
U 8 S V iola i Ar d t W ß -S,,
'fefforextitit. Nec diftulitSanélus auàire vocern pauperis fui. Nam
: homo ille licet dedijfet munera, oftendit Santtus Dominifeillanon
acceptajje, dum rediensperuafor demumarnifitjpiritum > & recepit
Ecclefia rés fiiasV > ‘ :
Tempbribus Ghilperici Francorum Régis extitille rer-^■
tur Moderamnus .RedoncnfisecclefiæPræful, vft: nobi|i'
prôfàpiaoriundusrqtiipec licenciait» prædidliRegis limita
Sanéfci Petri adiré dilponens, diuercit inM'onafterium
beaci Remigij fitum inUiburbioRemenfisvibis.Vbili-
beraliter ifr^tribus ëiUfdem locifufceptus,vimpétrauità
Bernehatdo fàcrorum cüftode rcliquias de (Vola ^eilicio,
àtqae fudario S^nétiRemigij .Quibus gratantet acceptis,
iterincoepEumlçqis agens,dum pcrmeat Italians,in mon-
teBatdonum quâdam node metatum hab^pemoratas
in ilicis ramo,fufpendit reliqutes.Gumcjs diMulo furgës,
itëtf coeptum artiperet,immemor harum (nutu,ceu credit
s , diiuno)hæc ibidem remanfere pignera. Procedente
vçro aiiquanto longiu&Epifcopo, vbirclidarum memor
fit reliquiarum,fuum ftatim ad has recipiendas dirigit cle-
ricum»nomine V ulfadum.Qu^ad has perueniente,nullo
valeteas ingenio côtingere, dum mirabili figno, vt cas at-
tingere velletfcleuarenturin fublime. Hoc præfatus Epi-
Icopus audito miraculo, regrediens, in eodem loco fuit
téntorium : Sed relida pigneracadem npde minime va-
luit reciperë; donee fado mane, in Monafterio quod vocaturBcrcetum,
inhdnoreS»AbundijMartyBisinibi con-
ftru<ftum,Mifiàm celebrans, praedidocum partem mune-
rum deuoueret ibidem fcrelidurum.Sïcqueraptafibire-
Luidbran- cipiens, impletovenerabiliterfoto,coeptum repetit iter.
dus. ' ~ ‘ ' ' r n ~~*r Cui öbuiusfa&us*Lui$b1 randJ -ü-s TIt—a*l p..r.u...m..â rfeexg Bftjrjfeinf auüs,q J hancaudituiatp compereratfacroruvirtutc,amoreB.Re-
voluerintcontredare, manum in ipfam capernamValent
inferre,lapidem dcuoluere, fed ab eadem cöcauitate nui-
do thodo queunt educerc. Poft aliqua ver o tcftipora quidam
bead viri laudibus inuidens, ipfam manu petram de
ligno nifus eft euellere ; quod explere non vale üb, ipfum
Ifccuri foramen tetauit ampliare. Sed efeuatóferr o, vt arbore
percuteret.arcfada moxiam dextera^quaprocaciter
extulic, Ÿipfum quoq*, lumen oeulorum amifit: & qui fa-
mam Sandi Pâtris huiusextinguere voluit, venerauo-
nem laudis adauxitinuitus. , «
Iftius partem filu* huius almipatcpni noftri ftudiisem-
ptæ, duo quidam frat^es cuftodcs regij faltus inuadentes,
afferebant quodpotius ad fifeum, quam ad iusS.Remigij
perdneret. Acciait autem dum quonda cü incolis Ecclc-
fi® Remenfis ditioni fubditis,ob id altercarentur,vt vnus
eorum veniés ad porcos fuos, quos in eandem-filuam pa-
ftum miferatjlupü inter eos inueniret.-quem afeenfo equo
celeriter infecutus.eumqj perçuteremolitus, equo paue-
fado caput ad quandacollifitarborem , cerebroqjipfius
in terram deftuente,mortuus eft.Fratcrvero ipfiusinalte-*
ram pergens partêm, peruenit ad quandam petram,, di-
cens : Omnibus notum>fit,quia vfquead hancpetram eft ifiafilua
Imperator is : eoque fic lapidem cum dido bipenni, quam
manu geftabat, percudente, faxi particulæin eius oculos
abipfoprofiliunc,Ôç.caeGUse£ficiturvSicquepr®fumpdo-
nis vterque mercedem recepit, & mendaeij lui.
