SQtf
ciliorum habet in ptochiis. Terria qu*:eft GentianiHeruçti: Çle-
rici ptochotröphiorum. ApudGratian.um 18. q. 2. cap.,10. Quidam
monachorum ex correéiione Gregorii X III. legitur.vt habet 2.
editio fin ptochiis , proquovitiojè vulgaya exemplaria legebanc,
parochiis, jbiqùe àdiïotatum eft ptochiis effe voccm canonis Grçci.
Dé codent rocabulo Rofvreydus, vbi fupra.
f Queque, pro quascunque.
> Quique vel quijqiutftoquicumque, lib. 3, frequenter. eptibusqtte,
-pro qaibufçunqüc. , ■ •/;/_ „ .
®uifqUe#ro quifquis. Francifcus Iiiretu* in fois obferuatiombus
ad epjtVolam 8. Iuopis : Vetuftiqresdixerunt quifquc.pro quifquis,
quod pleiiquc non obferiiantes fçpe mutarunt Sc corrupetunt in au-
thoribu* contra fidem priicarum membranarum. Sic ille. E t probat
ibidem çicatis exempts ex ^crtulliano, Hilariojfic aliis.
1 R ^ 4 i r ejrenuere,recufare,Gal.reJ%Sr,Iib'.2.c.ip,Vtiturineadem
fignilicationc Iuo epift.131.173.17 8. ibè. & alibi fiepe.
Rtgefium,\ib.i.Cii vbi vide féhoiia.
.RfMMWi&re, renuuciare. ^
Rtpedart,redire. LucillusRediflcacrepedaffe, vtRomam vitet.
Reuadiare, -lib. j.’cap. 4. diciturà vas Vadii.ßt GalLibidem vertitur
debitorem feàènofcete.Legitur codent libro cap. 28. Yidéindicem
vocum qbfc.adchron.Cant.
Reueßittes ,lib.y.c. 18. inducis paratnentis ecclefiafticis,Gal. reueflu.
Aliquandore^tre .e ftin poilefliocéinducerepoftpiiuatidnem,vt
eodgm lib.c.i6.& iib.4. c. i.- Vade yeftitora,dc qu^voce Pithceus in
GlolTatio.
- &n>r«/«4,lib.3.c.ii.&alibi,fcheda,voiumcn, fcripcum con.
volutum. ibidem cap. 12 . rbtulampiolixilTunarn ,mqui.cHincmar*.
Vtiwr idem in bpufedv. Cadit. cap.43. Earodemvocemrotulus,pro
fcheda ahq^oties vfurpat Stephanus Epifcopus P"atri£enfis in epift.
prxfixa condemnation! aliquot articulorum in fine Pçtti Lombardi
mag. ftri fententiarum.Eft autem rotula dim inutiuum à rota.
- Solariumargenteum,falURun lib .3 .c.j.vbims.malelegitfolarium
lib. c. 23: legiintur duo vafa fal^ria à rege S. Stephano miflà. Vbi a-
liud forte imelligit. ;
• Sandre, pofl'effibnem accip'ere, GaL faißr Vide fchol. ad cap..41.
lib. 4. Verbafâifiuit, & refaifiuic vtitur Iuo Carn.epift. 101. •
: Senior,dominus.G zhfeigneur.- V ritur Hincmarus epift.1. inter cas
quas ediditB ufacus, & palfim feriptores media: artatis. Vide indicem
yocum obfc. adchron.Gam. & Petrum G regoriùmlib. S.fyntag. iuris
vniuerficap.11.
Signa tcclefia, campante. Hinc in pontificali parte 2. titulus eft, de
benedidione fignifeucampanae. Vide Gleflar. Pith ceiyetbo Signa.
Sucunßrs eum,vel tos, cum accufatiuo,idcft, contra eos irafei. .
+ 5«</«»j)confuetupi.
‘ SumpforitimMb.},cap.5.eochlear,yt Galliceyertitur, quonimirü
veimuria calice façro. , ... _ ■
Ta»//><K',exiguitaS,prauitaSj in prologo audoris.
ThttdtßkäUn^tta.Xüs. 4.C. 33. ybims.Teutonica.j.Theotifca,id eft
Geripamca.
