loan. Cypar. Betas V I. _________- • . , -
nccalKcoindigcStaaèMfendttmt,autqâfitasfubftan-.,cumdfcnt natnra,_&lmiufmodi
tiL8ccornonscxpcrs, qua:inalio, & n'onin fecônfiïldl^6tî,abftûpuerant. Sect d>cetalicjuis:Viderant ante T ran f
f  l V , V S ï j j ....... ï . ’j ICCtOip'JLlSCAJJV.i.o 5 VJUO.IUIUIU, ---j-r---I-C--f-c-JtfA.-ii? fi(uii-nriAnemPetms,5Clacobus,8cIoanneSjiflderantquii
naEur? A tlï fubftanth éft, vtrüm angelica eft ? fiquidenf
ik angeluslunfeneft , ÖCaprimo atquë fupremöïumine
fiijgor■ & fpicudor dcriuatui. Velum ïïoifhoediccc. Irilltf:
fe iu r^ h eo d o ru s ingemofemoratUs,-mulEanu^enuab-
iu id a , qua; fequancur. 'póftea dicic: Huiiifmodi (unt ab-r
fond , fic a tatione aaerfa , qua: expnncipüs ilHuspate-
fiünc , I illud lumen incxplicabile flibftantiam elfe aitf
rclinquitiirigitur vtquaTiimus, vjcrüm qualjiatem incor-
poL- am , Sc fubftantiaciuenccm accidille dixerit vcluci
defluxionem fubftanthe , & fplendorem indeemifTum,
ïri' quém forma ilia h iqtatafuilïèt: at rifirilominusfum-
ma omnium ignomima'&abfurditas^diuino coupon in-
iircjur: peribicenimrat^o fubftantice j ^'ficinferetur non
elfe pér fe. Praeterea, non poteft qualftasablque fubie-i
fto dcmonftkti quid namïit per fe , quamuis fit qualitas
ekusbuaëinfünt natüiaritcr in fubftantia, t e l qmead par-
tein'ftibftantia:redueicur •, v t exempli,gratia , nunqudm
rationalelihc fubieétÖ, q uo d e fta n im a l conhftec, nifi
qn.is pnuspöhat fubftantiam animatam, fenpentem >
milicerin mort a l i , STimmorcali, 8c aliise.iufmbdi. f t
aliasuurlusidem: Sic en im , inquit 1 pic intelligetiir di-
uinaopë*atioa:terha, quinpotiusp^i le öper^tio, firion
dilHnguaturafu^ftantiaXedpotiuSe.indéibftationemftvbeatpiopcerpropriecatemfimplicitatiSj&
in'corporeij.aatur*,
CU, ODllupuei uiii» vjv. «.i y** 1 m M m m l---—
figpratianêrn Petrus,Sc lacobus,8c Ioannesyytdetant qui-
dein prins-Doltiinum tänsfiguratum , & nubem ijhsi
eosvnibrateiefac ; at nonciderant nubem in àëréln8c
in-iäelosiapratii,ScfufdpientemDoininum. Miraculum
Tuitillud , miraculum Schob; fedho c firmiusSc cohftan- I
tius-, hoc illo fublimius, tamctfl-vnms Dei potéftas & my- 1
fteriùm eiàV. T un c apparaebrntlllisbibyfes Sc Elias cum M
b'oloquentes;niméautçmthrronüsçherubicusiideft>vir- ,
tus inalpedabilis, in nu te abditu^repenre imminens Do- ;
minuïn cum fèruiS'Coilo'quehtem rapuit '• tune Petrus «
confidenter re fpondit Domine bomtmeftnoshieeiTei uu,
fia a rn us hic tria tabernaçàia ; tibi vnuro, - M b jfi vnum4
Eliævhnm i nuncautem ne que loqui vllas dihapulus po-
tuit , necosâperire j quinimmo timoré maximqpèrtém-
tlohftupuemnt,, Gregorius Theologus in bratione de
bono ordine diiTérendi ait : Qui' afcéntknt cumÇhriftô
in nrontem î non enim omnes fuemnt fpehtatorcs illius
itsitaciiîCfedfoltim Petrus, iacobus ,&toannes. Ettut-
■ fus idem ad i ierooem : C um fiilgor & fplendor àngelb-
rüm c6rpbtce<figurantu^, ärbfttpb fymbdlum puritàtis
epttrm elle. Et m iisquæ infeftphoCcanuntur : V tq u l,
iiiqmt, mirabiliâ tu a fp p a an in t,:e a qu i pâiTuses, nefotmident.