Quidam vir nobilis ex territoüo Niuernenfi,B.Remigi}
reliquijs obtenus, oratorium in fuaproprietate fub ipfius
ædificauit ^onore :.Vbi Dominus,nonnulla, propter huius
diledi fui mérita propalanda, dignatus eft oftédere fi-
gna.Cum deniqj Ludöiiico Imperatore defundo, Aqui-
tanii abfqjPrincipis iugo f adi,gentilitiaq-, mobilitate per-
moti,pro vtquifq-,poterat,efFerrc fefe,mutuoq;impugna-
re,ac percötiguos pagos debacchari ccepilicfït, pauperes
quiqjres fuas in ecclcliis Eeponcrc ftuduerunt.Vndeconr
migi j dudus,idem M'onafterium, Bercetum feilicet, cum
• omnib.adiacentijs,oraniqueAbbatia,manfbs*0(ftingen-
I tos (vt tradunt^continenti, prarfato Praefuli Moderamno
'delegäbtt,eiqunpr$fentiifideliumfuorum,lfegalidemo- ----------- » . * *
re,vefeituramex ea,6c chartamfccit. Remeans autem ab j fifi,virtutum qu® inibi fi$bant,opinione,fua multi lefuär
1 vrbeRomamemoratusPneful, accefficadvenerandum ! daineodemcertatimreconduntoratorio. Audientesau-
beati Remigij fepulchrum: atque ficut illi praemiffus Rex J tern prsedones hoc opifyus oratorium pluribus refeftum
lianeterram tradidit,ita nihilominus illeS .Remigio ean- > plurimorum,easyidinpere nituntur. Quorum quodam
M.S.j.ip
Contigii
tempore
Lndeuicj
Mmpeui
dem contulit. Sicque profpere in fuumreuerfus Epifcö- ! obferati feramconatefrangere oftij, mox vriänuam cal-
pium, fucceflorem fibi ordinari fecit, & vale faciens filijs ! ce percuflit,eiâem cohçrente pedeipfius oftio, refupinus
luis, Bercetunwnonafteriumrepetiit, & vfq; ad dbitus fui j in terram præfumptor cecidit. Quod ali) cernentes,aufu-
diem in loco4llomoderate&honefte,vtfcEuus Dei,con- | giunt.lpfe veto mifer.cogéte cruciatu, cum maximo fuos
Id p a tc t1
fxceft.
Ipfius.
uerfatusvixit. Quiquoque nonnullis deinceps locus mi-
raculisillaftratus damit.
„Proceffu denique temporis Pippmus Rex, Karoli Ma-
gni pater,Epifcopij EaudUnenfis villam,qux dieitur Ani-
iiacus,accipcre nifus quafi fub cenfu, velut alias quäl dam
fecerat,venitin eam,vbi cum dormiret,apparuit ei S. Remigius
, dicens : Tu quid bicfacis ? Quare in hanc villam intra-
fti.quam mihi homote deuotior deditt & quam ego Ef clefia Domi-
mina me a Deigenitricis donaui ? Et flagellauit eum fans açri-
tër, ira vdmores indus poftèa corpore parèrent. At vbi
difparauitB.Remigius,lurrexitPippinus,&correptusvalidafebre,
quantociusab ipfavillarecelïït. De quafebre
nonparuotcporelaborauit. Deinceps vero Regui Prin- J
ceps inibi vfquead moderna tempora non manfir,vtnec
in Codickcó velluliaco,nifi LudouicusRex Germanise,
qui quando fratris fui Karoli regnum peruâfit,inIüliaco
manfit, & inde turpiter in craftinum fungiens ante ipfum
fratrém fuum ; vix euafit.