' Thuytfche. Inter epiftolas Hincmari à Cordefiô éditas, exftat çpi-
ftolaOif.idi monachi adLuidbertum ArchiepifcopumMoguntia-
cenf & prxfatio in libmm antiquum lingua Soxontca confcnpçum,
quat ibidem vocatur 'Tcudifca, & legitur Aduçrbium T heotifee. Ité
Teudiloelingnse exemplum exftat 1. 3.hift.Nithardi.
TtVK&we/itflcuberCjiafigaire.
*Turriculum. Vidéfchol.adc.i8-.!.l.
VadatM, lib 4.C. 19. à yerbo yador, an. commune,id eft, fideiub ere
pro alio. Vidciadicem voè.ob(c.ad chron. Cam.
radius, I.5 .C.28.H0C illi emendate per radium faciat. Vidctur fi-
gnificàteidém q> vas vadis, id eft.fideiulfor E t teftélacobo Spiegeliô
in lexicö iuris prim fi di&ü eft vadiSjdeinde per fyncopen vas. Vadi-
monifi fpohfio eft ftandii&ifidicio. Alii feribunt per duplex W, ¥ a -
dius.vt lib. 2.capitul'.c.38. Ab his qui décimas non. dant Wadi os ac-
cipiant. Et 1. j.c.zp. tit. eft.de libero homine,qui fe loco rvadij uadi-
ditJnepitome Conftitut. Caroli Magni de lege Ripuarenfe c.3.Homo
ingennus.qui multam quamlibet foluerç.'non potuerit,&fideiuf
fores non ha buerit, licetéiiêmenpfum in v vadium,& cur debitor eft
mittete,vfq; Juin mulcam quam debuitperfoluet. Ad quern locum
notacVicusÂmetpachiuc ; In v vadium dare hoc eft p gnori dare,
atiraddicere. Vidcrub.,f.l.2.11.Lôngabard.Plura loca profett Piihce*
in glolEvetbo rrad.i, Sc yerbum yyadiare freqoens eft in legibus.Lon
gobardoram.
. VafaUiautvafldüi,clientes. V ideidemglolTar.indidlioneVaifi.
VeLSxpe pomtur pro,&,præfertiminfummariis capit.Quomodo
ctiatn vertit interpres Galltcus, vt lib.,4.c.i9.3 6.8c 3 8.
ricaricatio, vices. Vide fcholia ad cap. I.I.4.
Vicedominus,\.i.c.lj. vide fcholia. Vcitur & afiis locis.
Villa, pro pago, aut'ciuitate faepe accipicur,phrafi G ailica.vt iib.i..
c.14. Sparnacum vülam fuam.id eftciuicatem, Gallice ville. - Nam
alias eumdem locum oppidum vocat.
ViUarü,z$a.Çç\i\ino genere,lib.x.c. 2. & j . villa. - ■
Vnguen, vnguencum, lib.i.c.n.ex Hincmaro in vita S.Remig.i. Vti-
" lufPerfius.
VtiÙimùi, vtiliflïmus.
Dom in i S onnacif
F I N I S.
A P P E N D I X A D
FLODOARDVM.
s t a t v t a s y n o d a.
' L I A E C C L E S I A E R EM
E N S I S.
Per TDominuni Sonnacmm.
C ap. I.
ï n e fide (tefte Apoftolo) ipipoflibileeft
Deo placere, ideoque mandamus omnibus,
vt exacte doârinam fideiiuxta verbumDei,
& fanâ:*Ëcvclefiae Roman* traditionem te-
neant,(cquanturque. Etquicumque pafto-
res funt.qu* ad infttucndùm populum ,& gregem pertinent,
diicant&fciant , &fuos ad ofiiciavirtutum exci- j
tent.
Fidelibuspîè Sacramenta miniftrent, femperque ad- J
ferantquod ad explicandam vtilitat.em Sacramenti,& in
ftitutionèm pertinet.
Mêrcedem non accipiant, fed in Deo confidant, qui
datefeam pulliscoruoruminùocantibuseum.
fiaptizaturus fit fobrius.idque honefte expïeat, verba
attente proférai, & débité de parentibus informer.
