194
De temperandopritio vendendarum pojfeßionum>
G a p » IV»
QVandovendesqutpjMfn ciuituo ,vei emesàbeç, necontriftes
fratrem tuum :fed luxta mmerum annorum iubilei emesab
tol&iuxiafupputationemfrugum vendettibi. Quantopluresanni
r onanfertntpoßtubileutn, tantocrefcet &pretium. Et quanto minus
temporis numeraueris, tanto minus & emptioconftabit, Tempus
enimfrugum vèndettibi. N oliudfßigerecontiibutesveftros:fed
timeatvmfqmfqueDeumfuum,quia ego Dominus Deusvefter .Ea-
citepraceptamea,& iudicia cuflodtte,ejfimpUte eavtbabitarepof*
fitis in terra abfque vllo pauore, ér^gignai Vobis humus fruätts
fuos, quibtis vefcamim v[que ad faturitatemnullius impetumfor-
midantes..
p i Quia prçceperat vtiniubileoomnes redirent ad poflel-
fiones füasfquantum kd litëràm fpedat, earundem po Hefe
Gonutn emptipnem & vënditionemtemperat; Vt quiafru--'
gesagrorumnPn ipfi vendebantur agri, pro frugum numero
qua: vlque ad iubileun^B>ererant,pretiumtradare-
tîinvtnecqûiemëbatgrauarètur, fiamplùsdaret: nec qui
yendebat, ftminus acciperet» QuoddiGtt, quanfoplu-
res anni remanferint poß iubileum , tranfa&um iubileum,
intdfige. Vnde & illüd vidcturapprobare, 'quod pauioantedixinausvab
vnoiubileo iftaliiim » quinquagéfi-
martvhanc numgrari. Quod vero lubdit, facite pracepta
ma , & iudicia cußoditeK &impleteeat id eft,implendo cu-
ftodite : ad hocteferendumefti quia prçcepetat vt huiulmodi
cömmercia iufta examinatione difcuterent,& dignü
rebus,finguliMfetium ponerent. Promittit & obtempéra^
tibus congruam reCompenfaÿonem , qualis in veteri te»-
ftamento a carnalibus expeókzbztur.Vthabitare, inquit, pof*
'fitis in terra abfyuevüopauore, &gigpat nobis humus fruäusfuos.
Sed moralitenfta dilcutiéda funt. Diximus iubileum generalemfuturü
omni populo Dei in vitafempiterna, qua-
! do accepta remiflïone omniü geccatorum, reftituetur iu-
ftishæreditasfua. Ad hunc autem iubileum etiaminhac
vita quódammodo pertingitur>fi fi c viuat hpmo,vt indult
tisfaftionismenfuramnonexplet. Tempus,inquit,
vew^rf/ti.Vtiqjfiionge eft iubileus.i.ii magnimdo facino-
rumlongius hqminéabindulgenriafeparauit,pluresfunt
fruges coparandseiquia quanto immanior praeceflk reatus,
rato maiuscftq>émitur, dum maiorisiniquitaris venia có-
paratur.Hilaris ergo ac deuotus prsebeat homo iuftum pro
re tanta pretium t quia cum per rea tus fui veniatn > inagrts
làndæecclelïç polie flor fuerit ad mi flus, &ex fua pofleflio^
ne per id téporis fruges pèrcipiét,fruges vtiqj iuftitiæ, quas
extra foçietatem ciuitatis huius habere non pollet» Et cum
iubileus vcnerit, ^fhnus videlicet remiffionis Scremunerationis,
meritopofleflionisfuaîperquaminpopulpDei
reputatusëft » ad id reueftètùr * quod mento paternæ
prçuaricationis amiferat. Alioqui nifi agro ëmpto lan-
dæ terrs habitatorhic fieret, fandorum foçietatem adè-
ptus non vtique illi vcliniubileo ad amiflareuerti liceret.
