fl
1
Sides ‘Athdnifii.
Filii du-
plcrgcnc^
rnoï.Prô^rjiimyéronotaéA'eftpà'triSj'qüia foluseft^ater:1
& propriunmomen eft filii,quia fblùis nlïus eft d ïolô pâtre
: Sc proprium nqpenfeftrpiritùsîaû(M',qui ab vtfÔi|üe
prôcèdit. Défis eft^t'cer,qùiaip&eft tcins& origodéih£
tis jfimilitèr &füitfspéns eft»&Wcncm àfemetipfo,qirià
rion eft à fe» fed à foîô pâtre eft genitus : pari modo &
fpiritus fan&ai,notiàfe eft perilled à pâtre &filk> procé-
denseft.
16 Et taVnen non très dii :
Sedvnuseft Deus.
ïta Dominuspàter, Do'minusfilius:j
Dominu’s fpiritus fanftus. 1
Et tâtiien riöh ifresdomini ;> ^
$Çd vnus eft Dominus.
Sicut feripcû eft» audi ïfiael, Dominus Deus tuusvniïs
eft. D ominus dicitur pater à dominatione, eo quod crea-
turamfuam régnât âtque gubernet, fimiliter & filius Sc
fpiritus fendtus. - ■ i
17 Quia ticut fingulacim vnamquamque perfonatn
:
Deum & Dominum confireri Chriftianà
veritate çompclliraur.
18 Ica tires deos aut domrnoï dicere:
Catholica religioric prôhibemur*.
Quia ficiit fiiigulatim, RI eft, ftcüfdiftln&e vel fepdiâ-
timvfiamquamq-, perfonam diCoDèum 8C Dôminû^qiiia
fi me interrogaueris quid eft patér, Egorefpondeo, Deus
&Dominus:Similiter fiinterrogâüérisVcpàid eftfilius,Ego
:dico,Deus ScDominus:Et fi dieis,quideftipiritus femStusï
Ego refpqndeo,Deus & Dominus^) Sc tameriin his tribus
perfonis,non très deôs,nèfc très dominos,fedin trib'usffic-
utiam fupra diâum eft)vnum Deum & vnum Dominum
confiteor.Prohibemur,i,deft,vetamur.
ip Pacer à nulle eft faétus:
Neé creatus, net genitus.
Patér à nullfi è& fa&iis : quia ipfe, eftqmniumdfa<âor,hè c
creatüs, fed creator» nefç génitùs, fedgenitor : pater eifern
græcè,làtMe^riitôï-diatür.
zo Filius à pâtre folo eft: «
Nön fàéèus,ôec creatus, fed genitus.
Filinsàpatre folo eft, nonfa&us : quiaipfe eft omnium
fa&orfîmul cumpatre;nec creatus : quiaipfe eftomriiüm
créa tqr,fedgènitus: folus àfolo pâtre. Et vnaquæquèper-
fonahabet proprium,quod non habet alia,proprium habet
in perfi>na pater,quodfolùs eft pater :& proprium habet
in perfona filius,quia folusdfolo patre genitus cfhSed
& habet aliudproprium filius;quodnon habet pater, necj
foiritus fen£his» habet æternitatem cumi patre 8c fpiritu
(ando, & habet in tempore natiuitatem de matre, quam
hon habet fpiritus fendus necpaterrquianon fufcepit pater
carnem in fua perfona,nec fpiritus fendus, fed tantum
filius,vt nobis in fe oftenderetduas habere naturas: vham
anté omnia^Ecula,qua genitus eft ex patre, & dequä dixit
ÊfeiaSjgenèrationes eius quis enarrab^; ? Alteram in tfem-
poré,de quä dicitPaiilüs apöftolus.Cum autem venitple- .
nitudo temporis,mifirDeus filiüm iuumnatumexmtilie-
re,fadum fub legeilri quo cornplacuit plenitndinéfh di-
uinitatishàbitare cprporaliter; p e patre fine initio &finé
fine : de matre ifiitiùm habens Sc hullo cöiicluditiir fine;
z i Spiritus fan d u sà p a t rc & filio :
Non fa&us,ndCcteatüs,nec gchitüs, led
. procederis.
