
■ C A P.
X X V I I ;
ODONIS ABBATIS
C L V N I A C E N SIS II.
’MO R ALI VM IN lOB
-, L I B È R XV l it .
ccret.Si id q> prsdpit facimusi id quod petimus, obtinca-
mus. Valdc namq; hscapudDeum^traq;fibineceflario
Cengruunt, vt & drationexjperatio, & opcratione fulcia-
tur oratio.Si quaeri poteft quo pa$od eordefiio reprehedi
fe negat,q fe peccalle fuperius accufat ,di cens. Peccant,quid
faciam tibio cufios bominumlVel certefiiufiificare me valuerot os
tneum condemnabitme. Sed fciendum eft funt peccata qua
aiuftis vitaripqlfiinr,&:funt nonnulla q etiam a iuftis vita-
ri non poflkntjvlensitaqi iuftorum etfi libera eft dpuerfo
I ...... ................... ^ opere, aliquando tame corruit in peructla cogitatione.Et
Ddidit quoquelob affutnens jntrapolam fuam,
& Ait. Qu6 rirofeSo-yerfa. oft?ndit|ir Ha- in peccatoeigo libitum, qafairim in cogitatione dcelina-
iadan&Hfimiviridh&fcquammyfticefint tur,& tamen vndefebetipfampoftmodumflendo repre-
piolatCdqmparSbblaideftfiroiUtudoal1 1 heudat, nonhaber.qpiaantefereparatquamperGonfen-'
. fumptanarratur abed quinihii inferius | fumcadit.Sequicur.
.percompararionem velfnnilitudinen? roqu|tur. Adeam | | sicut iiypm inmicusmeus^aduerfar iusmeus quafi iniquus.
it^yftmilitudine%cunaatrlheiSafui%quafiguratfeEc-JIn fecro, e|oqui©$f«f 6g ^«^nonaliquandopro fimilitu-
;clcha defignatur,&:'in ipfo quidem locurionis exordio di- dineponirur/edpro veritate.Vndeeftillud.Efvidimusglo-
fiaaperte prolatafuniffed fubie&is dbfcuritatibus impli- riant eius,gloriacfuafivnigenitiapatre,vnde& hit ficut8c quafi
caiuur. Sequitur. . I J L . ^ J .
ViuitDeus&ui abpUt indicium mium:&omnipotent, quiad
amaritudMiemdddtixitahmammeam. Qu%is nimirub verbis
besttus lob &fua namt,$tEccIefi* tempora afflidta fi-
gnihcat,in quibusapertainfideliumperuicacia prcmicur,
& perfecutionis amarimdihe perfiKba.£,ur. Duobulnaroi-
qn^nodisEccIefiaabaSer%ijstcntaftfoler,vtvidelicec
perieCurionem aut verbis patiatur autgladijs. Nunc verb
de £a perfecujjiqne loquitur, in'qua non gladijs, fed falfts
aflertio'nibuslaceflitur. ViritaqiSan£tus(an&ae Ecclefi*
rypprogeftanSyt Deubefic fiteatur,^;t. Fiwif Deus. Vt ve-
roiesf ^Umanasfeum cutare perhiberet,fubdidit.^«i/tfcj?«-
lit indicium meim, & adamaritudinem adduxitanimam meam.
Ifta^nim quaspatitur, non cafu fe perpeti »fedDec^omnia
diIponente,seftatur5 nec tehtatorifuoamaritudinjs fuse
poteftatem trib^iftt, fed audkpri., Sequitur.
%^iadonecfuperefihalitwinme,&prituspeunnaribusmeis,
non loqueSur labia mea iniquitatem, nec linguaweditabiiurmen-
ddcium. Qupdprius iniquitatem, hocpoftmodubrepe-
tens-raendacium dixit. Nam &.<?mne mendaciuminiqui-
taseft, &omnis^hiquitasmendacium, quia prpfedfcoab
asquitate dilcrepat quicquida veriiate difcordat.Sed inter
Hoc quod aft loqui,poftmodu fubdidit, meditari; magna
diftahtia eft. Nonnumquam enjm peius eftjnendacium
meditari, quam loqui. Nam loqui plerumque prsecipita-,
tionis eft,meditari veroftudiofeprauitatiSjquamuis nonnumquam
lit aliquod mendacij genus culpa: leuioris, ft
quifquam pfscipicando mentiatur. Sed quia feriptum eft.