Tmnanquefilijslfràelhæclex attributs. eft.Dchoc autem
commercio in Ecclefiaftico fie legitur: Sicutin medio compd-
ginis lapidum palusfigiturfic inter medium venditionis&emptioms
angufiabiturpeccaüs. Cum.n.homo carnis illecëbris aflue-
tus,prauæ confuetudinifuç reniti cceperit,& agrumfiipernæhæreditatis'fuarumvblüptatumcontinemiacornparare
volherit:magnas patitur anguftias, duhinc carô côpcllit,
vî ex moré fibiobfequatur;hincfpiritus repëlljt,’V.t ma-
gis coepta perficiens,brauiû fan£ti certaminisndeli perfe-
uerantiacpfequatur.Magnaeigtturibi funtanguftiæ, fiàgt
diximus:fed laboris huius confolatio fidîinfçttur, cum.di1-
cixwèonteretùrcumdehnquente deliäum. Hoc enim maxime
in contritione fui debet hominé releuarc > quod dum ipfe
conteritur> &aculeuscarnis retunditur* & queméx carne
contraxerat,reatus aboletùr.Quia tarnen periculum eft ne
fatigatus dieficiat :nifi, inquit,»» «ware Deitenueris te inßa'nter,
cito fubuettetur domui tua. Poflèmus&illud agerë,- qfuper
hacnegotiatione quorundam torpor arguitur , dumper
eutidem fapie'ntem alibi dicitur : DuaJpecies dtßciles &gericw-
iofamibiapparuetuntiDifficïieexuitur negotiator dnegkgentiay&
noniußificabitur caupo apeccatis labij. Sëd ftriófcius haótenus
gendum eft.Iam enim quidam ex amicis.volumtnishuius
arguuntprolixitarem > quorum confilijs acquiefcjB&um
Matth.}.
: Matth.16.
&I8. :f
eentiadienuS'fir.'&inébram nïimerüm-quimncfaluandi. cft. Skcfgodccïteiobreuitatemfeqoidifcominus, vt
y • 1 _ _ __ j _ _a_—ï—. I tarnen pro viribus operam demus, ne.ptopohtaexpoutio4-
nemdefiderent,&neilludpoeticumincurramusï {
' BreuiseffelaborO)
obfcurusfioi . . I ' ? \
. Solam igitur Domini promiflïpnem inhuius capituli
fi ne repetim us,qua ad iudi ciór urn fuorurrfóbieruatione m
nint,bonis operibüs fe tranferibat. Sedemendaeftpecca-
torugaremiffio, &immortalitatjs haereditas, quam in pri-
rritbparente perdidimus,datopretio competenti recipient
da.Pretiüm vero qualefitfuturu, docetnos prçcufor Dni:
qui fuper hacre confultuSyquomodo f.fugerepoflït homo
k ventura irai&diüinamfibi iuftitiam conciliare:F<J£tfë,in»-
Hióratiu
in Arte
poecieai
quitJruäus dignospoeMtem&.?m&usi#tutp&nkenûx,pte- filfoslfrael exhortans,ait:F4««p^te;w mea,&tudmacußo-
tiura funt pofTefllonis recipiendæ. Dignum porro erit hoc i dite,vt habitatepofttüin terra abj% vUopauore , & gignat vabfs
pretium,fi fecüdum quodlonge eft à iubileo qui emit, vél j bumusfruäusfuos, qutbusvefcaminivfyad faturitatem, nuhus
»prope> cônforme / tempöri ‘ 1 pondus • t aptet . . &pretij.__ :: t Longe _______<eft 1 itukshiui formidantes. H n oc r il illi l i r carnalitcr o rm l i r ^ r intpIlpYpriinfMinic
intellexerunt.-nos
autem a iubileo, qüi magnapeccaterum farcina grauatus,
vero-fi præcepta diuina feme mus, in terra noftrayere fint
k remiflîone fèlonge fecit. Prope eft,qüiin leuioribus tantmpetüm
yllo pauore habitaturi’ fumusi fempicernamlaetitiamhatu*
deliqait-..C^iimBitlongeeft,augebitpretium>flpo& bitari.vbigtgn^nobishumusfiuaasftios quiaompis
fcflionem faim reclllre volüerit vt iuxta modum ctimi* j cteatura perpètüas delicias mimfttabit.Satutitasautei» es *
nis jéxtendat & modutn fatisfadlionis. Quod fi minus reus ! vultuDeiaderit ^qaiatnnc/atMier, inqiiit,f«fcap;ar«erit
iubilcum qîiaiiptoxirnum libi attendit, mi noli p;etio,id glorutua. Nötctdiligcns ltclot venditorem tameriod
î
eft^lëutori iatisfatftione recipict quodamifiti Nôtandum
enim quod deillqnunc agitur> quiaut perinfidelitatemi
aut per vitæ prauita'tem à populo ruftorum alienatus j cum
primum per pcenîtentiâacceditîagrumaeternç hæreditatis
fton secipit quafi fil im> fediureperditum comparât quafi
alienum. Emptorquippe,nonredemptorinhocl’ocoin-
troducitur. Et qui vendit tamen & qui émit * conclues vo-
cantutj cüm diciturt<^M«T»rio vendis quippiam ciui tuo, vel emef
ab eo.Sed hoc per anticipationem fit»*- qm qui émit* etfi nôa
dum ciüis eft,cuin tamenémerir,futuruseft. Huiustropi
pluta exerhpla iam fupra bftendimus.Venditotes itaq; huius
pbflèlïionis hi funt, qui ciaues regnicdelorumd Domi-r
no fufceperünt, qmbus commiflaeftpoteftas, vt ligent &
excludant peccantes, foluaftt & introducantpcenitentes.