Cenfirmationis Sacramentum habet donum robo-
rantis Spirit us fan£ti,&vberiorem gtatiam ptofett, ideoque
non negligatur. -
Remilfio pcccatorum, &expiatio fanguiniDotnini
noftri Iefu Chriftinititur ptæcipue,& abet^pendec.
Curer paftorouemiuam,& non negligat:& iniungat
interefseMilsçlacrificio diebus (blemnibus&Domini-
cis,agnofcat eius faciem : & fi bisabfit in anno prohibea-
tureidem Ecclcfueingrefsus,& careat paftoralifepultura
Ôc confoiatione.
w * m
Nemo temporequadragefim* pcenitentium confei-
fiones audiatpræter paftorem. Huius enim intereft o-
uem recognolcere, pro qua fuam animam feenerat Domino.
Sacrofandtam Euchariftiam facerdos celebraturùsfe
praeparet,&:probet: & vc minimum bis in menfeidfa-
ciat.
Feratura:grotïsvafe honefto, & lumine antecedente,
&praeeunce : Et quicunqûe peiegrinarivoluntjillud^d
viaticum fufeipiant.
Et curad mortem condemnatis renuitur ? eu m iis maxime
conducàt ad fpem & fecuramencertideccifus, &
præfentis agonis. -
Qui ad otdines promoueri volunt, habeantbenefici-
um ad aHmoniam fufiieiens, idqüe adpxaminationem
virorum proborum iuratorum.
Nulli tôfura detur,nifi idonco,&ad facrosordinespo
ftea probabiliter afçenfuro. Quid opus enirh mittere
panem filiorum cam bus,& fpiritalia mundi amatoribus?
Inmatrimonioimago extat facrofandfci ceniugiiinter
Chnftum &c Ecclefiam enati : ideoque vinculum eft di-
uinitusfirmarum, qnod multumconfertadfeiiciratem
rei familiaris, ad pacem inter partes, & ad proies fufeipi-
endàs.
Extrema vnâio deferatur laboranti & petenti, eumq;
paftorin propriafiepius inuiiar, &pieviiitet.eumadfu-
turam gloriam aninpndo, & débité præparando.
De clericis, luceant ficur ftellae 8c perpetu* claritates
infirmamentbEccléfiæ.Nonfintebrii,nugaces,&fecu-
laribus immixti. ^
Nec mu lieresalIoquantur,autdomireti néant ;viuant
jn commuai,ôc^despauperi patentes inhabitenti
Suffragio defunâorum o'mnirsp ieruari præcipitnus,
& ne Miflàtùm (olemnia, præter fundatorum mentem,
alio modo conuertantur. g
xm.
Matth. 1
I H
!. ; XIV.
Ephefr
p l
Dan-1 •
XVII
xviu
A p p en d ix a d Flodoardum.
"S ïnt Epîfcopifidèles&aïsidui verbiDeidifpenfato'-
;s. In hoc enim eorum charitasdignofdtur, iigregem
pafeapt exemplo & yerbo. 7
r Feftaabfque omni opereforenfiexcolenda,&cumdébita
veneratione celebrandahæc fimt: NatiuitasDomi-
ni Circumcifio, Epiphania, Annunciatio B.Mariæ,Re-
fùrredtioDomini cum die lèquenti, Afcenfio Domini,
dies Pente caftes, natiuitas B.Ioannis Baptiftae,Apoftolo-
rum Pétri &Pauli,aflumptioB.Marise;eiu{clemnatiuitas,
André* Apoftoli , & dies omnes Dominicales.
Ecclefi*^débité dotentihadalimoniampaftpris & cle-
ri,vtfecuriusinuigilent fiipergregem , & de eius fàlute
fint anxii^c folliciri.
Hæcftatuta accepta ex Maiori monafterio ( Gallice
Marmonftièr ) à S. Martino ædificato in fuburbiis duita-
tisTuronenfiSjÇÙm ieriùsad manus noftras péruëniflènt,
vifumèft ap'pendicis loco adiieere. || Etfi enirh |irif inhis
^üædàm , quænonvidentur redolere antiquitatem: v.t
quad titùlum paftoris tribuatparochis, qui ætate Sonna-
cii & multo poft presbyteri tantum aut meerdotes folent
appellari: qüod item feftum Natiuitatis B. Mariæ inter
fdtacelebran<iareponàt,quodin his parribusnonvide-
turtâm antiquum fuiflè ,’quandoquidem Fulbertus Car
noterifis,quivixit anho 1017. idprimuminGalliacele-
braflè dicatur,fi Demochàii credimus. Verum facile po-
tuit fieri,vt loco presby ter i à re ceririori àliqüo pofitùm fit
nomenpàftôrisj&feftum illud ab aliquo forte adiebtum.