Sap.i. ii, Osquodmentiturocciditanimam. E t , Perdeseosquiloquuntur
r fd .t f.i Oiendacium. Hpc quoque medacij genus perfe&i viri fum-
mopere fugiqt, vt’nec vita cuidslibet per eorumfallaciam
defendatur, necftise^nicpxnoceant, dum prxftare cauni
nituntura^ienje. Sequitur. g | f ; | ■,£
Abjit a mevtiufios v os ejfetudicetff, donee deficiam non recedam
ab innocentiamea.Ab innoccntia quippe recederet, ft bona
[Prow.17.15. xftjmare^Salprodne atteftante, qui ait.jQ«/ iuftir
I ficdtimpium| &qUi condemnat iufium ,vterque abominabiliseft
| ante BeumSnnx. namque nonnulli,quidummalefadtabo-
J _ j minum laudibusefferunt, augent quje increpare debue-,
runt.Hbc enim per Propbetam dicimi.Vaquiconfuuntpul-
tiiUi&fub omni cubito manus, & faciunt ceruicaliafub cap ire v m-
uerfaatatPb Sequitur.
iufiyicationem meant quia capiteriere,non defer am. Cceptam
namqkc i^fti^ationemdelereret, ft in peccantiun| laude
declinared_Sequiuir. Neqae mm reprcbmhtm'ecor meim in
omm.vita mea. Ac ft aperre dickr. Pro vobis non debeo ad
culpampettra.hi, qtii peccare in proptijsformidaui.Scien-
diimyeroeft quqd quifquis a pr^cepas Dominicis difeor^-
datopere,quotiens eaaudit^orde luo reprehenditur atq;
confun duur, quiaid quod non fe ceric, memoratur. Nam>
in quo errafte con ftdcratdpfa ie confcientia latenter accu-
\p/al. ns. 6. fo.Vnde Dauid Prophqta precatur dicens.Tunc non cofunn
<Ur,<tumrejpicio inomnta mandatatua. Grauiternamq; vnufc
quifque confunditur,quando mandata Dei vel legendo,
vel audiendo refpicit, qute viuendo contempfit. Hmc Io-
annisvoce dicitur.^icornofmmnonreprekenderitribs jidueni
lion. 14.15. babemtisadDeum.EtyQMcquidpetierimuSiaccipiemus. Ac ft dipro
aftirmatione pocius j quam pro fimilitudine dithim
v ic to r . Interimpium vero&iniquum hoc diftare non-
numquamfolct, quiaomnisimpius iniquus, non tamen
omnisiniquuseftimpius. Impiusrenim proinfideliponi-
tur ,id e ft àpietate religio nis alienusj iniquus vero dicitur,
qui prauirate operisàbæquitate difeordat , vel fifortafle
Chriftianae fidei nomc portât.Beatusigitur lob vocetypi-
ca fandtæ Ecclefia:, qa alios r e f i d e i côtràdicentesrole-
rat,impium iehabere fatetur inimicum. Quiaveroalios
fubptexwi fidei intus pofitos in prauis operib. pati tur, ini-
quum aduerfarium fuum deteftatur. ^ Si autëficut 8c quafi
oportet vt magis pro fimilitudine pofitafenriamus,fan<fta
Eccleftaquos viuctescainalirerintrafetolerat,deftmili-
tudineimpiovü notat. Intusquippe inimicus eft,quifide-
lem fè dum aftirmat vocibus,monbus negat.Seq.
Qua enimjpeshypocritafiauare rapt at, &noliberet Deus ani-
mam ««iîHypociitarquisLatina lingua dicitur ftmulator,
iuftus non efle appétit,fçd vidcri, 8c idcircoauar us raptor
eft,qui dum iniquaagit ,deftderat de fimâitate vene'rari,
laudem yita: rapit alièna.qui dum præfentia diligit,futura
minime fperat.Sequi tur. j, •/
Nunquid clamorem eiusaudiet Deus,cum veneritfupereum an-
gufiial Clämorem eiusanguftitetemporeDominusnö audit,
quitranqiiillitatis temporein præceptisfuisipfeDo-
minum clamantem non audit.Scriptü quippe eft. Ouiauer-
titauremfuamneaudiatlegem,oratioeiusentexecrabilis. Hinc
Dominus ai ubiouißtme peniuntfatua virgines dicentes.Domine,
Domine aperi nobis. Et reipondetur eis, Amen, amendieo vobis,
nefeiovos. Sequitur.