Et S .Maximusinfpecalatione magis cjilatata de Tran.1-
ficTÜmtione: Dióturn eftigitur fiqgrhisqnemadmodum
tr^silÜ beati Apoftoliper(plendoréluminis,quiin mpn-
cc in facie pomin i apparuic, ad ilium Dei iplendören),
qui omnibus quifunt, penitus inafpe&ibüis.eit, fecüditg
faculcaterp & glcfriam inexplicabilem&incógnitam der
cu k « diuinicatis myftiee deducebanuir^j’ intelligences’
Iumèn quod ipfis maius quam vt fenfus' fuftinere pof-
r ...........' /X—.k'-kl..,-,-. aCTr. - C r n o n ln n n F v l fH m iS . - .
EtirtexplanationeEttangelijMatthæi : Inmdnr
tem 'in ’quit.afcendit.vtinoc-Cnltomtaculumppetetur.
Exquibuspatefit,tjuodlumen, qtïofplenduitDomittus « B »
in monte T h a b o r , neque diiiinà fubftantta état (ilia emm , a id a^
nec vllo m«db expromi, neque co g n ô fd . nçquèvldérq
nequeco'gïlari poteftjbec’erat defluxip qnædam,SCiplen- ,
dorexillàmanàns(diuihaeniraq|)ëratioæternas v e lp q -
tiq^pef feoperatioiiullo modo fecreta eft àfubfbntia-cms;
ffflmoqdidqiùi^ftfubftantiadiuina,eftenetgia,fiue :
opetitio eius.) .quare quia nec h o c , qecilludeft ^elinqui-, i
* * r..;/ïX elexnio. Rs TnleinAnri': mrnoris ooftre- I
Duos mo
dos generavnu
Théo-
logia affir
S.Maximus
in fpecula
.D
iumèn maîqs yt fcn fu f fuftineré o p < r > « « f * ^ “ .’ 7 ^ W r
E tp a u lo p o f : Exiftimo, iturexernplumfuiffe g lo t^ & fp endQmcqrponspoftre-
inquil^duosmoEosgenera lisTjîeofëgiæJpet'ea q u i in firtedbonemglqrificaa, fymbo|rmqueilliusi»turæoç-
monteinTransfigurationediuinè-geiia funt , expofrtos, culcæScinarpeeqàblhsipeolatenm.Scimagmemtenuem
effemyfticè. E t i lm m : Ü lum&l|o remexfelkntemfk- . futurægicnne,Scijfïmlachrutnregiil
ciei Chriitl inliar tadij folis fplendentèm , tanquSm o-i
mném iciem oculorüm iaperantein s didiceqjiit iym b d -|. quloarque æn! ^ aEe^ n fqturo autem ^ e a ib s S _
lum cfle & notam druinitatis eius , quæ.fupra mentem,ScJ culisimmottabbus, 8c ab intfntu bb em &c ie ad ftcrern
fenfuSSC fttbftantiajnSccognitioném état ,y ve flip enta fpç.aanaum.expletumSccumulatumvifione , Deiafpe
vero alba &£ta , fymbolum eflè&imaginem yerbomm aab ili,ücutipfe eft.
