
NoUfeu C ên ieiïurA in Jfj Fulbert• Fpiß.
liâus.pedibus v ix icpens,cornua alraris manibus appKlicnJc^s.dx-
uinx virtutis auxilium fcnfit, & omnilanguorc Unatus Mouachùs
♦ us jo l t Maioium Abbas crcatus eft.
I n E p i s t . X X X Y I I i , -
E tabulis Dcmoch. Ebaliu jAich. Reracnf annum«. 40* J .
I n E p .1 S T . X L V .
w N tabulis Dcmbch.hic Epifc- non Adetbett) yocsttur,
Epifc-Laûd induohusM.fc.infcribiturb * ç Epm-*d* ro
Laud.Epitc. nonprtclaro,] vt habcnt exctifl'x à D . Maff.
I n E p i s t . X L V I I .
QVis fitifte Arch- Tur. & quo nomine fit infignitus vixcolligi
poteftcfctabulisDemoch.requifiucrar Palhujn Archiprxl.a
fommo P çrmfice,& erdenegaturn fuerat. pcfcribiturauccm
M H Lothario Càr&quipçftea fun E n o c . 1 1 1 . itfUb. deofti-
cioMiflx , hoc modo,Pallium; iftùd quo majores Epifcopi vtutur,
eft decarididalana ebacextura, defupér habeas circulumhumeros
conftringentem, Ôcduaslineâs ab viraque parte pendentes.quacuor
cruces purpureas» ante rctro.a dextris a fiuiftris, lcd à finiltris duplex
eft, & (implex à dextris- Tresctiam aeusaurex infigunjur pal-
lio.ante peâus.fup« humcrum& poft tergum, fuperdexnum nu-
mcrum non i nngitur, * Hxc qdxlibet acusprêt i oforh connnc^t lapidem;
I n E p i s t . : X C V , -.t.
Hic vocaturà DfinochaieGanglino.
3 8 I n E p i s t . X C V .
^ .-Bi habetur hic cextus, Vuletudinesvii-U Melin* , f i e habctur.in !
V M. s . fcdàpud Gfeg. T urón'cUfcm:habctur,moïbiuc.
; I n . E p i s t . X C V I .
HAbctur in noftro veteri Ghroh.in vira Robert. Quod Mathil- |
dis foror ducis Richardi 8c yxor Odouis Coirutis Carnot.
' obiit abfquclibcris. Póft cuius óbitum diélus Odo terrain
quam eiRichârdus dederat in matritnonium con tra£lu,fcilicct me-
diäuii partem Caftri Drocoflbni,nqluic Odo D iici Richardö reddest
re , vnde bellum exatfit inter cos. Pofte a R e x Roberfus conuoCans I
cos,pace perafta.amicos reddiditapud C oloras,'Fit autem mentio I
Partum Froneu-] Horum Origo. In Eeudorum Longobard. trudiitone |
fitltcet.] Fuitenim jnprimariqqùoquèFeudô,ftabilirus.çercUS'Vaf- 1
fallorum niimcrüs, qui Pares autlibéri Feudales diccbantur, curiam
Domini(ui colentes,& de Feudalibus caufis iudicantes.quibushoc I
nomine ingentis prxrogatiux cum nobilitatc artiibuebantur-v Hi
Vafiäli iudicantes dicebantur.Pai'es,quiaPari inter feiurifoiiftione,
au dlotitare,di g ni race, ptiuilcgioquc era nr ac munere._ Omnes Ca
fplo maguoRégi & impéracori inftiuitiooem duodccim Parium
Gallix acceptam re runt, quia fabulis vetcribus Gallicc confcripr.s
I fie fuit traditum Verum tarnen res non ira fe habet,cum co tempore
Q|iidautem hxcïignifîcéht idéLothificintcrpreratur.[Palliû __________ ____ ________________ ____________________ f
iftud iigaificat difeiplinam, quafcipfos & lubditos rcgcrc debent, j fclidi nonfucrint patrimoniales aux hercditarii- 'Crcati cnim font
perhanc acquiriturtorquesaurea»quam légitime certanjes accjpi-
unt.de qua Salomon in Prouerb. Audtfilt midifciplinom tMrutui,
legem motrutu* , & addatur gratia capnituo, fij1 torques cello tuo.]