Autpoterit in omnipotente deleäari ? Qui enim terrenärüm
reru m amorévincitur,in Deo nullatenus dèiêâratur. Efte
quidem fine deie&atione anima numquam potéft.Nam
aut infimis dele6tatur,aut fummis;&quanto altiori Audio
exerêétur ad fumma, tanco maiori faftidio torpefeit ad in-
fima: quancoq; acriori curainardefcit ad infima, tanto te-
pore damnabili frigefeie à fummis. Vtraq; enimfimul &
æqualiter amari non poflun t. Deleâari eirgoinDeohy-
pocrita non valet, quiain eius mentedefideriafupernanô
pro deu nt, qua m pr o fe étoîp i n æ terren i am oris premunt.
.De quo aperce fub di tur. Et innere Dominum in omnitem-
poie. Tunc quippe DeumhypOcrita inuocac, cum hune
tçrrenarum rerum’tribulatioanguftat. Nam cum in hoc
fèculo effeâum quxftiæ foelicitatis inuenerir , audio-
rem quihancipfam foelicitatem tribuit, nonquærit. Sc-
quicur. .
Docebo vos per manum Dei,qua omnipotens babeat, nec abfcon~
dam.SicJi. lob loquitur verbis fuis,vtaliquid fignet ex no*
ftris. Nam famfta Ecclefia docens in quantum cogno-
feere expedit, nilveritatis abfcondit. Quia enim ma nus
Dei vocatur filius , omnia quippe per ipfum facta funt: per
manum Dei decere fe perhibet eo s , quos in propria fàJ
jîientia remanere fatUos vitkbac. Ac fi aperte dicat. E -
gq ex me ali^uid nefeio , lcd qtiicquid ex veritate fen-
t io ,' hoc de eiufdem veritatis largirate comprchendo.
Sequitur. .
Ecct vos omnes nofiis<> & quid fine caufa vana loquiminï ? S cri-
ptumeft. Serum qui cognouit voluntatem Domini fui , & non f*?'1
. - ' kcic
349
IA > feafficundumyoluntatem eius, vapulabitynultis. Qutautem non
3cognouit & non fecit digna, plagû vapulabit paucis. Rurlufque
fetiptu m eft. Scienti igitur bonum, ér nonfactenti ,peccatumeft
ïlli. Ad maioris ergo culpæ cumulü hoftes fuos fanâa.Ec-
clgfia perhibet, & feire quid fequi debeant, & fequi nolle
quodlciunt. Sequitur.
1 Haceftpars hominis impijapud Deum, & haredïtas violetorum
quam ab omnipotentefufapient. Quam profedfco patternhæ-
reditatemqueprotinusinfinuat, càtnfübiungit.
multiplicanfuerintjilijeïus,lngladio erunt, &nepoteseius
& promifla ab Fiæreticis irequies cura témpore deftrui-
tur , quæ poft haue vitam nullatenus iuuénicur. Sequitur.
piuescum dormierit, nififecum àufert, dpèrit oiculosfuos & nihil
inueriiét.Cüinimirum fententiç Plalmifta con ci n ens di-
cir. Tiirbatïfuniomnes ïnfipientescorde, dormierùn’tfomnufuum, tf. 7;; <.
& nihil inuenerun( omnes viri diuitiarum in manioùsfuis. Res
fuas cum moreretur feçum rolleret, fi ad potentis vöcem
cumvîueretfibitulifiet. Nam terrenaomrîia quæferuan-
doamittimus,largiendoieruamus. Sed quia homo exa-
nonfaturabuntur pane. N on abiirde impij voçantur hàerr- jnib a confiât & corpore,cüm vnius rei fomniis dicitur,al-
ticï, qui per errorcm praui dogmatis à cognitione ver :- j teriuS vigilia demonftratur,quia cum corpus obdotmilcit
tisfuntalieni. Quosfequenti verbo etiam violcntos ap- in morte,tune anima vigtlat in v era cognitione.Et dormir
pellat : quippe qui feripturæ fententias re<fta dogmata ergo diues 8c oculosaperic, quia cum carr^ morjeur, eius
continentes ad intçUe&uimprauum conantur violenter animayiderécogitur,quodpraeüidere tontèmpfit. Aperit
infleéfceb. y iolenti ergo funt, etû non ^ebus hominum, ] oculosfùos, & mhil inuenïét, qa illic aperit ad fupplicia, quos
cette fenfibus praeceptornm, filij autem violentorum funt y hic ad mifericoraiam claufos habebat. Aperit oculos,&
fequacelhæretiçorum , qui dum errori éorum eprifen- pietatisfju'ftiimnöinuenier, quosclaufoshictenuitcum
tiunt, quafi ex eorum prædicacione generantur. Sed mul- j viueret. Sequitur.'