Iftis ergo juxta Dni præceptum prouidédum eft, vt in hoe
mercimonio non grauentcivws fuos,maidtem{atisfa&io-
nem exigent« abèis,quam peccatiqualitas requirit» Em^
,ptpr quoqj caucat necefle e ft, neDei difpenfatbrécontri-
iftêt,fitepidafi mentedelibfci fui veniampetens ,iuftamfaquemlibet
de paüperibus inMEigendüm» quineceflitate
compulfusjfua diftraxerit:deBKpoftca tradtabitur: fed di-
(uitemaliquem, quiex raultaabündantia&fiia vehdat^ös
aliena emat •; vnde & illipraecipitur, ne in rerum pietio ci-
uemfuum contriftetrquod plerunq^illifacerc folent,quos
non ad mercimonium egeftas compulitin tempore non
fiio led lucri cupiditas adduxit in tempore fibi opportu-
no. Quod fand!* ecclefuedifpenfatoribus aptiffime con-
gruic,qui(iuxta quodfiuprartradlatumeft) pauperibus no-
bisquodvendunt, fine iuo yendünt detrimentö, d.üm &
vendentibus nihil detrahitur ,& ementibus multum con-
fertur.Quia vero fuperius dixefat, vhoquoque anno fepti-
iriplabbaram terrae obferuandum efle ih quo nonlerereilt
neque meterent, ne forte vi<ftus inopiam le paflurös |
fulpicarentur, dat huius rei fecuricatem,ita
fubiungens: .
Tromit-
Exod.11
Tromittit Deus behediclionemfuam anno fexto.
X V , \ a p . v .
Vodfidixeritis,quid comedemus anno feptimo,f i nonfeueri -
mm neqtie colleger imus fruges no fir as: dabo benedfttionem
c y
meamv obis anno fexto,&fdcietfructus trium annorum: feretistfe
anno oftauo, & comedetfsveteresfruges vfifa ad nonum annum-, donee
nou4naf£antur,edetis veiera.
AnnusapudIudaeos,aludaAptilisincipiebat. Deillo
qu|ppe mehfe feriptumeft,: Menfts ifie principium menjium,
primus ertiin tnenfibus anni.Sexio igitur anno, in. ipflus anni
introitu metebant fruges fuas:& eodem anno pofteafere-
bant, quod veniente anno feptimo propter fabbativaca-
tionem non colligebant. Gollebtip tameniliairuefligen-
daeft,qu^aliisannisfiebat.cum vnufquifq-, quodfemina-
uerat>fibi vendicabac>H<sc in feptimo anno fieripro.hibe-
batunfed quicquid in agris: vineis,oliuetis, arbotibufque
caeteris natura jpduxerat, fine vlla peculiaritatis diftindiio-
ne in commune populusaflumcbat. Sicigitur mefle fepti-
mi anni quodam modo confumpta, du non licet v nicuiqj
fibi feruareqj leuit in fexto : item alia meflis o£lauianni,q
in feptimo ferendafuerat , & ^pferias eips anni non fere-
bawrjprbrlusamittebatur. Obtauo autemanno ferebatur
quid era,fed illiqs feminis meflis, nooo tandem anno col-
h'^ebacur.Igiturkmefleanni fexti niilla erat colleiftio,yfqj
ad annum nonur Inde eftquodpoliicetutDominusanno
fexto le daturum benednftionem, vt faciat frudtus trium
annorum, vtvideiieetfuflicere polfic meflis illius prlttium
,|pflfex|Oiin cuius ex or dio colligiturtdcindefeptimP&p-
dlauo, donecadmeflem noniperuen^nti Notanduyero,
! quod trium quidem annorumpromittitur hie benedidtio
annofexto, quarto autepinufq.uam.Echincigiturapparet,
quodfuperius diximus * iubileum nonpoftleptem fepti-
manas luperin^Uci * fed leptimum vltimje ieptimkns,
quinquagefimumcomputariifumptofdlic.tuimetoaprae-
cedendiubileo. Alioqui duo feriaci anni fibi conifiifti lu'c-