Prqpriüm habet fpiritusfiuidüs i quiânpn eft patér &
ftliuSjfed fpiritus proCedenS Ipatre & filip-iAtidis qüiä ifte
àb ambobiis,ifiîius ab vrio,pat&r à nüllo : äc per hocaperte
! iriönfträntür pröririetjtes edrüi'h.Ideö äütem fpirithS Dei
fàndiiS vofcatur^iiâ^tris&filiifeiiditaSèft: ham bum
fit St paterfpiritils,& filius fpirirasjöc pater fendus, ôÊfili-
üS'fertdds: prbprié famert ipfe Vobâtür fpiritus falidusj
22 V nusrirgö pacerjnqn trcs patrës: Vdüs filiüs
lion très filii i
Vnus fpiritus fan£tus,non trcs fpiritus fene
ti.
Vnuspâtériqüia folus fibi viiicum genuit filiüm. Et v-
hus filius: quia fîngülariterabvhico patte genitus eft. V-
’niis fpiritus fàïidus; qfiiaà patrè & filio vnicüs prbcedit.
Z5 Et in bac trinitatc nihil prius aùt ppftérius :
nihil maius aut minus, Sed cotæ très
perfonæ,
Coçternæ fibi funt &Æôæquales.
Nihil prius autpbfteriüs : quia nullus anterior, & nullus
pofterior : nullus ihferior, & nullus fuperior, ftd coæ-
terni fibi funt & cosequales : ideo nihil ibi vel maius vel
minus. .. -
Z4 Ita vt per omnia, ficut iam fiipradi&um eft:
Et vnitas in T rinicate & T rinicas in vnitate
venerandafit.
Debemus colère & adcrare Trinitatem in vnitate -, Sc
Vnitatemin Trihitate.
z$ Q u i vult ergo faluus efle:
Ita de Trinitate fentiat.
fiic tbgat Sc admöhet,& ynufquifq; dodormemoriter
eam teneat,& firmiter credit,& aliös prædicando doceat.
%6 Sed necêffarium èft ad æternam falutem:
Vc incarnatiönem quoque Domini noftri
IefüCbrifti fideiiter credac*
Néceffe éfteriim nótis: f t ficut fiïpèriusdiximus,ita ere-
damus» Si verb æternam felutem volitnius hâbete, id eft^
cum Ghriftb fine finéiégriaremecefle eft, vt incarnatioiie
Domini ripftrilêfii Ghrifti fidehter credamtfe.Qubmodo
fideiiter adoptiuuth,fed proprium Déi filium, ficut
dixit Apoftöius,ptppriö filio fub üböpé^ercit p eqs, fed
pro nobis omnibus tradidit ilium. •
Z7 Éil ergo fides reda.vt credamus & confitea-
mur:
Quia Dominus nofter lefus Chriftus Dei
filius, Deus pariter & homo eft.
Modbinchoat enarrare,fécùndüm humanifâtçÇhrifti
quid fit fides reda.Eft enim fides reda^ vt humàfiicatàfn i-
pfemcredamus in corde, Sc cohfiteàmUrbirè,drciitc^it
Apoftolus.Corde credituradiaftiriam^oreauteeonfeffio
fit adfalutem.Deus & horijovnUseft vérüs Dei fil ius:quia
fecundum diuinitatem,nihil màius vel minus, quamDe-
us pater : fecundum humahitaterh niliilminus ( éxtrapec-
catum) quam homo. ‘ - ’ s ' _
z8 Deus eft ex fubftantia patrisante fiecula
genitUs: ^
Et homo ex fubftantia matris in fæculo
natus. ,
Ex fubftantiapatris, id eft, ex æqualitate nâturæ. Ante;
fæçula genitus,ideft,ante bmnem<ieaturam,ficut dicit in
Pfdmp Ex vtero ante luciferum genüi te. Ex vtero,.id eft:
exmea fpbftantia. Àntelhciférum,ideift,a^
turam.Et, ho mo eft ex fubftantia matris
efe, tötijs homo cum compte 8t antea,m; omnia fimilis
nobis abfq» péccato. Ex^ ftibftahtiâ^^matris,^ideft,ide£qiia-
litate naturæ iAattis. In fiéculo nâtüs,id eft,ih,his têihpori-
bus^non aliiihde, nifidéfemihe mulieris fihé|:Ôitliyiri
Câfrièfd'fiifce^)it.VndèSalômôh dicit:Sapiéhtia aèdificatiit
fibidbmumihoc ëft,Chriftus ïédificaüitfibi carflem de
beata Maria,& alibi legitUr,qüi fa&ils eft éx femihéDauid
fecuridum dàtnem<
Z9 Perfete Deus perfefiUs homo*
Ex anirria rationali & humàha cârnë fübfi
ftens.