Partem quoque magnam filuæin faltu Vofago beatus
hic pater, dato cÓparauit pretio : villulas etiam quafdam
inibi conItituilïe fertur.quæ Cosla &C Gleni vocantun incola
fque de vicina Epifcopij vi 1 la,n o mi ne Berna,dudum
fibi à Francis data, in eas transférons, ibidem manere dif-
pofuit, 6c vt picemreligiofis annuatim locis ecclefise Re-
raenfis admimftrarent, inftituit. Quibus6cpenfam tribuit,
quæhodie ab ipforum fuccelTonbus accipitur, cum
quâfuum quoque perfoluunt debitum. Huius etiam fuse ,
coemptionis fines ita per gyrum determinauit,vtôComni-
bus videntibus pateat ipfa determinatio, 6c haôtenus ipfi
fines ab eo denotati nomine tenus vocitentur&aflïgnen-
tur. In quibus determinationibus ligni cuiufdam conca-
uo, manu fua petram coniecifle traditur : quam quicunq;
eiulatucoepitcxprimere dolores,ôcamariffîmisjpmittere
cumlactymis,q.a,fiDeus per merifàS.Remigij pedéipfius
ab hac compede folueret,Vkerius nunq,vel de ilia, vel de
qûalibetaliquidecclefia tollerer,auttolli, quantuexipfo
efïèt,vllo modo confentiret.Caballum quoq j fuum cum
fella,6caliaquç potuitad eandemdonauicecclefîamiSic-
que poft confdfionem,lacrymas,& votum,pcs eius ab o-
ftio, cuiadhælerat,eftfolutu». Veruntamen eo poftmo-
dura pede claudus permanfit, dumcrure,fèmoreqj com-
putrefeente, morte deccfut.
Quando tres fratreS Lotharius,Ludouicus,& Karolus
regnum fibiFrancorum poft patris obitum diuifçre,villas
EpifcopiiRemenûs,quod tenebat FulcoPrçsby ter.Racô-
lus fuis diftribùit militibus. Exquib. villam Iuliacumcui-
dam Ricuino dédit. Guius Vitor nomine * Berta, dum in
ipfius villse cubiculo iaceret, venu ad çam SÄ Remigius in
fomnisdiccm-.Noneftiftelocusiuusadiacendüm. Alteriusme-
riti&officij debeteffe,qui hanc villam habere, & in boe cubiculo debet
iacere.Surgequantocius,&lnncabfcede.Quod illa paruipc-
dit.putans inane levifum viderc.Iteiumquoqueapparuit
ei famftusDomini,dices: Curbinc nonabfteffifttftfUttibiprA-
cepiiVidenetehic amplius ïwhcwmw. Quod ipfa ceu prius, etiam
nunepto nihilo duxit. Tertio venitad eandembéa-
ti ffimus Prseful,Scdixit:Nonwe iamfemel&fecundo tibi iufti,vt
bine abfcederest Sed quia p ergere contempfifti, aliorum deportations
difcedes. Et pereuflit illam virgaquanrtenebat in manu,
quæ mox in maximu toto corpore conuërfa fumoré, yiro
luo q> viderai,aliifq; non ul lis dixit, Sc p aliquot dies feue-
rilfime cruciata,vitâ finiuit. Cuius corptvir eius inEcclef.
S.Remigii deportati,&ibidc fepelirifecit. Quod aütfun9
ipfius ip' Eeclefialùa pater hic alm9receperit,nó adeo mi-
rabitur,fi quis digne perpenderit, qua Sanffjvindi&as in
Êccltfia R tm .L i b . j . ,
■ - ........ ^ ..................................n a .................................... - . .
deiinquetttes exercere foieant intentionéi videlicet,, vt fi liqiiótdiés appaféns eiS,. Remigius redarguit éiim, quare
poenituerintjhîcrçcipiantquodmercnEur.nepoftætèrnis J i - -— *•— .
lupplicijsaddicanturj vtin Regumlibro de Prophetàle-
gitur, quiori'DominiÏnöbediensexcitit, leone per-
euftusinterijt : atque poft vltionem perceptam corpusi-
pfiusifttaâum à fera remâfit* Qupd vero pr. ?miffam mti-
lierem ter admonere curaucrit,neceam primo vélfeçun-
do vifican^,percutere v.oluitfquam tarnen vltione pleifté-
damvrpote Deo coniun^us, non ignqtauit j quid aliud
quam patientisenobis exempla propofuit ? nefcilicet ad
profecendam ih quemq; fciéntiam facilesfimus, qui Deo
per diüerfa difiungimuCj Gumóc eurh patienter expeéiare
probemus,quern Deo cohserere, atquecum ipfo iudicare
confidimus. «
Moderno tempore colonus quidam villæ RemenfisE-
pifcopi,quseplumbeaFontanadicitur,manensiuxta regij
villam fifci,quamRofetum vocant,nequemeflem,neque
pratum,cçterum vc peculium, propter fifcaltnorum infe-
ftationem, habere quiete valebat, Vnde fæpe iuftitiam a-
pud min iftenales régios fibi fieri petij t, nee obtinere po-
tuitJnuenit autem tandem fibi falubre confilium. Nam
coxit panes &carnes,&accepta cereuifia prout vifum fuit,
in vafculis, hæc omnia vehiculo, q> vulgo benna dicitur,
impofuit, Sc iundfcis bobus ad bafilicam Sanóti Remigij,
candelam manuferens properauit. Quo perueniéns, ci-
barijs quæ detulit matricularios paait, ad fepulchrum
Samfti candelam pofuit^ & eius auxiliüm contra fuos op-
prefluros expetijt. Puluerem quoque de pauimentq Ec-
clefiæ collige ns, panno colligauit, 6c in prædiôfca benna
ponens, linteum defuper ( ytfupra corpus mortuifolet
fieri) compofuit, 6c ad propria remeare coepit. Si qui vero
de obuiantibus eum interrogabant, quid in illo carro du-
ccrct,refpondebatfe S. Remigium ducere. Miraèantur
autem omnétin ditftis & fauftis illius, amehtem hune elle
ferentes. In ptatum vero fuum perueniens, paftoresinibi
deRofetodiuerfigenerisànimaliapafcentes inuenit. Aft
vbiS.Remigiumrèrrc fibi fuffragiapoftulans, inuocauit,
caepere boues,bird, capræqueinuicem fe cornibusimpe-
tere,porei cum porcis confligere, verueces cum veruecib.