cederent,& ex mefle lexti non tres anni, led quatiior, vfq;
ad mefleni Videlicet d^cimfi vidlumaceipetent.Q^od fi ad
myfteiium oCcurramusiquid manifeftius, quid deledabi-
Jiushic elucet noftts fideifacramento?D^o,inquit,fceMe^-
ftiondm meamv obis dnhofextOiib'facietfiu^iit.lriMdunoru. Hsc
eftbenedidio, qua benedicituromnisqui timer 0 nm, In
i fexjo quippeaniio fumus nds praecipiie,qui $c feXtam mu-
dihuius setatem agimus, & fub lenario fandi operis exer-
j eit|o laboramus. Labpr nofterfifcdmi)eumeft, feminjs
locum tenet. Ftudusliuius femiuis, meflis ipflus eft. Hinc
, enim feriptum eft: Quafeminauerit hotnoy hac &metet. Vni-
cuique .n;redditut Ipcupdiim bpiisfuum. LabprV^rppll
J fl.prum^aB infenfatisfterilis aiftimatur, qui nunc habenteos
inderifum &infithjtituditieni improperij: leapptensin terra erit
Pjfibd.m. femet!corum. Scandalizapturimpij, qui prxfentcm corum
IfM.Ci.fiff coniuiionem attendant: fed propter hanefn teirafuadu-
plicia poflidebunt. In hac qupqj terra elt niefces operieo'
rumiVnde&illeq hpcintellexeratflatCnterquippe remit-
' nerantur,& pafeuturiiireiiqs:&veii^efi,inq^Vifiui,lusiufio.
^ vtiqueefiDeusiudicanseosiri terra» Sed&aliusplalrn\is:tabo-
pJ‘ll>n-1*7- i‘es,zk,manuum tuartim quia manduedbis, beams es.&bene tibie-
fit. Beat its w,flixit pro prasfentiiprp futiitci juitem $,beiietikie-
rit.Palcit igitur iexcus annus fuafrugepriusfeipIum,portea
duosannosfeqtientes:quiaetiamluchabentiufti£rudum
fuum in landificatione i in loco diuintepalcus colldcati,
dum refleiupturpaneiuftitix, finem autem vitam sterna.
Porro vita&ternad&os an nos facit: primum inte^Corpprfl
refurredlonem,dunliamrequiefctintanimsiuftorum:fe-
cundum,poftiCprporuni repatationem.- Sed vtcrqvie ifle
annus anni fexti frugibuslpcupletatur, dum per l^borem
prslentem&ahimaruhl (JuieSi 8f corpornm iriimortaiitas
ob tinetur, Dabo ergo, inquit, benedittidnetn medfn fexto anno,
tyfacietfructus trium annorum. Sed quotilam niorsibtefee-
dat necclle eft; & reatus antiqui dc bi turn .perfdluiitur; ad
confolationem m orientium ftatim fubiungi tiir | Serettfque
<?kwooc14HO. Hsc leminatio adilludrefereda videtur, q> ait
Apoftol us; Seminatur corpus animate, furget corpusJpiritale. Se-
Biblioth.Vet.Pat.Tom.i o.
SaP- Î- :
Rom. 6i
P/alm. ix.
Rom. 6,
mindtur ininfirntitdte,furgetinyifiuie.SéT^in^\itïizé^e eôJt
pus, cum.peri»prtiscoq4wipnp.minterram debppi|.S.ui;'-
gitÿetp,.cümpèÉ Dei virtuteiii k.morte rcub.çâjür. Qubd
ergo ùunç fetitur, odkuo anrip feritur: quia cum fpe rclqr-
rediphis moritur iuftus, Amortis ftj.| amaricudineps expe-'
datiQnefiitui;^beatitudinisconfdfatur,F,tco>«^fibai|r,V.e_
tyesfruges v{%dd nonum annum. V etiiftas nonfempcrcorru-.
ptionçuijfed aliquaar.db fplam d.efiAnat.a,n.tiq.uirarëm. V n-
dç eft illudin ëpiftbla loapni sttionmdndatumnouum feribo
vpbû3fefimandatumivetmqupdkpbuifiisabtntiioXtcmc[rieü[tid'
Sapienfls:^ inttm no.uum,S/iicm noum.Veterdfcef,&cufn fuatii-
tfyebfb.es illUd.ln npuenario autem.ter terni teperiûuîr,qus
e ûq u adra t afi gu r a. Quo d v erp qu ad r ai ü m eftyë'x pmni la-,
t'çre ftarepoteft. CibuSigitur fpiritalis,ad queih iambic e i.
