A
x x y i i i
B
C
D
*54
folam nontimuit > fed etiam volumen kfcmiae combufi- uainini, munit eftùK, & casteta. _Quit>us Verbis pftcndi- t
fit, diuinaminuedionem promeruit, quaei dictum eft.
N oner it ex eo qutfedeatfttperfolium Dauid, jedcadauer eiut pro-
ijcetur. -v £ -
Et de hoc quidem quod vel perhaecttiavitij^, vel per
cetera quaeenumerarc pudet, aChriftoapoftatare viden-
tur> valde dolendum eft : fed multo plus dc hocquodil-
lud facrofandftm myfterium Dominici videlicet corporis
temerare praefumunt. 'rlocenimbeneficiummaius
eftinteromnia bona, quse hominibusconcefla funt, &
hoc eft quod Deus maiori caritate mortalibus indulfit,
quia in hoc my fterio falus mundi tota confiftit. Etcerte
tur , quod ilk ad fui pernipiem facrificat, quipriusinvia
mandatoium Dei non ambulat, 8c qui-fute cogitationis
malum ab eiusoculis non aufert. * Hiric Dauid in Pfalmp
poenitcntixdicit : Sivoluijfes, facrificium dediffem. Quale
vero facrificium prius offerre debeamus ,vtdeinceps alta-
rifc facrificium redo ordine celebrare poflimus, manife*
fiat dicens: SacrifictumDeofpiritus contfibulatus, acfi dice-
re t: Altaris facrifieio non deledarisnifiprius facrificio
contriti cordis placatus fueris; Eft E^cclefiarbeatas Gual*
burgisin hacvicina nobis redone, in qua miracula fiunt.
Contigit autem, ficut domnus AbfiasBernorefert, vtedum
indigne tradatur, per hoc maxime diuina qubtidie} |(iufdern faridae Gualburgis reliqiu* füper altare per alimaieftas
inhiriatur. De hoc ergo dolendum e ft, de hoc
omnimodisingemifeendum, vt fi emendat<|mon pofïu-
muSjVeldokndiâffedumftobisinefrereclatriandomonftremus^:
ne forte voxChrifti nos arguat, dicens : Su-
fiinui qui femel cpritriftaretur, & non fuit. Quod denique
myfterium pritnordi js Ecclefise non tam frequenter vt
nunccelebrabatur : tarnen quanto rarius, tanto religio-
fiusägebatur. Tempore nanquepriorumPatrumillisin?
iung eb a turv t Eufcbij tcfert hiftoria, facrificandi o f ficium,
qui natural! fimplicitate fùlgebant, iuxtaillud:
Cumfimplicibus fermocinatio Dei, Quod myfterium qui participate
debebantÿdifcalciatis pedibus accedebant-; propter
illudqüdd'Möyfi8c Iofueprasceptum èft. Sandus
quoque Pachomius piftoribus pracepit, vt cum oblatio -
nes coquerent; faluraria meditarentur,nihil vane loquen -
tes.C um ergo hociti monäfterio Tabennenfe quadam vice
violarethr, ftatim Pachomio diuinitus reuelatum eft,
qui protinusTheodorum mittens negligendamhanc ve-
lutdiuinipræcepti trähfgreffionem emeridari fecit. At
nunc valde quidem, valde frcquentius, fed quod nfmis
dolendum eft, negligentius frequentatur.Quam fciiicet
negligentiam&ipfa Ecclefiæfacies, 8c ipfavafa altaris,
fed 8c linteamina, feu quaelibet eaetera, quae ad vfuni Dominicas
feruitutis pertinent , manifeliè demonftrant.