Pallium de lana contextum,habeas circulum,&c.[Hxc omnia iqo-
ralibus font imbuta myfteriis.&didhs grauidà facrameutis. In lana
quippe notatur alperitas, in candbre benigimas defigUatur. N am
Ecclcfiaftica difciplina,€ontrarebcllesobftiDatost (eùejitatem cx-
crcet, federga poenitentes &humiles exhiber pietacem- Ptopterca
dé lana non cuiuflibet knimali?,fed ouïs tantum effieitur.; Circulus.
•Pallii per quern humeri conftringutur.cft timor bbminiipcr quern
opera1 coeicentur.nc vel adillicitadefluant.vel ad fo perflua rclaxen-
tut. Qtjatuor cruces funt virtutes.Card.iuftitia.fcrritudo^wÿden-
tia, temper, quxnifictuèis Cfoiftifanguiueparpurcntur.aBam fi;
bi virtutis nomcn vfurpanc. Pallium duplex in fini ftra, fc^fimplcx
in dextra,quia vita prafens qu x per finiftram fignificatur multis eft
fobiefta moleftiis,led vitafutup qu x pM dexcram fignificatur , Jn
vna fern per coHbéatà eft quictcé Très acus, qu x Pallio infiguntur
antepeélusifuper humerum finiftrum, poft tergum, dcfignant cô-
paffioncm officii, diftri^ionem iudiçii, quatpm prima pungitani-
mum .fecunda pcrlahorem, ter da per terrorem. Super dexuum hu-
merum non infigituraciis.tjuoniam in *rerna quiete, nullusefoaf-
fliéfionisaculeus.; Acus éft'aiirea,fedinferiiisacuta,& (iiperius rotunda,
lapider» cont inens pretiofum, quia nimiium bonus Paftor,
propter cüram animi.in terris affligitur, fed in cailisxternaliterco- '•
ionabitur,vbi pretioftm ilUm margarita.m habeBft.CumPva)lioifto 1
confertui Ponrificalis officii plcnitudo. Nam anteq 1a m Metrop.q-
liranus Pallio decoretur , 'non débet Clericos ordinate, Pontificcs
confccrarcjvci Ë'Celcfiasdcdicare.Huc vfquçLdth. Card:1
• . I n E p i s t. XLIX.
V tTc Epifçi Syluaueift. vpcatur Rolïnd usàDanqchare, & annu-
1 merarur 39.
I n Epist. LI.
* RchiprxfuiilleRhothomag. àDemochare vocaturRabertus
Richardi Norm, Ducis pruni fiüus. _
In Epist. LVII.
J^EmocharesiftumEpifcopumappellatRogcrium, & ponitui in
fois tabulis 6.
I n E p i s t ., L IX.
SVçceffit Roberto Régi Henricus lilius, quem illeiftoriens hçrc-
dem nuncuparat, v c nonnul^! (cribiiht,rain or em fiiiurp. Huic
confilio Conftantia Regina obftabat & Robertum a}teium fill
am regem fidutabar. Qdoque Campanix 8c Balduinns Flandrix
Comités,ac non pauçi prxtcrea non contemnenda nobili rare in ar-
mis aderanr, exteri minoreinuidia.'Tandeni Robcrtus iure Regis
cederecoaûus , Ducatu Burgundixnobililfimoacopulcncillimo
contentas. Paul.Æmil. in vita Hehrici.
I n E ptst, LXII.'