Scribittarnen S. Hildephorifiis ( qui eàdem ætâte vixit
cumSonnacio) inlibro de virginitate & parturitione B.,
Mariæ, Natiuitatemeiusexaudoritate torius Ecclefiæ
celebrari & vëfierari.
Sunthis ftjtutis fimilià quæ feribit Ieflè Ambianenfis
Epifcopusin epiftolàad fàcerdotes fiiæ dioecefis, & Con-
ftitütio Ricülfi Suefsionum Epifcopi, quæ euxn Hincmari
opufeulis edidit Ioanpes Çordefiüs.
Quæ fèquuntur editioni fiiæadiecit R . P.1 Iaco.bus Si r-
irionaus, quæ nec in noftra deeflè volùimus, fed ordinë
temporis diipofita.
De m in iß ris Remenßum E ccleßa, quos in ordin ate E b o
Ep ifio p u i i nu c n i t , (typer deprecafionem eorum.
' inspirantefantto S p ir itu, h&ç
d ic la u it . *
PRæpofitiuri de cet cura interior ac exterior. Exterior
in rebus 8c famiiia fàluandis, atque fècundum Deum
Archidiaconi officium eÂ,gradus Ecclcfiafticos fum-
ma cumprouidenria ætatuih 8c meritorum ordinäre : de
tempore in tempore nominibus certis vniufcuiufque ojf-
ficiü dç omni regione præfigere, firbtiliterve mefitopro-
hàre,&grariaS. Sp. vniçuiq; inueftigandominiftrare : in
omnib.diuinis offiçiisS.Dei ecclefiæfideles miniftros eru
diedo &excolendo efficere:feftiùitatu omniü aie fèriârû,
ne c non torius anni officié in caiitîcis & le (âiohib'ùs, iion
fohim litteraturam corrigere, fed fpiritâlem inrelligen-
tiam omni clero in Capitulo tradere , libertatesliberô-
rumcumteftibusprobare, alicnorum leruorumad gra-
dus venire volentfum exigere, pbteftatem etiam habéns
libertatem Ecclefiafticapropria de familia façere, & àlie-
nis exigëre. Prb riegleiâaledione dut officio gradus fui
àDiacono vfque ad infimum excommunicàre : etiam 8C
iuuenculos tafibuspro excefsibus yérbëribus arcère: yeï-
bum etiarri fàciencü adpppulüm in diebus ifèftis prouide-
re &facëre : & fie omnia per ordxne m digne vfqué ad
confecrationem Presbytpfi ftudiofiffima intentione ÿe-
ræ religionis perducere. Vinélorum etiam publicæci-
uitâtisexcarcérecuram fn feftîuitaribus folerinibusiDo-
minigèrere,ideft, in Natale Domini, în Epiphania,ifi
initio Quadragefimæ,média Qua^ragefima, iri Pâlmis, ■
inSabbathofenéto, & indie iànblo Pafchæ >fimmterin
Afcenfione Domini , & in Pentecofte fiimma cum diligentia
gubernan'diSjfiimma cum intentione,&pie rate,& bene-
ïiolentia. Ibietiam confiftit omnis nutriendi induftria,
cunétaprbficua ingenîalaborandiinagris, invineis,in fil;
uisjinhortis, indiuerfil emprionum gençribusprouidè
pfocuf andis. ïnïuper & de qüàlitate'riëcéflària ædificio-
ium,fiue quantitate-. Interior Vero fbllicitudo eius eiîè
deberemanifçftitmeftdiipeiiiàtipffatrumpublica, ho-
neftè diipofitain vibtu & potu, fiue omni fùbfidio corpo-
rali,quod adminiftrat diuinapietas, fiue perftudiumla-
boris eius,fiue de eleempfÿnisfideliüm , necnon&de
dono propriæ prbeurationis publicæ.. Cui non minor
pàtetetiamaliadilpeniàtio neceflària in.infirmis&fèni-
busjpro diueriitate vniufcuiufque necefiitatis. Sequi-
tur autem hinc ftudium omnem ornatum corporalem âc
ipiritalem continehs fratrum. Corpbralem'primum in
clauiura,indein refè&orio-.*. &innormitorio, incelfa-
no, in coquina,fiue in.cunbtis habitationibus neceflariis.