Ie collidere, paftores Ie fuftib us & pugnis mutuo percutc-
re. Maximoque furgente turbine paftores eiulantes, ani-
malia quæque iuxta genus fuum magno fonitu perftrepé-
dojitacceperunt Rofetum vetfusfugere, acfimultitudo
mandatanon adimpleftet illius , admonens iterum ne
ydifferat.quin Regiidua denuntiet;Item,ceu prius, ille vk;
fum reputans inane, neglexit perficere iuflionetn. Tertio
h'iinciam cümflagelloiändfcusadietiSi ipfius increpauit
Contumaciam , quemq; per brachium comprehendens,
ledtö Vifus eftextraxUleSicq;flageIio,quod tenebat,eum
. verberansjäcriter c^fiim dimifitiöc humiliatum.Nonam-
plius enim iam temnare iufta prsfumens, Reg6 mox adit#’
fecretum petit,yeftertideponit, liuldumcorpUsqftendit,
6c diäayeladta fideliterex ordinepandit. Acciditautemj
Vt eadem die legatus domni Prsefulis noftri Hiriuei, nomine
Tendoinus,ab eodem feniorefuoprö ipfis rebus te-
petendis ad Regem cum muncribus deueniretjatque ho-
ramquaRegi praefentari ppfiet extra ftans,expcdaret.Cü-
que rem geftarn rex admiratus, reqüiri praecepiftet, fi quis
illicinterfuos forte noftris $ partibus inueniretur,ille pro
hac eadem re forisfuftinensreperitufade<re,Regi nuncia-
tur,eoiubentecoramdcducitur, ÖCeiresquaepropalata
fuerat aperitur.Ille gratias agens,prö rebus ipfis le miflu m
retegit;res, rege reddente, recipit, 6c eodem fauente pr®-
fato Ppntifici Hcrigario tutandas ad fidelitate m S.Remigij
committit.Pofteaq; dom’nus Prreful Heriueus dum ad
vixit , exiifdem rebusarinuatim debitum fine contradi-
«ftione cenfumrecepir.
Eafdem res domnu§ Artaldus Eplfcopus dudumCon-
rado duci commiferatrquasille Ragenbaldo cuidam fuo-
rum delegauerat.Qui Ragenbaldus earundem rerum co-*
lonos valde affligebat.Ipnvero pro affli&ione fua fepe ad
famftum Remigium^lamabat, Remis venieutes,6c ipfius
patroni fui patrocinia requirentes.Pro qu^re nüper anno
prxterito, cum Rege Ottone 6c pr®fäto Duce locuti fii-*'
mus,quando Aquis ad eudem Regem miflifuimus.Sed vt
idem Ragenbaldus ab ipferum rerum direptionedefifte-*
rer impetrare nequiuimus. Vn de contigitf nörno.vf dum 1'h°e an*
quodamfabbatoeofdem colonosad opus quoddam per-
agendumcongregatoshaberet, prreciperetque Prelbyce-
ro, nefigna vefpertinalia vfque prope no<ftem pulfaret,o-
periqueimplendo infifteret jpercuteretur percufiore in-
uifo. Qui dum requireret quis eum percuiIifler,omnefqi
fe vidifte negarent,furiis exagitatus, fenfum amifir, grani-
terque vexatus, fpiritumexhalauit. Quo compertodux
Conradus nimium territus ad Sandum Remigium venit,
perfequentium flagris videretur infiftere. Quodcernen- Leique res ipfas reddidit ,-quaspræmiflus PræfulArcaldus
tesfifcalinijterrore peculfi, morcis immineréfibi pericula Hincmaro Abbati, aç cæteris monachis adfupplemen-
veriti, tandemqueieofrepti, ceflarunt, abafflidtionepau- I turn vi<ftus attribuit.