Hic Epi(c.appellarutThéod6ricusà Dcmoch. & annumcratur 491
I n E p i s t .' L.XVIIL
cumiam Ducumauc Comitumdignitacem obtinerent, nequeeft
credibilehos antp fuifle Pares,quam Duces client autComircslIta-
que poftquam Remenfcs Arch. & Laoncnfcs 8c Lingonetlfes, Epi-
Icopi Duces fun t fiifti (qui Comicatus fucraht ante ) tunc'Parés ctea-
ti funt.Régnante aucem Roberro Kcge,annbröi3. Eudus Campanix
HAbctur hictextQS, Inter organa, 'vatum, & ardentes cincendtlus
virginum.] Sic babetur in noftro M. S. & in M. S. D. Patauii
' viri C on f & doftiffimi, in CacholiçoIanucnfi fie interpréta-
tur. Cicendela, àcandcocandcs, dicirur, infula,genus (crabrohum
quod volans candcat, cicendulum, ponirur pro candcla,nam dici-
luracandco.
. I n £ p :ii>-T£; XQ
Comes, O gcrio fratri Epiftopo & Bellouaccnfi Ecclefixdcdit
Bellouacorum Comicatum, circumlcriptum fois finib^S.Qjlo tempore
cercum eftncrcatos fuifle Parée. Vide Comment-loan? Tillii dc
rebus Gall. lib. z . de Paribu^ Galli*.
I n E p i s t . . X C V I I .
HÆ c Epiftola inlcnbi tur in cxcijflis Reçi Danoniarch. Chu-
clojfed melius Couto, fic cnim teftatui Guiller. Malrncsb.dc
geftis Angl.lib. a. cap. x. an. ab.lncar< i o j i . Eiufdem inquit
Archiprxf. & Helnothi hortatu, CnUtoRex ad tranfmarinas;£cclc-
fias inifit pccunias, maxime Catnotum, vbi tu ut florebat Fulb. Epi-
fcop- in (kniftitate & PhilofopHia nominatilfnnus.^ ’
I n E p i s t . C V I I I . *
i t I c Archangel™ Monachorum Odilo.] SiccnimappellatFulberrus,
teftimonium de fauftitate 8c morum probitatc Fulbert, refext.
amplilfimum. Mulcum eft laudari alaudaco viro.
I n. E p I S T. G I X .
BVlbertu'm Romam cum Roberto Rcgcpetiilfe.percgrinationis
caufa fofpicor Rex etenim Robcttùs in qui t Paulus Æmil. in il
lius vita,eum R omx eflet ad Diui Apoltoli aram feriprum ob
tulit pridic fcftiuitaris Apoftoli.in quo Antiphona.Cornelius Centu-
Wjcontinebatur, in veteri Manufcripr. Chi on. [An uo millcfTö.
Rob.RexFranCorum piiflimus Romam caulideuotionis, & per«
grrharionisprôfifcilcenspridié'vigilîx Ap. Pauli obtulit Anciph.
Cornel. Centurw. Hic cnim erar numinis renéremiïfitnüs, libciali-
bus ftudiis, (aerifque dilciplinis deditus, prifcïçfanftitàtisîçmülus
Antiphonas, facr- que refponfa quxdam edidit.iudicio Ecclefix v
niuerfe probara,reccpraqj,éiu(modifcnt,SanftiSpiricus,èÔ:Gbn-
ftantiaMartyriim. Quodrêfoonforium compofoiflè fefunc, çùm
Conftantia illius Vxor .Robs rtüm Matirum'rogaflét vtinilliusgra-
tiam aliquod carmen conderet. Curr. Auallonem obfidcrec, nulle
oppugnanrequaflanceuc.iédcoiu rabcrnaculo hymnos côncinnà
te,foafpontemagnain mutorum patcemcorruilleferunr.,. vtlutdi
uinitusac fuperlS'Véneratqri fuogratiam ptxfcncem referentibus.
Paul. Æmil. in eins vita. '
I S E p i s t '. G X .