Non neceffe eftfingula fingulatim prodere : fatis patet
quae ftudiofius facerdotes colunt quat fua funt, an quae
( alfaris. S ed nimirumcum caritas quae eft plenitüdo legis
penitus tota iam rcfrigefcit, quomodo in facrificando
continuatio tanta perfeuerat, nifiquia malignus hoftis
in hoc lacrificàntibus Contradicit, in quo rhagis eosgra-
uarinouit ? Neque'enim Iudam vetuit Euchariftiam fii-
mere. S.ciuit enith quia ficùt à deuotis per illius myfterij
perceptionem eius haus co.mpefcitur, ficfti his qui earn
iiïdigni percipiunt hcentius graflatur. Contraeos ete-
nim qui exteriörem ecclefis cultum.negligunt, Dominus
per Malächiam queritur, dicens. Ovosfdcerdotei , qui
deficit is nomen meum,ojfertisfuper altare meumpanempollutum»
(jr dicitis, Menfa Dominipollutaefi. Polluunt facerdotesjpa-
nem , id eft , corpus Chrifti, vt Hieronymus exponit,qui
indigni accedünt ad al tare. Menfiim veto defpe<ftam licet
verbis non dicantiVâmen cum exteriöremei cultum
• ribn orhant, earn etiam laicisdelpeiftabilemfaciunt quo-
niatn carnalium (enfus deefte putanc/an6timoniam diui-
naevirtutis, vbidceflieVidenrornatumambitionis. Vnde
8c cbfigruit eis quod item dicitur. V os receßiftis dévia, &
fcandalizstftisplurimos : propter quod & ego dedi vos eontemptibi-
leseffe. Denique quod loca-fanâa vel Miniftri Ecckfiae
' nunc in contemptu funt, maxime ipforum Miniftrorum
culpaeft. Quodexhisapparet’ ,^ quoniamipfi laiciqui
eos defpiciunt, fi quern forte repererintqUemreligiofiim
credant jponmedibcritervenerarifolent. Quienimad
altare facrificare Deoyolunt, ipfi prius per mortification
nem vitiofum Dei lacfificium eflpdebent ; alioquin ma-'
gis temerarij,quam cuhpreteiufdem myfte.ri deputantur.
Qhëd per leremiam' oftenditur per quern talibusex-.
probrarDeus dicenS.^Jio/owwjrôwiità veftraaddi^v i&imis
vefirisy & comedite carnes. Veftrà, inquit, non mea, quia
nonfumloquutus cum Patribus veftris, nompræcepi
eis de vferbo holbcauftomatum8c viditmrum^fedhoc
prtecepieis dicens. Audite y ocem means, &aMulateinvia./t
omnt i quant mandaui vobts:' ■' Et Ilaias ; Quit quafimt hoc de’-
manibus veßris9neafferatis facrificiumfrußra I Etdèinde : Laquot
dies manerent. Sed mox miracula celTauerunt.
Tandem vero ipfa virgo cuidam ex infirmis apparens : Id-
circo, inquit, non (anamini, qui a reliquiae me* funtfiiper
altare Domini, vbi maieftas diuini myfterii debet folum-
modo celebrari. Quod cum ille cuftodibus referret rule-
runt capfam •, 8c protinus miracula fieri coeperufit. Si ergo
ob illius myfteriireuerentiam, necipfaluapignorafanjfti
volunt propius vicinari, quidcenfendumde immundi-
tijs? ■ • 4 . , ' •S-'-'-JJ- ;
Eft autem domus fpiritalis vnufquifque]iomo fidelis,
qua m videlicet do mum facerdofes praedicando mundare
deberent à fordibüs vitiorum.Sed hot iam itain negligen-
! tiam venir,'vt vel ex tbto taceant,vel pro muneribus iudi-
! cent , velorent. Vnde per Michæam dicitfiti Sacerdoteseius
in muneribus indicant, &in mercede docent } ér inpecunia diui- ■
nant. EtMalachias .-Now feruatis viasmeas, &accipitssfaciemy
qui mul ta iam contra iacerdotes dixerat, Sed vt Hieronymus
exponit , idcirco de aceeptione perfonæ ponittir.
vltimum,quiamaius eft peccatum. VndePialmifta. Çur
faciespeccatorum fumitis ? Et lacob hoc plenitis peccatum ar-
guit, quod qui fe^eritau:iiatquid Deusper Malachiam^
talibus comminetur. A.itenim : ÏJonnemihivoluntasinvo*
bit ,& munusnon fufciptam de manu veftra ,fedproijciam yos, &
differ dam tnagiftrum érdifctpulum , & maledicam bettediftio*
mbusvejlris ? Quodtuncfit, cum facerdos pro talipræfum-
pferit offerte,qui peccarcno çeftat* Quod ficHieronymus
in hoc loco dicit,hoc fblum efferemèdium peecatori no n
'facerequæfecit, Hinc fcriptum eft : Sacftficiumfalutareat-
tender e mandat is , & difcedeteab omnt iniquitate, 8c depreca^
tio pro peccatisreCedere ab iniuftia. Et fupra i Qui confer*;
uatverbum, multiplicatofatipnem. Gontrafautoresverócti-
minoforum Propheta dicit, Va qui confuuntpuluiüosfubo*
mm cubitu. Quod ille facit f qui alicùi ad mundi amoy ■
rem, quafi ad leótiim déclinan t!correptionis duritiam
fubtrahit : &vtinerrore molliter iàceatnullahuncafpe-
ritatis contraduftione pulfat. Sedhæc reótores , qui
metipfos diligunt, hi& ptoculdubio exhibent ? âquibus
'fenóceripofléinftudiöglonaetemporalistiment. Inëa
y ia , quæ aTiberinenfî Monafterio ducit ad forum , eft
Écclefia S. Petri quæ difcicur ad Salas : in cùius vicinio ma-
nebatànte hoc triennium quidam kc ro, qui duos itinérantes,.