fcripturéc fàn£be.lterumldem: Vidéamus, yertim ne re<fte
& upienter in vtrqque.motloXheologiç iain diélo iecün-
dum diuinam illam Tiansfigurationem Domini lymbolum
' Nos i duccrct)Declarant hune locum qu* Idem S Mûtimus ibidem
fubiunoit : Liimen igjtur infteie C h n ili. qaod human, fenfus focultatem
vicit, fifunbat ApSolis modüm myfticæ rheologi* fec^ndumjiegatio-
ineft : oport'ebatenim , vtqtrifecudumnatutam^ pjj,«:
noftram immutabilicer propter immenlam m noguiRs j r_ ut .r 1?1 oup qUidem Theoiogi* modor.di
chafitatcin creari voluiiîèt , figura atque fymbolum fui i^PtUmineff+bU»*’.gop »qi»m
fietet y -feque ex fe i j ^ É ^ c e ' d e i ^ ^ W t ^ '& p e t | g j j | j | | |
fe ipfùm fôris often (uni a d fe ipfum pemtus.^iaf^cta-
biliter aBdirtim , omnem’ereaturam d educerft, & per
cognata natmræ noftræfymbolaad ambosmodosTheo-;
logise nos i ducéret. E t diuinus Ghryfqftomu3wh ofa-
tioneadTh^odotumlapfum , incùmbcns ad exp^nan-
••dum i l lu d , Boni«n e ftnos^fe efiè : Siau te tii, inquit,
' ciim tenuem quendam radium futurorum v^ e re t , hæc
! dicebat, quid dicet quifpiam , çumipfa veritas,refüm àde.
rit ? Similiter Anaftafius, qui in monteSinaha.bitaifit,
feftum 'Transfigurationis lauaibus celebrans , Ç q^ i vel--
le t , inquit, àpræ^ncibusfuadere'iHisfuturur*, fec itîd -
mirabifem in monte Thabor Theophaniam,;id eft,’ appa-
F itionemDei, tanquaiti in imagine qua^anî quod dam
fimulâchriim regni çælorum prænuqtiunE ,Beatus.Chr|'-
{bftomus in Commeptanis inEuangelïum Ioannis. c a ^4.
h om ilia4 i. S ïc iit, inquic, in dodrinatradendanon o-
nipi^aüdrèbant cum turba ,-ficétiam in fignis non omriia
ligna cum multitudipe vulgi videbant:o,pprteba4eiiiin,vt
quibuscommittendaejatorbisgubematip&præfeëfura,
aliquid ampliusquam reliqui, hab e icn t.ft quxfxgna, in -
quit, feorfirm ab aliis vîdei;unt?.T ransfigurationé rh mon,-
te fadam fambulatioriçm in mari; âe poft refurreétionem
limita dcmagna.Rurfüs idem in fiomiliàin aflumptionem
, D om in i, cuius priqdpium eft : Lætum quidem bmne
fèftum: Admiratio Sfuit ApoftpIis& ftupor:mortalescriim.
| nuDeum dicimus infinitum, incomptehenfum, ailt fupra boi
tT.------- fjperlate.qux negationcs dccla-
• diuinitas eft lecuiidum iub-
1Up.. m...........W w Ë i “ “llun» P*nit“s n5?la‘,u!“
qüidem veftigiuni poft fe letihquens, nec vilo modo notionem fui, quid
ûr vlli pefmutens ; quia quod increatum eft. à creatura comprehendi non
po’teft ; nec a fi ni fis pernofei quod eft infinitum: Exhuiufmodi fymbolü.
quæfunt fuprà fenfum.ait idem S Maximus in fpeculatione XI Deunyqui
luprà rationein 8s mentem eft , eflc tantum^ credimus; quid Veto, & quo-
modo: acquâle, 8tvbi, ôsquando, protfusTpeculaii non audemusi nec m-
tdligece poifumus,neque cogitarè patimut.Modura veto Theologi*>mt ç
mantis: dux ex créaturis Deum laudar.vt cum dicimus, Deum bonum.'la-
pientem; iuftura,àgnificabtes ppetationess 8c prpuidcntiaseijis,veftimén
îa Candida tymbokee figüficàbant: hxc çhim^mntlymbolacteaniramro,
ciux fecündum^iuinas ideas faft*fu<t, 8c fymbola ietborum Içripeur*
fanft*. quib«>itésdiuin* fi|Rificat*ixe.luti^iifdqt* (unis qu* tu n e fu ^ n t
faoftis Aaoftons-feôadilubidâ.aperta. ficxlara. & abfque»llo *nigmate
tairtuofo, oc fymbolica'ihumbratione;iiitelIeâ;a;ac vctbum Deun ipfis ab-
ditum pa^pfecetunt, quandopctfe£tam Dei cognitionem accepecui
ab affeftionc mundi & cainis perfeâe Iibëràti funt .
vifionemDei afpeftabUemybcat, vidète fcilicet ocuüs^entis diumitatem
per corpus Cbtifti gloiipfum oculis glorifisatis mfum; fie^nim vide- !