perisS.Remigij.Sëd quiafecus amnemSaramlocolutofo j In Vulfiniaco RiuO,pago Laudurienfi,habetur Orato-
manebat, ôcinfuishabiraculisàferpentibus moleftiam ! riuminhonoreS. Reniigiidedicatum. InquodumRo--
magnam fuftinebat, accipienspuluerem quem fecum ab . dulfus Rex Heribertum Comitem perfequeretur» qui fi-
Ecclefiæpauimento colle«ftum detulerat, perhabitacula prfeopatum RemenfemdRege fibicommendatum tene=*
fearefperfitracpofteaferpensineifdemlocisnoapparuit. bat, homines ipfius villæ res fuas propter hoftilesincur-
Compcrtumquoquë traditur* quod in omnibus Ecclefiæ fus recondere ftuduerunt. At dum R ex præfatus ad obfi*
beati Remigij circumiacentibus atriis, vel coemiteriis co- dendam Remenfem veniflet vrbem, Ôc in Cu|mi(fiaco
luber nunquam foleat inueniri : fed ôc fi delatus hué ali- metatuseffet,exercitus eius vicinas occupauit villas.Qui-
quomodofuerit,nullatenushîcviuerepoflit. É dam vero illorum,qui in prçnotata villa,feilicetVulfinia-
Tempore domniHincmariPræfulis j- quidam Blitga- co R iu o , metatum habebant, yinum quod in EcclefiatU
nusEtclefiç manfum in villa Tenoilo, apud ipfius Eccie- moriSCaufareconditumfuerat,inuaditiôcquafi tabernam
. ^mPctraufi pretio, vnde famulos Sandti Re- conftituens in eâdëm Ecclefia, paribus fuis illùd yendere
migiiëiecitcumflagellis,conclamantibuseisS^Remigiü coepit.Hæcdumagerct,percuffusmorbó,repentefenfem
ubi ferre fubfidiumy QuibusidemBlitgariuscumirrifio- amifit,ore fibiad aurem vfque pene retorto: diuquecru-
ttedixittModoparebitqualitervosSanäus Remigiusadiuuabit. çiatustormento,vitamfiniuit.Quodcerncntescæteri,ei-
yideteque inadiutoriumveftrum venit. Moaqi inter hæcver- dem locoïaero debitam deinceps exhibentes reueren-
ba, maximo clamore ingemifçens, mirabili turgore di-' tiam,abhuiufmodife le cohibuercpræfumptione.
ftentus intumuit, ôc expi rans crcpüi’tinedius. Qua vindiwa
cqmmonemur.vltionem diuinam pertimefccre, cru-
delitef Ecclefiafticam non,tranare familiam, 8c in Déum
ac San (ft ós eius fummopere cauere blafphemiam,
Noftris olim diebus quidam Wamerius pagi Vorma-
cenfis Gonaes,res Sanfti Remigii praemifias, in V ofago fi-
tas,inuadens,hominibus fuis 3iftribuerat.Veniens autem
B.Remigiusad Hcrigarium Mogunti® Pr*fiilem,in fom-
nis ei vifus eft,pr®cipiens, vt iretad Gonradum Regcm,
commonenseum,iuberefibifubie(ftis,quatenusdimitte.
De altera veliteratatranslatione, feu relatione corporis
eius ad vrbem. Ü M
C a p . X X L
H.Vius beatifiimi patris noftri venerabile pignus, dô-
nusHincmarus Archiepifcopus, adhucampliata
ipfius Ecclefia, cryptaq; opera maioreatq; pulchriorep-
„ , . ___ parata, præfentibus&annitentibusEpifcopisdioecefeos
rent terramniæditiônis. Qui confurgensà fomno, licet huiusRemënfis,tranfiulif:integtumqufcilludcu brâdeo,
miratus de vifione,Règi tn omifit indicare. Rurfus poft a- quo prius repertum fuerat inuolutum,in argéteo locello
u. èji.
"a l.O â o -
3 ris.