quos hofpitio fiifceperat, fpoliarevolens} noôte
interficere tantauit : fed illi praeualentes inretfecerunt
eutn: cumqûe ad Ecclefiamfepeliendusdeferretur,(acer-
dos pro eo Miflam celebrare coepit. Cum ergo ad verba
corilecrationis Dominica venire deberec , terribilis
fonitusin tedo Ecclefiæ percrebüit, 8c altare ficut bnc-
ufque parer, yfque adladicem fcilfum eft : ficque facetdos
cum omnibus ingenti pauorç percuifus fugic ,j8c prp àpo-
ftata facrificare ceflauit. ■ Hoc contra eos diâum fi^,
qui profceleratis ob gratiam eorum ,fc oraturos polîi-
centur. ■ ^ |
Sed quid hoede exterioribus dicimus, cum plerique
fie in femetipfis négligentes exiftant, vt foris in-hàbitu
immutëtur, Öc mms pernonnuliagtauiapeccataà Ghrifti
corpore fcparenttir ? Et tameiiïacrificare non ceffanr.
Dwm enim quibufdam indqmentis vel ex parte , vel ex
totolaicalibus vtuntur , ilifs merito comparand^ funt,
quiinlibro de Çiuitate Dei appellantur cynici : 8c non
; fanâo ïofeph, quitalaremtunicam legitur à pâtre perce-
< piffe. Quos & leremias déplorât, dicens : Quomodo mutatus
ejl color optimus ? Colot optimus eft habitus pnetendëns re-'
„ 77.'.:./J ^ ? :. - ; t l
r J i _________________ *55
ceret. Qui Deum totius créature conditorëm contem-
nens indignùs ad eius iniuriam communicarepræfamit,
quem interceftbrem habebit? Talis profefto née Dei re*
ucretur praefentiam, nec pgéfènciam formidat aftantiura
Angelorum.
I Necideofecutitasfurrepat,eoquod indigne fumenti*
bus diuina pacientia ad tempus parcit, quia çercè ifli ma-
gispunientur, quiinpraefenti ebrreptione iudicantUr in*
digni.Si quidem inexordioEcclefiaî nëcelïè fuie, Vt ad ré
demonftrandam plerique tranlgrcflores cotporali etiam
poena pleârerentür. Vnde Apoftolus adCorinthios\ldeo,
inquit; ïntervos multi inf r mi ,& imbeviUes, &dormiunt multi,
ioinno videlicetmprtis.AbAngelisquippèqui ad hoc po»
fiti funt etiam nuncperimerentur; ficut in prædidolibro
Pafchafius tëftatur, quicunque vel femel indigne com*
municant, riifi bonitàs Chrifti', cuius iudicio pendent o-,
.mnia,gladium fuïpendere,ç^8c temporalem mortöm qut-
bufdam VtpoéniteantremoUeret.Alioquin nuncplagæet-
iam & infirniitates nunquam tantum crebrefcerent,fi om*
nes ill ud myfterium fiept Oportet perd peren t. Refîpifcé*
tibus vero duplex in poenitentia debet.efle lu£fcus,-vel qiiia
ligionem cundis amabilem. Qui dolor cüncimmutatur,
cum quædam indumenta ftudio iadantiæ quæfua opi-
nionem vténtis apudlaicos vitefeere faciunt. Qui autem
adharet mcretrïci vnumeorpus ejjkitur,8Ciam non membrum
Ghrifti ; fed Arttichtifti eft. De quo per Danielem dicitur,
quiacrifinconcupifcentijsfemindrum. Vt enimPafcha-
fiüs in libro de corpore Domini dicit : Quifquis vel mem-
brum meretrids fit;' hic vtique elapfus de corpbre.Çnrifti
èft,8c iddrcb nonliçet ei corpus Cnrifti êontingere. Nam
qui debeant ipfe CHriftus oftendit, dicens ‘ Qui manducat
meamcarHem,&bïbttmèumfanguinem, in me manet & ego in
eo. Aç frdiceret. Nifi prius^n nie maneât carnem meam
manducare non'poteft, neque fanguiraem mèum bibe-
re. Quid ergo manducat peccator, 8c quid bibit? Non
vtique vtilitër fibi carnem 8c fànguinem , fed iudiçium,
licet videatur çum cætcris altaris facramenta percipere. Et
quare ? Quia non fèprôbat prius vtrumi. in corpore Chrifti
fit, an non. Deinde quiaiion diiudicat, videlicet vt dif-
cernât corpus Domini : quid eft quantum, quia facra-