S Anonicos Carnotcnfçs aliquando Epifc.Lcxouienfi de Ecclc-
fiisfuis vifitatiOnis jus pei (olniflc apparct, Uomm autem Ct -
oritur à circumco>vtirureo verbo (xpius Hicmarus A -
chiepifo. Rem. Epi ft. i. ad Lud. Balb. Imp. quem horraturcap.8. vt
Ecdef. in ifto' regno j>er occafibnabiles circadàs, 8c periridebiias
confuetudinarias oxa,driones,ante viginti annos impofitas n
' fligantur.
I n E p i s t . - C X I I I .
POtioncmicravocat.lacram medicinam. Quidfitautem potio
iera fciuntmcdici,multiplex eftgenus. N oui en autem feirpuli
interpretatur ipfc Fulb. fic,dc vneia 8c patribus.
Vncia vigmtifcirpulos & quatuor ambit
Dimidiumßater,acjemiunciadititureiust .
7 etna duafiel* pars eft eademque due lia,
(Sjuartafictus'èétficilicùtvèl denique ficel.
Sextulajexta modoJolet (ft modoficla vocari,
Oflauam appellant dragmam.
E t de fcirpulo 8c partibus ft us :
K Bi hib eta t,In cen dium E cclrfseno JIr* .]Ex veteri Annali Abbat. 1 Vnutitem[cirpulu*ealeucotrpontturo£lo,
S. Petri inaralle Carnot ideft in legeudafimâi Anjani. [Anno I Dimidwmfen puli efl ohul. pars quart a cerates,
milef vigef.innodlenatiuicatis Epifc.Fnlbi anno 4 fuit ciui- [ Hmcfextamfingiplauutfihquamquevocari. "
tas Carnot.& rota Ecclcf Bcatx Marix combufta.quam idem Epi- j VltimuieR talcus, cicerif duogranulapenja*.
fcopus gloriofus fua induftna & laborc & fumptu à fundamento
: rexdjficauit. . . > , J u . ' • - F, i N' 1 s. -
Bernonü Augienfis Abbatiy libellus de quibufdamrebüTaßmiffam fpettantibus:
t x Bellarmin. de Script. Ecclefiafi. '
BErno Abbas Augienfis vixit initio icculi u.Ipfe dtiim
in libro de reb.ad Milli ofHciu m pertinen tib us cap.z.
teftatur,fe interfuifle corbnationi Hejnici primi Imp.qu^
&6fca eft a Benedidto Papa V I I I . anno xoiq-FuitvirdO-
dus, & fcripfit vitamfantti Vdalrici Epifcopi Auguftant, qua:
ex tat apud S urium die 4. Iulii.S cripfit e tiam de offttfio Mijft,
(iue de rebus ad Mijfam pertinentibtis: qui libdrextatcum ca:-
teris eiurd'em argumeutiftnpreffus Colonise, & Romae:
exquoetiam libro cap. 2. difcimus, hocprimUm tempore
Ctepiile in Romana Eeclefid cam ad MillaM Symbolum
fidei A cripfit mult as epiftolas,&alia opera.quatvtmm extent,
ignore.
BERNONIS A VG
I E N S I S AB BA T I S ,
D E QV IB VS DAM R EB
P S A D M I S S A B O F F I C I V M
PE R T IN E N T 1 B PS L IB JZLLVS;
cuius h*c funt capita.
I / ^ \ Valitcr prifcis Apofooloruitj tetnporibus Mifia-
ram celebritas ageiretur.
i DegloriainexcelfisDeo'.
3 De O&auaPentecoftes.
4 Qmre audoroffidorum, in AduentuDomini quatu*
or tantiim hebdomadas nuffleret i cum ordihatorle-
diojtiarii quinque numeret.
5 De Mifla, Deprecationem najlram,8c concordia Euange-
lioram Apoftolicarum ledionum cum ceteris offi-
ciis,acprtecipue cum Midis,&de officio,Exultate Deo.