iiiferfe&iis âicitür,i4 eft pieh^i qui nihilitidiglut»pèr-
feétus homo v qui nihil minus hàbuit (extra-çeccatum)
quïa hdmo; fex anima ratioMH: Chriftus. véram àhimàtri
gelioi Iefûs proficièbat fapieritiâ &Stàtè ifà'pîèfitiairia-
nima» ætatéïfi côrpbrei Èchutiiatia carhëfübfiftèhs,qüià
kumüs
jihànn-1°
Ithvw-1*-
mx m
Chrifto na
jùræ, vna
'«fona.
Defeendit
»dinfcios.
Dcxter*
Du.
Fides Athanafii.
humus terra dicitur, de humamtate carriem aHiimplit.
jo iE^ualis patri fecundum diuinitatetd:
Minor pacre fecundum huirianitacem.
u ^EqualisVfecundum illud,ego & patet vnumijimus.
Minor iuxta quod dicit,pater maiorme eft, & inquQho-
mo eft, minor eft ;d diuimtate.
21 Qui licet Deus fit & homo:
Non duo tamen, fed vnus eft Chriftus.
■ Ideo fic cpniungi voltut Dei filius cum humananatu-
ra,vtex his duabus fubftantiisfietetvna perfona.
3 z Vnus autem non conuerfione diuinitatis in
carnem:
Sed aflumptione humanitatis in Deo.
Non quod ilia diuinitas,qua eft filius Dei,fe cohuenif
fetinhumanitatem(vthoc,qUoderat diuinum fieret human
urn) fedaflumendonoftram naturam, ficeft-vmis ef-
fe£fcus,vt non aiuitteret quoderat»,fed afliuneret quod
non erat. Aflumpfitenim humanitatem, Sc nonamifitdi-
uimtatem.
35 Vnus omnino non confufione fubftantije
Sed vnitate perfona:.
Non in eo naturarum commixrio eft :vt vel diuinitas
mutaTecur in naturam humanitatis, vel humanitas con-
uerteretur in naturam diuinitatis, fedvtrique natura’ fua
manetproprietasiraperpetuum,tanta tamen coniunCtio
eft naturarum, vt idem quiaeternaliterex Deopatregeni-
■ tus eft,homo fit verus:Sc ille qui natus eft,terhporaliter ex
virgine,Deus fit veriis: propter fufeipientem Deum,Deus
verus,Deus Dei filius:propter.fufceptum hpmingm, ho?
mo verus. Perfonam quippe filii Dei,non ex duabus per-
foriis vnitam, fed duabus naturis e^iftere credimus: Hi-
cere autem duabus perfonis compofitam, vt nefas vitam.
us.
54 Nan> ficut animarationalis Sccarovnus eft
homo:
Ita Deus & homo vnus eft Chriftus.
Sicut enim ex carne& anima vnumdicimiis hominem,;
& vniriquilque habet duos homines in fe (vnum Carnalem
ahum fpiritalem,vnum vifibilem,alium inuifibilem, v-
num mortalem,alium immorcalem) ifaDeus &homo v-
nus eft Chriftus.
55 rQuipaffus eft pro falute noftra: '
| Delfccndit ad inferos,refurrexit a morcuis.
In quo, fcilic. homine paflus, in quo videbatur, in quo
crucifixus Jn quo monuus,m quo fepultus, in quo refur-
rexit: quia diuinitas impaflibifis eft,fed in coniunCtione
perfpnxfilius Dei dicitur paflus, & in vera natura filius
hominis eft paflus. Defcenait ad inferos, feilic.anima cum
verho: quia poftqua humanitas affiimpta eft a diuinitate,
moneft feparata a verbo,fed ipfe anima a corpore feparata
eft:quia unon eflet feparata,corpus non potuiflet mori:&
ifte defeenfijs ad folam anima.perrinet, Reffirrexit a mpr-
tuis, vt nobis exemplum refurreClionis oftenderet fiait
Prophetaait: Poft duos dies fufeitabit nos, & tertia diere-
furgemus,&in confpedtu eius viuemus.