tiplicaci in gladio erunt , quia quamuis modo immenfa Apprehendeteum quafi aqua inopia, nöäe oppfimet eum temniultitudine
in perdica libertate fùççrefcunt, ventuti ta- ' pefias.-Videamusnunçinopiam diuitisardentis,cuiusran-
meniudicisfcntenuaferiuntur, Vnde per Moyfem Do- tafuitàbundantiàépulancis.Air/enim, Pater Abraham mi- tue. 19.1+.
L.ji4i minus dicit. Gladius meus manducabitcarnes. U epotes quip- ferereitiei>&mine Lazarum vtintingatextremmdigitifuma- |
‘ pe hæretiçorum funt, qui de errantiùmfiliorub priediça- qua}&refiigeret linguam meam, quiacruciorin haçfiâmma. N o
tioaenafcunturjquosnequaquampani^fatiatjquiadum I autemimmerito aôùætûncilla^nbpia cornpdratuj,quia
in façri verbi pablïlo plus quærunt fentire quam capi- in inferno cruciat, qui fufeepeos in profundis. abforbens, |
u n t, femper à veritatis cognitione; ieiunant. .^equ’i- I'tolefiacttsdéfigtiarinomine. Vnde per Prophçtamqu-1
nir, s , ‘ ■ j manigenevisyoce'àicitut.Lapfaeüinld'cumvïtameâ.Tem- ihren 3.534
forint ex ßotf^dientur in interitu. Ex eo vide- j pèftatis vero nomine , iudieij tuebinem deftgnaCj qitod j
licet hæretiçorum populo dereli&i fepeliétur in interitu, etiam Pfalmifta teftaturdicenSjDm nofier manifeftevemet, vfd.^.y.
quia dum ad lucem veritatis hôredeunt, profe&oinpoe- . Deusnofier, &nonfilebit. Et quiaipfavçnturi exitüs igno-j-----
na perpétua intelligentia tetrena deprimuntur. Sequitur. j ranria nox vocatur, no6te eum opprimer cempcftas, id eft
EtvidUaeiusnonplorabunt. Quas viduas eius accipimus, nifi turbo diuini iudicij eum dum ignorât,apprehehdic. Se*
fubie€tas eius.plebes morte ilU9 foeliciterdeftitutas? Quia jquitur.
fiepe, vt diximus, dum prædicator erroris ad æternafup- Tottiteum ventus viens, Quishoc locp ventus vrens, niû
pliçia rapitur, fubiéâsB plebes illius adcognjcionisveræ j malign us fpirir us vocatur, qui drpfideiiorum ftammasin
geatiam reuertuntur. His enim plebibus peruerfus pi jedi- | corde excitât,vt ad æternitatem fiippliciôtum trahatîPer-
cator quafi mari tus præfiiit *îquia male eis coniumftus in- [uerfum ergo quémlibet ventus vrensdicitur tollere, quia
haefcrat corruptor mentis.Nequaquam ergo viduç vel de-
ftitutæplorant, quia morte praui do^oris viam veritatis
inueniutit,ex eius interitu affl gi polie videbatur. V el cer-.J
te non plorant viduae , quiain tuo erróre remanentes düm
fanâumfuifie æftimant.praïdicatôremfuum,fpefalfane
lugeantjconfolancur. Sequitur#
Sicomparaueritficutterraargentutit, &ficttt lutunipfapard-
uerïtvefiimenta.Praparabitquidem,fediuflusveftieturilis, &ar-
gentum innocens diuidet. Atgcntum intelligifacrieloquij cla-
ritas folet,ficut-alias dicitat.Elequia Domini eloquiacafla, argent
umigne prob at um.Women feilicet argentum, id eft hae-
reticorum eloquium,terræeft comparacum, quiadeScri-
ptura facra vt aliquid feiant, ex appetitU terrenaelaudis e-
laborant., Qui etiam ficut lutum veftimenra préparant,
quia fi uxè 8c i nquinabiliter ea quibus fe tueri volunt, feripturæ
facræ contexunt teftimonia. Vraparabit quidem, fed
iitftusveftieturillis. Iuftus ergo veftietur eis veftimentisquae
praeparauiciniuftus; quia vir lanóhis eifdemfententijs ad
veritatem vtitur, quibus fe peruerfus quifque doâum o-
ftendere contra veritatem conatur. Et argentum innocensdi-
uidit. Argentum eft innocehtem diuidere, eloquia Domini
minute diferetequç exponere,&Vnicuique qupd digue
congruat coaptare. Nam eloquium Domini, quod hie
argentum vel veftimentavhoc alibi fpolia nominantur.