<S Quare audor officiorum ab 0 daua PeutecofteS vfqiie
ad Adueritum Dominl,viginti tria folummodo pome-
tit officia cum Ordinafor Ledionatii Vigintiquinque
Iedionesconftituerit,exceptis his ledionibuS &Euan-
geliis, qute leguntur in hebdomada odauae Peiiteco-
ftes,& in Dominica qtfiritaaiite NatiuitatemDomini,
& de S. Ttinitate, qua: luperioribus vigintiquinque
coniundae, videntur vigefimumodauum nuriierum
implere. * •
7 Deieiuriioquatuortemporum.
Qualiter prifeu Apojlolorum tetnporibus Mijfarum celebritas
ageretur. Cap. 1.
f “/E§|§&Gitur in exordio nafoentis Ecclefiastloneo,
quo nunempdo vel ordine iacra celebiaba-
turMiflarum folennia,tefte eriam beatiflimo
Gregorio Papa,qui inter mulca qu? cpnftitu-
itytiiia, cumincelebrationeMiflarum, tjinc
etiam in varia Eedefiafticarum rerum vfu, ad conficien-
aum corpus& fanguinem Chrifti, orationem Domini-
.ca,njfecitdecantari, ficutdeepiforiptumeft; Orationem
Dominicam moxpoft Canonem uiper hofiiam cenfuit
recitari.De hoc&aealiis cum quoiHam murmurare fen-
tiret, piiflimus Pater inter alia non dedignatus eil huiuf-
modi.rationem reddere,dicens: Oiationeiti I^ominicam
idcirco nioxpoftprecem dicimv^, quiamos Apoftolprii
fiutjVt adipfam folummodo orationem,oblationij hofli-
am confecrarent. Etvalde mihi inconucui^ps vifum eft,
vtprecem, quarnScholafticus cbmpofuerat, fuper obla-
tlonemdiceremus, &ipfamtradirionem, qua’ftiRedem-
ptor nofter compoiuit, fuper eitis .corpus: & fapguinem
non diceremus. Sed CTeicentedatu religionis^ fiinulac-
creuit decus EcciefialEci fionoris. Attamen.ipfum canonem
non vniis fblus totum compofuit, fed per tempo-
- taaliud aliusinterpofiiit vel adiecit, ficutdehoolandifll-
mo Papa legimusrln Canone apppliiit, Diefque noftros
Jn tua pace diipone,atqueabj£terna damnatipnenos eri-
pi>& in eledorumtuorum iubeas grege numetari. DeAlexandro
qüoque Pajpa,quidB. Petrofeptimuseratinor-
dine,ifalegimus : Hicpaflioneni Domini mifeuitin pre-
catione facerdoturo^quandp Mifla: delebrantur. Leo Papa
conftituit, vtintra adionem facrifidi diceietur, San-
dum facrificium, Si: cærera. Deinde Gregorius tertius e-
iuidemriominis Papa,faciehs oratoiituiiin bafilicafandi
Pcfri Appftoli in honorem omnium Sandorüm, quoti-
diaiia Miflariim folei miaibidem celebrare confoiruic, pa-*
riterqiiè in Canoné à Sacerdote dicendum ordinauiti
Quorum folennitas hodie in confpedu tutd* maieftatis
celebrattir, Domin'eDeusnofter,totoin orbeterrarum.