mentum i'q'ualifque virtüs facramenti, quia diuinum'ac
fpiritaleeft. Vride in prithordio huius celebritatisGhri-
ftus iudiçium male accipientibus comminatur,dumconpotuerunt
. . . I peccauerunt, vel quia coeleftedonum ad iudicium-male
cinuopoft buccellam de manu eiûs perceptam diabolus j præfumpfefunt. Qbqd fane deliâum nulloälio ni$Ghrf-
Iudam’peruâfît : vbi moxoftenditur futurum in Ecclefia ftointenieniétedonabitur.Vndeinlegeab hisquiinfan-
indicium; Siquis ergo lapfus de corpore Ghrifti, fiftus «ftificatis dclinquunt.aries per quem Ghriftôsintëiligitur
membrûm mefètrids vel diaboli,: pratfumpferit hoc fa- öfferriiubetur:ytäpud Dêum Pattern Deus hbmo Pohri*
crofanéÊum Corpuscontingere, nec dubiumquinobid fexinoeternuminterpellare.prpeofidelitercredatur. Ac-
iudiciùm excipiac, & cum Iuda culpæ foeietur obno- queipfum per (èmoribus 8c vira quotidiere indiôtumo-
xius :.tam quiacorruit, quam quiaexconfeientiadam- périt. Alioquin qui inDeum peccat,quis ocabitproeo?
natus , aufus eft fine poenitentia 8c corredionis venia Quamuis enim quifque multum fit ex aliis peccatis indi-
fanda myfteiia temerare. % Item ex eodëm libro legi- j gnus,tamen ex ifto magisgtauatur, fi fandyçontingit itn-
mus,qûiaDmdéditfilijslfraelpanemde ceelo t kabentem omne mundüSiQuod exemploIudîê monftratar^qni licet corde
deleftamentUm,fednoninpluribu6 eorum beneplacttum fust Deo,~ jnutauerit, ramenante perceptionem illiusmyfterij cum
vt tëftatur Apoftolus. Nam popuiüs ille cacnàlis Manna J Apoftolis ërat, 8 c à Domino mónébatur. Poft perception
faftidiuit, qïiia inibi non nifi carnalia quæfiuic. Illi ira- nem vero rraditus fathan* Continuo exiuit foras^ Ob hoc
que m o t t u i f u n t , i n q u i b u s n o n b e n é p l a c i t u m f u i tD e o . j i t a q u ç q u i f q u i s y l lu d - in d ig n e fe p e r c ç p i f k m e ih in i c ,d u »
Q u i b u n q u e v e to i n t e t e o s f p i r i t u a l e s f u e r u n t , m o r i n o n j p l i c d r i , y t d i x im u s ,d e b e t h a b e r e l u d u m jV t e x a d a p oe n i *
, quia fpiritaliter comederunt; quia eis efca
ilia coeleftis faporem 8c delcdamentum immojtalita-
tispræbuit. Itaque fïmiliter mine in Ecclefiacib.us i-
fte quibufdam vira eft , quibufdam veto fupplicium.
Vndë b homodifcequiaDeusfpirituseft,8cideointelli-
ge quiacibus ifte non carnaliter., fed fpiritalicer , 8c cogi-
tandus 8c fitmendus eft, quia neque ab alio quam ab ipfo
Chrifto confecratur, neque ab alio quam ab ipfo porci-
gicur. Étquidemfacerdos vifibijisaftat, per cuius mantis
con feet at i 8c crib ui videtur, fed Çhriftus qui ilium 8ccor
fecrac& cribuir,cui8c temedium cuiqueadremediumtri-
buatur, diuinitus difeernit. Nam is qui eum Iu^a con-
temptu& vitioreus tenetur, cutn Iuda,y tique çondem-
natur; 8c qui cum Petroac cæteris fideliter partieipatur,
cum ipfo vtique 8c cæteris Apoftolis in corpore 8c anima
confecratur. Hoc ergo iudiçium in natale calicis mox ex-
cipitur, vtdoeearurqmd,eqhtemptoribus imminçat, fi
damnatiàconfcientia pedem à menfa Domini non retra-
xerint. Hinc Deus perMqy fern: DU,inq\iit,adfilios Aaron,
& adpofteroseorum. Omnisqui accejferitdeftlype veftra adea qua
confecratafunt,in qua eftinsmunditia.peribit coram Deo.Egofum
Dominus. Et certe ilia nihil aliud eranc quamvmbraifto-
rum. Siergoad vmbram non licebat iromundum a.cce-'
dere, quanto minus adipfam veritatem ? Ex quafitfinem.