quaptulacunque parte jieicioguut anipaæiuftôtumi dum,
|enouantu,r de diem diem, & cogitatiohihus fanais fpirfe
tt»alibu.fqueJagi;nantur^edionibus:mgltph,ttberiusilhs
poll mortçm datur,çûmdeppfua Corruptibilis carnis lar-
ciiW,a priftinae ferui tu tis iugo releuats,veritatïs percëptid-
ne,magtiaquiete, & beatôrumfpirituum Iqcictate istaisl
tur. H^fqiit igiturveteresifruges, quibus vique ad nonum
annum vefeuntur fili jlfrael : quia hac interim primàftola
content! funt fandi, fpla f. animarumfqarufelicitate, qüa
ex tempore mortalitatis fuæex parte friii cCçperant, cu re1»
nquaientur %iritu mentis jfusi donee fta^iletii & oceafum
amplius nonhabituram , fetiam in coiporibus fuis perci-
piantimmpttalitatem. Hie erit rionus annus,NdpnfummSs
ôdauum,.fua perenpitateae feciiritate qhadrltus,In hunc
finem peruenietpqpulusDei, qui honhabefiit fi be m. Vnde
& ^Qyfesih tabèrnacuU çprtftriîdipnç / fan d u ijio de-
dit quadratam menfiiràm j ponens in logitudmë fllius çii-
bitos decern,d?in latitudine decern , & totidem in altitu- l
dine. Idem&int,emplo$alomonisçeperiëspbferuatum,^ ^ 6i '
in cuius parteinteriore ædifleatum eft oraçiilum, habëtis t
viginti cubitOs in longitudine , &; tqndem in altitudi- !
ne. Siç & in Appcaly pu Ioannis ciiiitas eseleftis io.qüadro ^ u -
pofita efle delcrifiitur : cüius longitudo & latitudo & alti- j
tudo, eequàlia Cunt. In noho au te m a n ho np.ua erurit o- ', ' ®
m.nia i fie enim feriptum. èft ^ Ded loquente i $cci noua facto f a - w
omnia. NoUum ççlum,noua terrâ,tnnoüati.setiairi faddo-
rum co.rporibus,&i mm o rtàl itatereçëp ta. “Contra mortis
igitur,neceflitatem datur cdnfplatic» iuftis, ctim dicitur,^-
retis anno oftauo: cum fpè Icilicet refurrectionis dormierftes,
corpora Vëftrarerræmandabitis.Quja vero corportim no-
ftrorum renotiatioinfipem defettuf, quibus delietjs inter
dmfruàhtur fpiiitusiuftdrum j infiduacbf cum dicicur : Et
comedetisveiexesfrugespftfedfinQriumahnnni. Dpiiec.n.anims
noftrs recipiant c0rpo ra fqa,i interim quieîis ittCandir
tatejdiuinapqnremplationejmutua ëtiàm fociefate feudi-
iédione pafcuntürt iftîè fdntVeterësfrügès:quia (vt fupra
diximus) àtefljjjpirç mon:aHtatisfu£e,iufti laq^Ç huius vd-
lüptatis quafdâpriaiitîasguftauerüt.QujayeroîrügeSiftç
fan£tis fpititibus ridn deficiant,donec vltimâ atqiiegenc-
ralis iiinduatio fiat, aptë fubiùngitur: Donee noua nafcantut j
edetisvetera.
R A D VLPHI FLAVIACENS
IS. I N LE VITI -
C V M M o y s i,
I.I B E R XIX. .
f u n ' i n o.
Vperius cum iubilei legem traderet Icgîs*
latQr,h.oc conftituit, vtilloanno ad polfcf»
fionemiuam vnulquifq' reuerreretur. Quia
f f j j l l t i g y yerdheceflèëft, Vtquiiniübileo poflèflîoné
pnftinam vult recipere, ante iubileum ftu-
deat aliquid poflldereialiaqui noneft quod in iubileo ho-
mini reftituatur, fi du m hic viuit, dpoflèflîone fa n d e terrç
pjcorfusalienetur:admittunturetiampauperesadcompa-
raftdas poflefliones, cum de temperando pretio diuites
R A. aanio