'tim u s eum ficuti eft. vtbeîfus lo?nneSjait. Non quidcmfig.uficatviden- '•«*
dain:eflc in fùturb eflentiam Dei oqu%coi;ppreisv led quod ait Jneodori-.
tûs in commentants in epift.a. ad Cotinth. cap -4. Marina, iriqüit, diuina,
qu* fub afpeftuft n<ffà cadtt, neque cerni poreft. pet human^tatem Chrifti 1
' diuinolumine cirqimfufam. & fple^ehtem/iieiefltemquç radioscernt :
tut quantum licet feilfet oculo mentis hoc aiTOgnificafft Paulum , cum
a it: Qui dixitde tenebrislumenfplefldelêere, ipfçiiluxitmcordibusno, 1. Ct
fttis aÿiliutninationetn fcientix claritatisDei ih facie Chrifti lefu, id eft,
qui oliin luminis nituram folo verbo effecir. dicens : Fiat luw is nunc fub <?«•
lu tin e mentes noftras illuminauit., vç Dei glotiam pet Chtiftum petfpi-
- ceremus. hancvocatliic auftot ifte id e ^ vi^onem Dei
afpéftabilem. huiqfinodi eft vifia , dé qua S’’Ih om p .i q. ia_ à tt.î ad i . I
cum ait ex perfpicuitate intelleAas 8c ieful|entia dmin* d amans |
in cotpotibus glorificatis diuinam ptxfentiam_ j
y- ftatim cognofei,
«OSSO» ' 1
Quoi on.— >«» mmi/iM uimni appar u tones, per jo
mvniusfilijDeiiffeilusfunti & quod exemplar corporis ern glori-
ficati fymbolum juit dtumitatis eius propter vnionem duarumin
Chripfecundum bypoftafim naturar Am, & quia idem erat
Deus& homo; vnde inftngulis miuculis Chrifti di-
■ uinitas oftendebatuf, & detegebatur, atque-
aperiebatur.
SAn&us GregonusNyflenusin epiftola adTheophilum
AlexahdrinumcontraApbllinarium:Nefccnim,inqiiit,
qiila au<ftor feculorum nouiffimis diebus vifus eft, & cum
hominibus cbnUerfatus eft, idcirco dub filij fecundum
erat ante adbentum in caroc , hie ip'c apparition , svaiiis
c g p fo tlb u s fta a s operabatur, Sc in aJucnm fuo cam cab-
lie , quamdiu cum hominibus verfatus eft,hie ipfc eafdem
appatitionesDeicumpotcftatefaciebatiScpoftquamcopleuit
ceconomiam aduentusfui in came, &in cx lo sa f-
lumptus eft, r'urfus hie ipfe fecundum menfutam poKftaciscumfquefecic,
Scfacitnatut*ru*,quiefupta0mnlaeft,
ipedUcuia :8c iicutantequam fieretbomo,omne fymboium
8c omne exemplar, diuinitatiseius erat fymboium 8c
exemplar; fic & nirnc exemplar corporis eiusdorificiti,
dmmrtauseiusfymbolumeftjvnusenimeftffliusacDeus:
ScpoftaflumptamhumaniratemfenguinemDei8ccorpus
DeipKveneramur.Sicncigimrhsc.licfymboliimhumapi
comJnsglonficati fymbolum eife diuihiratis eius pie
dodh lumus» & in fingulis eius diuinis iignisdiainiratem.