prohibitionis conclùfif, dicens : Ego Dominu$. Ac fi dicat.
Ego fcrucans corda, ego ipfe facerdoSjquidifcerno qua*
lis vnufquifqqeaccedat. Hinc Ambrpfius inpritnoOffir !
ciorum. Caftificabatur, inquit, populus-peibiduum, aut
triduum, 8C-lauabanc veftimenta fua ;,8chpn aliter ad
hoftiam accedcre. permittebatur. Sed fi iufiguta cant a '
populo o bfetuantia i ubeba tur, quanta in ipla vert täte
face^dotibus tencndaeft? Difceigitur,ô Sacerdos 8cL e -■
uita,quid fit lauate veftimenta,neiriquinato corpoxe quo-
animaveftitur,maieftatem rantimy fieri j temerarepr<efu-
mas. • Hincin-Regiim volumine-4|cicu!;>. Stpfccauerit virin
vïrum ,placarieipoteftoeus. Si auteminDeumpeccauerit^quiso-
rabitpro wî -Tuncenitp de negligentia facrifiâprurns licet
tepidè Helifilios fups corripiebat.- Quod, tale eftapfiditentia
pollit denuo fânâtaparticipare .Namq; pceniten tibus
iulTum ell vt hcedus tollaturcum^agno, vt fi quis ppft
lauacrum ceciderit,8c cum ftantibus agrium corned ere no
po tuerie, vel hoedum comedaty,qui femperpro pceniten-
tibus maftatur. Non quod Chriftus hcedus fit, fed pro di-
uerfitatemeritorumautagnus, aut hcedus vnicuiqae fit.
Hiricitem iübetur, vt qui in primp menfe, id eft,in eagrà*
tia, quamin baptifmo perccpit, Pafçha face re non potc-
r it; fake m infeçundo menfe illud faeiac,id eft, inpçniten-
tia.quæ port: naufragium fecunda tabula eft, hcedutft in-
dulgentiæ percipiat.
Ha;c, & aiiamultqplura Pafchafius ex ditftis Paerum
adreuerentiam fenéli! myfterij commendandàm , atque
maieftatem eius demonftrandam confer ip fit. Quae fi quis
liçet feiolus legerit; tanta credo dîfcçc ,.Vt de hoc my fterio
parum fe eatenus cognouiffe pucet. . Verum ifto tempore
qttpdnimisdolendum eft, itafacrofanéfcum iftiid myfterium
in contemptu ill udimus, tanquam non fit Pater qui
honorem filij fui Iefuqua2rat,8ciudicet^lta Veritas proftra*
ta eft , vt ficut in Dantele dicitur, aborninationem in tem-
ploDei fieri videamus. Cæterum pro eiufdem myfterij.
reuerentia commendanda quàdàrn fi placet exempla
proferamus. Dicit fan<ftus Gregorius Turonenfis in li-
brisMiraculorum;de quodatn Presbytero,cuiinDomi-
nica folemnitate propter fuam perfonam conceffiim fue-
rat, ac Miflam celebraret, qui ftatim vt ad>communican-
dihoram peruenit, mox dpilepfia comprehenfuscorruit
fpumans, facramque parciculam abore proijciehs, quii*J
pfa node,ficut plerique ceftati func, ebriusfuerar. Item i-
pfede quodamiufami Diaconq, quia diim capfam cum
corpore Domini deferret,de manibus elapfa eft,8c per ae-
remfuperaltarereuerfa.Sandus ~icvo Hyeronymus in vi-
,tis PatrumdeB.Eulogio dicit, quoniâ pura yideretquofe.-
dam ex monachis volentes acceHere ad communionem
refcinqiteos,dicens : Tu habuifti hac node fornicationis
defideriunijtu vero dixifti,nihilintereftfiueiuftusfiue pec
cato r ad facramentum accedat, 8c alius dubitationem habuit
in corde dicens. Quid cnim ■ mefà■ndificafe commu-