5 6 Afcenditadccelos:
Sedet ad dexceram Dei patris omnipotentis.
Afeendit ad ccelos,fcilic.ipfa humanitas qax fiiitpafla,
ficut angeli dixerunt,viri Galilsi,quid ftatis afpicientes in
ccelum, hie Iefixs qui aflumptus eft a yobis in ccelutn, fic
veniet quemadmodum vidiftis earn eunten^in ccelum.
Quia fecundum diuiniratem ad nullum pqtCft afeenderb
locum, fedvbique totus^ft. Sedet ad dextefim Dei patris
omnipotentis, aexteram^autem Dei non' carnalem., non
corporalem(ficutHumanahabet natura) fed in hoc loco
gloriam Dei conuenit acdpere,ac fi aperte dicat,regnacin
gloria Dei,& federe prbregnare dicitur.
57 Inde venturuseft:_
ludicare viuos Sc mortuos.
yenFur.useftineademf6rma,inquacrucifixus, in qua
mortuus»fnqua fepultus eft,&in quarefiirrexit : non in ea
tantum humÜitate in qua antea fuit»fed in gloria Sc maie-
ftate. Et ideo in ipfe. forma? vtyideac Herodes&Pilatus
quern iudicauerunt» vt videantludæi quern tradiderunt,
vtvideant milites quem crucifixerunt, vtvideantimpii
quernnegauerunt. Viuos: quoseius.aduentusinuenerit
in corpore viuentes. Mortuos: quimbrtqieiantab initio
-vfque in ilium diem. Vel ahter, viuos,id eft,fen<3:os,mor-
tuoSjideft, peccatores.
58 Ad cuius aduen turn:
Omnes homines refurgere habent cum
corporibus fuis :
In aduentu Domini vnufquifqüe, flue iuftifiue peccatores,
refurgere habent cum corporibus fuis.
3P Etre'iditurifuntdefaâispropriis rationem:
Reddere autem ratiofiem : non fabula verborum, fed
recordatione omnium quae fècit,fiue bônum hue malum,
& fecundum hoc vnufquifque, retipere débet: boni bona,
màliveromala.
40 Et qui bona egerunr, ibunt in viam æternam
t
Qui veromala, inignemçternum.
In vitam æternam: quia fempereruntbonifinefinein
gloria regnaturi. In ignem æternum : quia femper erir mails
fine fine poena infèrni, & fine ylla miferatione cunv
çorpore'& anima, non confim^ndi, fed femper arfùri ; Sc
nunquam deficient iri æternis pcenis manfiiri.
. 41 Hæc eft fides Catholica :
Quamnifiquifqîfideliter firmiterque cre
diderit, fàluus effe non poterit,
Hæc eft fides catholica: ficutfiiperiusdiximus, iftaeft
fides catholica. Per hochicrogat& admonet, vt vnufquifque
fecérdos hoc fciat & prçdicet.Quamj.id eft,quam
fidem, quifque', id eft, aliquis. Fideliter, vt de ea non dii-
bitet; Firmiter, vt nullUsà tua fide te remouerepoflit, nul-
lo fehifmate vel hærefi, Etfiitanoncredideris, faliiusef-
fenonpoteris.
F I N I S .
H E R M A N N I
C O N T R A C T I C O M IT
I S D E V ô R I N G E N,
M A I O U S A V G I Æ M ON
A C H I G H R O N I C O N,
VVLGATO 1L L O E T A B E O
E T I A M C^y O D V R S T I S I V $
edidic» longe diuerfiftimum Sc
locupletius: 4
N V N G P R I M V M E X M A N V-
S CR IP T O C O D I C E A V G VS . T A-
ni Monafterii SS. Afræ & Vdal-
rici editum,
Per Henric. CariiC
A D L E C T O R E M .
I H R 1 s T 1 A N Y'S V r S T I S I V s t01MpUNlO ÎÜU-
firium Germanicorum Scriptorum,vulgat£ Hermannte-
1 ditiom aliam locupletiorem a d ïm x i t , è regione rejpon-
Ignîsçter