I ailJEUinm illh lfan ricim Z=fl- __J : o. I . -
e s : ® ® « . a s & Æ æ
ùigemmmDeipatrisfihum icaaccipit, vtalterum filiûm fediuiniratemeiuaiufiuiram8cincOgntamP^ î ^ u Z
fabneer, cum numeraueric omnesappantionesDei fan- dtoemdiuiniHÙs ,h.quamtana u a m i n im 7 J „ e lT ^ ^ T
Æ s f a i s a n t e quamvmgenitusDei ffliusin came appa- arqu e *nigma te conte roplamur .Etïïcurcmn (in rfl;^°.
re ret.Scomaesq^p oftaduenmmelus faiîtefuHtiis'qui fefinitædiuinæimagines?:hrifti,nQnmi!ltiChrifti,feftï1
digmfuerunrihlcfecundumnumerumdmmæapparitio- nustanmmDominusnofterlefusChriftus ■ ûc cumfmt
ms mulatu,dmem fihorum febncabit : enrque ei vnus infinitæimaginesdiuimratis a u æ f u o r a f ^ n r i
quidem filius, q uiAb ra * l ° cutus feft ; alcer vè ro, qui Iiaac
apparmt, abu s, q lr cum Iacob lpiftatusefti abus, qui à naquæque hamm fimilirudinum diuiniras appellaîa eft
Moyfediuerfisappanuombuseftvdüs, inlumind, in ca - - b x ordine enim, inquit: W h ium rem m v t'q u /d im fo lb '
lrgme, în columnanubis; fe c ie ad fa a em , in poftèriori- d us eft , 8cqui im^inesquafdam fimihv q “ j —
b u s ; ^ tu srurfus fiU us , qui fucèeftbriMoyijsadfmtin nbrqmèiüsexemplariulhabet,adilludrupremam quod
i l ’ î “ r P r° cd lam l ° b & ; vitravniuerfîratemrerura e f t , via8cOrdine proviri^usae
xee lfathrono Efe.atapparmr, Sc m figurahumaua ab : fwdrmus:8cqpodpluseft,diuinusfermô Fackmûs ^
Ezechiele verbis defcnptus eft ; ,8c quipofteaiulumine : ^uir., h0i D i i ^ a d ^ i n m & fimaio i^ Î S ^
Paulumcircmnfelfit'i 8cquianrea,nÿionte,n fublimiore : quod autemilludlùboikndere 8cadumbraredicidbifift'
g lo n a v i^ s e l t Sinaurem abfurdum eft h o c , &pemtus , tudinemdiuinitatis,mauifeftiushocfitexiisquifcribiri
impium , vagasvmgenir. fihjDerapparirionesinnuiue- : demGregdüusTheologus tanquam fe ipfe totemraans
rumcotidem fihorumparnrt; æqueakurdum eft, e xad - ; taKbrpdeT fieologiafecundo, q u om o lo h S o n e â t
uentu m carue occafionem capere conihcuendi qlrerum j mtelhgere:Sicur,ihquir,vmbræ&imagmesfolisiIaauis
fihumDei: arbltramuremm fecundum menfuràmfàcul- I mfirmisoculisIblemlùboftenduupqmafeftkfe cumnu^
tatB cmufque eorum, qrnbiis Deus apparebat, apparuiffe ! ro eiua lumine fenfusnoftervincatur^ideri exaduerfomo
feipperpeum. ErbeatusGregonusin,pracione deredlo ' poteft,quocircaho'cfipnificarfiiboftendere . „ - J u r
opus noncoteftiiauirle viri^re .. 118
f l
- 'Jiv g u u u d u^uldUlMlC UC 1C CEO
ordine in diflèrendo : Afcenderevero in montem Opus
fuit, yt per formam {plenderetj&diuinitatempftcnderet,
détegei;etque eum quirn carne lacebat.Et rurfiis idem:Di-
uini tas per fe inalpe&abilis eft veniet autem, vt mea quidem
fententia eft, palis, qualis vifiis eft difeipulis, vcl po-
tius qualis fuboftenfus eft, nimis luperante aiuinitaté hu-
manatii çarunculam. Aciterum: Lumen, inquitjuitdiüi-
nitas ilia in môte difeipulis fubôftenla,folidibr fere,quam
v t videripoflet. EtDahîafeenus : Aflumir,inquir, purilB*
mum virginitatisihftriïmentum, vtqüigloriam filii secçr-
nam vidilIèt,illüdInprincipio èrat verbum tonaret. Ecdh»
uinus Chryloftomusexplanansillud, Vidimus gloriam,