Quod etiam Pfalm. teftatur per comparationem dicens;
Latdbor ego fiiper eloquia tua,ficut qui inuenitfpolia mult a. Sequitur.
Aedificauit ficut tinea ionium fuam,&ficut ettfios fecit vmbratf
«f«m.Tineafibtdomum cprrumpenüôædificat, neemgliori
comparationc hæretieus demonftrari pptuit, qui locum
fuse perfidie non hifi in mentibus qu^s corruperit,-
fecit, qui etiamXcquaCes fuos. ab æcernp,igpe efle libcros
pollicetur. Spondee quipp^eis r efri gerium:,qu.ietis ætèr-
næ,fed verba eius foliditareb non hab er.t vquis plenitu-
dine veritatis catent; V nde & fubd i c cutcußos fecit
vmbraculum. Vmbraculuro namqucÆuftpdis nullo funda-
I mento folidatur,fed tenvpore mox ti'a.n%nnrc cieftrttitur,
Bibliotb.Vet.Fatr.Tom.ió.
inftdiator mahgnus ipiritus^ quiviuentem quemqUe ac*
cendit ad Vitia, morientein trahît ad tormenta. Hinc Hie-
emias. Öüarrl fuccenfat# video, & faciein eius à facie Aquilom.
Sequitur# Et velut turbo rapit eum deloco ftiO.Locus p eruerfo-
tum eft temporalis vira: dileäio, 8c carhis voluptàs.Quafi
turbineigiturVpufqujfqJ de loco.fiîO tapiruf'àcum à cun-
étii'firis delc<ftätionibiis, exrremo'terricus die, feparanir.
De quo eXttetno die apte fiibiangitur.''"^
Etmittetfupe,reumi&nonparcet. Peccatorem quotiens
Deusferiendocorrigit, adhoçflagellum mittiiLvt parcat.
C u b veto eius vitam in peccato permanentem feriendo
concludit , flagellum cmittic, fed nequaquam parcic. Qui
eninyflagelluni emifit vtjparceret, aef hoc emitritquàn-
doque ne parcat.In hac namque vira, Dominus tan to magis
ftudët Vt parcat quanto,magis expeétando flagellât.
Sequitur. Demdrliieiusfugiensfugiet. Ille etenim fugiçde
manuferientis, qui praujcacémlüæ corrigit äötionis. Vel
certc quia in fàcro éloquiomanus , operatio folec in-
telligi, de manu perçuiïi fugit, qui dum praui interi-
tumconfpicit, vias prauicatis relin quit. Vnde adhuc fub-
ditur.
Stringit* ffirïnget fuper cum manus fuas# Matius quippe
ftringere eft vitæ fuse opéra reâitudine confirraare. Vnde
etiam Paulus ait. Remiffas manus, & diffolutagenud erigite.
Dum itaque alienuminrerirum confpiciunt,- reuocantur
ad cor, vc recogitent fuum,& vnde alius âd tormenta du-
Citurj àtormentoalius inde liberatapti Stringitergofuper
eum manus fuas, quia confpicitin aliéna poeha quod timeat,
Scdub delinquentém ficpetcuffumrefpicitjdiïrorutao- .
pera fuaiuftitiævigore conftringit.,Hinc icriptüm eft.- La- r ‘
tabitunufim cum videntvindülam, 8c reliqua. Sequitur.- Et
fibilabit fuper ilium fintuerts locum eius. Quid in fibilo, niliin-
tentioadmirationis exprimitur? Si vero in fibilofdrralfc
alia figmficàcio quæritur, moriente peccatore hi qni in-
terituro eiusafpiciunt, osin fibilo ftringünt, dunvadea
quæcpntempterantyerbafpiritaliaçohuertuntur jVtiam
credere ôtprædicareinçipiahEÿ quæ prias duminiquum 1
- ~ ' ■ G'g. florere*
H
m
*D tft
hoc verbü
n Bb liis.
Heb.iiiu
fmiml
|i|M |
If
Hifi
lïlH
ï f l i l
||P |