nec non in vafeulis omnibus.. Spiritalëm yerozelum tans
minifter yeræ religionishaberedebet fànblæ couerfà-
tionis noéte ac.diç Canonicis partiris inhortis, Corre-
^fionem morum,per grauitatem leuitarismotum depre-
hendens : yaniioquiuiîiiècfgtisin locis & horisfixotrigo-
re omnino depellens omnes nçgligenrias omnium publice
______ ______ SP7
tiam prudentifiima cifcumfpe&io Decanisfibifuppofi-
tisinuigilaredebet , ne vnüs qufdem, à tpaximo vi'quç
adminimum, abfque çius confaentia&lfcen^ynius
diei {patio .^equàquam àb officii fui fpcp défit. .
deprehenfàs in çapitiilo omjéit^b fratrum indicio
puriiensnismodis,idéft, autcarcerq. » a^itièpar^tipne
Venice,fiue in omnium vèrberum diuerfitate. -, Cuius et-
eos excipere,& eïs pbiequia bemgrfitdtis.çôrppfat
üafpiritaliaqiie 4 , ex diuinis & hümànis beriëfiçus refè-
ëtipnem benediblipnis parare.
Çhprièpiicopivero minifteriumeft omnçizfaçêfr
dQtaleih torius regionis fibiregiomsfibi cominiiflæcon-
uerfariqnem corrigere atque dirigere, id eft in confieién-
dis diuinis Sacramentis & baptifterio omnium iotelle-
btüm aperiens excitare, populum regionis prædicare,
confemones exige re, poenitenriam cum difererione cau-
teimpp.nere, Koipitabtatem fèbtari, infirmos vifîcando
obftquia benignitatis & benediiftïomsi&iâribtæynblip-
nisinrerro. Communioni fandæ dignos fieri, populos
alîiduà commonirione exercere , mortuos cum com-
mendarionibusanimæ, &orationibus dignisobièquiis
fèpulturævenerabüiter tradere , pro viuis etiam aede-
funbtis totiusEcclefiæ filiis rationapibafliduitateëxora-
Infiiper vero omnia quæcunque intra Ecclefiam &
extra Ecclefiam in clauftro &ih omnibus habitationib. à
inaximo vfque ad minimum quemeumque viderit negli-
gere,fècundum Ecclefiafticum correptionis modum fem
percorripiat, & omnem veramrebgionem , prioripfè
faciendp > omnes facere doceat. Et hune modum ne-
quaquam, nifi præcipiente Êpifcopo, de caufis fubfe-
quenribusexceaatde omniiure coniêcrarionis.
Epifcopum yero piuitatis propriæ difponere oportet
de confeçrarione, ,de cbfirmatione, dereconçüiatione,
8c de publico indicèndoieiunio, aut aliud aliquidpubli-
ci iuris pro tempore digno Deo debito. Gifius officii
fumma fpecularionis hæc eft, vt & fiibtiliffime prouiden-
do iftfiftat qualiter omnium officia ftudiofiffime guber-
nandoadportum perfebrionis dirigat : quibusin capfis,
mfiiuflùs, Chorepifcopus nullatenüs excedat.
Qupdpræceffit opufculumEbpnis, exS. Remigiibir
bbothecaRemis èxfcripfimus,cum îoannis VIII.epiftola
& Décrété elebtionis Laudunenfis, quæ infra féquentur.
Proximam yero Noririam de villa Nouilliaço , cuius au-
(ftor Hincmarus ipfe videtur, nobis communicaüit
humaniffimus Nicoläüs Faber exbibbothe-
ca, vtaiebat V.Ç.CÎaudij Puteani
Senatoris Parifi
( V ) .
Sequuntur