Qupd quia fpecialiter adillam pertinet celebritatem,
non eft canoni,qui generaliter dicitur, adnotatum. Hæc
decanone, qui &adHo dicirür, didafunt: nuncdecæ-
teris quæ D ominus dederit, vidëâmus., Cadeftinus Pa-
pa.conftituit j vtPfelmi Datiid centum quinquaginra ante
facrifidum pfallerÇntur in ordine Antiphonarum ex
omnibus, quod anteà non fiebat, ilifi tanturd epiftola
B. Pauli recitabatur, & fondiuti Eüangelium. Litaniæ,
id eft,kyrie ele»j{ort,Chrifte eleij(on,quç fequuritur,à Grç-
corum vlufumptae creduntur. Orationes autem, quas
Collectas didmus, a diuerfis audoribus compofitcE erê-
duntür, àGelâfiopræfule Romano, & beato Gregorioj
Papa^ Vnde Sc in vita ipfius legimus : Sed & Gelafianum
codicem de Miftarumiolenniis,multafubtrahens, pauca
epntiértens,nonnulla fuperadiiciensyinvnius, libelli vo-
lumme coardauit. Quod volii§neniibrum Sacramento-
ru præritülauit. Etfortaflè primis tèmporibüs folius Pauli
Epiftok legebâturjppftmodum iritermixræ aliæ leétio-
n es funt,non tantum de npuo^verumetiam de veteri,pro
utfplennitatum ordo pofeebât, teftamenfo., Vbihocan-
dura, vt ficut landum Gregorium, quichnque has vél has
.Cantilenas compofuiflet .libri Sactamentorüm & Antiphonarum
: ira & beatum Hierônymum credimus ordi-
natôrem le<ftionarii,Vtipfius teftatur prolpgus appofitus
in capite eiufdem Comitis: (fie eum appellauit.) Poftea
I cum Gradaliâ& Alleluia inter Apoftolicam& Euangeli-
1 cam lediohem coeperunt frequentari, Hifpaniquafi.no-
I uitatereiperculfî, miiltumreftiterunt,dicentes : In qui-
' buifham Hifpaniatum Ecclefiis laudes Âpoftolum decan-
■ tantur, priufquam Èuangelium prædicetur;, dum Ca-
j nonespraecipiant, poft Apoftolum non laudes,fedEuan-
gehuprannundare. Præfumptio enim eft,vt an^eponant
eà,quæ fequi debent. Nam laudes ideo Euangelium fe^
quünmr,propter gloriam Chrifti, quæ per idem Euange-'
• lium prædicatur. Verumtamen ex audontate iafidæ
Romanæ Ecclèfiæ, poftea eft conftitueum , vt refpon-
foria& Alleluia canantur ante fàndum Euangelium,. fi-
de.m etiam in Toletano ftatuerunt Condlio , vt hyniiius:
triumpueromm omni Dominico diey &m fblennitati-
busmattyruminpulpitô decantetur; quod tamen R o mani
mmime fedunt,nifî quater in anno, his fabbatorüm
diebus,quiprætitul'antur,Induodedmledionibus.Sym-.
bolum quoque fidei catholicæ poft Euapgelium redta-
tur, vtper fandumËuangelium cùrde credatur adiufti-
tiam,.perSymbolum autem ore coiifeflîo fiat infalutem.
Quod tamen non fecundum Nicenum concilium , ;fed
fecundumGonftanrinopolitanum canimus translatum.
Conpilio quoq.ueT oletano ftatutum eftiidomnidie Do-
minico feciïndum. mprem Orientaliumiecclefiatum decantari.
1 ; ' y A.
Agnus Dei, inconfradione corpprisDpmini, à clero
& à populo Sergîus Papa did conftituit. QlFertorium,
quodinter pfFerendum cancatür,quamuis àprioris popu-
liconfuetudine in vfiim Chriftianoruin: veniflè dicatur,
tamen q,ms fpecialiteraddideritiapertenonlegimus,que-
admodum de îllo Angeliço hymnp, Sandus, San dus,
Sandus : vei deilla antiphona ,quæ poft communionem
dicitür,fateri poflümuSjCUm veraciter-credi poflît,prior^es
S an dos filentio obruliflè Vel communicaftè, quod etiam
hadénits in (abbato S. Pafchæiolemuspbferuare.Quan-
quam lion defint, qm affirment ^Xiftum Pepam,fùpradi-
dum hymnüm,Sandus,$andus,Sandus, ad Miflàm ad-
didifiè, Vemminhis omnibus eft attehdendum,qju,a'fic-
ut fàpientilfimus Papa Gregorius li brum Sacramentorum
F
G
4éo. cfta-Tpo.illc,-
H
Conc. To-
lcj.cap.il.