gloriam quafi vnigenitlâ pâtre-: Nünquam | inquit ,vidif-
fcn t, nifipër cbrpùs nobifeumaltum &nutritum. Eace-
rum in bratione de Transfiguratione: Oftendit, inquic,&
non oftendit gloriam regnifuidiuiniina^pë&abilisroften-
dit qiiidem ,,vc eos certos facerer ; nq|i autem <»ftenditT ne
vna cum à lp e au viram ériam amitfererir: Ét dPlunüs Cof-
mas in canone fefti, canrico quarto : Ex'carne, inqiîit, rua
radij diuiiytatisexibant. Idenl adhuc in qiiidto cânriço:
Commixtusnon eonfufe, carbonemdiuinitatisbfteridi-
fti.RurfuS Chrylbftomus in homilia^i-.in'Ioanncm: Vident,
inquit »ilium deambulantem in mari, & eis contuf-
batis dicit:Noliteitfinere,ego fum: quare non ^feendit fta-
. rim in nauigiumîqiiiavolebat maius miraailum focere,8c
diuinirarem eis apertins patefacere. Et mà^nîis BafiIius:Ex
venris, inquic, & mari, quæeiobediérunt, cognouerunt
diuinicatèmeius. Ex operarionibus igitur cognicio, & e x
cognitiôneprofiqifeiturvëneratio.Etiniis quç in mediam '
Penrecoftemcanuncur: Venir médium dierum Penteco-
ftes,cum ChriftusdiJîhapoteftarerenuiteirdeteéta,para- j
lyticum feriairic: & in nouam Dominicain : Domine, inquit
, fùlgoretélerabilidiuinitatisclaufisianuisadfuifti:
& infinîta alia eiufinodi. Ex quibus manifeftum fic,qt^m-
admodum idem.& vnus filius Ôei, 8c verbum patris , qui'
n. * • 1 , ö xucicriLcuuctc, quoaicnius
non poteft liquide videre , hoe fimilitudinemeiaspera-
4uam,aurper aliamremquampiam intermediamexpri-i
mere* Sic idem Greéörius vifionem intérpretacuseftno-
; tionem, libro fecundö.dë filio: Qui, imjuit, nouitfilium
(hocenimfignificat illud, Quividit jnouicquoqulpa-!
trem. EtfoannesChryfoftomus: Refpondit, inquit,Iu.
r f ls |& Non qnod patrem quis vidir, nifi qui eft ex
p ^ ^ am h ic v ifiq p èm vpm tc o g n itio n em .lg itB rv id if-
fc , f p ^ i f e , fnbpftcndilfe, adumbtaflè,deréxre, hudaf-
te , indicafte, parefeaflè, vel fimpliciter accipiendafabt
prosro , t i ,d e f t cognomlTe i velac cipicndafunrprb co
quodeft t^iqaam m imagine &fimilitudmeperafpeaum
: oculdrum peripexiflè.Simifiter param diuinicatis ap eriiif
f c , 8c teqqemlplendorem eius vidilfeiicaccipereoportet
aefi dicamusper fpecnla «Cïnigmata cónieciffe. Ne c e-
mm draimtasmmor, ant maiorfeipfa .»identibns often-^
* * ' : iedpotjus eadem seque mfinita, Sc non velbeabilis '
'8cimpartibius, conuèniénter menfura: videndum’ omne
gïmislummnm e r ta t f Sc.adeleuaiiqnem mentium no-'
ftrarumprpponit.
C A P v T VII.
Quod earnpulthritudinem, quam Adam ante peccatum non obe
dienai habuerai, nunenaturam humanamrecuperaffeDommus
in monte Thabor infe quidem prins ad viuum exprefin, poftea vero
poft refurre&ionmfuam put ipfeDominus eodem lumine muit o
copioftorrf natUraliter Jplendebit, fic fecum habebit tufios
confequentesfolefplendidiores, fcilket reftttuem
eos in illam beatitudinem qua erat antepee-
catumAda.
|~ \ Ininus Andreas Creteiifisinitiagno canpneaic:Ami"
fiprimam meam pulchritudiné , & decorem meum;
. èc inde
K i l E r 'n-
T 1
Kom. I. 11
i i
Gmf.u
t l!
G I1I Matth.», l i l
104*14. l p !
han.6. 1 * - ! IW Ê m
•
H
. 1 f o i l
w - l f i l i