte omhe màliim qüod poteirat, inulte
peirpfetrâbat. JÊftimabatur Deüsiniùfti àâà noti ceriiere,
quia differebàtiuftê dânare, & mâgtià eiiis patientia quafi
quædâm negligentia putabatur.Imquus quoq-, ipfe tories
lèin peccàtw fuis non viderra Deo crcdidit.quotiens inul-
te peccau i t , cui per quetidam fapicn te m dicitur. Ne dicas,
Peccdüîf&quiâaccidit mïhitrifteïÊmendzvc nori vultnéqûi-
tiamiproquàdighamhohprôtulitpiënam. Greflusvero
hornihüm vocat iVélfingulas bperationes quibus iriniti-
mur, Vëlalternantes1 motus intim* cogitàtionis j quiBüs
quafipafllbusvellongeàDbmihb rëcëdimùs, vël pieâd
Deum propinquamus J ad Deum enim qUa^totgieflibus
meiîSâccëdit, quot bonis motibûs proficit : & rurfum tôt
greflibus longe fit,quot malis cogimciônib.decrefcit.S,eq.
Non fiunt iènebrà, &.$oh eft vmbra mortis, vt^bficondantur ibi
qui operdntur iniquitatenï. Quid per tenejôra&ibifi igôôraii-
ttam,ôc quidpér Vmbram mortis^ ni fi obliuionéln ftùduit
defighàre?Dequarumdâm quippëigtiôrantiadicitur; Te- ,Ebb.^. 18
nebris obfcuratum habentesintellectum. Et rutfumde obliüio- \
ne qu* in morte contingit feriptum eft.I» iüadiepenbmt d- +
ninescogitationeseorum> Qhiâergo per morte funditfis obli-
uioni tradetut quicquid viuendo côgitàtur, qûafi quædâ
obliuioeftjÔc vmbra, mortis; Acfi ergo diceret. Idcirco
eiusiudicio nullus abfeonditur, quia-nullatenus poteft
autnonvidere quod fecifiius, aut obliuilci quod videtj
quamuis intélhgi tenebf* vel vmbra mortis etiam aliter
poflunt. Orrinis namque immutatio, velut quaedam morris
immutatio eft. Id ënim quod mutât, quafi ab eo quod
eratyintèrficit; vt defitiât elfe quod fuit, ôc incipiat elfe
quod non fuit. Lumen igiturverum,creator videlicet no- i
.fter, quia à nülla mütabilitatis viciflitudine tenebrëlcic,
nUllis natur*lu* defeâibUs obumbratur, fed eius elle,fine
mutabilitate fulgere eft, tenebr* ei vel vmbra mortiis
diciturttonineflè. Vnde aliasfcriptumeft. Apud quemnon
eft tranfimutatio,necvicifiitudinis obumbratio. Et vnde rurlus
Paulus Apoftolus dicit.^wifiolus habet immortalitat$tn;& lu-
cem habitat inaccefiibilemLux enim æcerna qu* Deus eftj
qUânÉOincommutabilitçr fulget, tanto penetrabiliter- vi-
det: ÔC neque occuita nefcit, quia cunéba pénétrât,.deque
penetraça obliuifeitur., quia incommucabilis. durar.
Sequitur.
Neque enim vitra in bominispotefiate eft, vt veniat ad Deum in
tudicium.Hic nimirum no lllud iudicium defignatur,qiiod
peræternamfetributioném punit, fed quod mentecon-
ceptumperconuerficmemdiluic. Adillud quippe venire
nondefidcrat, quifquis fe perillud damnari rormidat.
Dum ergo dicitur. Neque enim vitra in bominispotefiate eft, vt
veniat ad Deum in iudicium, profe&o pften'diturefie quod-
dam iudicium quod quandoque etiam à damnàtis ac re-
probis defideretur. Et quod eftillud nifi hoc de quo Paulas
Apoftolus dicit.ginosipfiosiudicaremus, nonvtiqueiudica-
remur. Et de quo pet Prophetatn dicitur.' Now eft indicium in
fftfiibus eorum. Et quod Dauid ait. Honor Regis iudicium dîli-
git. V t videlicet qui iam Deum honorât ex fide, folicite
tudicet quid èi debeat in; op eration e. Hinc Propheta ait.
Reducme in memoriam vt iudictmurfitmul, narrafiquidbabes vt
tufiificeris. Dcbet enim vniufcuiufque mens ôc caufas fuas
apud Dominum, & caulas Domini cohtra fe lolicita ih-
quifitionedifeutete: débet caute penfare, vel quæabeo
bonaperceperit, vel qu* mala bonis illius peruerle viuer
do relpondit. Quod eleâi quidem qübtidie facere orhni-
no non ceflant. V.nd'e bene Salomon ait. Cogitationesiufio-
rum indicia. Accedunt etiim ad feejetarium iudiçis intr^fi-
num cordis, coh'fiderant quam dîftriâe quandoquere-
riat, qui diü patienter ëxpeâat, metuuntin his quæfe e-
gifle meminerunt,puniunt flendo quod perpetrafle fe in-
telligunt.Necdeeftmhociudicio mente conccptp omne
I i minitCor.
n : 31